Itunetan da gakoa, ez irabaztean
Nafarroan urduritasuna sektore politiko guztien muinera iritsi da. Azken 30 urteetako hauteskunde garrantzitsuenak izan daitezke bertakoak. Araban, euskal PPren biziraupena da jokoan. Eta Gipuzkoan ikusiko da neoliberalismoari aurre egin nahi dion EH Bildu moduko indar independentista bati, irabazita ere, berriz korronte nagusiaren aurka gobernatzen utziko lioketen.
Gizarte aldaketak egun bakarrean neurtzeko termometro garrantzitsuena dira gaur egun hauteskundeak. Batzuetan argi sumatzen da aurreko legealdiko norabide bera eta tentsio eza. Ez da kasua, oraingoan hauteskundeetako emaitzen elkarrizketak gutxitan moduan heltzen ari dira sukalde eta kale txokoetara.
Emaitzek emango dute aldaketaren neurria, baina alderdi klasikoek –ezker-eskuin– hartu beharko dute apunterik azken urteetako hainbat gertaeratik: Podemos, Ciudadanos, gizarte mugimenduetako jauzia politika instituzionalera, hautetsien hautaketarako barne prozesuak, alderdia eta bere gobernuaren arteko harremana… Egokitzeko ahalmena erakusten ez duenak herren helduko dio krisiak ekarritako aro politiko-sozial berriari.
Hipotesi batzuk. Nafarroa: enpate teknikoa iragartzen dute, ez dago inkestarik bloke bati –UPN-PSN-PP-Ciudadanos / Geroa Bai, Podemos, EH Bildu, Ezkerra– garaipen oso argia ematen dionik. Sortu daiteke bloke arteko osaketarik? Oso gaitza, baina inkestetan bat agertzen da: Geroa Bai, Podemos, PSN eta Ezkerra. Ez litzateke Laura Perezen gustukoena PSNren eskutik joatea, baina Madrilgo Podemosentzat bai, batez ere alternatiba EH Bildurekin joatea bada.
Aldaketa argiaren hipotesia: alternatibaren blokeak –PSN gabe, jakina– 26 eserleku lortzen ditu. Geroa Bai lehena bada, Uxue Barkos izango da hurrengo lehendakaria. Podemos nagusitzen bada Laura Perez. Eta EH Bildu bada blokeko lehen indarra? Logika demokratikoak eramango luke esatera aldaketaren eskeman berak beharko lukeela hurrengo lehendakari, baina… orduan entzungo da “Nafarroako gizartea ez dagoela halako egoera baterako prestatua”, edo “horrelako gobernu batek ez lukeela urtebete iraungo”, edo “oraindik koalizioak behar duela biziberritze demokratiko sakonagoa” edo beste hainbat aitzaki. Perezek dio programetan oinarrituko direla, Araizek blokeko lehenengo indarraren aukera errespetatuko dutela eta Barkosek ez dakitela, emaitzen ondoren erabakiko luketela hori.
Gerta liteke baita ere UPN, PP eta Ciudadanosek beste blokeak baino gehiago lortzea, 22-21 irabaztea, adibidez. “Salbazio gobernua” litzateke, baina gobernu oso ahula ere bai. Posible litzateke, halaber, abuztuaren 24rako gobernurik ez eratzea eta hauteskundeak errepikatu behar izatea. Eszenatoki txarrena litzateke, eta hori da UPN kanpainan erabiltzen ari den bigarren mamu indartsuena. Lehena baskoak eta EH Bildu dira, eta nola.
Araban EAJk eta EH Bilduk nahiko balute, PPk ez luke gobernatuko. Edo berdin EAJk eta PSEk hala nahiko balute. Ezinezko ez, baina oso gaitza izango da PPk Arabako Diputazioa berriz gobernatzea. Eta Gasteizen? Javier Marotok akaso lortuko du gehiengoa, baina EH Bilduk, Podemosek sostengatutako Sumandok eta Irabazik inkestek iragarritakoa lortzen badute, ezkerreko hautagaitza batek PP garaituko luke. Eta Jeltzale eta sozialisten baturak ere bai. Edo EAJ eta EH Bildurenak. Udaletan, aldiz, diputazioetan ez bezala, gehiengo osoa lortu behar da alkatetza eskuratzeko eta bestela zerrenda bozkatueneko hautagaiak lortzen du alkatetza automatikoki (1). Noren esku da, beraz, euskal PPren azken gotorlekua?
Olanotarren lehian Xabierren aukera korapilatsuagoa da. EAJ eta PSEren arteko harremana beste egoera batean zegoen 2011n, oraindik Patxi Lopez lehendakari zela. Bi alderdiek egin dute jada ibilbide bat harrez geroztik eta Gipuzkoan Bilduk gehiengoa lortuta ere, foru gobernuan berriz agintzea arras zail aurreikusten da. Podemosek eta Irabaziren emaitzek eman lezakete ezustekorik, baina orduan ere gaitza horiek EH Bildu sostengatzea, batez ere Podemosen aldetik.
Azken ohar bat hautetsiei: gaur egun ez du agintzen boto gehien lortzen duenak, parlamentario, batzarkide edo zinegotzi gehien batzen duenak baino. Keinukarien jarrerak –hemen bai, hemen ez– ez du balio, arauak instituzio guztietarako balio du.
(1) Irakurleak artikulu honen papereko bertsioa irakurritzen badu –2462. zenbakian– ikusiko luke ohar hau daraman esaldia ez dagoela han (`"Udaletan, aldiz, diputazioetan ez bezala, gehiengo osoa lortu behar da alkatetza eskuratzeko eta bestela zerrenda bozkatueneko hautagaiak lortzen du alkatetza automatikoki"). Gasteizko irakurle batek ohartarazi dit akatsaz eta aldaketak baimentzen duen interneteko bertsioan egoki jarri dut. Batzuetan azkartasunak –eta desioak akaso?– ezagunak diren gauzak ahaztera garamatza. Horrela hobeto ulertzen da artikulua, irakurlea egoki informatzen du eta gainera akatsa onartzeko aukera ematen dit.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
We live in a context in which anti-feminist and racist hate speech at the global level is on the rise. Far-right narratives are inserted throughout the world by
social networks and political agendas. Racism and anti-feminism have become two great discursive axes that adapt to... [+]
Many times, after looking at the brumas from my house, it has occurred to me not to catch umbrellas, even though I know I will just soak up. Why will it be? Maybe you don't want to catch the umbrella? Maybe in the hope that I don't get wet? Nevertheless, the conclusion has always... [+]
I remember when I was 16 years old, the Ertzaintza first identified me in a concentration in favor of the Basque Country before the Bergara courts. We believed that in Euskal Herria it was legitimate to cry for the Euskaldunization of the courts, but then there would also be a... [+]
The disaster caused by the cold drop in Valencia has left us dramatic images, both because of the immediate consequences it has had, and because the future awaiting us has brought us forward: that this type of extreme climate phenomena will be increasingly numerous and serious... [+]
The update of the Navarra Energy Plan goes unnoticed. The Government of Navarre made this public and, at the end of the period for the submission of claims, no government official has explained to us what their proposals are to the citizens.
The reading of the documentation... [+]
Since the disappearance of the Soviet Union, rusophobia has been growing. The concept of security of the UN Security Council of 2002 is very clear and indicates that the security and stability of the planet must depend on the states that do not intend to challenge the United... [+]
Andoni Urrestarazu Landazabal was born in the village of Araia on 16 July 1902 and died in Vitoria on 21 November 1993. It is now 31 years old and I think it is time to recognize his name and be, because the legacy he left is not well known. Umandi used the name of a mountain in... [+]
Autobiography writing is, they say, the most effective tool for personal development, the most liberating. Pulling things away from the past and remembering them, it seems that it helps unleash the knots of the present. Yes, it helps to understand the present and to draw a... [+]
I have done a review from the announcement of the pandemic to the tragedy in Valencia and have concluded that the disastrous institutional management that lies and forupe as firewalls is constant of the ruling class.
We do not have a valid substitute ruler as long as this... [+]
November 19 is World Bathing Day. Even today, in the twenty-first century, many workers here in the Basque Country do not have the right to use the toilet in their working days. Many transport workers are an example of this.
Toilets are the key to public health and play a... [+]
The survival of the Basque country is not the only problem that the Basques play in the political game, but rather, as a more characteristic element of Euskaldunisation, the one that most reflects our situation. It shows very well what does not appear so much in other areas... [+]
We know that artificial intelligence is representing many fields in human beings: comfort, speed, efficiency ... We've been led to believe that human endeavor is an obstacle to the speed needs of this capitalist world. The aggressions to reduce our chances of doing, doing and... [+]
In recent weeks it has not been possible for those of us who work in architecture that the climate phenomenon of Valencia has not been translated into our work discourse. Because we need to think about and design the path of water in decks, sewers, plazas and building parks. We... [+]
Self-esteem sometimes seems intimate. But if self-esteem is about the image that you have of yourself, about the value that you give yourself, you'll also have to see the decisions that you can make. What value does someone who can't decide have? So we start to look at our mother... [+]
The Sanmartines are well known in our homes, as it is time to kill the pig. However, many people will not know that before St. Martin's day marked the end of the agricultural year. And that was no nonsense. In fact, at the end of the year, I had to pay an annual rent to my... [+]