“Milaka urteko hizkuntza da gurea, etorkizun oparoa du aurrean. Hiztunok, berriz, inolako konplexurik gabe defenditu behar dugu geure hizkuntza, eta bizitzaren alor eta egoera guztietan erabili. Gure hizkuntzari esker, emozioak, ezagutzak eta bizipenak partekatzen ditugu; hizkuntza da batzen gaituena, gure arteko lokarria. Bada gurea baino handiagoko hizkuntzarik, baina guri geurea zaindu, indartu eta zabaltzea dagokigu”.
Euskalgintzaren jirako bilkuretan behin eta berriz esan eta entzundakoak izaki, aurreko paragrafo horretan aipatzen diren arrazoiak arrunt ezagun, argi eta xalo begitantzen zaizkigu euskal munduan bizi garenoi. Ni behintzat harritu egiten naiz (oraindik ere!) diskurtso horren azpian hizkuntzarekiko ikuspegi zaharkitua dagoela esaten zaigunean albo-erdaretako batean. Zaharkitua ez ezik, arriskutsua eta susmagarria ere ba omen da, gainera. Horrelakoak entzunda, aldarteak haserre bizira egiten dit jauzi. Sarri, tamalez. Orain hurrena, Yolanda Barcina aritu da horrelako txolinkeria merkeak esaten. Baina, tira, txori-burutik txori-txioa beti, eta horrenak min ere ez luke emango... aginpiderik ez balu. Okerragoak entzunda gaude, eta niri bat zait bereziki mingarri. Euskara desagertuko balitz zer gertatuko litzatekeen galdetu ziotelarik, “ezer ez, gaztelaniaz edo frantsesez hitz eginez berdin biziko ginateke” erantzun zuen, nork eta Mikel Azurmendi idazle, filosofo eta antropologoak. Azurmendirena, garbi daukat nik hori, ez da txori-buru kontua, inor gutxik bezala ikertu baitu euskarak berekin dakarren mundu-ikuskera berezia, euskara galduz gero betiko galduko litzatekeena. Eta hori, Mikelek dakien bezala, sekulako hondamendia litzateke, guretzat ez ezik baita munduarentzat ere.
Honezkero agian ohartuko zinen, irakurle, ziria sartu dizudala, artikulu honen lehen paragrafoko arrazoiak ez baitira euskalgintzan hain ohikoak diren zer-gara-gu-nor-gara-gu bilera jira-birari horietako batean esanak, baizik eta aurten laugarren aldiz egingo den espainieraren jirako topaketa arranditsu baten aurkezpen are arranditsuagoan aldarrikatuak.
Paragrafo hori, dagoen-dagoenean, ez da inork esan edo idatzia, nik sortua –edo, zuzenago esanda– nik osatua baizik. Ez dut neurerik ezertxo ere gehitu: hor ageri direnak, guztiak dira topaketen aurkezpenean esanak. Nire sortze-lan bakarra, “espainiera” zioen lekuan “(gure) hizkuntza” jartzea izan da.
Topaketa horien izenburuak badu bere zera: Etorkizuna Espainieraz (Futuro en Español). Batek daki zein ote den hor elipsiak jandako aditza, baina larri ibili agintera izatea...
Esaldien jabego intelektuala, aurkezpenean hizlari aritu ziren intelektualei dagokie. Ororen buru, José Ignacio Wert ministro (oraindik ere!) jauna ageri da prentsako argazkian, eta haren alboan, besteak beste, Vocento Fundazioko lehendakari Enrique de Ybarra jauna. Batere susmagarria ez den jendea, barren. Nik neuk, horiek aipatuko ditut aurrerantzean euskararen aldeko diskurtsoaren berme gisa, orain arteko Mitxelena, Txillardegi eta abarren ordez. Alde ederreko errespetua jarri behar dut alajainetan!
Den-dena aitortzera, bada hizlari goitarrok erabilitako arrazoi bat, hasierako paragrafo horretara bildu ez dudana. Espainieraren etorkizunaz baikor izateko bi arrazoi aipatu zituzten. Bata, milaka urteko hizkuntza dela. Euskara bezala. Bestea, hitzez hitz, “espainierak etsairik ez duela”. Euskarak bezala?
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
He forgives the oak trees, oak trees, oaks, herons, strawberries, dressings, chestnuts, birch, gorostidias, chamomiles, pine trees and all the societies of the trees, but today the hayedo has a date on the occasion of the celebrations of the winter border.
It is easier for me... [+]
Euskaraldia comes back. Apparently, it will be in the spring of next year. They have already presented it and the truth is that it has surprised me; not Euskaraldia himself, but his motto: We'll do it by moving around.
The first time I have read or heard it, the title of the... [+]
When the heteropatriarchal capitalist colonial system is questioned and fought, it attacks mercilessly. Using all the tools at your disposal to strengthen, strengthen and consolidate institutional power, media, justice, language, culture, violence...
In Switzerland, where every... [+]
I do not know if you also have the same perception – I recognise this: here I have started to write in a scientific way. I am referring to the natural extension of the word laziness. I hear more and more in the corners of Hego Euskal Herria: Basque, Spanish and, of course,... [+]
Many at Christmas feel more lazy than illusion when we think about meals and family gatherings. But we anticipate that it is not food that makes us feel collectively uncomfortable, but the normativity that defines the traditional family. Moreover, we would dare to say that the... [+]
I have always found the way in Spanish to the carriages that can be found here and there: humiliating. Isn't it a pretty light, white name or doesn't it have any connotation? After all, everything that was going on there had to be humiliated. It is known that for the god of... [+]
The end of the Syrian Arab Republic has caused great surprise at the way in which it has taken place: fast and almost without resistance. However, it is not so strange when we consider that the country was destroyed, impoverished and trodden. Most Syrians have long been... [+]
Novelty is usually one of the most heard words associated with the Durango Fair. The novelty is there, and here's the novelty. However, in some cases it is sufficient to give a different aspect to the previous one to paste that label. The CDs and remastered reeditions with... [+]
The Basque country has a very large water flow in the shortage. Every local drop curls and revives our culture. Offer a sea of water to that thirst. Although the Basque Country has come from a deep and dark well, we have all drawn our sample of salt water and turned it into a... [+]
Young people start consuming pornography before, as porn is their only sex education. How on earth have we come here?
Today, it has to be acknowledged that thanks to the Internet it is much easier to see pornography. Unfortunately, through a click, the 7-9 year-old boy comes to... [+]
On 5 December last, pp presented in the Parliament of Navarra a proposal for a law to decouple the processes of functionalization of the Secretariat and Intervention positions of the local entities of Navarra. If this were to happen, about 30 people would achieve well-deserved... [+]
This year marks the 51st anniversary of the United Nations proclamation of International Human Rights Day on 10 December. This date has become important in Euskal Herria and the Human Rights Observatory of Euskal Herria wants to offer some elements of reflection.
Progress on... [+]