Gernikara? Eskinosoa
Basoa janaria sortzeko eta metatzeko kaos oparoa dela nioen aurrekoan. Eta kaos horretan harrapari iaioenak nagusi. Belearen familiako korbidoak ez dira harrapariak, baina ez dira atzean geratzen... Belabeltza, bele txikia, erroia, belatxingak, mika, eskinosoa... Azken hori da basoarekin lotura estuena duena. Baso mugako arbolak ederki miatu eta fruituak onenetik onenera jaten ditu: gerezi, udare, aran, eta abar. Hala ere bere buila eta zalapartak ederrak dira. Eta lumaje urdina erakusten duen hegaldi zakarra, zer esanik ez!
Eskinosoa basoko langile porrokatuenetakoa da. Bazka aukera zabala du, denetik jaten du: masusta, otsalizar koxkor, saguzar, har, beldar, intsektu, txori (kaskabeltz, hormatxori...), habietako arrautza... Habietako lapurra ezizenez ezagutzen dute basoan, harrapari fama du: txinboen habia batetik di-dako batean hiru arrautza eraman ditzake. Basoarekin mugante diren artasailetan ere jankada galantak egiten ditu.
Beste bat da, ordea, bere lan nagusia: basoa ereitea. Hurrak, gaztainak, pagatxak, pinaziak, ezkurrak denetatik bildu eta barreiatzen ditu. Gehien atsegin duena ezkurra da, haritz kantudunaren ezkurra (Quercus robur). Gozamena hartzen du jasoko dituen ezkurrak hautatzen: kalitatea, tamaina, heldutasuna, pisua eta, batez ere, apopilorik ez dezala izan, berak baino lehenago jango duen harrik ez dezala izan, alegia. Bai, neguan jateko biltegitan pilatu eta jasotzen ditu. Mokopean hiruzpalau ezkur eramateko adinako zakuto antzeko bat du. Ezkutatu goroldioan, sustrai artean, enborretan edo orbelpean. Memoria bikaina du, atzera bilaketa erraztuko dioten erreferentziak zorrotz behatu eta memorizatzen ditu. Behar izanez gero, bilaketa erraztuko dioten seinaleak jartzen ditu, harritxoak eta abar. Neguan eta udaberrian jan eta jan, baita ernatuta gero ere... Eta mordo batek ernatu eta zuhaitza izateko bideari ekingo diote. Basoa biziberritzeko gero eta gehiagotan hartzen da kontuan eskinosoa.
Gernikara? Korbidoak, eskinosoak! Etxean bezala sentituko dira eta laster letorke arbola eta hariztia.
Azken mendean Etiopiak galdu ditu antzinako oihanik gehienak, nekazaritzaren, artzaintzaren eta herrialdean laborantza industrial neokolonialak eragindako goseteen presiopean. Alabaina, biodibertsitatez betetako azken baso zatiak geratu dira, fosil gisa, zientoka eliza eta... [+]
Would anyone say that the Amazon rainforest is an abandoned forest? Or that the protected areas of Costa Rica and Borneo are abandoned? Have we declared natural parks because Pagoeta and Aiako Harria are abandoned forests? In all these areas is the natural forest or the natural... [+]
The dandelion tooth flourishes (Taraxacum officinale). Most flourished towards March, and a few flourish further. And here and there you will find your attractive yellow flower for almost all the year. Its open flower is a sign of good time. It had been extended from day to day... [+]
On the day of the presentation of book 111 Hostoz eta Orriz we had the opportunity to learn about the culture of Duzunaritz. A delicious day to round off a series of celebrations that fill the century of Argia. I can't imagine a more beautiful path than to dirty the shoes in... [+]
This morning the woodpecker screamed in the oak of the house (Quercus robur). He'd been a long time, and he seemed angry. The morning is beautiful, fresh but joyful, very clear. We approach the longest days of the year and it is noticeable in the brightness of the morning. But... [+]
Anyway, in good and bad ways, we have been told that we sharpen all the threats, but we have been told five. The world, our world is dying. Our way of life is unsustainable and unsustainable for all the other living things that have touched them to live with us. Every day we are... [+]
Pollination is important in the way of life of most plants. Essential to create a seed that builds the future of each species and variety. Pollination is a journey from the Pollen Aleño de la Flor to the Female. This travel can be done on the body, head, or legs of an insect,... [+]