ARGIA.eus

Egin ARGIAkoa
Oparitu ARGIA
Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia
asteartea 2024ko abenduaren 24an
Historia > Efemerideen kanala

Lumumbaren aurkako estatu kolpea Kongonko Errepublika Demokratikoan, AEBek bultzatuta

Duela
64
urte

1960ko irailaren 14an,

Lumumbaren aurkako estatu kolpea Kongonko Errepublika Demokratikoan, AEBek bultzatuta. Independentzia osteko lehen presidente demokratikoa zen Patrice Lumumba, ekainetik irailera, eta bere politika antiinperialistagatik Belgika eta AEBrentzat jo-muga zen. Ihes egin zuen, baina harrapatu eta 1961eko urtarrilean hil zuten. Abuztuaren 26ko data duen telegrama batean, CIAko zuzendari Allen Dullesek Kongoko bere agenteei ondorengoa esan zien: "Erabaki dugu bera ezabaraztea dela gure helburu garrantzitsuena". Mendebaldeko estatuek argi utzi zuten ez zutela onartuko beren interes ekonomikoak arriskuan jarriko zituen inolako dekolonizazio prozesurik.

Iturria:

Josep Fontana, Por el bien del imperio (Pasado y presente).

Egun hau historian
1837Andoaingo gudua borrokatu zuten armada liberalak eta karlistak
1911Eskoziako milaka ikaslek greba hasi zuten zigor fisikoen aurka eta opor gehiago eskatzeko
2002Ur-tanketekin egin zien eraso Ertzaintzak Batasunaren ilegalizazioaren aurka manifestatzen ari ziren milaka lagunei
2022Irango Moralaren Poliziak Zhina Amini kurdua tratu txarren ondorioz koman utzi zuela zabaldu zen

Urte hau historian: < >
Berrienetik Zaharrenetik

1960-01-05
Quico Sabaté maki gerrillari antifrankista hil zuen Guardia Zibilak
1960-02-01
AEBetan beltzek sartzea debekatua zuten kafetegi batean sartu eta eseri egin ziren lau ikasle afro-amerikar
1960-02-13
Frantziak lehen entsegu nuklearra egin zuen Aljeriako Saharan
1960-03-05
Ernesto Che Guevararen argazki ikonikoa egin zuen Alberto Kordak
1960-03-10
Australiara iritsi zen Euskal Herritik eta Espainiako Estatutik Francok emakumez beteta bidalitako lehen hegazkina
1960-03-21
Sharpevilleko sarraskian 69 pertsona hil zituen Hegoafrikako apartheidaren erregimenak
1960-03-22
Jose Antonio Agirre lehendakaria hil zen erbestean, Parisen
1960-05-20
Manifestazio erraldoia Japonian, AEBen tropak uhartean kokatzearen aurka
1960-06-15
Michiko Kanba 22 urteko ikaslea hil zuen Poliziak Tokion
1960-06-26
Madagaskarrek Frantziarekiko independentzia aldarrikatu zuen
1960-08-19
Belka eta Strelka zakur sobietarrak Lurraren inguruan orbitan ibili ostean bizirik itzuli ziren lehen izaki bilakatu ziren
1960-08-21
Ernest Hemingway-k Agurea eta itsasoa eleberri ezaguna euskaratzeko baimena eman zion Jose Artetxeri
1960-09-14
Lumumbaren aurkako estatu kolpea Kongonko Errepublika Demokratikoan, AEBek bultzatuta
1960-09-27
Sylvia Pankhurst hil zen, ekintzaile feminista ingelesa
1960-11-03
Pozoituta hil zuten Kamerungo lider antikoloniala Genevan: Felix-Roland Moumié
1960-11-25
Santo Domingon Trujillo diktadorearen aurkako ekintzaile Minerva, Maria Teresa eta Patricia Mirabal ahizpak hil zituzten
1960-11-29
Euskarazko sermoi eta abestiekin meza egin zuten Bilboko Agustindar Amen komentuan
1960-12-18
Gerra osteko lehen Bertsolari Txapelketa Nagusia jokatu zen Donostiako Victoria Eugenian
1960-12-30
Mexikoko armadak ikasle mugimenduari eraso egin eta 20 hil zituen Chilpancingon

Hilabete honetako urteurrenak:
|
Berrienetik Zaharrenetik

Duela
10
urte
2014-09-26
Ayotzinapako 43 ikasle bahitu zituen Mexikoko Poliziak, droga trafikatzaileen laguntzaz
Duela
10
urte
2014-09-23
400 lagunek herri harresia egin zuten Loiolan, mozorroturik, Poliziak atxilotu nahi zituen bost gazte babesteko
Duela
10
urte
2014-09-18
Eskozian independentzia erreferenduma egin zuten eta gutxigatik galdu
Duela
20
urte
2004-09-29
Enrique Rodriguez Galindo torturatzailea aske uztea erabaki zuen Espainiako PSOEren gobernuak
Duela
20
urte
2004-09-21
Jokin Zeberio gazte hondarribiarrak bere buruaz beste egin zuen eskola jazarpenaren erruz
Duela
30
urte
1994-09-18
Guardia Zibilak Berako Nafarroa Oinez lehertu zuen
Duela
30
urte
1994-09-08
Baserritarrek Ossau-Iraty jatorri izendapena zuten gaztak bahitu zituzten, saltoki handien prezioak salatzeko
Duela
35
urte
1989-09-05
Valentziar Herrialdean TV3 emititzea debekatu zuen Espainiako Gobernuak
Duela
40
urte
1984-09-30
Pakito Arriaran internazionalista arrasatearra hil zuten El Salvadorren
Duela
40
urte
1984-09-22
Kanakyko Fronte Independentistaren disoluzio kongresua hasi zen, FLNKS Kanakiar Nazio Askapenerako Fronte Sozialista eratzeko
Duela
45
urte
1979-09-01
Iñaki Kijera donostiarra hil zuen tiroz Espainiako poliziak, errefuxiatuen aldeko manifestazioan
Duela
50
urte
1974-09-23
Espainiako poliziak Eva Forest atxilotu zuen Madrilen
Duela
50
urte
1974-09-13
ETAk lehergailu bat zartarazi zuen Madrilgo Rolando kafetegian eta zibil ugari hil zituen
Duela
50
urte
1974-09-12
Etiopiako enperadore Haile Selassie I.a boteretik kendu zuen herrialdean abiatutako iraultzak
Duela
50
urte
1974-09-11
Jon Urzelai etakidea hil zuen Bilbon Guardia Zibilak
Duela
50
urte
1974-09-08
Erromako San Basilio auzoko herritarrak matxinatu ziren
Duela
60
urte
1964-09-25
Mozambikeko independentzia gerra hasi zen, 400 urteko kolonialismo portugaldarrari amaiera jartzeko
Duela
65
urte
1959-09-22
Valentziara iritsi ziren 1936ko gerratik ihes Sobietar Batasunera joandako 532 haur
Duela
85
urte
1939-09-03
Winnipeg ontzia Txilera iritsi zen, Espainiar Errepublikako 2.200 errefuxiatuarekin
Duela
90
urte
1934-09-09
Britainiako faxisten alderdia ez zen pasa Londresko Hyde Parketik
Duela
90
urte
1934-09-09
Falangista bat eta sozialista bat hil zituzten Donostian, atentatu banatan
Duela
90
urte
1934-09-09
British Union of Fascists alderdiaren manifestazioa eragotzi zuten antifaxistek Londresko Hyde Parken
Duela
95
urte
1929-09-27
Jose Luis Alvarez Enparantza 'Txillardegi' jaio zen Donostian
Duela
110
urte
1914-09-21
Egunik odoltsuena izan zen euskaldunentzat Lehen Mundu Gerran
Duela
120
urte
1904-09-22
Maurizia Aldeiturriaga Zabala jaio zen Zeberion
Duela
160
urte
1864-09-28
Langileen Lehen Internazionala sortu zuten Londresen, munduko langileak antolatu asmoz
Duela
230
urte
1794-09-19
Maialen Larralde hil zuten gillotinaz Donibane Lohizunen
Duela
280
urte
1744-09-04
James Cook esploratzaile ingelesa Kanaky uharteetara iritsi zen
Duela
330
urte
1694-09-10
Joanes Zuhigaraitxipi hil zen, Hendaian jaiotako euskal kortsarioa