Maskara eman
New Yorken sortutako Guerrilla Girls kolektibo artistiko feministaren atzera begirakoa dago ikusgai Bilboko Alhondigan. 1985etik hona artearen munduan ematen den emakumeen kontrako diskriminazioa salatzen jardun izan dira gerrilla kideak, museoetan paratzen dituzten gizon-emakume artisten obren presentziari buruzko datu estatistikoak plazaratuz eta bazterketa praktikatzen duten zentroetako arduradunak izen abizenez seinalatuz. Kartelak eta posterrak itsasten dituzte hirian, nortasuna ezkutatu eta hildako emakume artisten ezizenez identifikatu. Edonola ere, benetako sona gorila maskarekin azaltzeak eman die, eta noski, maskarek eragiten duten inpaktuak izan du zerikusia beren ekintzen oihartzunean. Ez alferrik gorilaren mozorroak femeninotasunaren irudi normatiboa kordokatzen du lehen begi kolpean. Maskaren eta feminismoaren uztartzearen baliagarritasuna erakutsi du, halaber, Pussy Riot talde feminista punk errusiarrak. Aurpegiak kolore biziko buru-berokiz estaliz mundu mailako sona lortu zuten 2012ko otsailean Moskuko Kristo Salbatzailea katedralera sartu eta gitarrei eraginez ama birjinari orazio bat kantatu ziotenean, zertarako eta, Vladimir Putin eta eliza ortodoxoaren arteko harremanak salatzeko.
Duela hilabete pasa bururatu nuen azkenekoz maskara bat. Donostiako Egia auzoko Porrontxo jaien baitan Poemaskarada ospatu genuen lutxa libre mexikarreko maskarak jantzita eta gizakiz osatutako ringean poemak errezitatu genituen. Piztia poetikoak askatzeko saiakera izan zen, gidari izan genuen Ion Olano Carlos sortzaile lagunaren hitzetan. “Aurpegia estalita, askeago sentitu nintzen barrenak biluzteko”, aitortuko zidan beranduago. Niri ere barrenak mugitu zizkidan maskarak. Ni oldartsuago bat ernai zitzaidan. Virginie Despentesek Teoria King Kong entseguan aipatzen zuen antz gehiago duela King Kongekin Kate Moss-ekin baino. Alderdi basak oihu egiten dio emakumetasun pasiboari. Beharrezko zaigu ariketa hori derrigorrean, genero eraikuntzaren aldamioa desmuntatzearen praktika kontzientea eginagatik, hainbat jarrera irakatsik gugan baitiraute. Maskarak gogorarazi zidan domatzea lortu ez duten basakeria dudala barruan. Gogorarazi zidan nire baitako piztiak gauza asko dituela artean aldarrikatzeko. Kuriosoena da errebeldia hori alderantzizko bidetik bilatu izan dudala. Gardena izatea hobetsi izan dut injustiziei aurre egiterakoan. Gauzak aurrez aurre esateko joera izan dut eta ez ezkutatzekoa, berdin ekintza pertsonal zein kolektiboetan, maskara gabeko estrategiez ia beti. Alta, maskararekin izan nuen sentipenari erakusketatik erreskatatutako hitzok gehitzen zaizkio: “Prentsak beti izan du gogoa gorilen mozorroak daramatzaten feministekiko eta feministei buruz hitz egiteko. Elkarrizketa asko egiten ditugu idatzizko hedabideentzat, irrati eta telebistentzat, eta beti joaten gara oihaneko jantziaz goitik behera atonduta. Ezin duzu imajinatu ere egin zer esan dezakezun gorila-mozorroa jantzita daramazunean”. Horixe bera. Eta gehiago. Aldarri egin nahi duen errebeldea zailago da identifikatzen maskarapean. Eta garrantzitsuago, arerioei maskarak ez die uzten gure malkoak ikusten, ezta erresistitzeak tarteka dakarren keinu samina ere. Animalia otzan nahi gaituzten garaiotan maskarak pizten du piztia. Errebeldia eta poetikotasuna, biak artez batzen dituen Liliana Felipek honela dio: “Beldur digute beldurrik ez diegulako”. Aurpegia, maskara emanez, ematen dugu basati.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
In 2011, the powerful 15-M movement broke out, which put the Catalan Govern in a hurry. Among other things, on that occasion the Police ran into the indignant camp of the Plaza Cataluña de Barcelona and besieged the Parlament on the day that the activists had to approve the... [+]
On the Internet comes the title of a movie that I still saw when I was growing up looking for the word Willow. In this fantasy film, the protagonist, a small man named Willow, transformed the world by liberating its inhabitants from an oppressive kingdom. Google just launched a... [+]
Irene Coulon’s talk about sleeping beauty and the image of incineration has been the main theme of this year’s Feministaldia. He has torn apart the cultural ideas of sleep, making it clear that we also have masculinized sleep. Many of the (cultural) lessons of sleep are... [+]
Araia told me to write to you. He told me that before I leave them (I will do this this year), they want to take you a text of mine, which I have never taken you, and that you deserve, that you will be proud of me. Such an opportunity cannot be missed. I don't know what I can... [+]
I have recently had the opportunity to see the latest work by Pierre Carles, a committed documentary author. Under the name of Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC guerrilla, the future has history), proposes a renewed account of the armed conflict that has lasted... [+]
The poor management of the Valencian cold drop has led to a change in adverse meteorological alerts, as shown in the first season of "winter". Faced with the threat of rivers overflowing in Hego Euskal Herria, the indications for protection came along several paths, since no... [+]
Entrepreneurship is fashionable. The concept has gained strength and has spread far beyond economic vocabulary. Just do it: do it no more. But let us not forget: the slogan comes from the propaganda world. Is the disguise of the word being active buyers? Today's entrepreneurs are... [+]
We're in chaos. That has been said to us by the French media, which Parliament has brought down the government on 4 December. The fear that political, institutional, social, economic chaos will rage us all in the horde of hell comes to our veins. What comedy we're going to play... [+]
Surely, most of us have already bought, here and there, the gifts for Christmas. Because the night visit to Olentzero is a great quote, especially for the youngest. Everyone is preparing for this fruitful era of the year: Bilbao burns as much as Vitoria, Pamplona and Baiona,... [+]
What surprised you the most when you left jail? I've been asked many times in the last year and a half.
See that the streets of Bilbao are full of tourists and dogs with two legs, for example? Or the changes in the political situation? The first one has tired me and annoyed me... [+]
The issue of aid for Basque learning is really confusing. The citizen who wants to learn Basque must go to more than one window to know how much the course he wants to take and where, how and when he will get the grants. Because it still costs money to study, nothing is free... [+]
The understanding and interpretation of the mathematical language is what is important in the learning process, at least it is what we say to our students. The language of mathematics is universal, and in general, the margin of error for interpretation tends to be small. We... [+]