Traduït automàticament del basc, la traducció pot contenir errors. Més informació. Elhuyarren itzultzaile automatikoaren logoa

Tahrir plaza zauri batek banandu du

  • Egiptoarrek euren Konstituzioa onartu zuten 2012ko abenduaren 25ean. Baina erreferendumeko parte-hartze eskasak, eta aurreko asteetan oposizioaren eta Mursi presidentearen aldekoen artean izandako liskarrek, agerian utzi dute iraultza gertatu eta bi urte geroago herrialdeak oraindik bide luzea duela egiteko.

Iazko azaroan liskarrak Egipto osoan izan ziren. Irudian, protestak Alexandrian.
Iazko azaroan liskarrak Egipto osoan izan ziren. Irudian, protestak Alexandrian.

Niloko Deltan dagoen Damanhour nekazal hiriburua, Egiptok bizi duen haustura sozialaren adibide garbi bihurtu zen 2012ko azaroaren amaieran. Hamabost urteko Islam Masoud gaztea hil zuten bertan, Mohammed Mursi presidentearen aldekoen eta kontrakoen artean hiru egunez liskarrak izan ondoren. Egiptoko “gerra zibilaren lehen martir” gisa izendatua, Islamen heriotzak herritarren artean borroka berria ireki zuen. Anaia Musulmanek, gaztea euren anaidikoa zela aldarrikatu zuten, eta aldiz, senide eta aktibistek zioten oposizioko taldeetan zebilela. Gaztetxoaren amak uko egin zion Mohammed Mursiren emaztearen doluminak jasotzeari, eta islamistek, hiltzaileak zirela faltsuki egozteko euren aurkako konplota salatu zuten.

Egipto krisi politiko larrian sartuta zegoen, baina baita krisi sozialean ere. Azaroaren 22an Mursik dekretu polemiko berria ezagutarazi zuen, epaileen kontra egin eta bere gain botere gehiago hartzeko. Gehienean sekularra den oposizioak, erabakia diktatorialtzat hartu zuen; jarrera faraonikoa igarri zioten presidenteari eta indar islamisten menpe zegoen batzordeak idatziriko konstituzioa blindatu nahi izatea leporatu zioten. Presidentearen aldekoen ustez, behin behineko erabaki iraultzaileak ziren horiek, oso beharrezkoak, baldin eta prozesua botere judizialak bahitzerik nahi ez bazen, oraindik aurreko erregimeneko epaileek kontrolaturik baitzegoen hura.

Errebantxa kutsua du anaidiak epaileen kontra egindako erasoa. Bere lider ugari kartzelatik pasa ziren Mubarakek izendaturiko epaile horien aginduz, eta oraindik euren menpe dituzte tribunal gehienak. Gainera, konstituzio batzordea eta senatua desegiteko eskaera epaitegietan zegoen, eta hori bakarrik ez, Anaia Musulmanen egoera legala ere normalizatu gabe dago oraindik.

Islamismo politikoaren eta indar sekularren arteko gatazka klasikoa berriz ere. Aste gutxitan Anaia Musulmanen 28 egoitza eraso zituzten herrialde osoan barrena eta hainbat hiritako kaleetan borrokak izan ziren presidentearen aldekoen eta kontrakoen artean. Odoltsuenak El Cairoko presidentetza-jauregiaren atarian gertatu ziren, gutxienez hamar lagunek bizia galdu zuten su-armek eragindako zaurien ondorioz. Berriz ere, batzuk eta besteak hildakoen gurasotasunaren eztabaidan sartu ziren; senide batzuek salatu zuten eskaintzak egin zizkietela esateko hildakoa presidentearen aldekoa zela.

Der Spiegel astekariak Mohammed el Baradei Bakearen Nobel saridunari egindako elkarrizketa batean, gatazka zibila lehertzeko beldurraz hitz egin zuen: “Indar moderatuek ahotsik ez badute, gerra zibila lehertzeko arriskua dago Egipton”. Froga argirik aurkezten ez zuten arren, estatu kolpea emateko konplota zegoela salatu zuten behin eta berriro Anaia Musulmanek, eta oposizioak anaidiari leporatzen zion herrialdea indarrez hartzeko  milizia sekretuak izatea. Gizartea erabat banandurik zegoen konstituzio erreferendumaren atarian.

Mesfidantza historikoa

Indar sekularren eta islamisten arteko gatazka, denboran zehar konpondu ez den mesfidantza historiko batetik dator. Garai berrietara birziklatu nahian dabiltzan Mubaraken erregimenaren aldekoen eta islamisten arteko konfrontazioa agerikoa da; baina indar iraultzaile sekularren artean sortutako mesfidantza ere hor dago. Hosni Mubarak erori baino lehenago ere, anaidiarekin topo egin zuten indar horiek. Erregimenarekin negoziatzea leporatu zioten orduan, Omar Suleiman inteligentzia buruarekin, baita trantsizio prozesua militarrekin paktatzea ere.

2012ko urriaren 12an indar iraultzaileak eta islamistak muturka hasi ziren Tahrir plazan eta anaidiaren autobus bat erre zuten. Baina ez zen lehen aldia. Iazko udaberrian halako borrokak gertatu ziren jadanik, baita 2011ko azaroan ere: manifestariek Tahrir plazatik bidali zuten Mohammed Beltagi, anaidiko buruetako bat.

Bestalde, zenbait indar iraultzailek eta lehengo erregimeneko kide batzuek bat egin dute, zirkunstantziek behartuta. Esaterako, Arabiar Ligaren idazkari nagusi ohi Amr Mousa, Nazioaren Salbaziorako Frontean dago orain, eta ustelkeriak jota dagoen epailetzaren defentsan ere batera ari dira bi sektoreak. Halako batasun kakofonikoak zauriak eragin ditu, eta islamistei arnasa eman die hori salatzeko.

Baina galdera nagusietako bat da ejertzitoaren jarrera zein izango ote den. Ekonomiaren %40 inguru kontrolatzen dute eta AEBek 1.300 milioi euroko laguntza ematen die urtero, horri esker trantsizioaren giltzarri dira oraindik. Itxuraz eta hitzez, militarrek diote ez dutela esku hartuko, baina paktu baten zantzuak mahai gainean daude.

Iazko udan buruzagitza militarraren erreforma egin zen, eta konstituzio batzordetik euren ordezkariak atera ez zituen erakunde ez erlijioso bakarra Indar Armatuak izan ziren. Konstituzioaren testua itxi baino 24 ordu lehenago, ejertzitoari buruzko artikuluak paktatu zituzten. Hala, militarren eskaera gehienak barruan geratu ziren: aurrekontu militarrak parlamentuaren kontrolpetik at segitzea, Defentsa ministroa militarra izatea, eta militarrek zibilak epaitzeko ahalmena erabat ez galtzea. Hain zuzen, pasa den urtea bukatu aitzin iragarri da zibil bati epaiketa militarra egingo diotela, garai berriotako lehena: 6 hilabeteko kartzela zigorra, soldadu batekin eztabaidan aritzeagatik konstituzio erreferendumaren egunean.

Erreferendumak ez du inolako egonkortasunik ekarri, salaturiko irregulartasunetatik harago, parte-hartze oso baxua izan delako. 10 milioi egiptoarrek eman diote Konstituzioari baietza, 80 milioi biztanle dituen herrialdean. Onartutako testuaren ahultasun politikoak, boterea lortzeko borroka atzeratu baino ez du egin Egipto berrian.


T'interessa pel canal: Egipto
els Estats Units diu que Israel ha acceptat la “proposta de transició”, però HAMAS critica que les condicions han canviat
HAMAS ha denunciat que el primer ministre israelià, Netanyahu, ha posat "noves condicions" en les propostes d'acord aprovades pel grup islamista. l'Iran s'ha mostrat partidària d'una treva, però ha recordat el "dret a castigar" a Israel després de l'assassinat el passat 31 de juliol... [+]

2024-06-11 | Gedar
Tota la frontera entre Gaza i Egipte ja ha estat presa militarment pels sionistes
Sembla que controlen tota la línia fronterera pròxima a Rafah. Amb l'excusa d'alliberar quatre ostatges, gairebé 300 palestins han estat assassinats pels sionistes en Nuseirat. En els últims vuit mesos gairebé 37.000 palestins han estat assassinats.

Egipte i Líbia s'uneixen a la denúncia de genocidi de Sud-àfrica
Egipte amenaça a Israel amb trencar l'acord de Camp David si avança amb l'operació de Rafah. Sud-àfrica demana al Tribunal Internacional de Justícia que ordeni la sortida d'Israel de Rafah.

Mizerino discuteix

Mostafa Waziri, secretària general del Consell Superior de l'Antiguitat d'Egipte, ha presentat recentment el gegantesc projecte de restauració de la piràmide de Mizerino: Cobriran amb blocs de granit la piràmide més petita de l'home perquè recuperi el seu aspecte original. A... [+]


Guerra dels Sis Dies: espasa en una mà, mentida en l'altra
La guerra i la mentida coincideixen i és molt difícil saber qui està en una guerra si no estan implicats periodistes o altres fonts. Israel ha demostrat històricament la seva habilitat per a manar força i mentida per a ballar l'espasa. Ara que Gaza està bombardejant, entre... [+]

Esfinx tallat pel vent
Un equip d'investigadors de la Universitat de Nova York acaba de realitzar un experiment imitant els materials de l'esfing de Gizeh i les condicions climàtiques de l'època en què va ser construït.

Bidene ha hagut de rebutjar el pla de neteja ètnica de Gaza
Sota els ordes de Joe Biden, el govern dels Estats Units va elaborar plans de neteja ètnica a Gaza intentant enviar 2,3 milions de palestins a Egipte. "El president de Bide està treballant conjuntament amb altres països perquè els civils abandonin Gaza i creuin amb seguretat... [+]

Vencedor d'esclaus, sultans i croades
el Caire, 2 de maig de 1250. Shajar Al-Durr va ser nomenat sultà egipci. No va ser la primera sultana femenina; anys abans, en 1236, Razia va prendre el càrrec de sultà de Delhi. Però va ser el primer que va aconseguir ser la màxima autoritat d'esclavitud.

Sis nous països en una aliança formada pel Brasil, Rússia, l'Índia, la Xina i Sud-àfrica
L'últim cim de l'aliança formada pel Brasil, Rússia, l'Índia, la Xina i Sud-àfrica a Johannesburg s'ha centrat en l'aprovació de nous participants. l'Aràbia Saudita, Unió dels Emirats Àrabs, l'Iran, Egipte, l'Argentina i Etiòpia han estat convidats.

Buda a Egipte
En el jaciment egipci de Berenize acaben de trobar una estàtua de Buda, a. C. Segle II.

Egipte allibera a Hisham Abdel Aziz, periodista de l'A el Jazz després de quatre anys a la presó
Va ser detingut en 2019, acusant-lo de pertànyer a una banda terrorista. Dos periodistes de la mateixa cadena de televisió segueixen empresonats a Egipte.

Origen del bany María
d. C. Cap al segle II va viure a Alexandria un alquimista jueu anomenat María. Es considera la primera dona alquimista i, encara que no ens ha arribat el seu escrit, altres autors clàssics van donar compte de la seva obra.

2022-12-06 | Nicolas Goñi
El COP27 posa de manifest la falta de models de gestió del clima i la fortalesa de les legislacions econòmiques
El passat cim de COP27 a Egipte enguany ha donat un resultat agredolç: la creació d'un fons per a compensar les pèrdues i danys dels estats més vulnerables al canvi climàtic. Malgrat la victòria històrica, aquest fons continua sent un mecanisme feble amb molts components... [+]

2022-11-21 | Leire Artola Arin
Cimera climàtica COP27
Sense acords significatius per a fer front a l'emergència climàtica
El cim de l'ONU a Egipte no ha aconseguit avanços significatius, però han acordat crear un fons que cobreixi els danys dels “països més vulnerables” a les conseqüències de l'emergència climàtica, responent a la demanda dels agents socials durant anys. No s'han concertat... [+]

2022-11-11 | Leire Artola Arin
Olga Rodríguez, experta a Orient Mitjà
"El masclisme és l'essència de l'estat egipci i l'exèrcit l'ha aplicat sempre"
El documental de 2021 As I Want (al meu gust) part dels atacs sexuals a dones en les revoltes egípcies. El director Samaher Alqadi mostra de primera persona i crues experiències viscudes entre 2011 i 2013 com les fortes protestes de les dones que es van encendre al Caire,... [+]

Eguneraketa berriak daude