Tronua berreskuratzeko dieta
Leongo Erresuma, 956. Ordoño II.a erregea hil zen, eta haren anaia eta aurkari politiko nagusiak, Antso I.ak, eskuratu zuen tronua. Antso Gartzes eta Toda Iruñeko errege-erreginen biloba zen, Leongo Ramiro II.a eta Urraca Sanchez errege-erreginen semea, eta Gizena ezizena ez zioten alferrik ipini. Diotenez, 220 kilo inguru pisatzen zuen, egunean zazpi otordu egiten omen zituen, eta gutxienez hamazazpi plater bete janari irensten.
Muturreko loditasunak bere zereginak betetzen uzten ez ziola argudiatuta, Leongo noble gehienek errege gaztearen aurkako jarrera hartu zuten. Gaztelako nobleziaren laguntzaz eta Fernan Gonzalez kondea buru zutela, armada indartsua bildu eta errege gizena tronutik egotzi zuten, koroa jantzi eta bi urtera. Haren ordez Ordoño IV.a izendatu zuten.
Erbestealdi behartua hasi eta berehala, errege gizenak amonarengana jo zuen, Iruñeko Todarengana. Orduan, amonak hitzarmena egin zuen Abderraman III.a kalifarekin –kalifa ere Todaren senitartekoa zen, iloba, hain zuzen–; Antso Kordobara joango zen argaltzeko terapia egitera, aginterako ezinbestekoa zuen arintasuna lortzera, eta ordainetan, kalifak Duero ibai aldeko hainbat lurralde bereganatuko zituen.
Hasday ibn Saprut izeneko Kordobako gorteko mediku judutar batek hartu zuen Antsoren dietaren ardura, eta errutina gogor baina eraginkorra ezarri zion: 40 egunetan infusioak besterik ez zuen dastatu Antsok. Egunero, egunsentia baino lehen, Kordobako mendilerroko muino batera igo behar zuen oinutsik, gailurraren inguruan hainbat belar jaso eta, jauregira itzuli ondoren, bildutako belarrak sabelalde mardulean igurtzi behar zituen.
Ziurrenik, dokumentuetan jasotako 40 eguneko dieta ez zen nahikoa izango eta Leongo errege ohiak ahaleginari jarraipena eman beharko zion. Baina, kontuak kontu, Antso I.a 90 kiloren bueltan zebilen Leongo erresumara itzultzea erabaki zuenean. 960. urtean, soldadu iruindarrez eta musulmanez osatutako ejertzitoa bildu eta erraz berreskuratu zuen koroa.
Musulmanekin hitzartutakoa berehala ahaztu zuen erregeak, eta aliatu ohiak Ordoño IV.aren alde arituko ziren handik aurrera. Badirudi, ordea, dietari leial eutsi ziola. Azkenik, sagar bat jan ondoren hil zen 966an; Sampiroren Kronikaren arabera, Gonzalo Sanchez konde matxinoak sagar pozoitua eman zion errege argalduari.
In an Egyptian mummy of 3,300 years ago, traces of Yersinia pestis, the bacterium that caused the Justinian plague in the 6th century and the Black Plague in the 14th century, have just been found.
Experts until now believed that at that time the plague had spread only in... [+]
Greenland, the end of the 10th century. The first Scandinavian explorers and settlers arrived on the island. But by the 15th century these settlements had been abandoned and the original Inuit remained. But in 1721, the missionary Hans Egede organized an expedition and the... [+]
Tafallan, nekazal giroko etxe batean sortu zen 1951. urtean. “Neolitikoan bezala bizi ginen, animaliez eta soroez inguratuta”. Nerabe zelarik, 'Luzuriaga’ lantegian hasi zen lanean. Bertan, hogei urtez aritu zen. Lantegian ekintzaile sindikala izan zen;... [+]
Eraispenaren aldeko elkarteek manifestazioa antolatu dute larunbatean Iruñean. Irrintzi Plazan manifestazioaren deitzailea den Koldo Amatriarekin hitz egin dugu.
In 2017, Indonesia and the Netherlands signed an agreement to return the heritage stolen by the European country because of colonialism for three centuries. The Indonesian responsible for the return process, Gusti Agung Wesaka Puja, explained that this agreement "was important in... [+]