Combatre les agressions contra el basc
En els últims mesos el basc ha rebut diverses batalles a través de les sentències judicials. El Tribunal Superior de Justícia del País Basc ha dictat recentment sentències en les quals s'assenyala que les administracions municipals no han de prioritzar necessàriament el basc en la seva actuació o que els perfils lingüístics en els processos d'oposició del personal no són obligatoris. En les sentències se subratlla que en Araba, Bizkaia i Guipúscoa hi ha dues llengües oficials, i que ambdues han de ser iguals: “No pot haver-hi un per sobre de l'altre. Les dues llengües són oficialment iguals i no es pot prioritzar una d'elles”.
Els arguments dels jutges aixequen pólvores. Encara que, en primer lloc, es reconeix que l'Administració Pública actua correctament perquè els ciutadans puguin reconèixer el seu dret a comunicar-se amb els treballadors que presten serveis públics en la llengua que prefereixen, posa en qüestió el seu argument. Així, les actuacions afirmen que aquesta pretensió no pot basar-se en la contractació de persones que dominen les dues llengües cooficials, cosa que significa que es limita el dret de les persones que només coneixen una d'elles, el castellà.
Han passat més de 40 anys des que va aparèixer la intenció de normalitzar l'ús del basc. Es podia fer sense compactació, per imposició. No obstant això, es va optar per la flexibilitat, que a llarg termini no ha tornat entre els castellanoparlants beneficiaris. I no dic que no fos correcte, però quatre dècades després encara es nega el dret dels bascos a comunicar-se amb els empleats públics en la seva llengua.
Cal desenvolupar més debats entorn del basc, no és moment de silenciar. Els parlants bascos es rebutgen en tota Euskal Herria; no podem viure amb normalitat en la nostra llengua. Per exemple, el lehendakari Urkullu en la seva intervenció en el Congrés d'Empreses Familiars el passat 24 d'octubre va realitzar soplos i tos en els quals es queixava en basca. Per tant, si són menyspreables i capaços d'atacar a la màxima autoritat de la Comunitat Autònoma del País Basc, què no faran als ciutadans humils? No podem acceptar aquest tipus d'atacs i deixar-los com si res passés. Els qui defensen la superioritat de l'espanyol volen condicionar el debat públic per a portar a la societat a posicions temperades, perquè només s'acceptin canvis mínims i cosmètics, imposant així un concepte monolític de l'Estat, juntament amb l'hegemonia del castellà.
Per això, cal subratllar la importància de participar en la manifestació que se celebrarà a Bilbao el pròxim 4 de novembre per a denunciar l'agressió contra la normalització del basc i fomentar l'activitat cultural basca. Els bascos no ens silenciarem mentre ens ataquin, no ens pararem, quedant-nos a casa, amb por de parlar en basca.
Aritza Urrengoetxea Cordovilla, professora
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]
Intsumituek denbora luzez egindako borroka gogorra eta mingarria izan zen, baina irabazi zuten, eta garaipen hura behin betikoa izango zela uste genuen, atzera bueltarik gabea. Baina badirudi, politikari batzuen ahotik aterata, eskalada militaristari gorazarre egin eta berriz... [+]
Punto Bobo liburuaren irakurketan murgilduta, Itxaso Martin Zapirain egilearen Eromena, Azpimemoria eta Isiltasunak Idazten ikerketa lanean sentitu nuen egiazkotasun eta maila etikoarekin egin dut berriz ere topo. Eta hortaz, hara bueltatu. “Oihu izateko jaio zen isiltasun... [+]
Dirudienez, Euskal Herrian migrazioa arazo bilakatu da azken bi hamarkadetan. Atzerritarrez josi omen dira gure lurrak. Gure kultura arriskuan omen dago fenomeno “berri” horren ondorio. Lapurretak, bortxaketak, liskarrak… Bizikidetza arazo horiek guztiak... [+]
Azken hamarkadetan euskararen biziberritzeak duen erronka handienetakoa, euskararen ezagutzaren unibertsalizazioarekin batera, erabilerarena da. Askotan, gazteen euskararen erabileran jarri ohi dugu fokua, baita euskararen erabilerak izan duen eta izan dezakeen bilakaeraren... [+]
Goizean jaiki orduko hasten dira desegokitasunak. Beharbada lotarako erabili duzun lastaira ere ez zen egokiena. Baina, ezin ba idatzi desegoki sentiarazten nauten guztiez. Horregatik, udaberriko ekinozioa –egunaren eta gauaren arteko oreka– dela eta, oraindik ere,... [+]
Ez da gauza berria politikari profesionalak gizarteko arazoak estaltzeko ahaleginetan ibiltzea. Azkenaldian Denis Itxaso -EAEko Etxebizitza sailburua- entzun dugu etxegabetzeei garrantzia kenduz eta aditzera emanez gurean bazterreko fenomenoa direla; eta Begoña Alfaro... [+]
Antropozentrismoaren aldaera traketsena eurozentrismoa izan zen. Europako mendebaldea, geografikoki, Kontinente Euroasiarraren penintsula txiki bat besterik ez da, baina lau mende luzez gertaera demografiko, teknologiko eta ideologiko batzuk zirela medio, bazter horretako... [+]
Badakizuenok badakizue, beste gauza asko bezala, euskararen aldeko borrokan ere politikoek, eragile batzuek eta hedabideek beraien antzezlana saldu nahi digutela, benetakoa balitz bezala.
Lehen urtean pozik jaso nuen, "Euskaraldi" hau. Zer edo zer zen, ezer ez zegoela... [+]
Euskarak, mendez mende, zapalkuntza sistematikoa jasan du, eta oraindik ere borrokan dabil egunerokoan bere leku duina aldarrikatzeko. Hizkuntza baten desagerpena ez da inoiz berez gertatzen; planifikazio politiko eta sozialak eragiten du zuzenean. Euskaldunoi ukatu egin izan... [+]
Horra Libération egunkariak berriki argitaratu duen idazkia:
“Bayonne” bukatu da, Libérationek “Baiona” idatziko du
Hiri baten izenaren erabilpena ohiturazkoa delarik, egunkari batean izen horren erabilpena aldatzea zaila da. Alta, irakurleen... [+]
Eusko Jaurlaritzak eta Arabako Foru Aldundiak Datu Zentroen instalazioei ateak irekitzen dizkiete horiek arautzeko legedia sortu aurretik. Bilbao-Arasur Dantu Zentroarekin, bere lehen fasea gauzatuta, eta instalatzea amesten duen Solariaren Datu Zentroarekin, 110.000 m2... [+]
Otero jauna, garai honetan artzain honek ez du tarte handirik izaten ezertarako, justuan ibiltzen naiz, baina gaurkoan ezin utzi erantzun gabe zure azken kolaborazioa. Izan ere, sortu didan egonezinak pisua du. Haserrea ere astuna egiten zait. Ez pentsatu, ordea, dela zenbait... [+]
Duela gutxi, asteburu berean, Ertzaintzak bi salaketa jaso ditu: lehenengoa, emakume kolonbiar batena; lekukoen arabera, ertzainak kolpeka jarraitu zuen lurrera bota ondoren eta konorterik gabe zegoela; ospitalean garuneko edema eta paralisi partziala diagnostikatu zizkioten... [+]
Frantziskok "Franciscomanía" zeinuarekin hasi zuen bere Aitasantutza. Fenomeno soziologiko horri esker, Vatikanoko boterearen zirrikituak aldez aurretik ezagutzen ez zituen gaztetasunaren ikono eta Elizako aldaketa-haizeen intsuflatzaile bihurtu zen.
Era berean,... [+]