A friend of the house, saúco
- The writing of articles requires a short writing and I will take the most difficult work than I have done so far, selecting the elderum. In fact, when I was writing the book What Sendabelar knows, dedicating only six pages was a very complicated exercise. Once I offered him a three-hour course and we stayed short, then we organized the sixth and left some outstanding issues. Besides the multiple remedies, we have legends and stories that, from the anthropological and ethnographic point of view, we will learn many curious things. Therefore, this text today is the first of a series of texts, as the donation and knowledge of this plant is similar to the source that is not exhausted.
We began by saying that Sambucus nigra is also known as lintsusa, plausta, sabuka, sakuta, txutxika and aztunpa, in the places where we work in Euskera, with more variants, and that it not only indicates plant. Estitxu showed me that in Bortziriak I was a dumb girl, but in many places it is used to designate a person without blood; the example shown in the Basque General Dictionary is very illustrative: "Then he'll cry like a scourge."
It is said that it is a charismatic plant, because it does not leave anyone indifferent, you will find people who love and admire as much as hatreds. Those in the first group say it's poisonous and unhappy, that the viper lives underneath. In the second group, we were fascinated by elderhood and benefited. The "friend of the house" who called him Mariano Ostolaiz and remembered the beautiful verses he wrote to him, we also remembered the Mary who threw the elderum in Llanes (Asturias) and his father, but from which Aitziber, of Ainitze and Ondárru, of Lazkao, who have planted the elderum for his medication.
The nice tradition that is made with the patches of the sauce on St. John's day is still alive among us. I encourage you to bless him (whatever it may be) and make a cross, and then put it in the doors and windows of the house. This is a ritual for scaring lightning, thieves, witches and snakes.
As we have in the flower, today we will limit ourselves to flowers. It is said that we must meet only on sunny days, always in size, because if not in summer we will have no specimens. The flowers are dried upside down on a sheet or carton and taken as an infusion in winter, as it is a remedy for the respiratory tract. The best eye drops will be few, even with dry content.
It is also an anti-inflammatory and purifying agent, especially for the skin: if you object, place the flowers of the elderum. With the new dried flowers in sunflower oil we make an excellent product to clean, beautify and disguise the skin. With the new flowers rolled you can also make a refreshing drink, which by having natural yeasts will ferment and make a delicious champagne to drink. Brindis!
Gaur abiatu da Bizi Baratzea Orrian kide egiteko kanpaina. Urtaro bakoitzean kaleratuko den aldizkari berezi honek Lurrari buruzko jakintza praktikoa eta gaurkotasuneko gaiak jorratuko ditu, formato oso berezian: poster handi bat izango du ardatz eta tolestu ahala beste... [+]
Noizbait. Noiz izan ote zen? Noizbait landareren batek lorea egitea erabaki zuen. Bai, bai, landareek ere erabakiak hartzen dituzte, eta guk maiz ez bezala, erabakiak bete egiten dituzte. Eta loreak sortu zituzten.
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]
Katalanen ustetan artzainak engainatzen omen ditu hegazti honek: “enganyapastors”. Espainiar eta latindarrek, aldiz, ahuntzari esnea kentzen diola diote, hortik datorkio hain zuzen ere izen zientifikoan (Caprimulgus europaeus) islatzen den caprimulgus (capra... [+]
Festa egiteko musika eta kontzertu eskaintza ez ezik, erakusketak, hitzaldiak, zine eta antzerki ikuskizunak eta zientoka ekintza kultural antolatu dituzte eragile ugarik Martxoaren 8aren bueltarako. Artikulu honetan, bilduma moduan, zokorrak gisa miatuko ditugu Euskal Herriko... [+]
Udaberri aurreratua ate joka dabilkigu batean eta bestean, tximeletak eta loreak indarrean dabiltza. Ez dakit onerako edo txarrerako, gure etxean otsailean tximeleta artaldean ikustea baino otsoa ikustea hobea zela esaten baitzen.
Nori ez zaio gustatzen ahuakatea? Ia denok atsegin dugu fruitu berri hori, di-da amaren batean etxekotu zitzaigun. Zenbat urte da ba dendaero ikusten hasi garela? Gure mahaietara iritsi aurretik, historia luzea du.
Gipuzkoako hamaika txokotatik gerturatutako hamarka lagun elkartu ziren otsailaren 23an Amillubiko lehen auzo(p)lanera. Biolur elkarteak bultzatutako proiektu kolektiboa da Amillubi, agroekologian sakontzeko eta Gipuzkoako etorkizuneko elikadura erronkei heltzeko asmoz Zestoako... [+]
Leihatila honetan behin baino gehiagotan azaldu ditugu Ama Naturaren engainuak bere izakiak babestearren. Batzuetan, erle edo liztor itxura zuten euliak ekarri ditugu, beste batzuetan inongo arriskurik ez duten arrisku-kolorazioko intsektuak ere bai (kolorazio aposematikoa... [+]
Administrazio Epaitegiak arrazoia eman dio EH Bilduk Lizarrako plantilla organikoaren hizkutnz profilen aurka jarritako helegiteari.
Emakume bakoitzaren errelatotik abiatuta, lurrari eta elikadurari buruzko jakituria kolektibizatu eta sukaldeko iruditegia irauli nahi ditu Ziminttere proiektuak, mahai baten bueltan, sukaldean bertan eta elikagaiak eskutan darabiltzaten bitartean.
Ibon galdezka etorri zait Bizibaratzea.eus webguneko kontsultategira. Uda aurre horretan artoa (Zea mays) eta baba gorria (Phaseolus vulgaris) erein nahi ditu. “Arto” hitza grekotik dator eta oinarrizko jakia esan nahi du, artoa = ogia; arto edo panizo edo mileka... [+]
Nekazal eremu lehor baten erdian ageri da putzua. Txikia da tamainaz, eta ez oso sakona. Egunak dira euririk egiten ez duela, baina oasi txiki honek oraindik ere aurretik bildutako urari eusten dio. Gauak eremua irentsi du eta isiltasunaren erdian kantu bakarti bat entzun da... [+]
Zuhaitza esnatzear dago, kimuak ageri dira adarretan. Gutxi falta da loraldirako, laster aro berria hasiko du, indarberrituta.
