Traduït automàticament del basc, la traducció pot contenir errors. Més informació. Elhuyarren itzultzaile automatikoaren logoa

Mantingues la terra amb cap i cor

  • marxa Iñaki. Iñaki de Larraspe d'Orendain se'ns ha anat molt jove. Tota mort és dolorosa, però quan aquest dolor s'estén fins als llocs més remots, és ell qui dona la mesura d'aquesta pèrdua. Iñaki era un llaurador model. Era un home d'esperit emprenedor, que feia olor del que arribava, que deliberava i feia el que havia de fer. Tenien vaques de llet a casa, vaques de casa, de família, i així les cuidava al costat dels seus germans. Avui dia, moltes vaques de llet s'alimenten de menjar extern, no estan en els caserius lligats a la terra. Es tracta de vivers buits: no creen menjar en les seves terres, no tenen cap connexió amb l'entorn, no conserven paisatges i creen una cultura real. El nostre Iñaki no podia ni veure-ho.

26 de febrer de 2021 - 07:40
Argazkian, garagarra eta txirta. Egilea: Iñaki Zuriarrain Eizagirre.
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

En Larraspi, l'egua domèstica s'alimenta de l'explotació de les terres circumdants. Farratges de camps i prades i aigua d'un profund subsol. La llet que surt d'aquest estable sí que se li pot dir d'ella. No la llet produïda en aquesta, els aliments i les aigües de la mateixa i la llet produïda pel bestiar que es declara de la seva casa.

En Larraspi, l'alimentació de les vaques es completa amb la regeneració de l'aigua extreta del subsol. Moltes parcel·les enrogides i convertides en camps de cultiu creen nombrosos farratges propis. El blat de moro (Zea mays) per exemple. Però ell tenia la sospita que no hi havia bon sòl ni bon menjar. Ens trobem en el camí de la solució d'aquesta suposició. Volia alimentar a les vaques, però també alimentar a la terra. Una de les seves preocupacions era l'abonament. Llavors em va demanar que l'ajudés, em va prendre com a company de viatge per a cuidar la qualitat del sòl. El que li vaig dir abans, no m'avorriré mai: cal cuidar la vida de la terra. El garfi és fàcil de dir i entendre, però l'elaboració és la sidra de l'altre barril. Amb l'equip adequat, la menor quantitat de mà d'obra possible i aprofitant els espais de treball que ens permet el temps, són poques les parcel·les aptes per a un bon cultiu. D'aquesta manera s'ha de mesurar a mil·límetre el que es treballa en aquest terreny i complir els dos objectius: enriquir el terreny i mandiorizar el farratge de qualitat. Donar a la terra i agafar-la del sòl. Blat (Triticum aestivum), ordi (Hordeum vulgare), sègol (Secale cereale), civada (Civada sativa), txirta (Vicia sativa), pèsol (Pisum sativum)... El que no creixia en aquells camps. Va parlar sobre la tècnica de l'abonament verd: amb els cultius es va fer un munt de terra en profunditat, es van elevar els aliments, es va omplir la terra de nitrogen amb els llegums i es va aconseguir un farratge perfecte per als de casa. Conscient del greu problema que genera el purí de l'estable en les terres circumdants i amb una aposta clara de futur, va ser el primer a portar la màquina per a enterrar-los. També cavava en ella el fem sòlid que havia format amb Mind. Tots per al bé de les seves terres.

Iñaki no era la vaca de tir que inclinava el coll al que la patronal encoberta dels pagesos i els cacics i els cacics diuen. Era un exemple per a molts, i ha mostrat el camí. Com molts altres joves.

No deixava de demanar-me que li enviés tots els llibres que he publicat amb alguna oferta especial per a la seva mare. Vaig escriure en la primera pàgina l'oferta que més m'agrada últimament, “Per a Maite, sostingui la terra de cap i de cor” i li vaig enviar un llibre de 111 fulles i pàgines. Allí té moltes lliçons apreses i treballades amb el seu fill i molts altres. Un petó per a Maitere i els seus.


T'interessa pel canal: Landareak
Zuhaitz landaketa: mozketa masiboak egin ahal izateko jukutria “berdea”

Mila milioika mintzo dira agintariak. CO2 isurketak konpentsatzeko neurri eraginkor gisa aurkeztuta, zuhaitz landaketei buruzko zifra alimaleak entzuten dira azken urteetan. Trantsiziorako bide interesgarria izan zitekeen, orain arteko oihanak zainduta eta bioaniztasuna... [+]


2025-03-19 | Elhuyar
Kutsatzaile kimiko toxikoak hauteman dituzte Iratiko liken eta goroldioetan

Kutsatzaile kimiko toxikoak hauteman dituzte Iratiko oihaneko liken eta goroldioetan. Ikerketan ondorioztatu dute kutsatzaile horietako batzuk inguruko hiriguneetatik iristen direla, beste batzuk nekazaritzan egiten diren erreketetatik, eta, azkenik, beste batzuk duela zenbait... [+]


2025-03-17 | Jakoba Errekondo
Magnolian kakalardoa polen-mamitan

Magnoliak eleganteak dira. Dotoreak. Anddereak. Pontxoak. Apainak. Pimentak. Gurbilak. Ponposak, ponpoxearrenak. Ortiroak. Ia-ia fazazkoak, kriket eta kraket. Ez naiz harritzen, beren loraldien azpian lurrarekin urtzerainoko handitasunaren menpeko sentitzen naiz urtero.


2025-03-17 | Garazi Zabaleta
Giberri gazta
“Gaztetatik ditugu ahuntzak, honetatik bizitzeko apustua egin nahi dugu orain”

Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]


Kutixi edo mokadu, guztion ahotarako

Antxoa, bokarta edo albokartia, gure arrain komertzialen artean txikiena, euskal kostaldera hurbildu da.


2025-03-10 | ARGIA
Badator Bizi Baratzea Orria, ARGIAren aldizkari berri eta berezia

Gaur abiatu da Bizi Baratzea Orrian kide egiteko kanpaina. Urtaro bakoitzean kaleratuko den aldizkari berezi honek Lurrari buruzko jakintza praktikoa eta gaurkotasuneko gaiak jorratuko ditu, formato oso berezian: poster handi bat izango du ardatz eta tolestu ahala beste... [+]


2025-03-10 | Jakoba Errekondo
Loratu ala hil. Loratu eta hil

Noizbait. Noiz izan ote zen? Noizbait landareren batek lorea egitea erabaki zuen. Bai, bai, landareek ere erabakiak hartzen dituzte, eta guk maiz ez bezala, erabakiak bete egiten dituzte. Eta loreak sortu zituzten.


2025-03-10 | Garazi Zabaleta
Bordaxaki
Euskal txerriak hazteko eta eraldatzeko proiektu txikia Nafarroako Pirinioan

Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]


Zata arrunta
Ahuntzak gustuko omen dituen gautxoria

Katalanen ustetan artzainak engainatzen omen ditu hegazti honek: “enganyapastors”. Espainiar eta latindarrek, aldiz, ahuntzari esnea kentzen diola diote, hortik datorkio hain zuzen ere izen zientifikoan (Caprimulgus europaeus) islatzen den caprimulgus (capra... [+]


Kontzertuak, hitzaldiak, antzerkiak, dantzak, bertso-saioak... M8ko ekitaldi kulturalen bilduma

Festa egiteko musika eta kontzertu eskaintza ez ezik, erakusketak, hitzaldiak, zine eta antzerki ikuskizunak eta zientoka ekintza kultural antolatu dituzte eragile ugarik Martxoaren 8aren bueltarako. Artikulu honetan, bilduma moduan, zokorrak gisa miatuko ditugu Euskal Herriko... [+]


Engainuaren eredu

Leihatila honetan behin baino gehiagotan azaldu ditugu Ama Naturaren engainuak bere izakiak babestearren. Batzuetan, erle edo liztor itxura zuten euliak ekarri ditugu, beste batzuetan inongo arriskurik ez duten arrisku-kolorazioko intsektuak ere bai (kolorazio aposematikoa... [+]


2025-03-03 | Garazi Zabaleta
Amillubi
Lanerako, proiektua zabaltzeko eta komunitatea egiteko auzo(p)lanak

Gipuzkoako hamaika txokotatik gerturatutako hamarka lagun elkartu ziren otsailaren 23an Amillubiko lehen auzo(p)lanera. Biolur elkarteak bultzatutako proiektu kolektiboa da Amillubi, agroekologian sakontzeko eta Gipuzkoako etorkizuneko elikadura erronkei heltzeko asmoz Zestoako... [+]


2025-03-03 | Jakoba Errekondo
Zakilixuten potroximela

Nori ez zaio gustatzen ahuakatea? Ia denok atsegin dugu fruitu berri hori, di-da amaren batean etxekotu zitzaigun. Zenbat urte da ba dendaero ikusten hasi garela? Gure mahaietara iritsi aurretik, historia luzea du.


Txikori-belarra udaberrian

Udaberri aurreratua ate joka dabilkigu batean eta bestean, tximeletak eta loreak indarrean dabiltza. Ez dakit onerako edo txarrerako, gure etxean otsailean tximeleta artaldean ikustea baino otsoa ikustea hobea zela esaten baitzen.


Lizarrako kultur teknikari izateko nahitaezkoa da euskara Administrazio Auzitegiaren arabera

Administrazio Epaitegiak arrazoia eman dio EH Bilduk Lizarrako plantilla organikoaren hizkutnz profilen aurka jarritako helegiteari.


Eguneraketa berriak daude