E.H.E.: «Labaienekin Izan Gara»


2021eko uztailaren 28an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Euskal Herrian Euskaraz taldeko partaide batzuri elkarrizketa

E.H.E.: «Labaienekin Izan Gara»
Telebista noiz?
"Arrano Beltza" euskal-tokian antolatzen dira, tarteka bederen zenbait bilera, kultur ekintza batzu eta hamaika afaritxo... Ez dugu beti MASOKAK izaten jarraitu behar, denetik egin behar da mundu honetan afari onak ere bai...
Alde Zaharrean baso-erdi bat hemen, txikito bat han, gauza da azkenean "Arrano Beltza"n bukatu genuela eta han ji-ji eta ja-ja artean afari-merienda bikaina egin genuen, eta purpurina kolorezko sagardoa eta ardo gorri gorriz lagundurik honko elkarrizketa informala sortu zen Euskal Herrian Euskaraz taldeko partaide batzurekin.
A.- Aizue! Zer moduz Labaien jaunarekin izan duzuen bileran? Ba al duzue zerbait kontatzekorik?
Lasai.- Beno! Nik zerbait bazekiat horretaz baina gauza oraindik ongi aztertu beharra zegok eta ni ez nauk inor hortaz hitzegiteko.
Abendua.- Noski! Egia da orain dela gutti Labaienekin elkarrizketa luze bat izan dugula baina egia osoki esateko han ez ginen gu bakarrik izan, egunkarietan irakurriko zenuten zeintzu ziren besteak... Beraz ezin dugu hitzegin ez gure taldearen izenean eta ez da ere besteenean ere, hitzegitekotan gure ideiak eman ditzakegu eta informalak garenez, nahiko informalki.
A.- Bai erdal prentsaren bidez jakin genuen nortzu izan ziren han; dena den gaia mamitsua da eta konta iezaiguzue zerbait.
Martsaso.- Beno! Hi pertsonalki dela. e?
A.- Bai, bai, baina tira! guk ez diagu zuek bezalako piztirik jaten eta...
Lasai.- Begira! Iaz kristoren kanpaina muntatu genuen "Gabonetarako telebista-irratiak euskaraz", lema pean, eta pentsatu diagu arazoa gaur egun ere pil-pilean dagoela eta beharrezkoa genuela nola eta nondik nora bideratu nahi duten EITB. Geu bakarrik joan beharrean beste talde batzurekin jarri ginen harremanetan, ez indar haundia egiteko asmoz bakarrik. buizik eta EITB ikastolei eta euskararen arlo desberdinetan lanean ari diren beste gainontzekoei ere asko axola zaielako.
Martsaso.- Oso ondo dago bakoitza bere arloan lanean saiatzea, batzu irakaskuntzan, beste batzu lantegietan, beste batzu prentsan, etab..., baina baditugu helburu komun batzu, eta benetan lortu nahi baditugu bidea elkarrekin egitera behartuak gaude.
A.- Joan, joan zineten, baina... etorri nola?
Abendua.- Joan-etorriak autoz egin genituen, modan dagoenez; eta han egondakoek esan digutenez harrera nahiko ona egin zieten. Elkarrizketa luzea eta patsadatsua izan omen zen. Herri honetan arraro samarra baina optimistak itzuli ziren. (batzuren iritziz optimistegi).
Lasaia.- Hara joandakoek Labaieni galdera hauek egin zizkioten.
1.- Euskara eta euskal kulturarekiko Plangintza Orokorra zein den.
2.- Orain datorkigun ETB honetan:
a.- zein euskara erabilko den.
b.- zein ordutan izanen diren emankizunak.
d.- zein alor jorratuko dituen.
e.- zein hedadura geografikotan ikusiko den.
A.- Bazegok zeri erantzuterik, e? Galderak egin ondoren Labainek kontatu al zizuten zerbait?
Abendua. Guk eskatu bezala Kontseilaria ofizialki eta idatziz ematekotan geratu zen, eta hori gertatu arte han entzundakoaren berri ematera mugatuko gara:
Martsaso.- Emanaldiak haseran eta Urtarrilean hasiaz ordu t'erdikoak izango dira: lehenengo urtea behintzat esperimentala izango omen da: eta 1983ko Abendurako emisioak lau ordukoak izango direlakotan daude arratseko 7etan hasi eta gaueko 11etan bukatuz.
Lasaia.- Telebista honetan ikusi ahal izango diren programak hiru ataletan bana ditzakegu:
Entretenigarriak: programaren %tik 60 g.g.b., dagoenekoz material guzia euskaratua omen dute, Xabier Mendigurenen ardurapean.
Berriak: %tik 10 osatzen dute, eta legeak agintzen duen bezala erdizka: 15 minutuz españolez eta beste 15 euskaraz, hemen ere erabiliko duten euskara batua izango dela diote.
Erreportaiak: %tik 30. Dirudienez hau izan daiteke atal arriskutsuena ez bait dute oso garbi oraindik, erdal pertsonei egindako elkarrikusketa "off de record" sistemataz baliatuko diren ala ez. Ezezkoa ateratzekotan, honek zera esan nahiko luke: erdara eta euskalkiak barra-barra erabiltzeko arriskua legokeela, eta asma genitzake zer-nolako ondorioak ekar ditzakeen.
Abendua.- Hi, ez al haiz nekatu hitzegiteaz? Orain nere txanda duk. Ematen duenez alor guziak jorratuko ditu, giza hesparru guzietara zuzenduko da, baina ni Sto. Tomasekin bat nator: "lehendabizi ikusi, gero sinetsi ".
Martsaso.- Ez nekien santoen esaldiak hain ongi ezagutzen zenituenik, "Argia"koekin zenbat gauza ikasi dituzun, e?
Non ikusiko den? Bada, esan zigunez nola ez "comunidad Autónoma" osoan; Herribeherara ondo iritsiko litzateke, Iruiñean ikusteko berriz, posteren bat jarri beharko lukete bertako Udalaren baimenarekin, klaro! Ipar Aldeko kostaldean, Baionaraino helduko da baina euskal lurra menditsua den horrekin problemak azalduko lirateke Barne aldean ikusteko.
Lasaia.- Hori da dena modu labur batean esana. Dena den, erantzun ofiziala bidaltzekotan geratu zen, eta oraingoz ez dugu horren arrastorik.
A.- Eta zer diozu guzi horretaz?
Abendua.- Berriz! Zer nahi duk esatea? Guk geure iritzi pertsonalak ematen ahal dizkiagu hemen. Eta behar bada, hortan ere ez gaituk denok ados egongo.
Martsaso.- Begira! Eskeintzen dutena ez da osoki guk eskatzen genuena. Guk esaten genuen eta esango dugu Euskal Herrian baditugula telebista kate bi español hutsez, beraz minimoki beste kate bat euskara hutsez eskatzen jarraituko dugu. Baina Labaienek berak orain berriro hor barna esan duenez, hori "Hablar con las barbas del DiosPadre" omen da. Joño! ba hilabete batzu lehenago ez zuen hori esaten; nonbait garai hartan "Dios-Padre"k ez zuen bizarrik, edo tartean beste bizardun batzu agertu dira...
A.- Zuek beti kexu, hain gaizki al dago bada eskatzen dutena?
Lasaia.- Ene ustez, agindutakoak betetzen badituzte, beno ba... tira!
Martsaso.- Arazoak azterketa zabal eta sakon bat merezi du. Behar bada hasera batetan onartzeko modukoa da. Hala ere, (geure artean geldi dadila hau), baina nik ez dut promesa horietan sinesten, urtearen hasieran etorriko dira merke-aldiak...
Abendua.- Nik uste dut Labainek asmo zintzoak dituela, baina nahia, intentzionalitatea ez da aski. Bera bat da eta ez pisu gehien duena. PNVren goi-puntan botere faktiko asko dago, eta horietariko gehienentzat, euskara "no es rentable", nik garbi ikusten dut buruzagietako batzuri euskara bost axola zaiela.
A. Pentsa dezagun momentu batez telebista euskaraz dela, eta J.Rren pelikulak euskaraz ematekotan direla.
Lasaia.- Joño! Palta zitzaiguna! Berriro yanki-ak gure artean, gai horri buruz askotan hitzegin izan dugu baina denok berdinak ez garenez ez gatoz denok ados.
Abendua.- Guk euskara errebindikatzen dugu, beste batzu beste gauza batzu. Behar beharrezkoa ikusten dugu telebista bat euskaraz. Hori lortu nahiean gabiltza eta kitto!
Martsaso.- Beno, beno! Zuk sinesten duzu euskara borroka isolatu, independiente bat izan daitekeela: Arazoak erlazionatuak daude, eta euskararen arazoak badu zerikusirik beste arazoekin...
Lasaia.- Noski baietz! Baina utz iezaidazu bukatzen, please! Esaten ari nintzen gure borrokaren hesparrua euskararen errebindikazaioa dela. Baina benetan garrantzitsua da gizarte zanpatzaile, alienante ustel eta kapitalista batetan bizi garela konturatzea: eta horren ondorio bezala sufritzen dugu egoera larri hau. Egoera honetatik irteteko gauzak aldatu egin beharko dira /ditugu. (Ez gaituk PSOEkoak!). Pena bat litzateke J.R. eta antzeko pelikuien bitartez "burua jatea", eta euskaraz! "para más I N R I ".
Abendua.- Beno! pertsonalki hitzegin ari garela eta... nik garbi adieraziko dizuet, eta laburki gainera, nolako telebista nahi dudan: Euskalduna, publikoa eta iraultzailea.
Jatun onak gara, asko eta bapo afaldu genuen, afal-ostean betiko rekorridoa egiten ari ginela kopatxo batzu hartuz eta "abar", jarraitu genuen hitzegiten baina oso beste gauza batzuetaz... ez pentsa hau bakarra denik gure bur-muinetan duguna...
TXOMIN eta MINTXO
12-14

GaiezHizkuntzaEuskaraErakundeakEHE
GaiezKomunikabidTelebistaEuskaraz te
EgileezMINTXO1Hizkuntza
EgileezTXOMIN1Hizkuntza

Azkenak
Haur eta gazteen osasun mentalaren alde mobilizatu dira herritarrak

Psikiatria zerbitzua Bidasoatik Donostiako ospitalera lekualdatu dute. Hori salatzeko, 'Osakidetza entzun: osasun mentalik gabe ez dago etorkizunik' lemapean manifestazioa egin dute 12:00etan.


2025-03-21 | Iñaki Lasa Nuin
Ezegonkortasuna eta desoreka

Goizean jaiki orduko hasten dira desegokitasunak. Beharbada lotarako erabili duzun lastaira ere ez zen egokiena. Baina, ezin ba idatzi desegoki sentiarazten nauten guztiez. Horregatik, udaberriko ekinozioa –egunaren eta gauaren arteko oreka– dela eta, oraindik ere,... [+]


2025-03-21 | Axier Lopez
‘Pikoletoak’ ere Euskal Herrian euskaraz

Guardia Zibilaren historia bat - Hemendik alde egiteko arrazoiak izenburupean, datorren astean argitaratuko dugun 305. LARRUN aldizkariaren pasarte batzuk dira ondorengoak, erakunde armatuaren sorrera garaietan girotutakoak.


Rosa Zarra Ertzaintzaren pilotakadak hil zuen

Rosa Zarra Ertzaintzaren pilotakada baten ondorioz hil zela da Eusko Jaurlaritzako Poliziaren Biktimen Balorazio Batzordeak atera duen ondorioa, Berria-k jakinarazi duenez. Orain arte, Ertzaintzak beti egin dio uko bertsio horri, eta Rosa Zarra berak zuen gaixotasunaren ondorioz... [+]


Oier Sanjurjo
“D eredua bultzatzen eta ikastolen nortasuna zabaltzen ahaleginduko naiz”

Nafarroako Ikastolen Elkarteak lehendakari berria du. Oier Sanjurjok hartu dio lekukoa Elena Zabaleta Andresenari.  Beste zazpi kide izanen ditu alboan Sanjurjok.


2025-03-21 | ARGIA
Ertzainen %20ak eta udaltzainen %30ak ez dute euskara-eskakizunik azken deialdian

ELA sindikatuak azaldu duenez, azken Lan Eskaintza Publikoaren oinarrien arabera, Ertzaintzarako eskainitako lanpostuen %20ak eta Udaltzaingoaren %30ak ez daukate euskara-eskakizunik. Gasteizen, adibidez, udaltzain-lanpostuen erdietan, 24tan, ez dago euskara-eskakizunik.


Donostiako Birunda gune autogestionatua “ilegalki” hustu dute

Ustez, lokalaren jabetza eskuratu dutenek bidali dituzte sarrailagileak sarraila aldatzera; Ertzaintzak babestuta aritu dira hori egiten. Birundak epaiketa bat irabazi du duela gutxi.


Inoren Ero Ni + Lisabö
Eta eromenaren lorratzetan dantzatu ginen

Inoren Ero Ni + Lisabö
Noiz: martxoaren 14an.
Non: Gasteizko Jimmy Jazz aretoan.

----------------------------------------------------

Izotz-arriskuaren seinalea autoko pantailatxoan. Urkiola, bere mendilerro eta baso. Kontzertuetara bideko ohiko errituala: Inoren... [+]


2025-03-21 | Elhuyar
Autismoak: normaltasuna zabaltzeko aukera bat

Berrogei urte dira Euskal Herrian autismoaren inguruko lehen azterketak eta zerbitzuak hasi zirela. Urte hauetan asko aldatu da autismoaz dakiguna. Uste baino heterogeneoagoa da. Uste baino ohikoagoa. Normalagoa.


Euskal Herriko Filosofia Zaleen Sarea eratzeko prozesua abian da

Txinparta izeneko prozesua Martxoaren 21ean hasiko da eta urte bete iraungo du. "Udaberriaren hasierarekin batera proiektu herritar berri bat" aurkeztu nahi dutela adierazi dute. 


Duero ibaitik gora otsoa berriz ehizatzea onartu du Espainiako Kongresuak

PP, Vox, Junts eta EAJren botoekin Espainiako Kongresuak onartu du otsoa espezie babestuen zerrendatik ateratzea eta, horren ondorioz, berriz ehizatu ahal izango dute Duero ibaitik iparrera.


Eguneraketa berriak daude