Goodbye walnut, goodbye!
- Goodbye walnut, goodbye! He suddenly left the office of the Landaberri radio programme on 21 October. The doubt about the walnut (Juglans regia) has become a retolica of recent years. Initially, concern came almost exclusively from their places of origin, but in a few years it has been perfectly interned. It has not reached the driest parts of the Basque Country, and it will obviously not come, but I cannot say so clearly.
In our wet lands, the walnut has no future. It is. He has done so himself. Never before has it been a tree that grew and lived with profusion. Beautiful specimens are known, such as the one living in Plaza de Garde next to the Gardalar Creek, with a waist of 1.3 meters, 17 m high and 30 x 25 m extension, declared Natural Monument in 1991. It is not a physical size, but it is a heritage size: Pedro Mari Otaño, a native of the farmhouse of this name of Zizurkil, placed the walnut of his portico with verses that contrasted with the Argentine currency. The funnel (Phytolacca dioica) is an important tree of those territories and its name in Guarani means “shadow”. The two trees perfectly form the two senses of the shadow, but here you will lose the nogales shortly because it will disappear. It may not disappear, but as before the chestnut (Castanea sativa) or the elm (Ulmus minor) and now the black pine (Pinus radiata) will soon live a few specimens. People next to the house like Otaño will have more chances: “The walnut has to listen to the house’s kidneys,” the phrase says. Not because the banks revitalize, in most cases, because the first stable was there, the house's solar is well paid and mostly dry. The walnut will be dragged by moisture. Moisture stimulates fungi and a thymic wound is enough to penetrate through it and put its wood on the putrefaction path. The main current causes are the movements of dry-clay lands, as the rinsing and swelling, drying and cracking break down their weak roots, as well as the serious wounds of the cairn and the attacks of the annoying final pest, of the whole Rhagoletis fly. The latter is being slaughtered. During summer it lays eggs when the nut grain grows, in the butter of its zokots and the worm that emerges from it causes a great slaughter to eat and eat, causing serious injuries. From these wounds, the fungus stimulated by moisture will be introduced.
The panorama is the black secretion in the back of the trunk, expression of wounded roots; the trunk inside, occluded, and the inseparable nut grains of the zocalo and without forming the flesh.
Just as our grandparents greeted chestnut, it is now up to us to say “goodbye walnut, goodbye!”. Chance, the two came on the same Roman boat of dry Mediterranean lands…
Udaberrian orain dela egun gutxi sartu gara eta intxaurrondoa dut maisu. Lasai sentitzen dut, konfiantzaz, bere prozesuan, ziklo berria hasten. Plan eta ohitura berriak hartu ditut apirilean, sasoitu naiz, bizitzan proiektu berriei heltzeko konfiantzaz, indarrez, sormen eta... [+]
Ohe beroan edo hotzean egiten da hobeto lo? Nik zalantzarik ez daukat: hotzean. Landare jaioberriek bero punttu bat nahiago dute, ordea. Udaberriko ekinozio garai hau aproposa da udako eta udazkeneko mokadu goxoak emango dizkiguten landareen haziak ereiteko.
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]
Itsasoan badira landareen itxura izan arren animalia harrapari diren izaki eder batzuk: anemonak. Kantauri itsasoan hainbat anemona espezie ditugun arren, bada bat, guztien artean bereziki erraz atzemateko aukera eskaintzen diguna: itsas-tomatea.
Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]
Sare sozialen kontra hitz egitea ondo dago, beno, nire inguruan ondo ikusia bezala dago sare sozialek dakartzaten kalteez eta txarkeriez aritzea; progre gelditzen da bat horrela jardunda, baina gaur alde hitz egin nahi dut. Ez ni optimista digitala nauzuelako, baizik eta sare... [+]
Bada Borda bat ilargian. Bai, bai, Borda izeneko krater bat badu ilargiak; talka krater edo astroblema bat da, ilargiaren ageriko aldean dago eta bere koordenadak 25º12’S 46º31’E dira; inguruan 11 krater satelite ditu. Akizen jaiotako Jean Charles Borda de... [+]
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]
Ugaztunei eskainitako azken artikuluaren amaierako hitzak hurrengo animalia aurkezteko aitzakia paregabea dira. Bertan esaten genuen muturluzeak erreka “garbi eta txukunak” behar dituela, kutsadurarik gabeak baina elementu natural anitzekin. Animalia txiki horren... [+]
Mila milioika mintzo dira agintariak. CO2 isurketak konpentsatzeko neurri eraginkor gisa aurkeztuta, zuhaitz landaketei buruzko zifra alimaleak entzuten dira azken urteetan. Trantsiziorako bide interesgarria izan zitekeen, orain arteko oihanak zainduta eta bioaniztasuna... [+]
Kutsatzaile kimiko toxikoak hauteman dituzte Iratiko oihaneko liken eta goroldioetan. Ikerketan ondorioztatu dute kutsatzaile horietako batzuk inguruko hiriguneetatik iristen direla, beste batzuk nekazaritzan egiten diren erreketetatik, eta, azkenik, beste batzuk duela zenbait... [+]
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Antxoa, bokarta edo albokartia, gure arrain komertzialen artean txikiena, euskal kostaldera hurbildu da.
Magnoliak eleganteak dira. Dotoreak. Anddereak. Pontxoak. Apainak. Pimentak. Gurbilak. Ponposak, ponpoxearrenak. Ortiroak. Ia-ia fazazkoak, kriket eta kraket. Ez naiz harritzen, beren loraldien azpian lurrarekin urtzerainoko handitasunaren menpeko sentitzen naiz urtero.
Gaur abiatu da Bizi Baratzea Orrian kide egiteko kanpaina. Urtaro bakoitzean kaleratuko den aldizkari berezi honek Lurrari buruzko jakintza praktikoa eta gaurkotasuneko gaiak jorratuko ditu, formato oso berezian: poster handi bat izango du ardatz eta tolestu ahala beste... [+]