Ramón Saizarbitoria és conegut en la literatura basca com a novel·lista. Això és el que ens recorda el llibre que tenim en la banda, que es va publicar en una col·lecció d'assajos curts de tota mena. És, per tant, un llibre estrany, almenys en la bibliografia de l'escriptor: No ha fet res d'aquella història de l'economia occidental de 1970; ni tan sols ho ha fet després, que nosaltres sapiguem, almenys ningú que hagi signat ell només. I lluny de l'econòmic, en aquest costat de la Pàtria (i en contra) es desollan alguns aspectes de la nostra realitat sociocultural que preocupen l'escriptor. Alguns, moltíssims, però m'han sorprès perquè no pocs d'ells es dediquen a parlar sobre el basc. Felipe Juaristi ho sabia i no tenia intenció de llegir el llibre: “Estic fart de discutir sobre el basc i sobre temes relacionats amb el basc. Francament, fa temps que estic per sobre del basc, volant com els àngels”. Encara sort que a vegades toquem de peus a terra.
Sí, perquè no pocs dels aspectes que aquí s'enfonsen –“hauríem de ser capaços de trobar solucions el més ajustades possible a la nostra situació concreta”–, uns altres sobre literatura –“no crec que sigui millor llegir qualsevol cosa, llegir qualsevol cosa, i en definitiva llegir una cosa dolenta, que veure un telezabor”– i, obeint al títol, hi ha també sobre el nacionalisme – “dominar una cultura fins a l'últim tret etnista”. Coses que poden enfadar a tots dos extrems, no, sobretot, perquè l'escriptor és partidari de posar-lo en el centre, no per la distància, sinó per la fatalitat, per l'atzar que impedeix “fer a l'adversari aspectes positius de la mateixa mesura”. No podia coincidir amb tot. Ho va dir Markos Zapiain en una crítica de 2000: “No és possible estar totalment d'acord amb Saizarbitoria, però tampoc és possible que no coincideixi en algun punt”. Però totes les qüestions són objecte de controvèrsia. I, finalment, diria que les reflexions m'han atret tant com les pròpies formes, les ganes, l'actitud d'expressar les reflexions. Al meu entendre, els que es resumeixen en aquesta frase: “Ser honest amb si mateix, per tant, és una consigna”.
En la bibliografia de l'escriptor es va publicar aquest llibre sobre la col·lecció Zerberri, que és rar, què dir: que em falta, en aquests temps en els quals regna la immensa locució, en els quals la xarlataneria ha triomfat, llibres tranquils, curiosos, a l'abast de la mà, que reflexionen sobre cent pàgines. Com aquesta peça única de Saizarbitoria.
Ramon Saizarbitoria
Alberdania, 1999
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Danimarkatik iritsi zaigu berria: 400 urtez estatuak eskainitako zerbitzua etengo du PostNord enpresa publikoak, eta eskutitzak banatzeari utziko dio 2025 urtea amaitzean. Gobernuak adierazi du enpresa publikoak negozioa paketeak banatzera bideratuko duela. Bi arrazoi eman ditu... [+]
“Hondakinik ez platerean!”. Hori zen kontsigna gure txikitako otorduetan. Janariak zeozer sakratu bazukeen, batez ere ogiak; lurrera erori eta, jasotakoan, musua eman behar zitzaion. Harik eta adin zozoan mamia baztertzeko moda etorri zen arte, lodiarazten zuelakoan... [+]
Zenbait estatistikak berretsi dute begiak hondar urteotan ikusten ari zirena: gimnasioak (eta estetika-zentroak eta nolako-edo-halako-terapia eskaintzen duten negozioak) nabarmen ugaldu dira gurean. EITBk plazaratutako datu bat emateko: EAEn 2010-2019 urteen bitartean, zazpi... [+]
Topatu eta topa! Tipi-tapa, elkarrekin ekin eta, bidea, eginean egin aurrera. Mahaiak, aulkiak, koadernoak eta boligrafoak, platerak, konfidentziak, tragoak eta ahotsak, eskuak, ideiak eta barreak, borrokarako besarkada gozoak. Txistulariak bileran, erraldoiak lasterka eta... [+]
Hezkuntzari buruzko legediak, Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Erakundearen eta planetako jaun eta jabeen aginduei jarraituz, ikasleek ikasketa etapa bakoitzaren amaieran “irteera-profil” jakin bat izatea bilatzen du. Ez pentsa profila zerbait itxia eta bukatua... [+]
Martxoaren 14an Donald Trumpek agindu exekutibo bat sinatu zuen, hainbat berri agentziak jasotzen duten diru kopurua asko murrizteko. Kaltetuetako bat United States Agency for Global Media (USAGM) izan zen eta, ondorioz, Voice of America (VOA), Radio Free Europe/Radio Liberty... [+]
Orain dela 20 bat urte, berrikuntzaren inguruan master bat egin nuen. Bertaraturiko gonbidatu batek esan zigun gizakion historian berrikuntza teknologikoaren eragile handiena gerra izan zela. Gerra, halaber, eragile handia da botere harremanen berrikuntzan.
Berrikuntzaz ari... [+]
Zer esango zenioke Palestinako aktibista bati aurrez aurre izango bazenu? Ni mutu geratu nintzen Iman Hammouri nire herrian bertan aurkeztu zidatenean. Eskerrak andre nagusi bat gerturatu zitzaigula eta solaskide roletik itzultzailearenera pasa nintzela.
Palestinako Popular... [+]
Punto Bobo liburuaren irakurketan murgilduta, Itxaso Martin Zapirain egilearen Eromena, Azpimemoria eta Isiltasunak Idazten ikerketa lanean sentitu nuen egiazkotasun eta maila etikoarekin egin dut berriz ere topo. Eta hortaz, hara bueltatu. “Oihu izateko jaio zen isiltasun... [+]
Dirudienez, Euskal Herrian migrazioa arazo bilakatu da azken bi hamarkadetan. Atzerritarrez josi omen dira gure lurrak. Gure kultura arriskuan omen dago fenomeno “berri” horren ondorio. Lapurretak, bortxaketak, liskarrak… Bizikidetza arazo horiek guztiak... [+]
Azken hamarkadetan euskararen biziberritzeak duen erronka handienetakoa, euskararen ezagutzaren unibertsalizazioarekin batera, erabilerarena da. Askotan, gazteen euskararen erabileran jarri ohi dugu fokua, baita euskararen erabilerak izan duen eta izan dezakeen bilakaeraren... [+]
Gaur buruko minez iritsi naiz etxera. Ostiral iluntze hotz bat da; ez du euririk ari, baina haizeak bota ditu lurrera bi kontainer eta korapilatu dit ilea. 23:39 dio telefonoak. Lagunekin afaldu dut gure ostiraleroko tabernan. Barre asko-asko egin dugu, eta bihotza bete-beteta... [+]
Goizean jaiki orduko hasten dira desegokitasunak. Beharbada lotarako erabili duzun lastaira ere ez zen egokiena. Baina, ezin ba idatzi desegoki sentiarazten nauten guztiez. Horregatik, udaberriko ekinozioa –egunaren eta gauaren arteko oreka– dela eta, oraindik ere,... [+]
Ez da gauza berria politikari profesionalak gizarteko arazoak estaltzeko ahaleginetan ibiltzea. Azkenaldian Denis Itxaso -EAEko Etxebizitza sailburua- entzun dugu etxegabetzeei garrantzia kenduz eta aditzera emanez gurean bazterreko fenomenoa direla; eta Begoña Alfaro... [+]
