Avortament de Tasmània en cinc lliures
Oceania, 1642. El navegant holandès Abel Tasman Jansen va descobrir una illa a uns 240 quilòmetres de la costa australiana, en el nord-est del país. Els seus habitants eren homes i dones de pell fosca i cabell arrissat, petits i prims (els homes mesuraven de mitjana 1,60 m i les dones 1,48 m). La caça i la recol·lecció els eren mitjans de subsistència. En un principi l'illa va ser coneguda com la Terra de Van Diemen, en honor a Anthony Van Diemen, governador general de la llavors Companyia Holandesa de les Índies Orientals. Però a partir de 1855 li van posar el nom del descobridor: Tasmània.
Després dels holandesos, van arribar a l'illa francesos i britànics, i els nadius van començar a esclavitzar-se. En 1803, els britànics van establir una colònia penitenciària en la qual, a més dels condemnats, van començar a arribar colons que no tenien escrúpols per a obtenir terres. Els colons no respectaven les zones de caça dels aborígens i de seguida es van desencadenar els enfrontaments entre els nouvinguts que comptaven amb el suport de l'exèrcit britànic i els tasmanianos que a penes tenien res a defensar-se. Els assassinats, violacions, segrestos i altres abusos comesos pels europeus no tenien penes. I, no obstant això, els tasmanianos van intentar defensar-se a pesar que les pedres i les llances no podien oposar-se a les armes de foc.
En 1826, el Colonial Times and Tasmanian Advertiser va utilitzar l'autodefensa com a excusa per a justificar la postura dels colons: “No som aquí per a fer un treball filantròpic. L'autodefensa és la primera llei de la naturalesa. Si el Govern no expulsa als vilatans, els caçarem com si fossin bèsties salvatges”.
El Govern britànic va decidir traslladar als tasmanianos a una altra illa, però finalment va decidir que el suggeriment de la revista portaria a una solució més ràpida. Així, en 1828 es va autoritzar la caça dels aborígens. Permetre-ho i estimular-ho, ja que cadascuna de les peces cobrava un sou: els adults es pagaven a cinc lliures, els nens a dues lliures. En 1803 vivien prop de 5.000 aborígens a l'illa; en 1830 quedaven uns 200.
En 1860 va morir l'últim home tasmánico. George Stokell, membre de la Royal Society of Tasmània, va ordenar escorxar el cadàver per a, a mode de record, fer una funda amb la pell. L'última dona tasmana, Truganini, va morir en 1876. El genocidi s'havia consumat.
Otsailean bost urte bete dira Iruña-Veleiako epaiketatik, baina oraindik hainbat pasarte ezezagunak dira.
11 urteko gurutze-bidea. Arabako Foru Aldundiak (AFA) kereila jarri zuenetik epaiketa burutzera 11 urte luze pasa ziren. Luzatzen den justizia ez dela justizia, dio... [+]
Bilbo Hari Gorria dinamikarekin ekarriko ditu gurera azken 150 urteetako Bilboko efemerideak Etxebarrieta Memoria Elkarteak. Iker Egiraun kideak xehetasunak eskaini dizkigu.
33/2013 Foru Legeari Xedapen gehigarri bat gehitu zaio datozen aldaketak gauzatu ahal izateko, eta horren bidez ahalbidetzen da “erregimen frankistaren garaipenaren gorespenezkoak gertatzen diren zati sinbolikoak erretiratzea eta kupularen barnealdeko margolanak... [+]
79. urtean, Vesubio sumendiaren erupzioak errautsez eta arrokaz estali zituen Ponpeia eta Herkulano hiriak eta hango biztanleak. Aurkikuntza arkeologiko ugari egin dira hondakinetan; tartean, 2018an, gorpuzki batzuk aztertu zituzten berriro, eta ikusi zuten gizon baten garuna... [+]
Luxorren, Erregeen Haranetik gertu, hilobi garrantzitsu baten sarrera eta pasabide nagusia aurkitu zituzten 2022an. Orain, alabastrozko objektu batean Tutmosis II.aren kartutxoa topatu dute (irudian). Horrek esan nahi du hilobi hori XVIII. dinastiako faraoiarena... [+]
AEB, 1900eko azaroaren 6a. William McKinley (1843-1901) bigarrenez aukeratu zuten AEBetako presidente. Berriki, Donald Trump ere bigarrenez presidente aukeratu ondoren, McKinleyrekiko miresmen garbia agertu du.
Horregatik, AEBetako mendirik altuenari ofizialki berriro... [+]
Andeetako Altiplanoan, qocha deituriko aintzirak sortzen hasi dira inken antzinako teknikak erabilita, aldaketa klimatikoari eta sikateei aurre egiteko. Ura “erein eta uztatzea” esaten diote: ura lurrean infiltratzen da eta horrek bizia ekartzen dio inguruari. Peruko... [+]
1936ko Gerran milaka haurrek Euskal Herria utzi behar izan zuten faxisten bonbetatik ihes egiteko. Frantzia, Katalunia, Belgika, Erresuma Batua, Sobietar Batasuna eta Amerikako herrialdeetara joandako horien historia jasotzeko zeregin erraldoiari ekin dio Intxorta 1937... [+]
49 urte eta gero Espainiako Poliziak Gasteizko Maria Sortzez Garbiaren katedralean eraildako bost langileak oroitu dituzte beste behin astelehen arratsaldean. Milaka pertsona batu dira Zaramagatik abiatutako eta katedralean amaitutako manifestazioan. Manifestari guztiek ez dute... [+]
Martxoaren 30erako Iruña-Veleia martxan, SOS Iruña-Veleia eta Euskeraren jatorria elkarteek manifestaziora deitu dute, Aski da! Argitu, ez suntsitu lelopean. Azken bi urteetan "hondeatzaileak sistematikoki eremu arkeologiko oso aberatsak suntsitzeko modu... [+]
1976ko martxoaren 3an, Gasteizen, Poliziak ehunka tiro egin zituen asanbladan bildutako jendetzaren aurka, zabalduz eta erradikalizatuz zihoan greba mugimendua odoletan ito nahian. Bost langile hil zituzten, baina “egun hartan hildakoak gehiago ez izatea ia miraria... [+]
Martxoak 3ko sarraskiaren 49. urteurrena beteko da astelehenean. Grebetan eta asanblada irekietan oinarritutako hilabetetako borroka gero eta eraginkorragoa zenez, odoletan itotzea erabaki zuten garaiko botereek, Trantsizioaren hastapenetan. Martxoak 3 elkartea orduan... [+]
Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintzako eta Euskarako Departamentuko Memoriaren Nafarroako Institutuak "Maistrak eta maisu errepresaliatuak Nafarroan (1936-1976)" hezkuntza-webgunea aurkeztu du.
Urruña, 1750eko martxoaren 1a. Herriko hainbat emakumek kaleak hartu zituzten Frantziako Gobernuak ezarritako tabakoaren gaineko zergaren aurka protesta egiteko. Gobernuak matxinada itzaltzeko armada bidaltzea erabaki zuen, zehazki, Arloneko destakamentu bat. Militarrek... [+]