ARGIA.eus

Egin ARGIAkoa
Oparitu ARGIA
Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia
asteartea 2024ko abenduaren 24an
Historia > Efemerideen kanala

Donostia hartu zuten frankistek

Duela
88
urte

1936ko irailaren 13an,

Donostia hartu zuten frankistek. Irun galdu ostean, eta frankistak Andoain, Hernani eta Errenteriatik barrena erasoan ari zirela, hiria ebakuatzeko erabakia hartu zuen Defentsa Batzordeak. Frankistek Donostia bandera gorri-horiz josi zuten, eta erakunde ezkertiar, errepublikano eta abertzaleen egoitzak lapurtu eta txikitu zituzten. Defentsa Batzordea defentsa-lerroa antolatzen saiatu zen orduan, frankisten aurrerapena geldiarazi asmoz, baina egun gutxiren buruan frontea Eibar eta Elgetaraino iritsi zen, eta han egonkortu zen. Eskualde horiek salbu, Gipuzkoa kolpisten esku zegoen.

Iturria:

Iturria: Mikel Errazkin Agirrezabala eta Juantxo Agirre-Mauleon (argk.), 1936ko Gerra Euskal Herrian: historia eta memoria (Udako Euskal Unibertsitatea).

Egun hau historian
1923Primo de Riverak estatu kolpea eman zuen Espainian eta euskaldunen aurkako jazarpena abiatu zuen, besteak beste
1936Elorrioko Felix Urtubi Erzilla hegazkin pilotua hil zen, frankisten aeroplano bati propio jota
1974ETAk lehergailu bat zartarazi zuen Madrilgo Rolando kafetegian eta zibil ugari hil zituen
1992Arrangoitzeko golfa okupatu zuen Lurra Zain koordinadorak

Urte hau historian: < >
Berrienetik Zaharrenetik

1936-01-20
50 egunez luzatuko zen greba orokorra abiatu zuten Sirian, Frantziaren okupazioaren aurka
1936-01-29
Firestone fabrika okupatu eta beso erorien greba hasi zuten langileek Ohion, AEBetan
1936-02-28
Kanadan erretiratu egin zituzten Ottawara martxan joandako langileen buruzagien aurkako karguak
1936-05-28
35.000 langilek Parisko Renault lantegia okupatu zuten
1936-06-13
Besoa altxata keinu nazia egiteari uko egin zion August Landmesserrek, Hitler buru zuen ekitaldi batean
1936-06-28
AEBetako mugimendu anarkista gidatu zuen Berkman hil zen
1936-07-18
Estatu kolpe faxista eta hiru urteko gudaren hasiera Espainiako Estatuan
1936-07-21
Felix Lasa atxilotu zuten erreketeek Iruñean, irratia entzuteagatik
1936-07-21
Marina Ginestà militante antifaxistari argazki ikonikoa atera zioten
1936-07-22
Hegazkin frankistek Otxandio ametrailatu eta bonbardatu zuten Santamañak ospatzen ari zirela
1936-07-24
Bartzelonatik atera zen Durrutik gidatutako zutabea faxisten esku zen Zaragozarantz
1936-07-26
Hegazkin errepublikar batek Loiolako kuartela bonbardatu zuen Donostian
1936-07-28
Antifaxisten garaipena Donostian: militar kolpistak errendiarazi zituzten Loiolako kuartelean
1936-08-03
Jesse Owens atleta beltzak urrezko domina lortu zuen Hitlerren Berlingo Joko Olinpikoetan
1936-08-08
Frantziako Gobernuak Espainiako Estatuarekin zuen muga itxi zuen
1936-08-08
Errepublikarrentzat armak lortzeko ezinbestekoa zen muga itxi zuen Frantziako Estatuak
1936-08-10
Camino Oskoz maistra iruindarra hil eta Urbasan amildegian behera jaurti zuten erreketeek
1936-08-11
Frankistek euskarazko liburuak erre zituzten Tolosako Plaza Zaharrean
1936-08-11
Errepublikaren aldeko hamahiru miliziano fusilatu zituzten Oiartzungo Pikoketan erreketeek
1936-08-15
14 urteko Maravillas Lamberto hil zuten frankistek Larragan, taldean bortxatu ostean
1936-08-19
Irungo gudua fase erabakigarrian sartu zen
1936-08-19
Federico García Lorca olerkari granadarra fusilatu zuten frankistek
1936-08-23
52 preso errepublikar fusilatu zituzten frankistek Nafarroan, Cadreitako Valcalderan
1936-08-30
Juana Josefa Goñi eta bere sei seme-alaba Legarreko leizera jaurti zituzten, Gaztelun
1936-09-05
Robert Capak Miliziano baten heriotza argazkia egin zuen
1936-09-07
Tasmaniako azken tigrea edo otso marsupiala hil zen, Benjamin
1936-09-13
Elorrioko Felix Urtubi Erzilla hegazkin pilotua hil zen, frankisten aeroplano bati propio jota
1936-09-13
Donostia hartu zuten frankistek
1936-09-22
Bergara eta Deba erori ziren armada frankistaren eskuetan
1936-09-25
Eusko Jaurlaritzak Eusko Gudarostea osatu zuen armada frankistaren aurka borrokatzeko
1936-09-25
'Agur' hitza eta euskal kulturarekin loturiko edozein objektu debekatu zituen Lizarrako komandante militarrak
1936-09-26
Abiazio frankistak Bilbo bonbardatu zuen
1936-09-26
Frankistak sartu ziren Arrasaten
1936-10-02
Beren borondatearen kontra frankisten Sanjurjoren Tertzioan erreklutatutako ehunka ezkertiar espetxeratu zituzten Zaragozan
1936-10-17
'Aitzol' idazle, euskaltzale eta elizgizon abertzalea fusilatu zuten frankistek
1936-10-20
22 preso Ondarretako kartzelatik atera eta Hernaniko hilerriko horman fusilatu zituzten frankistek
1936-10-22
Bobby Seale jaio zen, Pantera Beltzen Alderdiaren sortzaileetako bat
1936-11-02
Armaz beterik iritsi zen Bilboko portura Andreev lurrunontzi sobietarra
1936-11-03
Iruñeko bi gazteri hamabi urteko kartzela zigorra ezarri zieten, soldadu bati deserta zezan aholkatu eta “abur” hitzarekin agurtzea egotzita
1936-11-13
Irlandar Brigadako 700 soldaduk frankistekin bat egin zuten
1936-11-15
Eusko Itsas Gudarostearen lehenbiziko borroka
1936-11-16
Wilhem Wakonigg espioiaren aurkako epaiketa hasi zuen Euzko Jaurlaritzak
1936-11-20
Buenaventura Durruti anarkista hil zen Madrilen
1936-12-05
Virgen del Carmen ontzi frankistaren eskifaia matxinatu eta ontzia Bilbora eraman arazi zuten
1936-12-20
Prim jeneral espainiarraren estatua eraitsi zuten Bartzelonan

Hilabete honetako urteurrenak:
|
Berrienetik Zaharrenetik

Duela
10
urte
2014-09-26
Ayotzinapako 43 ikasle bahitu zituen Mexikoko Poliziak, droga trafikatzaileen laguntzaz
Duela
10
urte
2014-09-23
400 lagunek herri harresia egin zuten Loiolan, mozorroturik, Poliziak atxilotu nahi zituen bost gazte babesteko
Duela
10
urte
2014-09-18
Eskozian independentzia erreferenduma egin zuten eta gutxigatik galdu
Duela
20
urte
2004-09-29
Enrique Rodriguez Galindo torturatzailea aske uztea erabaki zuen Espainiako PSOEren gobernuak
Duela
20
urte
2004-09-21
Jokin Zeberio gazte hondarribiarrak bere buruaz beste egin zuen eskola jazarpenaren erruz
Duela
30
urte
1994-09-18
Guardia Zibilak Berako Nafarroa Oinez lehertu zuen
Duela
30
urte
1994-09-08
Baserritarrek Ossau-Iraty jatorri izendapena zuten gaztak bahitu zituzten, saltoki handien prezioak salatzeko
Duela
35
urte
1989-09-05
Valentziar Herrialdean TV3 emititzea debekatu zuen Espainiako Gobernuak
Duela
40
urte
1984-09-30
Pakito Arriaran internazionalista arrasatearra hil zuten El Salvadorren
Duela
40
urte
1984-09-22
Kanakyko Fronte Independentistaren disoluzio kongresua hasi zen, FLNKS Kanakiar Nazio Askapenerako Fronte Sozialista eratzeko
Duela
45
urte
1979-09-01
Iñaki Kijera donostiarra hil zuen tiroz Espainiako poliziak, errefuxiatuen aldeko manifestazioan
Duela
50
urte
1974-09-23
Espainiako poliziak Eva Forest atxilotu zuen Madrilen
Duela
50
urte
1974-09-13
ETAk lehergailu bat zartarazi zuen Madrilgo Rolando kafetegian eta zibil ugari hil zituen
Duela
50
urte
1974-09-12
Etiopiako enperadore Haile Selassie I.a boteretik kendu zuen herrialdean abiatutako iraultzak
Duela
50
urte
1974-09-11
Jon Urzelai etakidea hil zuen Bilbon Guardia Zibilak
Duela
50
urte
1974-09-08
Erromako San Basilio auzoko herritarrak matxinatu ziren
Duela
60
urte
1964-09-25
Mozambikeko independentzia gerra hasi zen, 400 urteko kolonialismo portugaldarrari amaiera jartzeko
Duela
65
urte
1959-09-22
Valentziara iritsi ziren 1936ko gerratik ihes Sobietar Batasunera joandako 532 haur
Duela
85
urte
1939-09-03
Winnipeg ontzia Txilera iritsi zen, Espainiar Errepublikako 2.200 errefuxiatuarekin
Duela
90
urte
1934-09-09
Britainiako faxisten alderdia ez zen pasa Londresko Hyde Parketik
Duela
90
urte
1934-09-09
Falangista bat eta sozialista bat hil zituzten Donostian, atentatu banatan
Duela
90
urte
1934-09-09
British Union of Fascists alderdiaren manifestazioa eragotzi zuten antifaxistek Londresko Hyde Parken
Duela
95
urte
1929-09-27
Jose Luis Alvarez Enparantza 'Txillardegi' jaio zen Donostian
Duela
110
urte
1914-09-21
Egunik odoltsuena izan zen euskaldunentzat Lehen Mundu Gerran
Duela
120
urte
1904-09-22
Maurizia Aldeiturriaga Zabala jaio zen Zeberion
Duela
160
urte
1864-09-28
Langileen Lehen Internazionala sortu zuten Londresen, munduko langileak antolatu asmoz
Duela
230
urte
1794-09-19
Maialen Larralde hil zuten gillotinaz Donibane Lohizunen
Duela
280
urte
1744-09-04
James Cook esploratzaile ingelesa Kanaky uharteetara iritsi zen
Duela
330
urte
1694-09-10
Joanes Zuhigaraitxipi hil zen, Hendaian jaiotako euskal kortsarioa