Errelatoa
Josu Urrutikoetxeak Berria-ri emandako elkarrizketan (abenduak 16) ondo irudikatzen da zein ahul joan zen ETA 2006ko su-etenera. Kontatzen duenez, Espainiako Gobernuarekin izandako elkarrizketetan lortutakoarekin ETAko zuzendaritzarengana joan zenean, hauek harrituta geratu ziren: “Hostia, hau lortu da?”.
Aitortzen du berak sinesten zuela prozesuan, baina giroa hasieratik ezkorra zela, eta bere sinesmen hori hankaz gora joan zela erakundeko zuzendaritzako kide batek Genevara atera aurretxotik esandakoarekin: “Ohartu nintzelako hark zuen pentsamoldea negoziaketari buruz eta nirea, punta batean eta bestean zeudela. Konturatu nintzen erakundean zerbait gertatu zela”. Eta elkarrizketan bertan azaltzen du aurreko urteetan berarekin ados zirenak erortzen joan zirela eta zuzendaritzako kide berriak ez zirela ados aurreko negoziazio eskemarekin.
Hala ere, 2006ko udako ETA-gobernua negoziazioetan parte hartu zuen, oraingoan Javier López Peña ETAko zuzendaritzako kidearekin batera. Hor utzi zuen prozesua berak, bere negoziazio kideari buruzko oso ikuspegi bereziarekin: “Ez zuen prozesuan [hartan] sinesten”. Saio guztiaz ere oso gogor mintzo da: “Hura hankaz gora joan bazen, ez zen bakarrik Madrilen jarrerarengatik. Ez baduzu negoziaketa batean sartzeko gogorik eta ez baduzu sinesten, orduan zer egingo duzu?”. T-4ko atentatuarekin apurtu zuen su-etena ETAk, artean tregoa formalki hautsi barik: “Nik pentsatzen nuen su-etena apurtuko zela –dio Urrutikoetxeak–, baina ez ekintza bat eginda su-etenean. Euskal Herrian sekulako garrantzia eman izan zaio erakundearen hitzari”.
Arnaldo Otegik argi zuen Espainiako Gobernuak ez zituela bete hartutako konpromisoak, baina ezker abertzaleak pazientzia gutxirekin jokatu zuela ere bai, “zeren eta, hiru hilabetean krisian baldin badago [prozesua], oso oinarri ahulak ditu. Eta, horretarako, ez gara sartzen horrelako prozesu batean” (Loiolako hegiak). Jakina, ordurako egosten ari ziren 2009an dibergenteak izango ziren ikuspegiak, oinarrian zutenak borroka armatuarekin jarraitu ala ez.
Beste garai batzuetan ere indarrez entzun zen ezker abertzalean borroka armatuarekin amaitu beharraz, Karlos Gorrindo preso ohiak Funanbulistaren beldurra liburuan kontatzen duen moduan. Horietako denetan galtzen du lepoa norbaitek. Denbora gupidagabea da: orain borrero, hurrena biktima; gaur heroi, bihar traidore. Hainbat ikusmolde, hainbat errelato. Horregatik da horren interesgarria Joseba Sarrionandiak Gorrindoren liburuaren hitzaurrean dioena: “Nahi badugu iragana konprenitu ezin da Errelato bat inposatu, beste ikuspegiak entzun behar dira (…) Bakoitzaren memoria konpartitzea eta besteenekin kontrastatzea hiriaren sarrera garbitzea bezala da”.
Foru Gobernuak aitortu du motibazio politikoko biktimak direla hirurak. Hiru aitortza berri horiekin dagoeneko 36 pertsonari estuaren biktima izatea ofizialki aitortu die gobernuak.
Ostiral honetan betetzen dira 50 urte ETAk, 1974ko irailaren 13an, Madrilgo Rolando Kafetegian bonba bat lehertarazi eta hamahiru pertsona hil zituela. Ofizialki 2018an onartu zuen erakundeak ETAren egiletza, bere burua desagertze bidean jarri zuenean.
Espainiako Estatuko espetxeetatik Euskal Herriratu gintuztenetik Zaballako espetxean komunikazioaren alorrean gabezia ugari topatu ditugu. Aurrez aurreko gutxiago eta laburragoak dauzkagu, lokutorioko bisitak baldintza tekniko kaxkarretan gauzatu behar izan ditugu eta telefono... [+]
Martxoan aurkeztu zuen Olatz Dañobeitiak azken zortzi urteotan garatu duen lana, Militantzia eta errepresio politikoaren azterketa feminista bat: 90eko Ezker Abertzaleko emakumeen kasua tesia. Horren aitzakian, horretan sakontzeko, bildu gara Lekeition berarekin... [+]
"Jarrera proaktiboagoa" eskatu dio Eusko Jaurlaritzaren Justizia Sail berriari Sarek, abuztuaren 20an egindako prentsaurrekoan. Espetxeetako normalizazioa "oraindik urruti" dagoela salatu dute, ikusita 148 presoetatik "ehun preso baino gehiago" egon... [+]
Maiatzaren 30ean Nafarroako Gobernuak zenbait biktimaren aitortza egin zuen eta senitartekoek Sekretu Ofizialen Legea bertan behera uzteko eskatu zuten. Horien artean, Mikel Zabalza eta Mikel Arregiren familiak. ‘Naparraren’ anaiak ere egina du eskaera hori. Eneko... [+]
Bakio, Laida, Lekeitio, Mutriku, Orio eta Donostian egin dituzte Etxeratek urtero antolatzen dituen hondartzetako mobilizazioak. Aurten Sare Herritarra batu da aldarrikapenera.
Xabier Zabaltza Perez-Nievas historialaria, idazlea eta EHUko irakasleak 'Euskal Herria heterodoxiatik' izeneko liburua plazaratu berri du. Bertan dio Euskal Herria ezinbestean euskara eta euskal kulturaren bidez eraiki behar dela eta horretarako funtsezkoa dela euskara... [+]
Hamahiru urte pasa ditu preso Atristainek, iragan abendutik hirugarren graduan zegoen eta martxoaz geroztik zigorra etxean betetzen ari zen kontrol telematikoarekin.
ETAko presoek espetxetik ateratzen direnean, egindako mina onartzeaz gain, "eragindako kaltea injustua" izan zela aitor dezaten lan egingo du Jaurlaritzak, María Jesús San José sailburu sozialistaren arabera.
Bere sorterri Ataunen hil da Maximo Aierbe Muxika, 74 urterekin. Euskaldunon Egunkariaren sortu aurreko eta ondoreneko urte malkartsuetako eginahaletan parte hartu zutenek gogoratuko dute proiektu berriaren akziodun bila hainbeste lan egindako gizon hura. Disziplina eta... [+]
1991n zauritu zuen larri ke pote batekin Espainiako Poliziak Iruñean eta 31 urte ondoren lortu du instituzio publiko baten aitortza biktima gisa. Espainiako Gobernuak ere kalte-ordaina ordaindu behar izan zion, baina ez da kasuagatik poliziarik zigortu.
Altsasuko Iortia Kultur Guneko Areto Nagusiaren harmailak jendez beteta zeudela egin da asteazkenean Arg(h)itzen dokumentalaren estreinaldiko emanaldia. Torturak Sakanan utzi duen aztarnaren kontakizuna da film hau, eta egun aproposa aukeratu dute lehen aldiz publikoki... [+]