EMK: Urrats Bat Ezker Abertzalearenganantz


2021eko uztailaren 28an
Patxi Iturrioz, EMK komiteaz

EMK: Urrats Bat Ezker Abertzalearenganantz
Patxi lturriozekin beren kongresuaz
Independentzia, ezker abertzalearen baloraketa positiboa. MCErengandik bereiztea... Interesgarriak dirudite EMK alderdiaren azken kongresuan eztabaidatu eta erabakitako hainbat puntuk. Patxi Iturriozengana jo dugu. Kongresurako ere gonbidaturik geunden... baina mozolook Parisko Saint Denis aldean pasiatzeko gogo gehiago.
Patxi Komite Nazionalekoa izan da, eta da oraindik ere, probisionalki, berrika izendatu artean. "Iritziok neureak direla esazue beraz". Euskaraz polliki moldatzen da: hala ere euskaldunberria dela, ikasten jarraitzen duela eta elkarrizketa hau konpondu behar izan dugula guk hemen idaztea nahi du. Lasai. Patxi. Zurea baino dezentez gehiago zuzendutakoak atera ditugula, itzuliak aparte.
ARGIA.–EMKko Komite Nazionalaren txostenak duen sarreran bildur bat ikustea iruditu zaigu alderdi barruko ezberdintasun eta zatiketek sortutako tentsioak eragindako ardura.
PATXI ITURRIOZ.– Bildurra ez. Baina aurtengoa izan da alderdi barruan tendentziak sortu diren lehenengo aldia. Bat egina zegoen, eta alternatiba bat aurkeztu zioten Komite Nazionalaren ponentziari. Zein puntutan ez zeuden ados tendentziakoak? Puntu batean erresumi daiteke. Guk proposatu genuen, eta Kongresuak onartu zuen gero, EMKk MCEtik alde egitea, independiente bihurtzea. Horretan ez zeuden ados tendentziakoak.
A.- Esplika iezaguzu bereizte hori zergatik egin duzuen.
P.l.– Hasteko gauza bat: ez dugu uste MCEn arazorik izan dugunik gure politika Euskadin aurrera eramateko. Baina argi dago iraultzaren kanpoan zelako mesfidantzak dauden partidu estatalisten aurrean. Gure politika inguru horretan borrokan jarraitzea nahi badugu, urrats hori beharrezkoa zela pentsatu dugu. Beste mundu horrekin harreman hobe eta sendoagoak edukitzeko.
EMK, beraz alderdi independiente bat da, baina ez dugu esaten MCErekin ezer jakin nahi ez dugunik. Gure politika, dena dela, beti izan da oso independiente, eta guk hemen onartutako erabakiak aurrera eramateko ez dugu kezkarik izan: baina boste harreman batzuk ditugu hemendik aurrera.
Erabaki hau ordea. oraindik ez dago firme. MCEren kongresuari egiten diogu proposamen hori. Gauzak ongi egin nahi ditugu, pausu hori MCEren laguntzaz emanaz. Udazkenean izango den kongresuan MCEko ordezkari gehienek beren baietza emango diotela uste dugu gure proposamenari.
A.–Urrats hau, beraz, aukera taktiko bat bezala ematen duzue zuen kontiguraketa estrategikoa ez da aldatzen.
P.l.- Ba egia esateko ez. Hemen ere beste puntu bat sortzen da: iraultzaren markoa. Hau oso luzarorako hitz egitea da, baina iraultza ematen bada gure ustez posibilitate gehiago daude estatu osoaren mailan gerta dadin Euskadin baino, burjesiaren konfigurazioa ikusten badugu, geografikoki dugun kokapena... Beste aldetik ordea ikusten dugu zelako egoera ezberdina dagoen Euskal Herrian, eta hori ere kontuan hartu behar dugu gure urraisa ematerakoan, hemengo beste indar iraultzaileekin batzeko edo gutxienez horiekiko gure harremanak hobetzeko. Gaurko egoerari erantzuteko ematen dugu pauso hori.
Jakina, gero hasten bagara eztabaidatzen eta aztertzen iraultza zein mailatan izango den posible, estatu maihan ala Euskal Herrian, ez dugu aterik isten; baina abstraktu mailan estatuan izango dela iruditzen zaigu, ehunetik ehuneko ziurtasunez esan ezin badugu ere.
Horrek ez du esan nahi ordea gure urrats hau oso garbia eta konprometitua ez denik. Bere ondorio guztiekin ematen dugu. MCErekin hemendik aurrera izango ditugun harremanak "de tu a tu", izango dira. Baina ez gara elkarren ezezagun. Oso politika berdina daramagu hemen eta estatu osoan. Eta elkartasun horretan jarraitzea nahi dugu, denontzako mesedegarri delako. Ez digu mugarik ezartzen, eta Euskal Herriak daraman burruka estatu mailan zabaltzea oso mesedegarria da.
A.- Lehen aipatu diguzun beste tendentzia horren eta zuen arteko bereizketa bakarra hori al zen MCErengandik aldentzea?
P. I.- Hori zen kakoa. Gero bazeuden bi ondorio puntu horrekin lotuak. Batetik, guk HBz eta ETAz egiten dugun analisia oso aldekoa eta edertzailea zela esaten zuten, eta mundu horren atzetik gindoazelaedo, horrek partiduarentzat desegitea ere suposatuko lukeelarik. Zer esan honetaz? Komite Nazionalak puntu honetaz egiten duen analisia ez da gauza berria, azken bi edo hiru urteotan eraman dugun politika bildu dugu. Jakina, eraman dugun linea kongresuan eztabaidatu eta onartzea nahi genuen, eta hala gertatu da, eta gehiengo haundiz gainera. Tendentziakoek ordea esaten genuena gehiegizkoa zela zioten.
A.–Zer esaten zenuten bada?
P.l.–Bi hitzetan esateko: ezkerrekoak bagara eta iraultzaren alde bagaude, nazionalismo iraultzaile edo ezker abertzalearekin ditugun harremanak aldatu eta beste erlazio berri bat sortzen ez badugu, hemen ez dago ezer egiterik. Ezkerreko alderdi garenez geroz, mundu horrekin beste harremanak eta konfidantza bat sortzeko beharra dugu. Eta mundu horrentzat ere egokia da gure ustez EMKrekin harremanak izatea, eta, bueno, behar bada zerbait ere ikasi daiteke.
Baina orain artean mundu horren eta EMKren artean dauden harremanak oso txarrak dira, otzak eta urrutiratuak. Gure aldetik behintzat ahal dugun guztia egin behar dugu aldatzeko.
A.– Nola zehaztuko zenuke ezker abertzaleaz egiten duzuen balorapena? Hori behintzat aldatu da zuen aldetik.
P.l.- Aldaketa hau dena dela ez da oraingoa, hiru urteotan datorrena da. HB, ETA eta mundu horretan aspektu positibo gehiago ikusten dugu. Nolako iraultza sortu den hor erreformaren aurka, eta ze perspektiba sortzen dituzten hemengo erreformazaleen aurka. Ideologia mailan bai, baina politika mailan ez dugu uste gure eta horien artean diferentzia haundirik dagoenik. Lehen gauza negatibo gehiago ikusten genizkien. Beren esklusibismoaren beldur haundia genuen lehen, baina gero eta gutxiago jotzen dute hortik eta beren paper iraultzailea nahiko argi dagoela ikusten dugu.
A.- Zer aldatu da 6bda urteotan?
P.l.- Nahikoa aldatu dira. Ikusi alde batetik nola ari diren jokatzen Euskadiko beste indarrak, gero eta gehiago instituzionalismoaren eta erreformaren alde. Orain urte batzuk EE ez zegoen gaur egun dagoen posiziotan esate baterako...
A.–Zuek EEtik alde egin zenuten garaietatik?
P. l.- Garai hartatik bai. Lehen bazegoen nondik joko zuen ez genekien hainbat datu. Eta estatu mailan ere berdin; orain orduan ez bezala PSOE dago gobernuan, UCDrekin oso ezberdintasun gutxi gordetzen duelarik. Ezker aldetik ikusten baduzu, ez Euskal Herrian eta ez estatuan ez dago beste erreferentzia punturik HB eta ETA baizik. Aldaketak gauzak asko argitu ditu eta Euskal Herrian oso polarizaketa haundia sortu da.
A.- Ezker abertzalea definitzen dugun mugimendu horrek erreferentzi bat ETAn dauka, borroka armatua onartzean. Zuek borroka armatuari kritika dexente egin izan diozue. Nola zehazten duzue gaur egungo ikuspegia?
P.l.- Hori gure ponentzian ere ikuitzen dugu. Egia da lehen orain baino aspektu kritikagarri gehiago ikusten genizkiola. Baina gero konturatu gara bide onetik ez genbiltzela. eta ETAk daraman borrokak oso aspekto positiboak dituela. Hori, ezkertiar bazara, kontuan hartu behar duzu eta sinzeroki autokritikatuz esan behar da. HB sortzean ETAk izan duen garrantzia badakigu, nik behintzat ez nuke ulertuko HB ETArik gabe. Autokritika hau ordea ez da gaurkoa, eta gure jokabidea aldatu genuen aspalditxo.
A.–Betidanik polemizatu da ezker iraultzailean biolentzia elitista, biolentzia insurrekzionala,... Nola ikusten da gaur egun, ia-ia Europan gaudenean?
P.l.– Kritika bat egiten diogu hala ere ezker abertzaleari: militarismoarena. Oso supeditaturik dago dena borroka armatuari., eta hau ez da oso ona. Mendebal Europari begiratzen badiozu, hori esango dizute HBkoek ere, ETAk ez dauka erreferentziarik, hori egia da. Bakearen alde sortzen ari dena kenduaz, ez duzu ezkerrik ia Europan Ez dakit hemen zehazki iraultza nola egingo den, edo aurrerapenak. Baina ETAk ongi jakin du nola sortu indar haundi bat nazio arazoarekin eta borroka armatuarekin, eta hori ez da bihar galduko. Arazo nazionalarekin eta borroka harmatuarekin sortu den dinamika hori ikastekoa da. Beste lekuetan talde armatuak ez dira aurrera atera, eta baztertuak ere izan dira. Euskal Herrian, eta hau ez da berria, ETA oso lotua dago herriarekin.
Jakina, zer gertatzen da borroka harmatuarekin? Hasieran oso minoritarioa izango da. Gero ikusiko da esaten zuena egia den ala ez, bere eraginak erakutsiko digu joera zuzena zuten eta arrazoiz egin duten borroka ala ez. Hemen ETAk arrazoi zuela erakutsi du. Egoera nazionala oso txarra zen, eta horrel: borroka harmatuaren alde jokatu du.
A.- Ezker abertzalea aipatu diguzu. Lehen bereizketa garbia ikusten zen ezker abertzalearen eta estatalista deituaren artean. Orain mugak difuminatuagoak ote dauden dirudi. Nola ikusten duzue zuek?
P.I.- Ezker abertzalea definitzeko dago. Baina gaur egun ezker abertzaletzat jotzen dena H Bren inguruan dabilen mugimendua da. Lehen bazegoen beste adar bat, EE; baina daraman jokabidea ikusten duzue, eta izatekotan ezker abertzale erreformista deitu beharko genioke. Baina ezker abertzaleaz ari naizenean beste mundu hartaz ari naiz. Zer gelditzen da hortik at? EMK bezalako talde txikiak. Horregatik ari gara ematen urratsak batzeko eta historian zehar sortu diren mesfidantzak eta arazoak baztertu eta harremarak aurrera ateratzeko. LKI litzateke beste talde bat hor sartzeko.
A.- Batasun horretarako bidean, hala ere, abaertzaletasunak, «abertzale» hitzak izan du klabea, espainolismoaren eta abertzaleen arteko borroka hartan...
P.l.- ... gaur egun hori gero eta gutxiago erabiltzen den arren...
A.- ... ia ez da erabiltzen, ez, eta erabiltzen denean PSOEren edo txobinismo espainolaren aurka erabiltzen da gehienhat eta ez estatu mailako alternatibak aurkezten dituztenak izendatzeko. Baina «abertzale» definizio horrek sortzen du arazoa. Zuek abertzale jotzen al duzue zuen burua?
P.l.- Guk bai. Orain, zer da abertzale izatea, independentziaren alde izatea edo...? KAS alternatibako puntuekin ia-ia guztiz ados gaude, ez dakit hori neurri bat izango den abertzale patentea emateko. Gu abertzale sentitzen gara, politika mailan eta baita helburuenean ere. Ideologia aldetik ez gara batere sabinianoak, gu materialistak gara . Bai na abertzale izena emateko beste puntu batzuei begiratu behar zaie, ez sabiniano izateari: zelako helburuak dituzun, nolako borroka daramazun, ze politika duzun hartara iristeko,... Alde horretatik abertzale asko daude, iraultzaileak, oso epelak, deskafeinatuak,...
A.– HB eta abarrez ari zarenean «nacionalismo radical» asko aipatzen duzue.
P.l. Oso zailak dira definitzeko izen horiek, gauza haundiak bait dira. "Nacionalismo radical", "nacionalismo revolucionario", "ezker abertzalea" esaten dugu...
A.– Horien ezaugarri gisa «nazionalismoa» ezarriz eta zuena berriz «iralutzaietasuna».
P.l.- Egia da erreforma garaian Euskal Herrian borrokarik gogorrena eraman dutenak abertzaleak izan direla, eta horrek inpronta bat ematen dio politika osoari. Eta, bueno, guk egiten dugun autokritikan hori ere esaten dugu: behar bada arazo nazionalaren alde jokatu dugun politika ez da izan nahiko abertzale edo "patriota". Zaila da esatea. Baina bada gauza bat jakina: HB eta mundu hori abertzalea da batez ere, eta iraultzailea; orain, indar faktiko armatu hori ez balego beste gauza izango litzateke.
A. Zuen kongresuaren ondoren kalean gehienik entzun dena zera izan da, "hi!, EMKkoek independentzia onartu dutela!".
P.l.- Tendentziarengandik bereizten gintuen hirugarren puntua horixe zen. Guk erabaki duguna hau da: gaurko egunean guk onar ditzakegula independentziaren aldeko kontsignak. Orain arte, alderdi bezala, ez ditugu eman independentziaren aldeko oihu eta garraisiak edo gure kontsignen artean sartu manifestaldietan eta. Orain esaten dugu, aldiz, pauso hori ere eman behar dela. Zer dela eta? Kontsigna horietan ikusten genituen alderdi ezkorrak desagertu egin direlako. Gaurko estatuaren aurkako kontsignarik radikalena hau da, eta gu ez gaude burjesiaren estatu honen alde. Eta kongresua kontsigna independentisten alde atera da.
A.– Ze alde dago kontsigna independentistak onartzearen eta independentista izatearen artean?
P.I.–Guk hori errelatibizatu egiten dugu. Lehen ere esan dizuet gure ustez iraultza estatu mailan egiteko posibilitate gehiago dagoela. Bestalde Euskal Herrieran askatasuna eskatzen dugu. Baina ez dugu uste hori lortzeko euskal estatu independiente bat egin beharrik dagoenik. Alderan tzizkorik ere ez dugu esaten. Askatasun horretarako behar bada estatu independiente bat sortu beharko dugu edo behar bada estatuko beste iraultzaileekin konfederakunde bat egin. Ez dugu esaten askatasunaren formula zein izan behar duen, hau izango da, ez: ez gaude ez ados eta ez aurka.
Gu autodeterminazio eskubidearen alde gaude, eta horrek, jakina, une batean Euskal Herria independiente izatea eskatzen du.
A.– Batzutan, dena dela, badirudi zenbait hitzen susmoa ote dagoen edo hitzei atzetik rnesfidantza aurkitzen zaiela edo...
P.l.- Badakizu zer gertatzen den? Guk Euskal Herriko eta Espainiako egoeren artean ze ezberdintasun dauden ikusten dugu, baina bien arteko loturak ere ikusten ditugu, interdependentziak, eta ez bakarrik estatuagatik: historiagatik, harremanengatik, erlazio komertzialengatik,... Horregatik ez dugu ikusten gaur egun euskal estatu independiente baten alde jartzea, ez aurka ere. Ikusten duzue gure jarrera ez dela "txuria ala beltza", arazo batzuk ikusten ditugu jarrera batzuk hartzeko. Behar bada hau trantsitorio izanen da, ez dakit, eta hemendik urte butzuetara jarrera bat ala bestea hartu beharko dugu.
A.- KASeko jendearengana hurbiltzeko puntuak dira beraz zuek hartu dituzuen erabak zenbait. KASen sartzeko zuen nahia?
P.l.–Beste kanpo horrekin, haundiagoa den horrekin, gure harremanak hobetzeko ematen ditugu urrats hauek. Baina ez naiz oso optimista, ez dut uste gure arteko harremanak automatikoki hobetuko direnik eta erabat. Baina gure aldetik eman behar genituen pausoak eman ditugu. Beste kanpoak ez badu ikusten edo ez badu onartzen, edo nahikoa ez direla uste badu, hori ez da gure arazoa.
A.- Zuen kongresuan euskararen ingurnan sortu den debateaz ere hitz egin nahi duzula esan diguzu.
P.l.- Komite Nazionalak bere proposamena agertu zuen ponentzian, baina alderdiko talde bati ez zaio nahikoa iruditu. Hauek kontraponentzia bat aurkeztu zuten, edo euskararen puntu osoari enmienda bat. Hitz egin genuen elkarrekin eta honetan jarri ginen ados: bai haiek eta bai guk euskararen puntua kongresu honetatik aterako genuela eta urte bete barru alderdiak euskarari buruz konferentzia bat egin dezala.
Guk gure 57. puntuan hizkuntzaren arazoaren aurrean erizpide batzuk zehazten genituen, eta nahiko aurreratuak nire ustez. Besteek bialdu zuten enmienda hori gure ustez nahiko abstrakto gelditzen zen, formulaziotan. "El euskara es la lengua nacional''onartu behar du alderdiak. Ni hasieran ez nago ez alde ez aurka. Zer esan nahi duen behar dugu ikusi. Hori monolinguismoaren alde bada ni ez nago ados. Gainera oso eztabaida antzua litzateke. Alde uzten dugu monolinguismoa edo bakoitzak zer nahi duen euskararekin, ez da hori kongresuan eztabaidatu behar dena: baizik gaurko egoeratik aurrera begiratuaz ze arau eta erizpide proposatzen ditugun.
AEKri buruz, EHEi buruz, irakaskuntzaren alorrean-eta zer pentsatzen dugun erabaki dugu kongresuan: baina oso arazo zehatzetan. Euskararen normalkuntzarako guk erizpide bat azaldu genuen, beharbada jeneral samarra behar bada, bai. Baina guztiauk hemendik urtebeterako uzten ditugu. Eta orduan ikusiko dugu beste taldearen eta gure artean ze ezberdintasun dagoen, baldin badago, orain artekoak gehienbat baieztapen oso orokorrak bait dira.
L. BASTIDA. I. ZUBIONDO
«Iraultza egiten bada posibilitate gehiago daude estatu mailan hori gerta dadin Euskal Herri mailan baino».
«Gaur egun HB, ETA eta mundu horretan alde positibo gehiago ikusten dugu>>.
<«Gu autodeterminazioaren alde gaude. Aldez aurretik ez gaude independentziaren ez alde eta ez aurka».
4-7

GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakAlderdiakEMK
PertsonaiazITURRIOZ2
EgileezBASTIDA1Politika
EgileezUBIONDO1Politika

Azkenak
2024-10-18 | ARGIA
Langile bat hil da Lizarran, biltegi batek eztanda egin ondoren

56 urteko langile bat hil da Lizarran, Agralco (Agrupacion Alcoholera de Bodegas Cooperativas) biltegian lanean ari zela. 10:00ak aldera gertatu da ezbeharra, Lizarran la alcoholera moduan ezagutzen den nekazaritza hondakinen biltegian.


Beldurra espazio komun gisa

Herritarren segurtasunik ezaren kezka gero eta handiagoa da gure auzo eta hirietako elkarrizketetan, batez ere kalean bizirik dirauten Magrebeko gazteek eragindako lapurreten eta gatazken inguruan. Badirudi egoera horiek areagotu egin direla azken hilabeteetan, eta alarma eta... [+]


Puig Antich, Estatuak ez du inoiz barkamena eskatzen

Espainiako Gobernuak dokumentu bat helarazi die Salvador Puig Antichen arrebei, Oroimen Demokratikorako ministro Ángel Víctor Torresen eskutik. Frankismoak anarkista katalanari jarritako heriotza kondenaren “baliogabetasun akta” dela diote. Harrigarria... [+]


Sinwarren hilketaren ondoren, gerrak bere horretan jarraitzen du

Yahya Sinwar Hamaseko burua hil ondoren, Ekialde Erdiko gerrak nola jarraituko duen aurrera mintzagai da hilketaren biharamunean. AEBek, Joe Bidenen ahotik, berehala iragarri dute orain su-etenak bidea libre izan dezakeela. Bide beretik jo dute Mendebaldeko hainbat buruzagik... [+]


2024-10-18 | Ahotsa.info
Azken hiru urteetan altueratik erorita Nafarroan 10 langile hil direla salatu dute

LAB, CGT, Steilas, ESK, EHNE eta Hiru sindikatuek salatu dituzte Nafarroan altueratik erorita hil diren hamar langileen kasuak.


Marcos Maceira, A Mesa pola Normalización Lingüísticaren presidentea
“Oso zaila izango da galiziera leheneratzea PPren hizkuntza politika ez bada zuzentzen”

Galiziako Estatistika Institutuak galizieraren egoeraren inguruko inkestaren azken datuak ezagutarazi ditu. Ezagutza eta erabilerak, biek, egin dute atzera. Galera handiagoa da adin tarte gazteenetan. 5 eta 14 urte artekoen herenak adierazi du galiziera gutxi edo batere ez... [+]


2024-10-18 | Hala Bedi
Makroproiektuen aurkako manifestaziora deitu du Gasteizen Araba Bizirik!-ek, urriaren 26rako

“Araba ez dago salgai” eta “Makroproiekturik ez” lelopean egin dute deialdia. Urriaren 26an elkartuko dira 18:00etan “etekin pribatuak bermatzera” bideratuta dagoen eredu energetikoa eta “instituzioek jokatzen duten papera”... [+]


Zergatik daude Renfeko trenak inoiz baino grafiti gehiagorekin margotuta?

Garraio publikoaren zerbitzuaren gainbeheraren barruan, alde estetiko hutsa bada ere, ohikoa bilakatu da trenak margoturik ikustea eta, behingoagatik bada ere, ez da arrazoi ekonomiko hutsengatik, langileek azaldu dutenez.


2024-10-18 | Urumeako Kronika
‘Hariak’ zinemaldia erresistentzia istorioen lekuko, azaroaren 7tik 17ra Hernanin

Aurtengoa hirugarren edizioa izango da, eta memoriaren gaia hartuko da ardatz, Kulturarteko Plaza Feministan.


2024-10-18 | Uriola.eus
Bazter Fest ospatuko dute Bilbon azaroaren 9an, protagonistak emakumeak diren hip-hop jaialdia

Azaroaren 9an, emakumeak protagonista diren hip-hop jaialdia ospatuko dute, 17:30etatik aurrera. Jaialdiak urtez urte hip-hop eta rap estiloetan ibilbide ezaguna duten emakume artistak bildu izan ditu.


Xamarrek ‘Orhipean, Gure Herria ezagutzen’ liburuaren edizio berria aurkeztu du

Gaur Donostian Orhipean, Gure Herria ezagutzen liburuaren edizio berria aurkeztu dute. Bertan Izan da egilea Xamar eta berarekin batera Antton Luku, Isabel Isazelaia eta Lander Majuelo.


“Beti gainerakoei jartzen diegu oxigeno maskara, eta denbora badago, norberari”

Krisi egoeran idatzitako gogoetak eta lagungarri egin zaizkion tresnak jasotzen ditu Iratxe Etxebarria kazetariaren 7.300 miligramo eszitalopram liburuak.


Eguneraketa berriak daude