107 mila milioi eta gero
Duela bost urte Espainiako Bankuak Caja Castilla-La Manchan esku hartu zuen. Neurri hori izan zen Estatuko finantza-erakundeen erreskatearen hasiera eta gezur borobil baten amaiera: Rodriguez Zapaterok esanda Espainiak munduko finantza sektorerik sendoena omen zuen. Espainiako finantza sistemaren krisi handiena etorri zen horren ondoren, zeinak, Espainiako kontu-auzitegiaren estimazioaren arabera, 107 mila miloi euroko kostu publikoa ekarri duen.
Bost urteotan hamaika erakundetan esku hartu du Espainiako Gobernuak –horietako gehienak aurrezki kutxak– eta beste bik diru laguntza publikoak jaso dituzte. Gainera erakundeen arteko inoizko bategite eta integrazio prozesu erraldoiena bideratu da, kaudimen eta horniketarako legeak behin eta berriz aldatu dira eta Europari 41 mila miloi euroko erreskatea eskatu behar izan zion Gobernuak. Estatuak orain arte 2.300 miloi euro baino ez ditu berreskuratu. Jakina denez, hondoratze honen arrazoia 2000ko hamarkada hasierako higiezinen lasterketa finantzatu ahal izateko kredituaren hazkunde aparta izan zen. Kreditu errazak ekarritako arriskuaren aurrean kontrol mekanismorik eza eta kaudimenaren inguruko axolagabetasuna nagusitu ziren. Urte horietan finantza erakundeen irabaziak urteko %20 ingurukoak izatera heldu ziren. Higiezinen prezioen balaztatzearekin sistema lehertu egin zen. Espainiako Bankua ezinbesteko kolaboratzailea izan zen leherketan, izan ere egoeraren larritasunaren aurrean ezikusiarena egin zuen.
CCMren erorketak bistako bi ondorio ekarri zituen, Pedro Solbes ekonomia ministroaren dimisioa batetik, Zapaterok krisia ukatzen jarraitzen baitzuen. Bestetik, egoeraren larritasunak FROB erakundearen sorrera ekarri zuen, zailtasunak zituzten erakundeak erreskatatzen laguntzeko funtsarena alegia. 2009an ere, finantza erakundeen baliabide propioak handitzeko preferenteak eta menpeko aktiboen sorrera bultzatu zen, erreskatearen ondoren galerak izan dituzten horiek, hain zuzen. FROBek bideratu du erreskatearen kopururik handiena. Finantza erakunde bakoitzaren galerak estaltzeko eta bere balantzea sendotzeko 61 mila miloi baino gehiago txertatu ditu. Gainerakoa SAREB bankuaren lerroak edo bestelako laguntza zein finantzazio publikoa erabilita gauzatu da.
Ehun eta zazpi miloi euro eta bost urte geroago ez da zigor penalik ezta politikorik izan finantzen kalapitaren erantzukizunagatik. EBko kontu publikoen prozeduretan kontuen ematea hain ohikoa izanik horren aztarnarik ez da hemen, arazoa oso larria den arren. Gainera, finantza erakundeetako zuzendari eta administrazio kontseiluko kideen soldatak eta sariak Europako handienak dira. Ondorioak bistakoak ditugu. Batetik, Espainiako Estatuko errentaren desberdintasunen igoera indartu du prozesu honek, EBkoen artean igoerarik handiena bertan nozitu baita sasoi honetan. Bestetik, aspalditik Estatuko gidaritza ekonomikoa zuen finantza oligopolioa are gehiago indartzen ari da, kapitalen kontzentrazioa bururaino eramanda baliabide publikoen bizkar. Gainera, erreskateak zuzenean BPGaren %10 baino gehiago xurgatu du edo urte bateko aurrekontu publikoaren herena. Zeharkako zamak gehituta, egoerak erakusten du Estatuko egungo zorraren igoeran –krisia lehertu aurretik BPGaren %36,5 eta egun %100– erreskateak izugarrizko eragina izan duela. Zor publikoaren zilegitasun eza aipatzen denean hauxe litzateke eragile nagusiena.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Greba ataritan jaso nuen zuen e-maila, posta pertsonalean. Hasieran, beste askok bezala, grebaren aurrean ze aukera ditugun jakinarazteko zela pentsatu nuen. Baina ez, grebaren aurkako mugimendu politiko eta komunikatiboa zen jasotako e-maila.
Aitortuko dizuet ahozabalik utzi... [+]
Aquest cap de setmana he estat pensant en la paraula 'estètica' i en una frase que deia un amic: “Aquest treball és estètic”. He estudiat l'etimologia de la paraula estètica, que sembla que el seu significat era percebre a través dels sentits en l'origen, i més tard es va... [+]
En els últims anys, el concepte de política industrial ha reaparegut amb força a diferents nivells. L'organització que fos el martell del neoliberalisme, el Fons Monetari Internacional, subratlla en l'actualitat que els mercats han rebut la pressió que els governs prenguin... [+]
Aurreko egunean, Bilbon, lagun batekin elkartu nintzen Bira tabernan. Tar-tarrean ari ginen oso gustura eta esan nion: “Noski, Giputxia zarenez, kar-kar-kar”. Eta berak nabarmendu zuen ez zela gipuzkoarra. Nik ongi ulertu gabe, jarraitu nuen esaten, “A! ez?... [+]
He tingut molts dubtes, independentment que obrís o no el meló. M'atreviré, maleïda sigui! Vull posar sobre la taula una reflexió que tinc al cap fa temps: no és just que la dona que ha donat a llum tingui la mateixa durada que l'altre progenitor. Més ben dit, el mateix... [+]
Estem en una ofensiva imperialista mundial, liderada per la burgesia occidental. La forma que ha adoptat l'ofensiva imperialista és la de la guerra, amb totes les seves variants: la guerra econòmica, la guerra cognitiva i cultural, el lawfare; i, per descomptat, la guerra... [+]
Beste detektibe triste baten telesail bat ikusi berri dut. Eskoziako irla urrun batean gertatzen dira trama guztiak. Badakizue nola funtzionatzen duten fikzio horiek: hildako asko, jende arrunta baina ez hainbeste, eta paisaia berde iluna. Oraingo honetan duela urte pila bat... [+]
La veritat és que no sé per què estic escrivint això. En l'ambient conflictiu d'avui dia no es prenen bé aquest tipus d'opinions. És possible que ARGIA no publiqui això, ja que no coincideix amb les opinions que han publicat fins ara (però si finalment han decidit... [+]
El 15 de gener el lobby tecno-empresarial Zeditzak va presentar el seu 6è informe, Euskadi i la Unió Europea, un destí compartit de prosperitat i competitivitat. El neoliberal Think tank , format per experts emergents del món de les finances, va presentar una recepta màgica... [+]
Els euskaltzales movem els nostres peus després del testimoni de la Korrika, per a reivindicar que volem continuar vivint com a poble basc, en favor de la nostra llengua.
Els primers passos els dona la persona migrant que surt del seu país d'origen a Àfrica, Amèrica del Sud... [+]
I un any més, els sindicats ens han organitzat vagues prefabricades. I nosaltres, individualment, decidirem si ens sumem o no a la vaga, sense necessitat de cap assemblea en el centre.
Pel que sembla, el model de vaga que em van ensenyar a mi ja no està de moda. En el meu... [+]
Bizitzak dena inguratzen du, mugatua eta hauskorra da. Bizitza onak bizitzeko, gorputzak zer egin badakiela iruditzen zait, buruak ordea, nahiz eta jakin (ondo informatuta dagoenean), askotan gorputza nahita isiltzen duela ikusten dut. Isiltze horretan burua beste buru... [+]
Eroso gaude ingurunea gure egoera fisiko/emozionalera egokitzen denean. Besteak ni kontuan hartu nauenean, izan gizaki bat, objektu bat, espazio bat. Erosotasunaren klabea produktu eta espazio diseinuan beharrizan handi gisa sartu da, erosotzat jotzen dena erosgarria delako... [+]