Euskara aldia: objectius i malentesos
El 18 de novembre va començar el “Euskaraldia”, una iniciativa que té com a objectiu fomentar l'ús del basc entre els vascoparlantes i els que no parlen basc durant dues setmanes. Encara que crec que aquesta iniciativa té mancances en alguns contextos i no hi ha millor xapa que “Bon dia!”, diria que l'Euskaldia és útil i que sovint l'objectiu està mal entès.
En primer lloc, voldria respondre a aquells que en els últims dies “Eukaraldia és una qüestió provisional” o amb afirmacions similars qüestionen l'eficàcia d'Euskaraldia.
Encara que tinguin raó, crec que han entès malament l'objectiu de la iniciativa, perquè la clau és aquí: tenir una qüestió puntual fa que sigui més fàcil que “euskaldunizar habitualment”. És a dir, excusa als qui volen euskaldunizarse per a parlar en basca o per a demanar-los que parlin en basca.
I no, encara que l'euskaldunización no es dugui a terme en dues setmanes, és un impuls per a iniciar aquest procés, que després cal seguir.
Per això, qüestiono la utilitat que té per als “euskaldunzaharras” i “parlants tradicionals”. I no, no em refereixo als que parlen “basc i castellà 50/50”, ni als quals “parlen basc*”, ni em refereixo als que acaben d'estudiar basc o estan aprenent basc. Em refereixo als bascos que parlem el basc en el dia a dia i amb naturalitat, i qüestiono la seva influència en aquests contextos. I és que, per als quals habitualment parlem en basc sense posar una xapa, no veig la utilitat d'Euskaraldia. Per contra, els vascoparlantes habituals som útils per a Euskaraldia, perquè som per al basc, és a dir, perquè ajudem als nous vascoparlantes i oïdors a introduir el basc en el dia a dia, si parlem basc, clar.
Però aquesta funció la realitzarem el 18 de Novembre o el 18 d'Abril. Dit això, em situo en aquest últim grup. Encara que prefereixo parlar en basc en l'opció i parlo en basca amb tota normalitat, moltes vegades parlo en castellà amb amics que ho entenen. Encara que quan m'adono de la situació començo a parlar en basca, per a aquestes situacions Euskaraldia no val. Hi ha molts bascos en aquesta situació, i posar una xapa no ens protegeix d'aquestes situacions, perquè sabem que l'altre ens entén o sap parlar en basca i, no obstant això, s'imposa al castellà.
I quan em deixo anar en basc, la gramàtica en castellà i la influència del diccionari és gran. Els calcs de la gramàtica erdal o els calcs erronis del diccionari són presents en el meu basc, i per a millorar-los Euskaraldia em val poc, perquè serveix per a fomentar l'ús del basc, i encara que fins a un cert punt serveix per a millorar la qualitat del basc, en superar aquesta barrera no serveix.
En definitiva, encara que Euskaraldia és una iniciativa eficaç, moltes vegades és mal entesa i criticada. L'objectiu és un altre, segons els organitzadors d'Euskaraldia: “és un exercici social massiu per a canviar els hàbits lingüístics orals entre parlants que entenen el basc”. És a dir, difondre el basc, no aprofundir.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Punto Bobo liburuaren irakurketan murgilduta, Itxaso Martin Zapirain egilearen Eromena, Azpimemoria eta Isiltasunak Idazten ikerketa lanean sentitu nuen egiazkotasun eta maila etikoarekin egin dut berriz ere topo. Eta hortaz, hara bueltatu. “Oihu izateko jaio zen isiltasun... [+]
Dirudienez, Euskal Herrian migrazioa arazo bilakatu da azken bi hamarkadetan. Atzerritarrez josi omen dira gure lurrak. Gure kultura arriskuan omen dago fenomeno “berri” horren ondorio. Lapurretak, bortxaketak, liskarrak… Bizikidetza arazo horiek guztiak... [+]
Azken hamarkadetan euskararen biziberritzeak duen erronka handienetakoa, euskararen ezagutzaren unibertsalizazioarekin batera, erabilerarena da. Askotan, gazteen euskararen erabileran jarri ohi dugu fokua, baita euskararen erabilerak izan duen eta izan dezakeen bilakaeraren... [+]
Goizean jaiki orduko hasten dira desegokitasunak. Beharbada lotarako erabili duzun lastaira ere ez zen egokiena. Baina, ezin ba idatzi desegoki sentiarazten nauten guztiez. Horregatik, udaberriko ekinozioa –egunaren eta gauaren arteko oreka– dela eta, oraindik ere,... [+]
Ez da gauza berria politikari profesionalak gizarteko arazoak estaltzeko ahaleginetan ibiltzea. Azkenaldian Denis Itxaso -EAEko Etxebizitza sailburua- entzun dugu etxegabetzeei garrantzia kenduz eta aditzera emanez gurean bazterreko fenomenoa direla; eta Begoña Alfaro... [+]
Antropozentrismoaren aldaera traketsena eurozentrismoa izan zen. Europako mendebaldea, geografikoki, Kontinente Euroasiarraren penintsula txiki bat besterik ez da, baina lau mende luzez gertaera demografiko, teknologiko eta ideologiko batzuk zirela medio, bazter horretako... [+]
Badakizuenok badakizue, beste gauza asko bezala, euskararen aldeko borrokan ere politikoek, eragile batzuek eta hedabideek beraien antzezlana saldu nahi digutela, benetakoa balitz bezala.
Lehen urtean pozik jaso nuen, "Euskaraldi" hau. Zer edo zer zen, ezer ez zegoela... [+]
Euskarak, mendez mende, zapalkuntza sistematikoa jasan du, eta oraindik ere borrokan dabil egunerokoan bere leku duina aldarrikatzeko. Hizkuntza baten desagerpena ez da inoiz berez gertatzen; planifikazio politiko eta sozialak eragiten du zuzenean. Euskaldunoi ukatu egin izan... [+]
Horra Libération egunkariak berriki argitaratu duen idazkia:
“Bayonne” bukatu da, Libérationek “Baiona” idatziko du
Hiri baten izenaren erabilpena ohiturazkoa delarik, egunkari batean izen horren erabilpena aldatzea zaila da. Alta, irakurleen... [+]
Eusko Jaurlaritzak eta Arabako Foru Aldundiak Datu Zentroen instalazioei ateak irekitzen dizkiete horiek arautzeko legedia sortu aurretik. Bilbao-Arasur Dantu Zentroarekin, bere lehen fasea gauzatuta, eta instalatzea amesten duen Solariaren Datu Zentroarekin, 110.000 m2... [+]
Otero jauna, garai honetan artzain honek ez du tarte handirik izaten ezertarako, justuan ibiltzen naiz, baina gaurkoan ezin utzi erantzun gabe zure azken kolaborazioa. Izan ere, sortu didan egonezinak pisua du. Haserrea ere astuna egiten zait. Ez pentsatu, ordea, dela zenbait... [+]
Duela gutxi, asteburu berean, Ertzaintzak bi salaketa jaso ditu: lehenengoa, emakume kolonbiar batena; lekukoen arabera, ertzainak kolpeka jarraitu zuen lurrera bota ondoren eta konorterik gabe zegoela; ospitalean garuneko edema eta paralisi partziala diagnostikatu zizkioten... [+]
Frantziskok "Franciscomanía" zeinuarekin hasi zuen bere Aitasantutza. Fenomeno soziologiko horri esker, Vatikanoko boterearen zirrikituak aldez aurretik ezagutzen ez zituen gaztetasunaren ikono eta Elizako aldaketa-haizeen intsuflatzaile bihurtu zen.
Era berean,... [+]
Euskal Herriko Mugimendu Feministak aurtengo Martxoak 8ko mobilizazioak "faxismoaren, erreakzionarismoaren eta zapalkuntzaren aurkako aliantzak" ehuntzean ardaztu ditu.
Kepa Kortak Naiz-en idatzitako “Musikariaren jakituria” artikuluan faxismoa definitzeko... [+]