Automatically translated from Basque, translation may contain errors. More information here. Elhuyarren itzultzaile automatikoaren logoa

Fikzioaren alde (eta II)

Tira, hilabetetan elkar ezin ongi uztartu ibili ondoren utziko didazue, beste behin eta azkenez, errenkaz aldatzen. Izan ere, honakoak izango ditugu gure azkeneko ttakunak, eta honakoa, honenbestez, nire hondarrekoa.

Ezin ongi uztartu ibili garela esan dut eta anitzek pentsatuko dute ezin ongi moldatu ibili garela. Galdetu izan didate: “Aizu, zuek ez zarete ondo konpontzen ezta?”. Aipatu izan dugu euskarazko prentsa arrosaren behar hori, Kaixo! edo Holaxe! delakoaren beharra, eta akaso gurea abiapuntu egokia litzateke, esklusiba batzuk salduz, dirutxo batzuk ateratzeko. Baldin eta inori axola bazaizkio gure arteko gorabeherak, jakina.

Idazleok ez ei baikara ubera jakin bati jarraitu errazak, eta halaxe ibili gara, kulunka bat nola, alde batetik bestera zabuka. Zer esanik ez hirutik bi poeta ustekoak badira; baiki, ez da harritzekoa ttakunak hondoa jo izana. Imajinatzen duzue, adibidez, Hedoi Etxarte eta Angel Erro Ttakun (h)errenka berean? Bata Leninen kontuak hizpide, bestea alejandrino batean Aitor Zubietaren gaineko azkenekoa ahokatu (barkatu Angel, ez dut hitz egokiagorik aurkitu) nahian. Nekez atarramentu onik.

Baina morboaren zaleen zoritxarrerako argitu nahi dut ez garela batere gaizki konpontzen gure artean (Jose Luis, Uxue, eskura utzi dizuet gezurtatzea). Iruditzen zait joera handiegia dugula idazleen testuak oso serio hartzekoa, batez ere zutabeak, eta edozein ika-mika itxurazkori garrantzi handiegia ematekoa. Ohituegiak gaude iritzi artikulu eta txosten politiko serioetara, non hitz bakoitza historiara igaroko denaren hotsandiz idatzia baitago, eta hala, ez gara gai irakurtzeko beste modu bizkor eta zaluagoan prentsan publikatzen dena. Gaizki ulertu ugari zenbatu ahal daitezke, ez soilik ttakunei dagokionez, arazo soil honengatik bakarrik. Hamaika eta bat aldiz esan izan dut baina ez zait ardura berriz ere errepikatzea: literaturak –eta arteak oro har– eskatzen duen irakurketa moldeari dagokion analfabetismo maila aski kezkagarria da Euskal Herrian. Horren adibide garbiena etengabe entzuten dugun euskara, prosa eta literatura “erraza”ren aldarria dugu, baina arestian aipatutakoa ez dabil aparte.

Harritzeko-harritzekoa ere ez da; izan ere, non dugu Euskal Herrian irakurketa molde hori lantzeko taxuzko lekurik? Zenbat euskal filologia ikasle joaten da Literatura Eskola, irakurle klub eta enparauetara, “karreran literatura apenas ematen dugu” esanez? Euskal Herrian esanahi zehatz, itxi eta seguruak hobesten ditugu. Izan duela ez dakit non azaldu grafitoetako hitzena, izan gure herriaren “baldintza objektibo eta estrategiko”ei dagokiena. Fikziozko biraketa txikiena, kasurik onenean, ez da ulertzen; kasurik okerrenean, gutxietsi egiten da apetatsu, konpromiso zein garrantzi bakoa delakoan. Baina ez zen alferrik funtzio poetikoa erdigune Roman Jakobson-en taulan. Fikzioaren benetako muinetara ailegatu den edonork daki-eta, ez dagoela egia borobilagorik fikziozkoa baino.

Horregatik amaitu nahi nuen ibilaldi hau nire ttakun kideen aldarri txikia egiten. Ez soilik Ana, Jose Luis eta Uxuerena, aurretik egon direnena orobat. Eta, bidenabar, idazle, musikari eta artista guztiena. Egiten dutena gehiago edo gutxiago gustatu, miresten dut mundu laukitu eta aspergarriari zinezko erresistentzia egiten saiatzen den jendea oro. Finean, beti paratuko naiz haien alde. Haientzat, beraz, begirunez, nire azkeneko hau.


Newest
2025-04-03 | El Salto
Prosecutor Demands Death Penalty for Luigi Mangione for Murder of Health Insurance Company Chief
U.S. Attorney General Pam Bondi has told the media that he will seek the death penalty for Luigi Mangione for shooting and killing Brian Thompson, CEO of private insurance company UnitedHealthcare. Bondi says the attack was an “act of political violence” and a... [+]

2025-04-03 | Gedar
Israel Premier Tech expels Zionist team from a cycling race in Estella
On the initiative of the platform Solidarity with Palestine, some 70 people linked to cycling have asked for the Zionist team not to participate in the tournament, and they have succeeded.

One of those arrested in connection with the attack on the realist Ion Aranburu in Soria is sent to prison
Ion Aranburu was in a coma and was admitted to the ICU for several weeks due to the attack.

Linear The longest sign A

Linear A is a Minoan script used 4,800-4,500 years ago. Recently, in the famous Knossos Palace in Crete, a special ivory object has been discovered, which was probably used as a ceremonial scepter. The object has two inscriptions; one on the handle is shorter and, like most of... [+]


Gizonak frontera, emakumeak zubira

Londres, 1944. Dorothy izeneko emakume bati argazkiak atera zizkioten Waterloo zubian soldatze lanak egiten ari zela. Dorothyri buruz izena beste daturik ez daukagu, baina duela hamar urte arte hori ere ez genekien. Argazki sorta 2015ean topatu zuen Christine Wall... [+]


Ruins of Resa in Andosilla
In the wake of the old border of the Ebro
In the town of Andosilla, in the Ribera de Navarra, archaeologists and groups of citizen volunteers from Aranzadi are carrying out an archaeological excavation that is giving many surprises. In the site of Resa, they have found, among other things, clues to better understand the... [+]

Pippi Calcaluz celebrates 80 years as revolutionary as ever
On the occasion of the 80th anniversary of the first release of the stories of Pippi Alcaluze, a special place has been dedicated to him at the International Children’s and Youth Book Fair in Bologna. Smart, independent, rebellious, irreverent, unruly, a little wild, creative,... [+]

Osakidetza launches Primary Care Services for Trans People
The aim is to update the healthcare protocol for trans people in the Basque Country.It will be based on a network formed by the Primary Care Team (LMAT), the new Primary Care Service for trans people (tLMAZ) and professionals from the Gender Identity Unit (UTI) at the University... [+]

Data contradictions in Osakidetza: waiting lists down, citizens’ complaints up?
The Government has ensured that the waiting lists have been reduced to less than two months in the last quarter. The Ombudsman of the Basque Country, Manu Lezertua, highlighted another fact in his annual report on citizen complaints: Osakidetza’s complaints have increased by... [+]

“Neutrotzat aurkezten dena, egiaz, ideologia nagusiaren konplizea da”

Gozamen aparta bezain deskribatzeko zaila dakar, norbaiten hitzak irakurri edo entzun ostean, zera pentsatzeak: “Horixe zen neu aurreko hartan azaltzen saiatu nintzena!”. Idazlea eta itzultzailea da María Reimóndez, eta galegoz aritzen da, hizkuntza... [+]


The Spanish Government wants to tighten the conditions for the creation of private universities
In order to limit the “private chiringuitos” that have proliferated, the Spanish government wants to tighten the conditions for the creation of new universities. The last private university in the Basque Country, such as Euneiz in Vitoria-Gasteiz, which was born in... [+]

Segurtasuna, etorkinak eta beldurra

Segurtasun falta dagoen irudipena handitu dela azaldu du Eustaten azken txostenak. Gurean, Trapagaranen, Segurtasuna orain, delinkuenteen aurka manifestaziora deitu dute herritar batzuek.

Bi izan dira sentsazio hori zabaltzeko arrazoiak. Batetik, udalak Udaltzaingoaren... [+]


Eguneraketa berriak daude