«Jolasean». Harreman Askoren Azpikoi Gezurra


2021eko uztailaren 23an
Joxean Sagastizabal idazleari elkarrizketa
Joxean Sagastizabalekin Hizketan
«Jolasean». Harreman Askoren Azpikoi Gezurra
Arestian agertu da aldizkari honetan; "Jolasean" libaruaz eginiko komentarioa, dena den eta hura osatuz, Joxean Sagastizabalekin izan dugu ondorengo elkarrizketa hau, liburuari buruz, honen asmoak, eritziak, historia... hobeki ezagutzeko.
Elkarrizketa hau komentarioaren osagarri bezala hartu behar dugu beraz, halere badago komentarioun nik gaizki jarri nuen ohar bat eta Joxeanek zuzendu didana, hitz jatea galderetan bakarrik ematen dela alegia.
Hemen daukazue beraz, liburu interesgarri honen egilearen hitza.
A.– Joxean, orain esaten badizute zure liburu hau dagoeneko, kalean bi aste bakarrik daramatzalarik, komentarioak sortzen ari dela, zuk zer esango zenuke?, zer suposatzen du horrek zuretzat?
- Asko komentatzen bada, poztuko naiz: horrek esan nahi du nolabaiteko interesa sortu duela jendearengan. Nik egia esan, HABEko lankideen komentarioak besterik ez dut entzun, baina zer hitzeginik ematen badu oso ondo iruditzen zait.
Batez ere, pentsatzen dut, jendeak erotismoaren roilo horrekin ihardungo duela.
A.–Zergatik jarri diozu "Jolasean" izenburua?
–Esplikazio luze samarra behar du. Jolasteko era ezberdinak nahasten dira, alde batetik ba sexualitatea askorentzat joku bat dela, bestalde sakonera sartuaz, bizitza nolabaiteko joku bat da, joku tristea kasu honetan eta gero nire pertsonaje horiek elkar maitatzera jokatzen dute, sexualitatearen jokua aparte utzita ere elkar maitatzera jokatzen dute eta hori beste joku mota bat da, kasu honetan gezurrezkoa.
Sexualitatea egia da, beti egia da; ez dakit ulertzen den. Ni enroilatzen naiz zurekin eta hori egia da, gero jendea enroilatzen da eta esaten dizu "nik maite zaitut", eta hori askotan ez da egia, baina esan egiten da.
A.– Liburuan bedaude hainbat gei, maitasunarena, bizitzaren ikuspuntuak... eta horregatik esan dizut zergatik hartu duzun "Jolasean", hau.
–Bai, jolas mota ezberdinetako nahasketa da liburua.
A.– Liburuan adierazi nahi duzuna hori litzateke, ez? Bizitza jolas bat dela, maltasun askotan ere...
–Liburuarekin adierazi nahi dudana... Iiburuarekin gauza asko adierazi nahi dut.
A.– Garrantzitsuena edo?
- Nik esango nuke... nolabaiteko gezur bat. Horren azpian datzan gezur bat. Pertsonaje horiek elkar maitatzera jolasten dute eta hori azkenean gezurra da, ez dute elkar maitatzen, elkar erakartzen dute eta besterik ez. Eta jendeak askotan egiten du pertsona bat ezagutu eta bigarren egunerako esaten dio asko maite duela eta hori ezinezkoa da. Pertsona bat maitatzeko denbora behar da eta horregatik jarri dut bukaera. Nolabaiteko kontradizio handi bat dago, ematen du horien arteko batasuna sendotzen ari dela eta hor ez dago inongo oinarri sendorik, edozein tontokeriagatik haserretu eta separatu egiten dira. Hori litzateke nolabait guretako askoren harremanen azpian dagoen gezur handi bat.
A.– Ez duzu uste zuk, nolabaiteko etsipenezko mezua dariozula liburu honetatik?
- Baietz iruditzen zait, baina hori dario nik idatzitako guztiari, publikoak hau bakarrik ezagutzen du.
A.– Liburuan hiru historia daude, Karmelo-Soledad, Jone-Ernesto, eta hiru hauen arteko harremana. Erakartze hori ere, hiru adibide nahiko ezberdinetan agertzen da. Hori apropos dago jarrita?
– Ez, hori idatzi nuenean ez nuen pentsatzen nik muturretako gauzak idaztea, ikusi beharko genuke noraino diren gauza horiek egia, nik ez dizut zeintzuk esango, baina gauza asko egia dira eta orduan ez nituen moldatu, ziren bezala daude.
A.– Gala aldatuz, Cafe Iruña irabazi zenuenean hau liburu erotikoa zela esan zuten eta orain saltsa batetan sartzen gara, izan ere ez dago batere garbi erotiko eta pornografikoaren arteko muga.
Hemen liburuan, badaude une batzutan, harremanak beren gailurrera iristen ari direnean, bapateko korteak; puntu suspensiboak. Zergatik?, ez duelako gehiago sakondu nahi horretan edo zer? -Zuri iruditzen zaizu eskena erotikoak behar baino gutxiago deskribitzen ditudala?
A.–Ez, baina ez dituzula osorik deskribitzen.
.–Nahiko dela iruditzen zait, harreman sexual horiek nondik doazen apuntatzen dut, gatxigorabehera zer egiten duten. Ez zait iruditzen gehiago sakondu behar denik; bideratu egiten dut.
A.– Bukatzeko estiloarekin sartuaz, elkarrizketa ageri da nagusi, nola hori?
- Nahi baduzu historia guztia kontatuko dizut eta hobeto ulertuko didazu. Historia hau da, nire lagun gehienak Urrestildarrak direla, Azpeiti ondokoak, jende hori ezagutu eta bertako euskara ikasten hasi nintzen; horiek beti hikaz egiten zidaten eta orduan ni hasi nintzen erlato bat idazten, elkarrizketa hutsez egindako erlato bat. Personajeak Urrestilako hika egin zezaten, nik praktikatzeko. Horiei zer hitzeginik emateko nire roiloak ateratzen joan nintzen eta konturako gabe ia, orriak eta orriak idazten nituen; gero konturako nintzen orrien arteko nolabaiteko batasun bat zegoela, hortik nobela antzeko bat ateratzen zela, eta lotu, narratiba piska bat sartu, beste elemento batzu gehitu, noski, eta atera zen "Jolasean" orain dena; gipuzkeraz idatzi ta gero batuara pasa nuen. Hori da gutxigorabebera historia ta horrela esplikatzen da ere aditz laguntzailea ez erabiltze hori; hori egiten da hain zuzen Urrestillan. Galderak egiteko oso gutxitan jartzen dituzte aditz laguntzaileak.
Nik beti galderetan kendu dut eta Urola aldeko ez den batentzat arraroa egingo da; hain zuzen ere euskaltegian Urrestildar bat eta azpeitiar bat daude eta horiei ez zitzaien batere arraroa egin, beste guztiei bai. Eta nik neuk gaur egun horrela hitzegiten dut, "ez iruditzen?", "gustatzen?", "nahi?"
Azkenik eta gure aldetik ohartxo bat, komentarioan aipatzeke utzita hain zuzen; liburu honetan egilea hizkuntza kolokial bat erabiltzen saiatu dela eta gure ustez ongi lortu duela bere asmo hori ere. "Aparatoa" kendu ondorengo aipamen guzti horietako bat hau zen, eta horrela denez gero hemen doa.
Xabier ETXANIZ
34-35

GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaLiburuakLiteratur l
GaiezKulturaLiteraturaArgitalpenaNarratiba
GaiezKulturaLiteraturaIdazleakSAGASTIZAB2
PertsonaiazSAGASTIZAB2
EgileezETXANIZ3Kultura

Azkenak
Lizarrako kultur teknikari izateko nahitaezkoa da euskara Administrazio Auzitegiaren arabera

Administrazio Epaitegiak arrazoia eman dio EH Bilduk Lizarrako plantilla organikoaren hizkutnz profilen aurka jarritako helegiteari.


2025-02-24 | Ahotsa.info
Milaka pertsona manifestatu dira Iruñean Israelen zigorgabetasunaren eta Nazioarteko Zuzenbidearen urraketen aurka

Yala Nafarroak deitutako manifestazioan 2.000 pertsona inguruk hartu dute parte eta Iruñeko hainbat kale zeharkatu ditu Gaztelu plazan amaitzeko. Azken irakurketan adierazi dutenez, "erokeria distopiko hori geldiarazi daiteke, askoz gehiago garelako kapital handiak... [+]


2025-02-24 | ARGIA
Gobernantza krisia Eusko Ikaskuntzan

Eusko Ikaskuntzak adierazi du Ipar Euskal Herriko elkartean “gorabeherak” izan dituztela azken hilabeteetan. Bideratu bitartean marka eta egoitza erabiltzea ukatu diote. Lehendakaria ere aldatu dute.


Hauteskundeak Alemanian
Eskuina nagusi Alemanian, eta eskuin muturrak botoak bikoiztu ditu

Sozialdemokratek inoizko emaitzarik kaskarrenak lortu dituzten arren, litekeena da demokristau kontserbadoreekin elkartzea eta gobernua osatzea. Botoen %28,5 jaso ditu CDUk, eskuin muturreko AfDk %20,7 eta SPDk %16,4.


Diskoteka bateko atezaina atxilotu dute Gasteizen, “ zuhurtziagabekeriazko giza hilketa” egotzita

Gertakariak igande egunsentian suertatu dira 5:00ak aldera Gasteizeko Mitika diskotekan. Hildako pertsona 31 urteko gizon bat da, eta lurraren kontra buruarekin hartutako kolpe baten ondorioz hil da, antza atezainak kolpe bat eman ostean.


Gerraren eta militarismoaren aurka, manifestazioak egingo dituzte gaur Hego Euskal Herriko hiriburuetan

Euskal Herriaren industriaren etorkizuna ezin dela "heriotzaren, odolaren eta armen gainean" eraiki aldarrikatu dute mobilizazioaren antolatzaileek. Euskal erakundeen nahiz alderdi politikoen "isiltasuna" salatu dute.


2025-02-24 | Behe Banda
barra warroak
Arma, tiro, pun

Lau mila karaktere ditut kontatu behar dudana kontatzeko. Esan behar ditut gauzak argi, zehatz, soil, eta ahalko banu polit, elegante, egoki. Baga, biga, higa. Milimetrikoki neurtu beharra dut, erregelaz markatu agitazioa non amaitzen den eta propaganda non hasi. Literarioki,... [+]


2025-02-24 | Sustatu
Euskorpus proiektuak hautsak harrotu ditu

Euskorpora elkartearen eta Euskorpus proiektuaren abiatzeak hautsak harrotu ditu. Pello Otxandiano EH Bilduko Eusko Legebiltzarreko oposizio buruak Euskorpusena akatsa dela uste du, "ezjakintasuna edo estrategia klientelarra". EH Bilduk galdera sorta egin du... [+]


Mezu argia helarazi diete: Errenteria-Oreretan ez duela faxismoak lekurik

LGTBIQ+ banderaren itzalpean eta mezu eta doinu antifaxistez inguratuta jarri du karpa Voxek.


Diario de Noticias de Álava egunkariko langileen salaketa
“Adimen artifiziala horrela erabiltzea kazetaritzari eta irakurleari iruzur egitea da”

Diario de Noticias de Álava (DNA) egunkariko langileak sinadura greban daude, eta aspaldi ari dira beren lan baldintza “miserableak” eta horiek kazetaritzaren kalitatean duen eragina salatzen. 2013tik soldatak izoztuta dituzte, eta ordutik erosahalmenaren %30... [+]


2025-02-24 | Estitxu Eizagirre
Ziminttere
Sukaldea emakumeen jakintzak partekatzeko botere eta plazer espazio denean

Emakume bakoitzaren errelatotik abiatuta, lurrari eta elikadurari buruzko jakituria kolektibizatu eta sukaldeko iruditegia irauli nahi ditu Ziminttere proiektuak, mahai baten bueltan, sukaldean bertan eta elikagaiak eskutan darabiltzaten bitartean.


2025-02-24 | Jakoba Errekondo
Abarkak astintzen zituen

Ibon galdezka etorri zait Bizibaratzea.eus webguneko kontsultategira. Uda aurre horretan artoa (Zea mays) eta baba gorria (Phaseolus vulgaris) erein nahi ditu. “Arto” hitza grekotik dator eta oinarrizko jakia esan nahi du, artoa = ogia; arto edo panizo edo mileka... [+]


Eguneraketa berriak daude