Diru publikoaren kontrola eta komunikabide publikoen egoera, horra hor demokraziaren heldutasuna neurtzeko bi adierazle, zerrenda askoz luzeago batetik hartuak. Adierazleok oso kontrajarriak dira agintarien jarrerari dagokionez: lehenbizikoa ez dute batere maite; komunikabideekin, ordea, txoratu egiten dira agintarien eragina indartzeko indar handiko tresna direlakoan.

Diru publikoaren kontrola antolatzeko bi modu daude. Bata, Mediterraneo aldekoa, Espainia edo Greziakoa, Euskal Erkidego Autonomoak ere bere egin zuena: diru publikoaren fiskalizazioa alderdi politikoetako konfiantzazko ordezkarien esku dagoenez, erakunde horiek ez dute sinesgarritasunik. Beste eredua, jakina, demokrazia aurreratuenetakoa da: kontu epaitegiak erakunde teknikoak dira. Parlamentuek gehiengo zabala behar duen auditore profesionala aukeratzen dute presidente, eta gainerakoak funtzionarioak dira, independentzia bermatzeko. Kontrol sistema mota honek gardentasuna bermatu eta administrazioen eraginkortasuna hobetzeko balio dezake.

Madrilgo eredua kopiatzea negozio txarra dela frogatzeko, hortxe azken adibideetakoa: PPren barneko zikinkeriak Espainiako kontrol sistema ere kakaztu du. Inork ezagutzen ez zuen Espainiako Kontu Auzitegian 900 lagun ari (omen) dira lanean. Alderdien kontuei buruzko azken txostena, esaterako, duela sei urtekoa da. Eta ez galdetu noizkoak diren Errege-etxeari, armadari edo udal nagusiei buruzko azken fiskalizazioak, horrelakorik ez baituzue aurkituko. Bistan denez, guraizeak ospitale edo eskoletan sartu aurretik bada nondik moztu.

Diru publikoaren kontrolean bezala, komunikabidetan ere ezinbestekoak dira profesionaltasuna eta kritikotasuna, txanpon beraren bi aldeak. EITBko buru berriak azaldu duenez, profesionaltasuna eta euskara indartzea dira etorkizuneko bi ardatz nagusiak. Abiapuntu txarra ez bada ere, nik beste bi gehituko nituzke: batetik, EITBren eremu naturala zein den argi izan dezala, gure herria, berez, nahiko txikia baita are gehiago murrizteko. Eta azkenik, kopiatzen hasita Madrili begiratzeak dakarren kostuaz ohartzea ere ona litzateke, kontrolean bezala komunikabideetan ere harrigarria litzatekeelako handik deus onik etortzea...