La llengua és una massa d'aigua dolça i de pa. El llenguatge és una eina cognitiva i explicativa per a recollir el món i desitjar el món. A més, la llengua és símbol i mirall d'una comunitat, ballant en el convuls eix dels trets objetivosubjetivos de la nació, moltes vegades delimitada.
Les comunitats s'han caracteritzat al llarg de la història amb l'ajuda de moltes eines; l'idioma és, sens dubte, una d'elles. Per exemple, francophonie és un concepte que utilitza la llengua francesa tant als estats com a les comunitats i als parlants en certa manera, per sobre de les ètnies i de les administracions, encara que a vegades ha estat una eina de colonització. Francophonie ha estat la que ha portat a moltes persones a escapar del passaport, alliberat de l'estricte concepte de territorialitat, creant una comunitat cultural oberta.
La llengua és, així, el territori que es pot escoltar. En l'oïda, sabem el que és el basc i el que no és. Ja que sabem el que és el francès i el que no és. Les notes i els sons lingüístics del basc són més clars que els límits administratius del basc.
De facto, en l'oïda, la llengua és independent, conscient de si mateixa. On s'escolta una llengua, allí està la petjada del parlant i del ciutadà, i la seva existència. L'idioma on, allí la seva terra. Els diferents passaports poden tenir el mateix territori audible per sobre de les administracions: euskalfonía, en el nostre cas.
Però som com som. Entrem en l'autobús i, allí, la ràdio KissFM; en la perruqueria, Radi Nervión; en el poliesportiu, RockFM; en el local, TV5; a casa, Plus belle la dv. En els dials, som lliures de triar: a les nostres mans està la decisió.
La llengua implica un tipus d'independència propi. No l'únic, per descomptat. La llengua és l'afluent solt de la desembocadura, amb el seu propi recorregut, al costat d'altres fluxos i crescudes similars. La llengua crea en l'oïda la seva uraska, la seva pàtria audible, la qual cosa concorda amb els límits administratius o no.Tant les
manifestacions, les eleccions, com els referèndums, amb bons dolços, ens faran més lliures i independents. Assegurança.
Però també farà falta pa en el camí. La companyia del basc no ens farà més dependents en l'oïda. Més aviat al revés: per sota de tots els núvols i per sobre de tots els matolls, el basc ens fa, ens fa, ens fa, ens fa independents, tots els dies.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Goizean jaiki orduko hasten dira desegokitasunak. Beharbada lotarako erabili duzun lastaira ere ez zen egokiena. Baina, ezin ba idatzi desegoki sentiarazten nauten guztiez. Horregatik, udaberriko ekinozioa –egunaren eta gauaren arteko oreka– dela eta, oraindik ere,... [+]
Ez da gauza berria politikari profesionalak gizarteko arazoak estaltzeko ahaleginetan ibiltzea. Azkenaldian Denis Itxaso -EAEko Etxebizitza sailburua- entzun dugu etxegabetzeei garrantzia kenduz eta aditzera emanez gurean bazterreko fenomenoa direla; eta Begoña Alfaro... [+]
Antropozentrismoaren aldaera traketsena eurozentrismoa izan zen. Europako mendebaldea, geografikoki, Kontinente Euroasiarraren penintsula txiki bat besterik ez da, baina lau mende luzez gertaera demografiko, teknologiko eta ideologiko batzuk zirela medio, bazter horretako... [+]
Badakizuenok badakizue, beste gauza asko bezala, euskararen aldeko borrokan ere politikoek, eragile batzuek eta hedabideek beraien antzezlana saldu nahi digutela, benetakoa balitz bezala.
Lehen urtean pozik jaso nuen, "Euskaraldi" hau. Zer edo zer zen, ezer ez zegoela... [+]
Euskarak, mendez mende, zapalkuntza sistematikoa jasan du, eta oraindik ere borrokan dabil egunerokoan bere leku duina aldarrikatzeko. Hizkuntza baten desagerpena ez da inoiz berez gertatzen; planifikazio politiko eta sozialak eragiten du zuzenean. Euskaldunoi ukatu egin izan... [+]
Oldarraldia ari du EAEko administrazioa euskalduntzeko erabakien aurka, berriz ere, enegarren aldiz. Oraingoan berrikuntza eta guzti, espainiar epaitegiak eta alderdi eta sindikatu antieuskaldunak elkarlanean ari baitira. Ez dira izan akats tekniko-juridikoak zuzentzeko asmoz... [+]
Igande gaua. Umearen gelako atea itxi du, ez guztiz. Ordenagailu aurrean esertzeko momentua atzeratu nahi du. Ordu asko aurretik. Zazpietan jaiki da, eta, bihar ere, astelehena, hala jaikiko da. Pentsatu gabe ekiten badio, lortu dezake gauak pisu existentzialik ez izatea. Akats... [+]
Naomiren etxeko eskailerak igotzen ari dela datorkion usainak egiten dio memorian tiro. "Ez da sen ona, memoriaren eta emozioaren arteko lotura da. Baldintzapen klasikoa", pentsatzen du Peterrek bere golkorako Intermezzo-n, Sally Rooney irlandarraren azken eleberrian... [+]
Joan den urte hondarrean atera da L'affaire Ange Soleil, le dépeceur d'Aubervilliers (Ange Soleil afera, Aubervilliers-ko puskatzailea) eleberria, Christelle Lozère-k idatzia. Lozère da artearen historiako irakasle bakarra Antilletako... [+]
Aspaldi pertsona oso zatar bat ezagutu nuen, urrun izatea komeni den pertsona horietako bat. Bere genero bereko pertsonengana zuzentzeko, gizonezkoengana, “bro” hitza erabili ohi zuen. Edozein zapaltzeko prest zegoen, bere helburuak lortzeko. Garai hartatik hitz... [+]
2020. urteko udaberrian lorategigintzak eta ortugintzak hartutako balioa gogoan, aisialdi aktibitate eta ingurune naturalarekin lotura gisa. Terraza eta etxeko loreontzietan hasitako ekintzak hiriko ortuen nekazaritzan jarraitu du, behin itxialdia bareturik. Historian zehar... [+]
Hurrengo ariketa egin ezazu zure lantokian, euskaltegian edo gimnasioan:
Altxa eskua Minneapoliseko George Floyd nor den dakizuenok.
Altxa eskua Madrilgo Mame Mbaye nor den dakizuenok.
Altxa eskua Barakaldoko X nor den dakizuenok.
Mame Mbaye manteroa duela zazpi urte... [+]
2022ko ekainaren 7an, Directa-k serie luze bateko lehen polizia infiltratuaren kasua argitaratu zuen. Martxoaren 5ean, Belen Hammad fikziozko izena erreta geratu zen, polizia-argotean dioten bezala. Jada hamar dira Directa, El Salto eta El Diario-k azken hiru urteetan argitara... [+]
Horra Libération egunkariak berriki argitaratu duen idazkia:
“Bayonne” bukatu da, Libérationek “Baiona” idatziko du
Hiri baten izenaren erabilpena ohiturazkoa delarik, egunkari batean izen horren erabilpena aldatzea zaila da. Alta, irakurleen... [+]