Els punts cardinals, el maldecap dels bascos
Sempre he tingut un problema amb els punts cardinals. Encara que hi ha matisos i diferències, reconec que m'ocorre tant en castellà com en basc, però tinc més clar que m'ocorre en gran manera pel mer fet de ser basc.
Les expressions Euskadi Nord o Euskadi Sud han quedat una mica obsoletes, ja no les utilitzem. En el meu interior, per contra, estan tallats pel seu ús habitual en la joventut. Sens dubte, jo em sentia del sud, és a dir, del sud: (CER) Sud, Sud d'Europa... La ximpleria pot semblar massa frívola, però és una veritat rodona: Per a fer bé l'amor cal venir al sud quan escoltava aquella cançó de Rafaela Carrá, jo em considerava al·ludida; en contra del que se sol dir, perquè sempre he pensat –des de la meva experiència, per descomptat– que els bascos ho fem sovint i amb serietat.
"Quan escoltava la cançó de Rafaela Carrá, ‘Per a fer bé l'amor cal venir al sud’, jo em considero citat"
En parlar amb els espanyols em deien una vegada i una altra que era jo del nord, chicarrón del nord. Ells, sens dubte, volien expressar-me en el nord d'Espanya, però jo l'assumia d'una manera molt diferent, escoltant-me que era del nord de la península... o ho vam fer nosaltres. El seu primer maldecap. Després vindrien uns altres.
En l'actualitat, està normalitzada la utilització d'Iparralde i Hegoalde tant en basca com en castellà, almenys entre els bascos. Però al fil d'això també em sorgeixen moltes vegades dolentes interpretacions o, més ben dit, no saber què entendre. Per exemple, quan sento el temps a Euskadi Irratia, el locutor en el nord, la pluja; quan diu buidat en el sud, no sé què recollir. Potser haurien d'agafar el paraigua en Baiona i millor prendre ulleres de sol a Bilbao? Segurament no, però mai estic segur al cent per cent. En qualsevol cas, atès l'aspecte purament geogràfic d'Euskal Herria, el sud podria ser en Oyón, però també a Tudela, i no crec que el temps sigui sempre el mateix a banda i banda. Què entendre, per tant, quan diuen al Sud?
Per si tot això fos poc, m'acaba d'obrir un nou front fa pocs anys, quan diversos lingüistes ens van comunicar que no era adequat dir el basc d'Iparralde, sinó que era més adequat dir el d'Orient. Mira! El que sempre hem estat Iparralde, ara, de sobte, se'ns ha convertit en Orient? Per això, ara em resulta encara més difícil comprendre la part meteorològica íntegrament. & '97; Quina catramil!
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Ba al dakizue frantses batzuk harritu egiten direla mugaren alde honetan ere euskaldunak bagaudela jakitean? Ba bai, harrigarria bada ere, behin, Donostian, frantses batzuei entzun nien sinetsi ezinik beren buruari galdetzen: “Saint-Sébastien est au Pays... [+]
Azkar! Azkar! Adi egon, ez daukat astirik eta! Ohartarazi behar zaitut, denborak agian ez baitit uzt… Pipipipi-pipipipi! Pipipipi-pipipipi!
Goiz jaiki, eguneratuta egoteko irratia piztu, dutxa hartu, ilea lehortu, orraztu, bizarra kendu edota makillatu, kafea egiten den... [+]
Ez da berria, lehen ere ezagutu ditugu horrelako egoerak. Bere garaian hartutako erabakiaren emaitzak okertzen doazenean, zuzentzeko nahiko denbora balego bezala, eta ez da egia.
Hitz politak, itxaropentsuak, euskal gizartean pozik entzuten direnak, bai, baina badut beldurra,... [+]
Azpeitiko Udalak etxebizitza hutsei ezarritako kanona abian jarri berritan –eta Euskadi osora zabal daitekeela jakinda–, etxebizitza horien jabeen eta eskuineko alderdien kexak irakurtzen eta entzuten hasiko gara. Jabetzarako Eskubidearen inguruko mantra horiek... [+]
Lurrak guri zuhaitzak eman, eta guk lurrari egurra. Egungo bizimoldea bideraezina dela ikusita, Suitzako Alderdi Berdearen gazte adarrak galdeketara deitu ditu herritarrak, “garapen” ekonomikoa planetaren mugen gainetik jarri ala ez erabakitzeko. Izan ere, mundu... [+]
Martxoaren 13an lau urte bete dira Fran Balda arbizuarra istripuz hil zela. Preso, iheslari eta deportatuen etxeratzearen alde egin zuen lan, eta haren bost kidek idatzi diote gutun hau.
Zinez txalogarria, eskolako irakasle talde jakin baten borondatez, eta zenbait gurasoren inplikazioz, A ereduko ikastetxe estigmatizatu bat D ereduko eskola bilakatzeko abian jarri duten prozesua Gasteizko Judimendi auzoan. Honela, posible egiten ari dira Araba, Bizkaia eta... [+]
2025-2026 ikasturterako matrikulazio kanpaina hasi baino bi aste lehenago, Hezkuntza Saileko arduradunengana jo genuen, itunpeko eskoletako gelen ituntze maila ez delako egokitzen demografiaren jaitsierara eta indarrean dagoen lege esparrura.
Hiri gehienetan arazo orokorra... [+]
1986. urtean Espainiako Estatuak NATOn jarraitzearen aurkako botoa eman zuen euskal gizarteak. Denborak ematen duen perspektibak oraindik ez du azaldu zeintzuk izan ziren gizartearen arrazoi sakonak gerra erakundean parte hartzeari uko egiteko.
Felipe Gonzálezen... [+]
Martxoaren lehenengo lanegunarekin batera, komunikabideetan azalduko ez diren aldaketak etorri dira EHUn. Azken Lan Publikoko Eskaintzaren ondorioz, ehunka langile –arlo tekniko eta administrazio zerbitzutakoak– orain arte okupatzen zuten lanpostutik atera eta beste... [+]
Bolo-bolo dabil energia berriztagarrien hedapenaren inguruko eztabaida. Sarri askotan, iritsi den proiektu zaparrada desordenatuak eragindako artegatasunak bultzatuta, albiste zein iritzi-artikulu mordoaz gain, hitzaldiak, eztabaidak, mahai inguruak, bideo emanaldiak eta abar... [+]
Lagun asko sumatu dut kezkatuta euskaldun gero eta gutxiagok ahoskatzen duelako elle-a. Haur eta gazte gehienek bezala, heldu askok ere galdu du hots hori ahoskatzeko gaitasuna, idatzian ere nahasteraino. Paretan itsatsitako kartel batean irakurri berri dugu: altxorraren biya... [+]
Unibertsitateko ikasleen artean, maiz topatzen ditugu beste lurraldetakoak ere, bereziki gradu ondorengo ikasketetan. Topaketa horiek badira errealitate berriak ezagutzeko bide, baita besteak entzun eta besteez ikasteko parada ere. Garapenerako lankidetzari loturiko gaiak izan... [+]
Sare sozialetan badira zenbait pertsona eragin gaitasun handikoak. Jarraitzaile ugari dute, eta euren iritziak egiatzat hartzen dira. Askok, ordea, egia barik, interes propioa edo klase baten interesak iraunkortzea bilatzen dute. Ameriketan komentokrata deitzen zaie. Alegia,... [+]