Virgili era un poeta que va estudiar medicina i ciències de la naturalesa. Recopila gran quantitat d'informació sobre l'agricultura d'Arl-kantak. Mira com va traduir el que ell deia, Andima va aprendre filosofia, teologia i dret canònic: “Cal investigar les estrelles perquè són les que ens ensenyen les èpoques de sembra”. Jugaria una bona postura quan Andima ho coneixia, a la seva casa natal d'Elantxobe i escoltant les hortes de nombrosos convents que va estudiar i va ensenyar. Les estrelles ens ensenyen les estacions de sembra, i una pot dir també de la resta de treballs. Això és, aproximadament, el que avui es coneix com a agricultura biodinàmica. Però amb cura, ja que hi ha algun doctor de la universitat que es veurà afectat.
L'època de sembra té dues, novembre i juny. En tots dos se sembren plantes que han estat aliments bàsics de la nostra alimentació: al novembre, per l'est, pel territori de Virgili, vam portar cereals, entre ells el pa o el blat (Triticum aestivum), i al juny per l'oest, Andima va morir exiliat de la zona, el blat de moro portat (Zea mays), la mongeta (Phaseolus vulgaris) i la cubita (Cubita).
Aquest últim trio és l'època de sembra, sembra, sembra, sembra, sembra, sembra, sembra i sembra. El mes de juny es diu també sembra, vinya, raig, pera, edat real, birba, maig nou, pinta nova, rem, esquer i cervesa; és l'època en la qual arriba l'ordi sembrat en la sembra de novembre (Hordeum distichon). Després vindrà el blat, juliol, època d'arribada del blat. I juliol porta el nom del mes de la collita major, perquè el pa es recull llavors.
Els cultius d'ordi, blat, etc. es colpegen o s'engruixen en l'era; treball d'estiu per a passar l'hivern sense fam. Diu Virgili: “Moltes coses es fan millor en la nit freda o quan les estrelles del matí esquitxen els camps amb el nou sol. A la nit es tallen millor els cèrcols febles i les venes seques; a la nit mai falta la rosada estel·lar. (…) En la força de l'estiu es recol·lecta el blat vermellós, i en aquest moment l'era també abunda la collita bronzejada. Arada nua i sembra nu. L'hivern provoca la mandra de l'agricultor. Es dona en el rigor del fred quan els baserritarras gaudeixen del recaptat i es conviden a unes festes alegres, com sembla un hivern brillant que allunya les cures”.
Sembra les llavors i gaudeix els dies més llargs de l'any.
Mila milioika mintzo dira agintariak. CO2 isurketak konpentsatzeko neurri eraginkor gisa aurkeztuta, zuhaitz landaketei buruzko zifra alimaleak entzuten dira azken urteetan. Trantsiziorako bide interesgarria izan zitekeen, orain arteko oihanak zainduta eta bioaniztasuna... [+]
Kutsatzaile kimiko toxikoak hauteman dituzte Iratiko oihaneko liken eta goroldioetan. Ikerketan ondorioztatu dute kutsatzaile horietako batzuk inguruko hiriguneetatik iristen direla, beste batzuk nekazaritzan egiten diren erreketetatik, eta, azkenik, beste batzuk duela zenbait... [+]
Magnoliak eleganteak dira. Dotoreak. Anddereak. Pontxoak. Apainak. Pimentak. Gurbilak. Ponposak, ponpoxearrenak. Ortiroak. Ia-ia fazazkoak, kriket eta kraket. Ez naiz harritzen, beren loraldien azpian lurrarekin urtzerainoko handitasunaren menpeko sentitzen naiz urtero.
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Antxoa, bokarta edo albokartia, gure arrain komertzialen artean txikiena, euskal kostaldera hurbildu da.
Gaur abiatu da Bizi Baratzea Orrian kide egiteko kanpaina. Urtaro bakoitzean kaleratuko den aldizkari berezi honek Lurrari buruzko jakintza praktikoa eta gaurkotasuneko gaiak jorratuko ditu, formato oso berezian: poster handi bat izango du ardatz eta tolestu ahala beste... [+]
Noizbait. Noiz izan ote zen? Noizbait landareren batek lorea egitea erabaki zuen. Bai, bai, landareek ere erabakiak hartzen dituzte, eta guk maiz ez bezala, erabakiak bete egiten dituzte. Eta loreak sortu zituzten.
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]
Katalanen ustetan artzainak engainatzen omen ditu hegazti honek: “enganyapastors”. Espainiar eta latindarrek, aldiz, ahuntzari esnea kentzen diola diote, hortik datorkio hain zuzen ere izen zientifikoan (Caprimulgus europaeus) islatzen den caprimulgus (capra... [+]
Festa egiteko musika eta kontzertu eskaintza ez ezik, erakusketak, hitzaldiak, zine eta antzerki ikuskizunak eta zientoka ekintza kultural antolatu dituzte eragile ugarik Martxoaren 8aren bueltarako. Artikulu honetan, bilduma moduan, zokorrak gisa miatuko ditugu Euskal Herriko... [+]
Leihatila honetan behin baino gehiagotan azaldu ditugu Ama Naturaren engainuak bere izakiak babestearren. Batzuetan, erle edo liztor itxura zuten euliak ekarri ditugu, beste batzuetan inongo arriskurik ez duten arrisku-kolorazioko intsektuak ere bai (kolorazio aposematikoa... [+]
Gipuzkoako hamaika txokotatik gerturatutako hamarka lagun elkartu ziren otsailaren 23an Amillubiko lehen auzo(p)lanera. Biolur elkarteak bultzatutako proiektu kolektiboa da Amillubi, agroekologian sakontzeko eta Gipuzkoako etorkizuneko elikadura erronkei heltzeko asmoz Zestoako... [+]
Nori ez zaio gustatzen ahuakatea? Ia denok atsegin dugu fruitu berri hori, di-da amaren batean etxekotu zitzaigun. Zenbat urte da ba dendaero ikusten hasi garela? Gure mahaietara iritsi aurretik, historia luzea du.
Udaberri aurreratua ate joka dabilkigu batean eta bestean, tximeletak eta loreak indarrean dabiltza. Ez dakit onerako edo txarrerako, gure etxean otsailean tximeleta artaldean ikustea baino otsoa ikustea hobea zela esaten baitzen.
Administrazio Epaitegiak arrazoia eman dio EH Bilduk Lizarrako plantilla organikoaren hizkutnz profilen aurka jarritako helegiteari.