Beloki: Han goitik hautsa ikusten da
Zumarragan badugu eraikin-multzo bat herriguneak besteko zabalera duena ia, Arcelor Mittal-en fabrika zaharra, industriak gurean izan duen garrantzia geroz eta urriagoaren erakusgarri. Hura itxi eta gutxira, 2021eko urrian, Eusko Jaurlaritzako Ekonomiaren Garapen, Jasangarritasun eta Ingurumen sailburu Arantxa Tapiak adierazi zuen lursail horretan –Sprilur sozietateak erosia– hamabost enpresa eraikitzeko aukera egon zitekeela. Pasa dira bi urte, eta mahai-gainean den proiektu bakarra “plastikoaren ekonomia zirkularraren berrikuntza poloa” da, Udalean nagusi den PSE-EEren hitzetan.
Alegia, plastikoa birziklatzeko fabrika bat jarri nahi duela herriaren erdian Plastic Energy enpresak, nahiz eta, Tapiak azaldu duenez, ez dagoen inolako akordiorik sinatuta Gipuzkoako Diputazioarekin eta Zumarragako Udalarekin, garbiketa ederra behar duten lur horiek lagatzeko. Esaten ari zaizkigun moduan “ez da erraustegia”, argi gera dadila. Hortaz, norbaitek “Erraustegirik ez” dioten pankartak jarri eta ordu gutxiren buruan beste norbaitek kentzea zentzuzkoa dela guztiek ulertuko duzue.
“Ez da oso herri polita zuena”. Zenbatetan entzungo genuen gauza bera, eta hein batean sinetsi ere egin dugu itsusia dela, edo ez behintzat hurbilean dauzkagun Goierri, Urola edo Debagoienako udalerri batzuk bezain postalgarriak. Ez, guk ez dugu “Suitza txikia” goitizena merezi. Inguruan bada, ordea, merezi duen parajerik. Antioko ermitatik abiatuta adibidez zailtasun diferenteko ibilbide zirkular politak egin daitezke Izazpi (973 m), Samiño (933 m) eta Beloki (659 m) magal-tontorretan barna; edota Oletaraino, inguruko mendizaleen artean aski preziatua den “kresterio” edo “kordaletik”, zeina –hara, sorpresa!– parke eoliko baten egitasmoak mehatxatzen duen. Azken hori ibilbide erraz baina luzetxoa denez, zerbait arinagoa proposatuko dizuegu, umeekin egiteko egokia: Antioko interpretazio zentroa eta taberna-jatetxea biltzen dituen eraikinetik Belokiko gurutzera, eta buelta atzera.
Bi ordutan aise egin daitekeen txangoan zehar, ezker-eskuin begiratuta ikusiko ditugu Txindoki, Aratz, Aizkorri, Irimo, Izazpi... Eta beheraxeago... ez, hor ez, horiek –sorpresa berriz ere!– Antzuola-Ezkio zatiko AHTren obrak dira; eta horiek Itsaso-Gueñes tentsio handiko linea berriaren dorreak; apur bat honantzago... bai, hura da Arcelor Mittalen fabrika. UZ Bizi! plataformak dioen gisan, "aire garbia" arnastu nahi dute bizilagunek, inguruko mendietan bezala herri erdian ere bai.
FITXA TEKNIKOA
Non
Zumarraga (Gipuzkoa)
Nola iritsi
Antiora heltzeko, Zumarragako herrigunetik gora doan errepidea hartu behar da (2,5 km inguruko igoera).
Informazioa
Zumarraga.eus webgunean hainbat mendi-ibilbideren gaineko datuak topatuko dituzue. Tartean dira Belokiko ibilbide paisajistikoa, Oletako monumentu megalitikoak eta Hiru Tenpluen Ibilbidea.
[Artikulu hau ARGIAren Aktualitatearen Gakoak 2023 100 orrialdeko aldizkari berezian argitaratu da. ARGIA Jendeak paperean edo PDFan jasoko du, bakoitzak hautatu duen gisan. Oraindik ez baduzu pausoa eman, egin zaitez ARGIAkoa eta plazer handiz bidaliko dizugu! Gainerakoek, Azokan eros dezakezue]
Euskal Herria zeharkatzen dutenen artean ibairik handiena da Ebro. Haren ertzean mintzatu gara, Ollero bizi den Zaragozako sarreran, lertxunaren ibili geldoa, txorien kanta zoroa eta ibaiaren emari barea lagun, udaberria 33 gradura lehertu den arratsaldean, zorionez arbolen... [+]
Hala Pedro Ruiz de Eginoren hilketa nola hemen agertzen diren beste lekukotza batzuk dokumentuetan jasotako gertaera historikoak dira. Izen bat bera ere ez da asmatua.
ARGIAko erredakzioko kideok podcast, film, serie eta dokumental hauek gomendatzen dizkizuegu.
Klima larrialdiarekin eta energia krisiarekin gure bizi ohiturei buruzko galderak sortu zaizkigu: Zenbat bidaiatu eta nola? Josu Iztueta bidaiari ezagunak kontraesanen ispiluaren aurrean jartzera gonbidatu gaitu, tonu goxoan eta irribarre xamur batekin: “Ikusi beharra dago... [+]
Zehazten gaitza den 2023ko egunen batean gogora ekarri beharrekoa izango litzateke; baina, itxura guztien arabera, oharkabean geratuko da. Baina gogoan izanda edo izan gabe, aurtengo urriaren 1ean 74 urte beteko ditu Txinako Alderdi Komunistak Herri Errepublikaren erabateko... [+]
ARGIAko lantaldearen eskutik, hiru disko proposatzen ditugu uda honetarako.
Euskarafobia legalaren historia legez lege eta arauez arau aztertu du Iñigo Urrutiak (1966, Jatabe-Maruri), Xabier Irujorekin batera. Horren emaitza da Historia Jurídica de la Lengua Vasca (1789-2023) liburu mardula. Irujo atzerrian zegoenez, Urrutiarekin mintzatu... [+]
Norberaren barne-barnetik agerturiko sentimendu sakon eta sanoa omen da maitasunarena. Esfera pribatuan eta intimoan zokoratu ohi ditugu maitasun-harremanak. Ordena hori aztertzeko, galdekatzeko, bestelakotzeko eta iraultzeko saiakeretan dabiltza aspaldian feminismotik. Sistemak... [+]
Zer da droga eta zer ez? Zer-nolako eragina dauka drogak inguruan? Horren bueltan mintzatu dira Oihana Arana (Eskoriatza, Gipuzkoa, 2001), Maialen Alvarez (Ermua, Bizkaia, 1994) eta Ander Sagardoi (Iruñea, 1994). Drogarik kontsumitu ez arren, drogak inguratzen ditu; batez... [+]
Ekainaren 3an Euskal Liburu eta Disko Azoka egin zen Ziburun. 2020ko hauteskundeetan aldaketa handia izan zen Lapurdiko kostaldeko herrian: abertzaleak nagusi dituen Ziburu Bizi zerrenda irekiak hogei urteetako gehiengoa irauli zuen. “Erakutsi behar dugu gai garela herriko... [+]
Erdiz edo Erdizaga. Bertara eramaten dute azienda abeltzainek, Baztango bazkaleku hoberenak baitira hango larreak. 476 hektareako bazkalekua. Erregerena mendigunearen baitan kokatua, Baztan eta Esteribar haranen mugan. Herri lurrak dira, baztandar guztiek erabiltzen ahal... [+]
