Amen salbatzaileari jaramonik ez
Viena, 1846. Ignaz Semmelweis mediku hungariarra, obstetrizian doktoregoa lortu ondoren, austriar hiriburuko Ospitale Orokorrean hasi zen lanean, eta handik gutxira, amen hilkortasun tasa izugarriaz kezkatuta, zera idatzi zion Markusovsky lagunari: “Ezin du lorik egin. Apaiza azaldu baino lehen entzuten den txilina nire arimaren bakean sartu da betiko. Egunero ezintasunez ikusten ditudan izugarrikeriek ez didate bizitzen uzten. Ezin dut honela jarraitu, dena iluna denean, kategorikoa den bakarra hildakoen kopurua denean”.
Erditze ondoko sepsiak edo sukarrak jota hildako amen kopurua ikaragarria zen benetan. Ospitaleak bi amatasun gela zituen: lehenengoan heriotza tasa oso handia zen, %15etik gorakoa; bigarreneko datuak, aldiz, ohikoagoak ziren: %4 ingurukoak. Hilkortasun handiaren iturriaren bila, bi unitateak alderatzea bururatu zitzaion Semmelweisi, eta lehenengoan medikuntza ikasle gehiago aritzen zirela ikusi zuen. Ikasleak anatomia pabilioian gorpuak manipulatzen jardun ondoren joan ohi ziren erditzear zeuden emakumeei laguntzera. Hala, mediku hungariarrak heriotzen jatorria ondorioztatu zuen: “Aztertzaileen eskuetan itsatsitako gorpuen partikulak”.
Infekzio hilkorra zerk eragiten zuen zehatz jakin gabe, 1846ko urrian bertan, erditze-gelaren sarreran konketa bat jarri zuen, mediku eta ikasleek eskuak garbi zitzaten. Baina amatasun-gelaren arduradun zen Johann Klein doktoreak Se-mmelweis laguntzailea kalera bota zuen horregatik.
Hurrengo urtean, berriro onartu zuten ospitalean, baina beste amatasun gelan, Bartch doktorearenean. Emakume haurdunak aztertu behar dituzten guztiei eskuak kaltzio kloruroz garbitzeko eskatzen hasi zen, eta berehala heriotza-tasa %0,9ra amildu zen. Erditze ondoko sukarraren etiologiaz, kontzeptuaz eta profilaxiaz lana ere idatzi zuen gaiaz. Baina Europako obstetra eta zirujau gehienek aurkikuntza arbuiatu zuten, eta 1849an lanetik bota zuten berriro.
865ean, dementziak jota, eroetxe batean sartu zuten, eta handik bi astera hil zen, jipoi baten ondorioz. Bizi artean, inork ez zion aitortu funtsezko aurkikuntza. Baina Louis Pasteurrek germenen teoria garatu ondoren Semmelweis antisepsiaren aitzindaritzat jo zuten. Eta Vienako Ospitale Orokorrean, haren estatuaren azpian, “Amen salbatzailea” dago idatzita.
Down sindromea eragiten duen 21. kromosomaren kopia gehigarria ezabatzea lortu dute ikertzaile japoniar batzuek laborategiko giza zeluletan. Erabilera klinikotik urrun dagoen arren, sindrome hori tratatzeko aukera berri bat ireki du esperimentu honek. PNAS Nexus aldizkarian eman... [+]
Washington (EE.UU. ), 1807. The US Constitution banned transatlantic slave trade. This does not mean that slavery has been abolished, but that the main source of the slaves has been interrupted. Thus, slave women became the only way to “produce” new slaves.
So in 1845, in... [+]
What blew me a lot is the way some doctors talk to the patient. They talk to us about pain as if we were children. As I have had two kidney transplants, I know what I mean: among other things, I have had a tube inside my penis. Because of the anesthesia, I didn't feel how I got... [+]
Today I have come to start with my words.
Four years!
I've taken four years to get my life back.
Four years also lived to flee the prison.
Four years… In silence… Just… Leaving aside the life of the past… To understand the functioning of my different mind and to... [+]
Lack of good doctors for a high middle grade policy. This policy has ensured that very few young people have reached the medical career and the MIR has further removed people from that career.
And there are few Basque doctors because the knowledge of Euskera in this profession... [+]
Rainy red mornings, red blondes. Little with the Aramaio train and soon wind turbines will be installed, destroying the mountains. The wind of the river, from Vitoria, leads us along the same path: the river. Infrastructures yes, all we want, but not socio-health care... [+]
We are now talking more about mental health, psychological well-being and its impact on our quality of life. It is a source of joy, because it helps to get the subject out of the closet, because by showing that the pain we all have (and not a few) the discomfort normalizes and... [+]