Traduït automàticament del basc, la traducció pot contenir errors. Més informació. Elhuyarren itzultzaile automatikoaren logoa

Aguacatate i xenofòbia

  • L'aguacatate ho donarà bé aquí? En els últims anys m'han plantejat aquesta pregunta en infinitat d'ocasions. A la meva casa els contesto que l'Arbre de l'Alvocat (Persea americana) viu molt bé i en el moll de Mutriku és allí un magnífic arbre que dona exemplars des de fa molts anys. Al qual va a Astúries sempre li recomano que visiti el gegantesc aguacatate que es troba en l'atri del Museu Etnogràfic de Porrua, val la pena passar una estona baixa ell tranquil, almenys perquè la seva grandària i la seva pròpia grandària.

04 de setembre de 2023 - 06:03

Quina passió ha despertat l'alvocat en nosaltres? Per a començar som innovadors, apassionats. I estem assistint a una gegantesca campanya de màrqueting a favor de l'alvocat en uns trenta anys, perfecta per a la salut, fàcil de preparar per a menjar i sobretot moderna. De la mateixa manera, la creació d'una nova planta en el gran os d'aquest gra que hem menjat és molt fàcil, així ho vaig explicar cada dia en el canal d'Hort Vital de Telegram, que acabem de crear: “Traiem l'os que hi ha dins de l'alvocat, el netegem i a la meitat li fiquem uns escuradents. Subjectant en un recipient amb aquests escuradents en la vora, es col·loca aigua fins a la meitat de la llavor. Apareix l'arrel per a 3-4 setmanes. Quan aquest s'hagi allargat uns 10 cm, es plantarà en un test en el sòl, la meitat enterrada en l'aire i se sostindrà humit. Aviat apareixeran tiges i fulles. Si es manté més temps en l'aigua, la planta es crearà allí. Plantar en el sòl a principis de primavera”. L'existència d'una nova planta no contigua en la nostra horta ens produeix una transversalitat descendent i un petit riure de vora labial. També són els que no poden veure, sempre han estat els que només admeten això de sempre, i el que ve de fora, és l'exterior. Aquí també tenim una dosi d'aberració xovinista, una xenofòbia vegetal.

Doncs bé, un territori en el qual la influència de la mar al País Basc és notable és ideal per al cultiu de l'alvocat. Ja en l'un i l'altre s'han plantat aguacatedias i li prenc una traça amb futur prometedor. A casa també tindrem els primers exemplars enguany.

En moltes altres regions que treballen de la mateixa manera que ho fa l'ambient, amb aquest sant canvi climàtic estan ballant els quirios. L'alvocat necessita molta aigua i la temperatura massa alta afecta a tot el cicle del gra: provoca estrès en la planta, deterioració de l'arbre, frustració de la pol·linització, caiguda d'aletes fecundades, etc. Dins d'uns pocs anys tindrem informació local i llavors es podrà decidir si l'aguacatate val la pena o no. I potser, malgrat els xenòfobs, s'eliminaran les vinya i es col·locaran aguacataderas; o mànegues (Mangifera indica) o papaies (Carica papaia) o…


T'interessa pel canal: Landareak
Apirila, zikloaren hasiera

Udaberrian orain dela egun gutxi sartu gara eta intxaurrondoa dut maisu. Lasai sentitzen dut, konfiantzaz, bere prozesuan, ziklo berria hasten. Plan eta ohitura berriak hartu ditut apirilean, sasoitu naiz, bizitzan proiektu berriei heltzeko konfiantzaz, indarrez, sormen eta... [+]


2025-03-31 | Jakoba Errekondo
Ohea berotzearen teknika

Ohe beroan edo hotzean egiten da hobeto lo? Nik zalantzarik ez daukat: hotzean. Landare jaioberriek bero punttu bat nahiago dute, ordea. Udaberriko ekinozio garai hau aproposa da udako eta udazkeneko mokadu goxoak emango dizkiguten landareen haziak ereiteko.


2025-03-31 | Garazi Zabaleta
Errekauek
“Errekauek” eta “enkarguk” etxean jasotzeko proiektua Azpeitian eta Azkoitian

Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]


2025-03-31 | Nagore Zaldua
Udaberrian sakura loreak eta itsas-tomateak

Itsasoan badira landareen itxura izan arren animalia harrapari diren izaki eder batzuk: anemonak. Kantauri itsasoan hainbat anemona espezie ditugun arren, bada bat, guztien artean bereziki erraz atzemateko aukera eskaintzen diguna: itsas-tomatea.


Borrokak balio du: Israel Premier Tech, ez aurten, ez inoiz

Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]


Samariar baltsamoa

Sare sozialen kontra hitz egitea ondo dago, beno, nire inguruan ondo ikusia bezala dago sare sozialek dakartzaten kalteez eta txarkeriez aritzea; progre gelditzen da bat horrela jardunda, baina gaur alde hitz egin nahi dut. Ez ni optimista digitala nauzuelako, baizik eta sare... [+]


2025-03-24 | Jakoba Errekondo
Ilargiko borda, lurra eta ilintia

Bada Borda bat ilargian. Bai, bai, Borda izeneko krater bat badu ilargiak; talka krater edo astroblema bat da, ilargiaren ageriko aldean dago eta bere koordenadak 25º12’S 46º31’E dira; inguruan 11 krater satelite ditu. Akizen jaiotako Jean Charles Borda de... [+]


2025-03-24 | Garazi Zabaleta
Koloreko
Landareetatik eratorritako ile-koloratzaile natural eta ekologikoak

Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]


2025-03-24 | Irati Diez Virto
Lamia oinak bueltan dira

Ugaztunei eskainitako azken artikuluaren amaierako hitzak hurrengo animalia aurkezteko aitzakia paregabea dira. Bertan esaten genuen muturluzeak erreka “garbi eta txukunak” behar dituela, kutsadurarik gabeak baina elementu natural anitzekin. Animalia txiki horren... [+]


Zuhaitz landaketa: mozketa masiboak egin ahal izateko jukutria “berdea”

Mila milioika mintzo dira agintariak. CO2 isurketak konpentsatzeko neurri eraginkor gisa aurkeztuta, zuhaitz landaketei buruzko zifra alimaleak entzuten dira azken urteetan. Trantsiziorako bide interesgarria izan zitekeen, orain arteko oihanak zainduta eta bioaniztasuna... [+]


2025-03-19 | Elhuyar
Kutsatzaile kimiko toxikoak hauteman dituzte Iratiko liken eta goroldioetan

Kutsatzaile kimiko toxikoak hauteman dituzte Iratiko oihaneko liken eta goroldioetan. Ikerketan ondorioztatu dute kutsatzaile horietako batzuk inguruko hiriguneetatik iristen direla, beste batzuk nekazaritzan egiten diren erreketetatik, eta, azkenik, beste batzuk duela zenbait... [+]


2025-03-17 | Garazi Zabaleta
Giberri gazta
“Gaztetatik ditugu ahuntzak, honetatik bizitzeko apustua egin nahi dugu orain”

Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]


Kutixi edo mokadu, guztion ahotarako

Antxoa, bokarta edo albokartia, gure arrain komertzialen artean txikiena, euskal kostaldera hurbildu da.


2025-03-17 | Jakoba Errekondo
Magnolian kakalardoa polen-mamitan

Magnoliak eleganteak dira. Dotoreak. Anddereak. Pontxoak. Apainak. Pimentak. Gurbilak. Ponposak, ponpoxearrenak. Ortiroak. Ia-ia fazazkoak, kriket eta kraket. Ez naiz harritzen, beren loraldien azpian lurrarekin urtzerainoko handitasunaren menpeko sentitzen naiz urtero.


2025-03-10 | ARGIA
Badator Bizi Baratzea Orria, ARGIAren aldizkari berri eta berezia

Gaur abiatu da Bizi Baratzea Orrian kide egiteko kanpaina. Urtaro bakoitzean kaleratuko den aldizkari berezi honek Lurrari buruzko jakintza praktikoa eta gaurkotasuneko gaiak jorratuko ditu, formato oso berezian: poster handi bat izango du ardatz eta tolestu ahala beste... [+]


Eguneraketa berriak daude