Nostradamus de Mendata
Mendata (Biscaia), 1819. Neix Eulalio Intxausti Gomeztegi –algunes fonts, com Joxemiel Barandiaran i José Luis Ortigosa diuen que es deia Hilario–. De jove va treballar en el caseriu i mai va aprendre castellà; sempre es va adaptar exclusivament al basc. En l'Última Guerra Carlista, va començar a dir les prediccions amb gran certesa, i de seguida se li va començar a dir profetes o endevins.
No sabem exactament d'on li procedia aquest do. Una vegada en el caseriu Salbide de Kortezubi va visitar a la seva germana i, de tornada, en el camí de Mendata, es va trobar amb una dona que es trobava amb ella. Quan van arribar a l'església de Sant Tomàs d'Arratzu, la dona va començar a fer prediccions sobre el seu estat de salut. Una altra versió diu que una vegada es va trobar amb un misteriós home i a partir de llavors van començar a arribar les seves visions futures.
El cas és que Intxausti va aconseguir un gran èxit i cada matí rebia a nombrosos visitants en el caseriu a la recerca de respostes sobre el futur.
A més de rebre clients particulars, va realitzar nombroses prediccions generals per al segle XX. Els carros rodarien com un llampec, l'aglomeració de Bilbao devoraria a les gents, la religió catòlica s'esfondraria per culpa dels mateixos sacerdots, els fanals il·luminarien tots els racons com si fossin una cuca de llum, apareixerien en el cel com a grans ocells conduïts per homes, i aquests ocells, guiats per prussians, anaven a Guernica.....
Molts veuen aquí l'anunci del bombardeig de Guernica de 1937, però com mai va escriure el que Intxausti veia, no sabem si va donar explicacions amb aquesta precisió o si les seves paraules van ser posteriorment adaptades per a coincidir amb el succeït.
Veia a prop la fi del món, i es deia que a tot arreu hi havia cruïlles i bars en gairebé totes les portes. El Pare Barandiaran diu que la referència als bars no era infreqüent i que, per exemple, en Ataun i Zeanuri també es van unir el doll i l'Apocalipsi.
L'endeví de Mendata mai va fer proselitisme, no va sortir del caseriu a la recerca de seguidors. Tampoc cobrava oficialment pels seus serveis. Això sí, els visitants arribaven amb la gallina o les verdures sota el braç. Potser hauria endevinat que, sense haver-ho sol·licitat, anava a rebre una paga extraordinària.
Iazko uztailean, ARGIAren 2.880. zenbakiko orrialdeotan genuen Bego Ariznabarreta Orbea. Bere aitaren gudaritzaz ari zen, eta 1936ko Gerra Zibilean lagun egindako Aking Chan, Xangai brigadista txinatarraz ere mintzatu zitzaigun. Oraindik orain, berriz, Gasteizen hartu ditu... [+]
Eskultura grekoerromatarrek bere garaian zuten itxurak ez du zerikusirik gaurkoarekin. Erabilitako materiala ez zuten bistan uzten. Orain badakigu kolore biziz margotzen zituztela eta jantziak eta apaingarriak ere eransten zizkietela. Bada, Cecilie Brøns Harvard... [+]
Aranzadi Zientzia Elkarteko Etnografia Sailaren zuzendari berria da Maite Errarte Zurutuza (Beasain, 1995), urrian Fermin Leizaolaren lekukoa hartu ondoren. Kultura materiala aztertzen jarraitzeko beharra azpimarratu du, gizartearen memoria eta bizimodu aldaketak erregistratzeko... [+]
Japonia, XV. mendea. Espioitzan eta hilketa ezkutuetan espezializatutako eliteko talde militarra sortu zen. Edo horixe uste du behintzat Stephen Turnbull historialari britainiarrak. Beste aditu batzuen ustez, askoz lehenago sortu ziren ninjak, duela 2.300-2.500 urte inguru. Eta... [+]
Gogora Institutuak 1936ko Gerrako biktimen inguruan egindako txostenean "erreketeak, falangistak, Kondor Legioko hegazkinlari alemaniar naziak eta faxista italiarrak" ageri direla salatu du Intxorta 1937 elkarteak, eta izen horiek kentzeko eskatu du. Maria Jesus San Jose... [+]
Familiak eskatu bezala, aurten Angel oroitzeko ekitaldia lore-eskaintza txiki bat izan da, Martin Azpilikueta kalean oroitarazten duen plakaren ondoan. 21 urte geroago, Angel jada biktima-estatus ofizialarekin gogoratzen dute.
Atapuercako aztarnategian hominido zahar baten aurpegi-hezur zatiak aurkitu dituzte. Homo affinis erectus bezala sailkatu dute giza-espezieen artean, eta gure arbasoek Afrikatik kanpora egindako lehen migrazioei buruzko teoriak irauli ditzake, adituen arabera.
Chão de Lamas-eko zilarrezko objektu sorta 1913an topatu zuten Coimbran (Portugal). Objektu horien artean zeltiar jatorriko zilarrezko bi ilargi zeuden. Bi ilargiak apaingarri hutsak zirela uste izan dute orain arte. Baina, berriki, adituek ilargietan egin zituzten motibo... [+]
Hertfordshire (Ingalaterra), 1543. Henrike VIII.a erregearen eta Ana Bolenaren alaba Elisabet hil omen zen Hatfield jauregian, 10 urte besterik ez zituela, sukarrak jota hainbat aste eman ondoren. Kat Ashley eta Thomas Parry zaintzaileek, izututa, irtenbide bitxia topatu omen... [+]
Urte bat beteko da laster Pazifikoko Kanaky herriko matxinada eta estatu-errepresiotik. Maiatzaren 14an gogortu zen giroa, kanaken bizian –baita deskolonizazio prozesuan ere– eraginen lukeen lege proiektu bat bozkatu zutelako Paristik. Hamar hilabete pasa direla,... [+]
Kanakyko Gobernuko kide gisa edo Parisekilako elkarrizketa-mahaiko kide gisa hitz egin zezakeen, baina argi utzi digu FLNKS Askatasun Nazionalerako Fronte Sozialista Kanakaren kanpo harremanen idazkari gisa mintzatuko zitzaigula. Hitz bakoitzak duelako bere pisua eta ondorena,... [+]
Hiru bideo dira (albiste barruan ikusgai). Batak jasotzen du, grebak antolatzea leporatuta, Carabanchelen espetxeratu zituzten Jesús Fernandez Naves, Imanol Olabarria eta Juanjo San Sebastián langileak espetxetik atera ziren unea, 1976ko abuztuan. Beste biak Martxoak... [+]
Otsailean bost urte bete dira Iruña-Veleiako epaiketatik, baina oraindik hainbat pasarte ezezagunak dira.
11 urteko gurutze-bidea. Arabako Foru Aldundiak (AFA) kereila jarri zuenetik epaiketa burutzera 11 urte luze pasa ziren. Luzatzen den justizia ez dela justizia, dio... [+]