Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

igandea 2025eko otsailaren 16an

Sebastian Salaberria, «Neronek Tirako Nizkin" Nobela -Egillea

2021eko uztailaren 23an

Sebastian Salaberria idazkariari elkarrizketa
Sebastian Salaberria, «Neronek Tirako Nizkin" Nobela -Egillea
–Kaxo, Sebastian! Ez dakizu nolako poza artu nuan, euskerazko nobela-txapelketan lendabiziko saria irabazi zenula jakitean. Nolatan bururatu zitzaizun eskribitzea eta txapelLketara azaltzea?
–Ba, neri gazterik tokatu zitzaidan gurasorik gabe gelditzea, eta gero Fspaniyako gerran ibiltzia, eta nola gerra ortako istori-puxka bat ere badedan, nere lagunekin askotan jarduten nintzan istori oyek danak berritzen, eta gustora asko egoten ziran nik esandakoak entzuten, eta ala esaten zidaten: «Ik, nobela bat egiteko aña istori badek, motel! Eskribitu bear itukek istori oyek danak!» Eta ala, pixkanaka, berotu niñuten. Orrelaxen egin nuan eta txapelketa ontara bialdu nuan.
–Eta pentsatzen al zendun lendabiziko saria irabazterik?
–Ba, nere buruan beti ibilli izan det orrelako zerbait amets, bañan ez nuan uste onetaraño iritxiko nintzanik. Neri gertatu zait asko tan esan oi dana: Uste ez dan lekutik erbiya ateratzen dala.
–Eta asko kosta al zitzaizan eskribitzea...? ta noiz ta zer garaitan eskribitzen zenun... ?
–Bai noski! Nere denboran oñetako gutxi urratua naiz ni eskolako bidean, eta kosta bearko! Neretzako eskribitzeko ordurik egokienak goizpartekoak izan dira beti. Lau t'erdiak aldean jeikitzen nintzan eta sukaldeko epeltasunean jarri bakar-bakarrik eta orrelaxen aritzen nintzan! Burua ere orduan egoten da argiena, eta gauzak orduan etortzen dira ongien burura.
–Nolatan izan zenun sariaren berri... ?
–Nik banekian Garagarrillaren azken aldera erabaki bear zuala txapelketa onek, eta San Pedro-egun-goizean nere lagun batek telefonoz otsegin zidana, esanaz nere nobelari eman zietela lenengo saria.
–Zer zioten etxekoak jakin zutenean?
–Esan bezela, San Pedro goiza zan, eta nere emaztea mezetara joana zan, baita semea ere. An nebillen etxe-inguruan nere bi alabatxoekin, eta telefonua otska zegoala entzun nuanean, artu nuan eta gutxiena pentsatzen nuana izan zan. Nere alabak ala galdetzen zidaten: «Aita, zuk irabazi al dezu lendabiziko premiyua?». Ta nik esaten nien: «Bai, nik irabazi omen det». Eta ayek ordun esan zuten: «Au da poza, au, aita!».
–Zenbat diru zan ba lenengo saria?
–Jende guziak dakina da gauza ori, periodikuak ekarri duanez. Bost milla duro izan bear dute.
–Zer egiteko asmoa dezu diru oyekin?
–Ba, oraindik ez det pentsatu, baño ori pentsatzen errezago dago berriz best milla duro eskuratzen baño. Badakizu, etxean azkar egiten da dirua enpleatzeko modua.
–Bertsolaria omen zaitugu.
–Nik, egia esan, zenbaitek bezela ez det balio bertsoak bat-batetan kantatzeko, bañan paperean jartzea beti gustatu izan zait. Lengo urtean bigarren saria artu nuan, bertso-paper-txapelketan, Ama Euskerari jarri nizkan amabi bertsoekin. Eta aurten, berriz, beste amabi jarri ditut Euskalerriko oituren gañean, eta berriz ere bigarren saria irabazi det Isasondo-ko Lete ta Donostia-ko Manuel Machain-ekin batera.
–Salaverria, bertsolari ta idazle azaldu zaigun ezkero, tentatu nai izan degu pixka bat.. Orain bertan esango balute, munduaren azkena datorkigula, zer egingo zenuke.. . ?
–Lendabizi, beintzat, animako lanak egin, eta gero bankete eder bat egin familian bost milla duro oyekin, zergatik mundua bukatzen bada, ayek ez dute geyago balio. Eta alako balitz, zerori ere konbidatuko ziñuket.
–Aizazu, Sebastian: danok badegu alako joera zerbaitetarako, batzuk eizerako, besteak arrantzarako ta abar, eta zuk zertarako apiziyua dezu?
–Ba, nik mutil-koxkorretatik asita, beti izan det bertsotarako apiziyua. Gustora asko egoten nintzan Txirrita, Saiburu, Tellei-txiki, Lexo eta oyei danai entzuten. Gizon jatorrak eta bertsolari bapoak ziran. Eta bei-kontu ere askotan ibilli bear izaten nuan, eta geyenean kantapaperen bat izango nuan poltxikuan, eta on xamarrak baziran berriz, azkar asko ikasten nituan. Eta orain ere, nunbait ere bertsolariak dirala entzuten badet, joateko modua baldin badet beintzat, gustora asko joaten naiz. Ta naiz eskola aundirik izan ez, letzeko ere beti izan det afiziyua, batez ere liburu euskaldunak badira beintzat.
–Zuk oña gerratean moztua omen dezu...
–Bai, neri ere, len esan dedan bezela, tokatu zitzaidan an ibiltzea, eta antxen eman zizkidaten bi tiro, ta batekin oña moztu zidaten. Au nola gertatu zitzaidan jakin nai duanak, nobela letzea izango du onena, atera bai da noski Auspoa izeneko liburuetan. Gure aurrak ere etzekiten nik oña nola moztua nuan. Beti galdetzen zidaten: "Aita, oña nola moztua dezu?». Eta nik, orain arte, beti esan diet automobil batek moztua dedala, berak beldur geyago izan zezaten kamiyoan ibiltzeko, kamiyo-ixkiñan bizi bai-gera. Eta orain, esan egin bear izan diet gerran moztua dedala.
–Eta aurrak zer zieten orduan ?
–Ba, ilurak aoa xabaldata gelditu ziran neri begira. Eta ondo erantzuteko galdeera latza egin zidaten, esanaz: «Aita, zer da gerra?». Ta nik erantzun nien: "Gerra? Gauza txarra, umeak! Gizonak an ibiltzen dira mendian tiroka alkar iltzen!». Zuek ere zeren denboran zer dan ikazten ez badexute, zorionekoak izango zerate.
Bertsolaria zaran ezkero, bertso batzuk jarri bear zenizkio zure euskal nobelari.
Bai? Jarriko ditut ba, eta bialduko dizkizut jarritakoan (Eta ala egin du». Ona emen bialdu zizkigun bertsoak:
1 Pozaren pozez txorian gisa astera nua kantari,
bertso batzuek eskeintzearren nere euskal nobelari;
lur-alde ontan izanagatik idazle onak ugari,
Jann Zerukuak lagundu dio eskala gutxi dunari.
2 Zori gaitzean guraso gabe gelditu nitzan gazterik,
ta ez det izan askok bezela
nik eskola ikasterik;
garai batean ez nuan uste
ontaraiño iristerik,
euskal nobelan lendabiziko
saria irabazterik.
3 Gazte denboran nik ikasteko
naiz izan gogo berua,
nai ainbat bider ez det zapaldu
ikastola ingurua;
zerbait kostata egina dago
nere euskal liburua,
gutxi dakinak askoz geyago
nekatu bear burua.
4 Oraintxen jartzen diran sariak
ez dira nolanaikoak,
erdeldananlzat erderaz eta
guretzat euskerazkoak;
zazpi idazle izan gera gu
zintzo sayatutakoak,
lenengoa nik irabaztea
nunbait nai zuan Jainkoak.
5 «Agora», asi bear det zuri
esker beroak ematen,
zuk jarri dezun sari ederren
jabe egin naiz-ta aurten;
diru morkoxk'au eskuratuta
zail da ixilik egoten,
danok dakigu bost milla durok
zer poxa ematen duten.
6 Liburu berri onen galdezka
jende askotxo da asi,
eta seigarren bertso onekiñ
bear det adierazi;
nere nobela nolakoa dan
nai dezutenak ikasi,
librerietan saltzen dituzte
eta lenbailen erosi.
10

GaiezKulturaLiteraturaIdazleakSALABERRIA1
PertsonaiazSALABERRIA1

Irakurrienak

Matomo erabiliz

“Bukele diktadorea da, baina milaka pertsonaren bizimodua askoz hobea da egun duela hiru urte baino”

Maria Ortega Zubiate

“Hezkuntza sailburuaren determinismo teknologikoak kezkatzen gaitu: bai ala bai sartu behar da, modu akritikoan”

Mikel Garcia Idiakez

Efemeridea: Joxe Arregiren gorpua sekretuan hilobitik atera eta torturaren froga bilakatuko ziren argazkiak egin zizkioten

ARGIA

Inauteriak 2025 oinarrizko egutegia

dantzan.eus

Efemeridea: Mildred Harnack idazlea gillotinatu zuten Hitlerren aginduz

ARGIA

Azkenak

2025-02-16 | Artedrama Arte Eszenikoen Plataforma

Autokarabanie

MULTIMEDIA - Antzezlana

2025-02-15 | Iratzar Fundazioa

Abertzaletasuna. Aita hil, bai ala ez?

MULTIMEDIA - solasaldia

2025-02-14 | Inaxio Mendizabal Arrese

Harrera premia aurreikusiz Zumeta margolaria

Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]

2025-02-14 | Xabier Letona Biteri

Trump-ek distentsio nuklearra eskaini die Errusia eta Txinari

Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.

2025-02-14 | Lander Arbelaitz Mitxelena

Sexu jazarpena leporatu dioten EHUko irakaslea eskoletatik kanpo utzi du errektoretzak

EHUko Errektoretza Taldeak hedabideetara igorritako ohar baten bidez jakinarazi du neurria: "Unibertsitateak baieztatzen du salatu duten irakaslea jada klaseetatik at dagoela eta ez dela fakultatera joango kasua argitu arte".

2025-02-14 | Xabier Letona Biteri

AHT Hego Euskal Herrian: 15.000 milioi euroko inbertsioa Irunera abiadura handian iristeko?

Abiadura handiko trenaren aurkako manifestazioa egingo dute Iruñean larunbat honetan AHT Gelditu plataformak deituta, 12:00etan Diputaziotik abiatuta. Castejon eta Iruñea arteko trenbidearen eraikuntza lanek aurrera jarraitzen dute eta Espainiako Garraio... [+]

2025-02-14 | Udane Barinagarrementeria Laka

Emeadedei + Mahl Kobat

Gutaz ari dira

EMEADEDEI + MAHL KOBAT
NOIZ: otsailaren 2an.
NON: Zuiako gaztetxean, Murgian.

----------------------------------------------------

Iazko irailaren 20an izan genuen lehen aldiz musika kolektiboaren berri, sortu berri zuten sare sozialeko profilean: “Hemen da Hil da... [+]

2025-02-14 | ARGIA

Adin txikiko beisbol jokalari bati musu emateagatik entrenatzaile bat kondenatu dute

Adin txikiko neskak 2023an salatu zuen entrenatzaileak hiru aldiz musukatu zuela bere baimenik gabe. Nafarroako Probintzia Auzitegiak Iruñeko epaitegiak ezarritako zigorra baieztatu du. Entrenatzaileak ezingo du harreman zuzenik izan adin txikikoekin inongo lanbidetan eta... [+]

2025-02-14 | dantzan.eus

Inauteriak 2025 oinarrizko egutegia

Kaskarotak eta maskaradak urtarriletik dabiltza martxan, Malerrekakoak etorri dira segidan eta pixkanaka han eta hemen ospatu dira inauteri festak. Aurten, ordea, data nagusiak berandu datoz oso; Kandelaria egunean Hartza esnatu zen, baina ilargiari begiratu eta beste pixka... [+]

2025-02-14 | Parean Elkartea

Sustraietatik eraldatuz

MULTIMEDIA - dokumentala

2025-02-14 | Sustatu

Itzulinguru ikerketa: itzulpen automatiko aurreratuak nola eragiten dio euskarari?

Sozioluinguistika Klusterrak, zenbait erakunderen laguntzarekin eta Asier Amezaga, Eduardo Apodaka eta Asier Basurtok landutako lanean, Itzulinguru izeneko proiektuaren emaitzak argitaratu ditu. Itzultzaile neuronalek (azken belaunaldiko itzultzaile automatikoak, zeinak euskaraz... [+]

2025-02-14 | Euskal Irratiak

David Gramond

“Gizartea beldurrarazteko baliatu zuten tortura, militantziari uko egiteko”

Otsailaren 13a Torturaren Kontrako eguna izanki, Euskal Herriko Torturaren Sareak gutun publiko bat igorri du. Poliziek torturatu euskal jendeen lekukotasunak bildu, eta aitortza egiteko xedea du sare berri horrek Euskal Herri osoan. Torturatuak izan diren 5.000 pertsonei... [+]

2025-02-14 | Gedar

Munichen, manifestazio sindikal bat harrapatu eta gutxienez 21 pertsona zauritu ditu gizon batek

Ibilgailu baten bidez, Ver.diren protesta batean zeuden manifestariak aurretik eraman ditu. Duela egun gutxi, supremazista zuri batek 11 pertsona erail zituen Suedian.

2025-02-14 | Aiaraldea | Txabi Alvarado Bañares

Gizon bat atxilotu du Guardia Zibilak Amurrion, hildako bi agenteren kontura sare sozialetan barre egitea egotzita

"Polizia hila, baratzerako ongarririk onena" idatzi zuen atxilotuak sare sozialetan, eta lau milioi jarraitzaile baino gehiago ditu bere profilak, Guardia Zibilak azaldu duenez.

2025-02-14 | Xabier Letona Biteri

Iruñeko Laba, agur labur bat, irailean indarberrituta itzultzeko

Larunbat honetan itxiko dute Laba ostatua Iruñeko Gazteluko plazan eta, bitxia bada ere, egun osoko festarekin ospatuko dute itxiera, agurra ez baita behin-betikoa: Labak ondoko Windsor tabernarekin bat egingo du, obrak hastera doaz, eta beranduenez irailean berriz... [+]

Eguneraketa berriak daude