Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

osteguna 2024ko abuztuaren 01an

Orokorki, Estatutoa Oso Kaltegarria Da

2021eko uztailaren 23an

Koldo Gorostiaga, Donostiko Zuzenbide fakultateko irakasleari elkarrizketa
Koldo Gorostiagarekin, Gure Legeak Aztertzen
Orokorki, Estatutoa Oso Kaltegarria Da
Koldo Gorostiaga, 42 urte, gazteago dirudien arren, Lan Zuzenbideko irakasle Donostiako Zuzenbide fakultatean. 60 hamarkadan Hernanialdeko bailaran egindako lanagatik ezaguna Hango langile munduan. Iparraldea (bizi) eta Hegoaldea (lana) egunero uztartzen dituena.
Gainean ditugun legean azterlari eta azterzale kritiko but aurkitu dugu, magnetofoia piztu bezain laster. Eta eskema asko apurtzeko moduko argudioak entzun. "Konstituzioa Estatuoa baino autonomikoagoa da". Harrigarria, ezta?
KOLDO GOROSTIAGA.–Estatutoaz anekdotatxo bat kontatuko dut. Lehen aurreprojektua agertu zelarik, Goio Monreal, orduan senadore, etorri zitzaidan. "Ea zer iruditzen zaizun, nik uste dut oso texto ona dela'' etabar. Lehenbiziko artikulua irakurri nuenean "neretzako aski da'' esan nion, guztiz kaltegarria zela. "Baina zergatik?", eta esan nion hor agertzen zela "Euskal Herria Espainiako Estatuaren barruan komunitate autonomo gisa eratzen da" Barkatu, baina Euskal Herria ez dago Estatu Espainolean bakarrik, eta hori onartzea Euskal Herria ukatzea da.
ARGIA.– Eta definizio horrek jarraitu zuen aurrera.
K.G.– Bai, eta gaur egun hala esaten da: "El Pueblo Vasco o Euskal Herria se constituye en comunidad autónoma dentro del Estado Español, bajo la denominación de Euskadi, de acuerdo con la Constitución" Abertzale batentzako hori Euskal Herria ukatzea da. Hori lege artikulua bada, pikutara bialtzen dut Estatuto hori, ez zait bat ere interesatzen. Estatutoaren azterketa bat egitekotan hortik partitu behar da, lehen artikulutik.
A.– Lehen muga hor dagoela, alegia.
K.G.- Eta gero esaten didate "E, barkatu, baina, bai, noski, baina, .beste irtenbiderik ez dago eta..." Begira hori zuek esaten duzue, esan nion, baina hala eta guztiz ere ez nuke holakorik onartuko". Beste erredazioren baten bidez hartuko nuke, esate baterako "Bizkaia, Araba eta Gipuzkoa komunitate autonomo bezala eratzen dira..." eta hortaz ados, ez nago kontra. Jakina, Nafarroa kanpoan geratzen dela, baina hor ez dut ikusten funtsezko kontraesanik: pauso bat dela eta nahi duzuna esan daiteke. Orain, Euskal Herria Bizkaia, Araba eta Gipuzkoa direla esatea, hori ez.
A.–Estatutoa onartzeko zure oztopo bakarra lehen artikulu hori al da?
K.G.–Bigarren fenomenoa Nafarroaren egoera da. Nafarroa Estatutoaren barruan gelditzen dela esaten dute. Hori esan dute Herriaren aurrean Estatutoaren alde bozkatu dutenek. Nik zera esaten dut: Nafarroa hemen ez dagoela garbi dago Estatutoan. Aipatu bai, egiten da, Nafarroa, ez dakit zenbat aldiz. Baina Nafarroa barruan sar dadin Estatuto hau erreformatu egin behar da, eta erreformatzen ez den bitartean Nafarroa ez da barruan gelditzen..Hori gutxitan aipatzen da.
A.– Eta Konstituzioak eta Madrilek izanen dute zer esanik horretan.
K.G.– Madrilek eman behar du baimena, noski. Estatuto hau erreformatzeko kontsultak eta erreferendumak eta abar behar dira. Baina baita Madrileko baimena ere. Eta baimen hori Madrilen ematen ez duten bitartean Estatutoa ez da erreformatzen. Estatuto honen bi akatsik haundienak hauetxek dira: lehen artikulua, Euskal Herria zer den ukatzen delako, eta bigarrena, Nafarroa sartzeko ez dela Patxi Zabaletak aipatu zuen "carrera de obstáculos", bakarrik pasa behar, okerrago, azken finean Madrilek eman behar duela bere baimena.
A.– Harrigarri samarra ere bada jurista bati holako hitzak entzutea.
K.G.- Juridiko mailan ari naiz, ez naiz sartzen politiko mailan. Oinarrizko arau bezala, Estatuto hau guztiz ahula dela uste dut, eta sentidu horretan kaltegarria behar bada. Gasteiztik beti esaten da, eta Estatutoaren aldeko guztiek diote, indartu eta sakondu behar dela. Sentidu batzuetan onuragarri izango da behar bada, Euskal Herriarentzako,-konpetentzia gehiago izango dute eta maniobra kapazidade gehiago. Baina Nafarroa kanpoan dagoenez eta Ipar Euskal Herrikoekin bat ere harremanik izan ez dugunez, gaurko komunitate autonomoa sakontzen bada, sendotzen ari dira dauden mugak.
A.– Baina komunitate autonomoa muga horiek gainditzen saiatuko dela pentsa genezake.
K.G.– Justu orain Suizan egon naizen kongresu batetan ideia hau bota zuen han zegoen suizar batek, guztiz baliagarria guretzat: Mugek bereizten dituzte estatuak, eta hor dauden Herriak erdibiturik gelditzen dira, gure kasuan bezala, Bidasoarekin gertatzen zaiguna. Baina hori ez dela kalte bakarra zioen suizar horrek. Estatu bakotxak bere nortasuna sistematikoki aipatzeko erabiltzen du muga. Mugatik urrun ez da hain garbiki agertzen Estatuaren nortasuna, eta mugarat hurbilduz goazelarik estatuaren izena eta nortasuna eta aparatoak gero eta nabariago agertzen direla ikusten dugu. Ideia hori oso garrantzizkoa da. Administrazio mailan, Komunitate Autonomoarekin, mugak sortzen baditugu Euskal Herriaren barruan, bi aldeetako zatiak gero eta gehiago bereziko dira. Gure Estatutoa indartzen badugu, berezitasun hori gero eta haundiagoa izango da. Komunitate Autonomoaren ahalmenak eta nortasuna sendotzea, Euskal Herria desegitea da nolabait.
Orokorki begiratua, Estatutoa oso kaltegarria da nere ustez. Gero, hori aipatu ta gero, ze konpetentzia dituen gure gobernu autonomoak, hori bigarren mailako gauza dela uste dut.
A.- Badago puntu garrantzizko bat hemen ikutu beharrekoa: hezkuntza. Zu fakultateko irakasle zara. Lehen aipatu duzun zulo hori haundiagotuz joango da...
K.G.– Edozein mailatan bezala, bai. Esate baterako, badugu Nafarroan unibertsitate pribatu bat, gure unibertsital barrutitik kanpo. Nafarroako edozein fakultate publiko Zaragozari lotua dago, Nafarroak unibertsitate publikorik ez bait dauka. Eta unibertsitate pribatua gelditzen da hor jaun eta jabe. Eta beren soberanotasuna defenditzeko ahalegin guztiak egingo dituzte gure barrutia Nafarroaraino zabaldu ez dadin. Horretan Zaragozatik eta Madrildik izango dute laguntza.
Hor agertzen da garbi nola planteatu irakaskuntza goitik behera eta plangintza orokor batean Nafarroa kanpoan gelditzen dela. Ez da posible. Nola planteatu euskararen normalizatioa unibertsital mailan?
A.–Estatutoaren alde direnak, Nafarroaren eta komunitate autonomoaren artean kontselluren bat sortzea planteiatzen ari dira.
K.G.– Bai, sistematikoki akordioen bidez harremanetan jartzea. Jurista bezala gauza bat esango dizut: Kontratuetan beti bi parte dira, eta nahiz eta biak akordio batera iritsi, bi dira hor beti. Akordioen estrategia bi komunitateak gero eta gehiago bereizteko da.
A.– Akerdioak Tegucigalpa-rekin egitea bezala, alegia.
K.G.- Ez, ez..., nahiz eta beste era bateko akordioak izan, beti geldituko dira alde batetik Baskongadak eta bestetik Nafarroa. Hemendik hamar urte barru hor 200 akordio baldin badira, bi parteen eskubideak kontrakoak izango dira. Nik ematen dut hau, baina horren trukean zuk beste hori emango didazu. Teknika horren bidez gero eta aparteago.
Ni Lan Zuzenbideko irakasle naiz. Eta soziologia juridikoan irakasten da nola lan-kontratuaren bidez frogatzen den enpresa bat egin dela lan komunitate bat izan, bi parte direlakoz. "Enpresa comunidad de intereses" eta holakoak aipatzea pitokeria hutsa dela. Kontratua soka-tira bat da.
A.- Euskal Herria nazio bezala eralkitzeko metorerik indartsaena langileria dela esan izan da. Horretan ere nabarituko da zuk aipatzen duzun bereizketa hori.
K.G.– Askotan aipatu izan da Euskal Herriak lan harremanetako hesparru autonomo izan behar duela. Arazo oso sakona da. Bueno, ba alde batetik hesparru autonomoa izango balitz, hiru probintziena bakarrik izango litzateke. Eta beste aldetik Estatutik kanpo inork ez dauka legegile ahalmenik. Baina ez hori bakarrik: komunitate autonomoak arlo honetan daukan konpetentzia bakarra administratzekoa da. Nola sortu hesparru autonomoa? Ez dago zer egitekorik. Egitekotan oinarritik sortu behar da mugimendu bat, eta mugimendu horrek holako hesparru bat lortu nahi baldin badu instituzioaren kontra joan beharko du sistematikoki. Zeren eta instituzioak hesparru horren kontra jarrita bait daude. Horretaz hitz egitea amets hutsa da.
A.– Euskal Herriaren hiru zatiak gero eta urrunago ikusten dituzula diozu. Emaiguzu beste xehetasunen bat gehiago.
K.G.- Etxetik hasita, ja, ja, ja... Etxea Ipar Euskal Herrian daukat eta lantokia Donostian. Eta..., bueno, Europan bada mugimendu bat mugen kontra, eta zoritxarrez hemen gero eta sendoago agertzen zaigu gure muga.
Esate baterako gaur Jakan bilduak daude Pirineoen bi aldetako ordezkariak eta zoritxarrez Gasteizkoak ez daude hor.
A.- Zein helburu ditu Konferentzia horrek?
K.G.- Dirudienez helburu batzuk badituzte garbiki. Bata garraioarena: nola erreztu Pirineoaren pasatzea. Bigarrena kultural maila. Ekonomikoa ere bai. Espainiatik bi edo hiru ministro joango omen dira eta Frantziatik heste hainbeste. Ez dut uste orain arte holakorik egin zenik. Duela bost urte Baionan izan zen beste bat baina ni ez beste guztiak beste aldekoak. Eta horra non oraingoan Gasteizko gobernua ez den agertzen. Nik esango nuke Victor Hugoren hura, zera, ... Euskal Herria ez dela jadanik Pirineoko Herri bat, izan zen dirudienez, baina hango herriak biltzen direnean ez da Euskal Herririk agertzen. Jakina, hor dago Nafarroa. Epe laburrera guztiz kaltegarria izango da Nafarroa, duten ordezkaritzarekin, hor egotea. Badakigu horiekin hor Nafarroa edo Madrile egotea berdin dela.
Baina etorkizunari buruz, eta gauzak aldatzen badira..., nork daki!, Nafarroarekin izango dugu beste posibilitateren bat, orain pausoak ematen badituzte "beste aldekoekin",... Egia esan nik "beste aldekoekin", askoz gehiago espero dut Nafarroaren aldetik Baskongaden aldetik baino.
A.– Alde horretatik Baiona-Iruiñea, Baigorri-Tudela, ekintza horiek, Nafarroa eguna..., seinale izango lirateke.
K.G.- Bai, bai, eta merkatalgo mailan ere uste dut badirela nahiko kontakto garrantzitsuak, nahiz eta gaur eguneko errealitateari begiratuz haundiegiak ez izan. Bainan..., bueno, Konferentzia honetan nafarrek urrats batzuk ematen badituzte, nahiz eta gaur egun agintariak dakigun bezala zentralistak izan, etorkizunean onuragarriak izango direla. Hor ikusi beharko da datozen hauteskundeetan ea zer gertatzen den Nafarroun.
A.–Gero trasferenizien gora beherak ere.badaude. Zer lortu den eta zer ez.
K.G.– Egia aitortzeko, PNVk suerte txarra izan duela esan beharra dago. Politikan suerte onak eta txarrak ez dira menturaz gertatzen, baina hala da. Nik uste atzean arrazoi batzuk egongo direla, baina suerte txarra izan du zeren eta orain arte trasferituak izan diren konpetentziak, bi edo hiru gauzatatik aparte ez dira oso inportanteak. Irakaskuntza mailan: konfliktiboak eta diru asko kostatzen direnak errez pasa dituzte Gasteizko eskuetara, unibertsitaterainoko hezkuntza. Unibertsitateak baditu alde konfliktiboak, eta baita ere izan gabe interesgarri direnak: adibidez, beste maila guztietako irakasleak unibertsitatean sortzen dira. Euskal Herrian dagoen unibertsitate publikoa oraindaino Madrilen eskuetan geratu da. Eta hor ere azken hitza Madrilek. Dirudienez trasferentziak LAU, Ley de Autonomia Universitaria, lege famatu hori ateratzearekin etorriko ziren. Oraintsu Compostelako bilera butean Zuzendari Orokor batek esan zigunez, beste LAU bat onartzerako hiru urte gutxienez joanen direla.
A.–Karlos Santamaria ere hor ibili zen Preautonomiaren denboran, Hezkuntza Kontsellaritzaren buru.
K.G.– Komeni da aurreautonomia garain Karlos Santamariak lortu zituen akordioak aipatzea. Batzuk, PNV barruan, akordio horiek nahiko txarrak zirela eta esanaz ibili ziren. Santamariak orduan lortu zuena, paperean behintzat lortu, izan da ordea gaur arte lortu den onena. Estatutoaren ondoren lortu dena oso ahula da.
A.– Hor dugu LOAPA famatua ere. lehengo batean "La clave" programan, telebistan, garbi agertzen zen nazionalitateetako ordezkarien kezka sakona. Eta bestalde, PSOE garaile ateratzen bada ere, badirudi guztiz horrekin dagoela.
K.G.- Lehen esan dudana, Madrilek izango duela azken hitza sistematikoki, hor azkena eta lehena izango ditu. LOAPAren 4. artikuluan garbi uzten da legegintzan lehentasuna Estatuak izango duela. Lan arazoetan lehentasun osoa dauka, "esklusibismoa" Orain beste puntu guztietan ere komunitate autonomoaren eta Estatuaren konpetentzia agertzen da. Jakin nahi nuke Estatuarena non ez den agertzen. Zein da orduan LOA PAren garrantzia? Estatutoak komunitate autonomoari lehentasuna ematen dion puntu guztietan, lehentasun hori galtzean. Azkenean Estatu deszentralizatu batean geratzen gara.
A.- Zertan geratuko da orduan "la España de las Autonomias", esaten den hori?
K.G.– Autonomia hitza aipatzeko, legegilearen konpetentzia behar da nolabait. Legegilearen konpetentzia besteren pean geratzen bada, autonomiarik ez dago, hor deszentralizazio bat dago. Ez hori bakarrik: beste kasu butzuetan ez da deszentralizaziorik ere izanen, deskonzentrazioa baizik.
A.–Hitz joko itxura dauka horrek. Deszentralizazioa, deskonzentrazioa...
K.G.- Hala da, bai, baina bi hitzok bereizteak bere garrantzia dauka. Exenplu gisa ulertzeko, gobernadore zibila da Estatuaren deskonzentrazioaren adibide bat: Estatuak zentruan dauka poterea, eta potere hori periferiara eramaten du; zentralismoaren agerpen but da, Napoleonek egin zuena, hobeto kontrolatzeko ordezkaririk jarri edonon. Deszentralizazioa aipatzen denean, aldiz, Estatutik kanpo agertzen den zerbait esan nahi da: Diputazioa, esate baterako, deszentralizazioaren agerpen bat da. Zentralismoaren aurkakoa baina mugatua. Estatutoan badira deskonzentrazio agerpen butzuk, auzitegi edo juzgadu mailan, adibidez, Estatuaren potereak komunitate autonomoan. Lan arloan, berriz, deszentralizazio piska but ikusten da, baina autonomiarik inondik ere ez. Beste kasu batzuetan. hezkuntza kasu, autonomia badago paperean behintzat. Baina orain LOAPA badator, hori ere galdu egingo da.
A. - Lehen esan duguna: harrigarri egiten dela Unibertsitateko irakasle jurista batek hain panorama ezkorra margotzea.
K.G.- Ni ez naiz pesimista. Indarrean dagoen lege bat da Estatutoa eta baliatu beharko gara. Bueno, lehen ere beste lege butzuk izan genituen eta nik jurista bezala aplikatu behar izan nituen eta esplikatu, fakultatean, eta gaur egun esplikatzen dut dagoen legea. Eta Estatuto honek ze posibilitate ematen dituen esplikatzeko eginahalak egiten ditut, testotik agertzen diren ondorioak. Beti zera esaten dut, artikulu bat batzutan bi eratara interpreta daitekeela, eta zentralistaren itzulpena zein den eta zein autonomistarena esplikatzen saiatzen naiz. Hori beste eraren batera ere interpreta litekeela esango dute, eta nik esango diet interpretapen hori zenbateraino iruditzen zainan boluntarista edo ez.
Zoritxarrez, ez da hori egiteko une egokia. Hori. interpretapen hori, onartu zen unean egin behar zen, Garaikoetxea eta bere laguntzaileak Madrila joan zirenean, Suarezkin. Eta maiz aipatu izan dut, Konstituzioak eskaintzen dituen posibilitateak ez direla Estatuto honekin agortuak izan.
A.–Ez da hori orain arte esan izan digutena!
K.G.– Konstituzioa da Espainiako Estatuan araurik autonomikoena. Eskaintzen dituen posibilitate autonomikoak ez direla agortuak izan Estatutoetan, esan nahi dut. Orduan, Estatutoa erizpide autonomizalez aplikatzekotan Konstituzioarekin aplikatu behar da, dagoen araurik autonomikoena delako. Hor tranpa: Estatutoa defenditzen dutenok gaur egun bere posibilitate guztiak agortu nahi badituzte. Lehen ezetza edo abstentzioa eman zioten Konstituzio horri heldu behar diotela. "Tribunal Constitucional" delakoa autonomiaren alde agertzen denean, Estatutoan agertzen delako eta Konstituzioan ere datorrelako egiten du. Eta hor zera ikusten dugu normalki: Konstituzioak eskaintzen duen eremua ez dela beterik gelditzen normalki Estatutoetan. PNVk abstentzioa eskaini zion Konstituzioari eta ezezkoa EEk, baina, eta horra paradoxa historikoa, estatutistak direlakoz konstituzioarengana jo beharko dute sistematikoki.
A.–Inkoerentzia deituko lioke norbaitek.
K.G.– Inkoerentzia faktiko bat esango nuke. Bainan zoritxarrez jurista bezala hala egin behar da. Nik neuk, jurista bezala, politikako ikusmirak alde batera utzita, Estatuto honi gehiena atera nahi badiot hartu eta Espainiako konstituzioarekin batera aplikatuko nuke. Eta orduan ateratzen dut gehien eskaintzen duen Estatutoa.
A.–Garai batean esaten zigutena, beraz Estatuto honek Espainiako konstituzioa hautsi ez baina bere mugak fortzatzen dituela, hori ez da egia.
K.G.– Ez da egia, hori garbiki esango nuke ez dela egia. Estatutoak ez du agortzen konstituzioak eskaintzen duen posibilitatea. Gehiago esango nuke, beste egunen batean indar erlazioa aldatzen bada dagoen konstituzioarekin posible dela beste Estatuto bat aurrerakoiagoa.
Gero, badago beste posibilitate batzuk gorde egin ditu konstituzioak eta Estatutoetan agertzen ez direnak: esate baterako posible dela ahalmen edo trasferentzia gehiago ematea; hor dago 150. artikulu famatua. Bandresek ere esan zuen etorkizunerako itxaropen but zela artikulu hori, konstituzioa aldatu gabe ahalmen gehiago lortzeko. Baina betikoa: Madrilek nahi badu.
Estatutoa zerbait da, hori aitortu beharra dago. pauso batzuk lortu izan dira, beste kasu batzuetan ez da urratsik eman..., hori da edukin aldetik. Eta esaten da Estatutoa positibo izan dela. Orduan ni gure elkarrizketaren hasierara bihurtzen naiz: Bainan.... bainan..., orokorki begiratuta Euskal Herriari noraino zaio kaltegarri Estatutoa? Hori da arazoa. Nahiz eta gauza konkretu butzuetan aurreratu, noraino den positiboa. Nik ez dizut esango inolaz ere positiboa denik.
A.- Horiek horrela, nola jarraitzen dute, zure ustez, hainbat abertzalek, eta ez tontoak, bide horretatik?
K.G.- Aukera politiko bat da eta aukera guztiak errespetatu behar dira. Beste batzuek ba... ausartiak ez garelako edo, beste batek zerbait egiten duenean hori gehiegikeria bat dela esaten dugu. gu ausartzen ez garelakoz edo bildurrak gaudelakoz. Haiek urrunegi joaten dira gure praktikarekin alderatuz. Baina hori berez urrunegi joatea al da? Hori beste arazo bat da.
Batzuek horrexegatik pentsatzen dute Estatuto hau positiboa dela, beren egoerak mugatzen dituelako. Hor klase interesak eta profesional interesak etabar ikusi behar dira. Mugatuak gelditzen dira eta haruntzago joatea urrunegi joatea dela esaten dute, guk honekin nahikoa dugula nahiz eta gehiago eskatu...
A.– Ausartia izatearen eta interes pertsonalen gauza da zuretzat orduan.
K.G.– Hondartzara joatean. batzuek urrunago joaten dira igerian eta beste butzuek hurbilago geratzen dira. Urrunago joatea arriskutsua da batzutan, egia da. Baina ez nuke esango igerian egiteko beti hondoa ikutu beharrik dagoenik. Lurrik ez ikutu arren, piska bat haruntzago joatea ez da berez oso arriskugarria. Politika mailan beste hainbeste gertatzen da. Politiko butzuek beti hondoa ukitu behar dute, eta bestela galduak sentitzen dira.
Euskal Herrian zorionez, aure esperientzia politikoarengatik-edo, ohituta gaude butzuk, asko behar bada, ... igeri egiten ari gara aspalditik, hondorik ukitu gabe..., eta hor gabiltza. Eta beti hondoa joaz egon direnek nahi dute gaur egun ere lurra ikutuz jarraitzea. Hori da prolema.
4-7

GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakLegeakKonstitu
GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakLegeakEstatutu
PertsonaiazGOROSTIAGA1

Irakurrienak

Matomo erabiliz

‘Cara al Sol’ ereserki faxista eta Euskal Herriaren aurkako oihuak kantatu dituzte Tuterako festetan

Manex Usarralde Garmendia

Efemeridea: Lola Iturbe anarkista eta feminista jaio zen Bartzelonan

ARGIA

Efemeridea: Pailazo maltzurrez mozorrotutako jendeak AEB mailako masa histeria eragin zuen

ARGIA

Herri Labanderia ireki dute Gasteizko Alde Zaharrean, udalak abandonatutako espazioan

Julen Ugartemendia Carcedo

“UPNk Lizarrako txosnak debekatu nahi ditu”

Juan Kruz Lakasta Zubero | Euskalerria irratia

Arrigorri

Josebe Blanco Alvarez

Azkenak

2024-08-01 | Manex Usarralde Garmendia

Lumagorri eta Gasteizko Mugimendu feministak erasoak salatzeko telefonoak abiaraziko dituzte, Gasteizko jaietan aurten ere

Eraso matxista eta LGTBI+fobikoak areagotu egiten dira jai espazioetan. Gasteizko Mugimendu Feministak (GMF) eta Lumagorri elkarteak guztien plazerra erdigunean jarriko duen jai eredu bat nahi dute, eta neurri hauek hartu dituzte helburu hori lortzeko bidean.

2024-08-01 | Jon Hidalgo Gereñu

Netanyahuren bisita AEB-etara

Palestinako auzia erabakigarria izan daiteke demokratentzat AEBetako hauteskunde presidentzialetan

AEBetako hauteskunde presidentzialetarako hautagaiek Israeli babesa berretsi diote Netanyahuk herrialdera egindako bisita baliatuta, Alderdi Demokratarena barne. Demokraten hautesle ugarik, ordea, genozidioaren inguruko jarrera jarri dute bozka emateko baldintza gisa.

2024-07-30 | Igone Mariezkurrena

Indusen ibaibideak

Muturreko lehorteak eta euriteak dira beroketa globalak Pakistanen duen inpaktuaren alde agerikoena. Ez dira hain ezagunak, ordea, hondamendiek piztu eta bizkortzen dituzten gaitz sozialak, eta zenbat eta nola oztopatzen duten azken horiek Asiako herrialdearen garapen oso eta... [+]

2024-07-30 | Ainhoa Urien Telletxe

IPUINA

Hutsunearen soinuak berba egin zuenekoa

2024-07-30 | Xabier Iaben

Aragoiko Asabón errekan barna bizikletaz

Pardina eta makien arrastoan

Aragoiko Asabón errekak zeharkatzen duen lurraldeak hainbat ustekabe eder gordetzen ditu. Ez naiz historialaria, eta, hortaz, ez dut halako kronika historiko bat eginen. Bereziki mendizale gisa mintzatuko naiz, aspaldi honetan nire gogoak –nire senak– halako... [+]

2024-07-30 | ARGIA

Aurtengo hiru disko on eta gomendagarri

ARGIAko erredakzioak aurtengo zortzi hilabeteotan kaleratu diren diskoen artean hiru hautatu ditu, gomendatzeko.

2024-07-30 | Adur Larrea

Hara, turista bat!

2024-07-30 | Iñigo Martinez Peña

Amaierak zerumugan

2024-07-30 | Mikel Aramendi

Israel, Iran eta bi elefanteak

Hamasen erasoaren ezohiko muntak, eta Israelgo gerra-kabineteak hari emandako erantzunaren desmasiak zerikusi zuzena dute ondorio geopolitikoen sakonerarekin. Ekialde Ertainean eta nazioarteko aliantzetan aldaketak eragin ditu genozidioak: Israelek zer irabazi eta galdu du?... [+]

2024-07-30 | ARGIA

Benetako mehatxuak... eta benetako aukerak

2024-07-30 | ARGIA

Ikus-entzutea merezi duten sei lan

ARGIAko erredakzioaren eskutik, sei ikus-entzunezko proposamen.

2024-07-30 | ARGIA

Uda honetan irakurtzea merezi duten sei liburu

ARGIAko erredakzioaren eskutik, sei irakurgai proposamen.

2024-07-30 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

“Musikak erroreari zor dio ondo emandako notari bezainbat”

Aspaldidanik Saran bizi den arren, goiza Bidasoaren ibarrean pasa behar zuenez gero, Hondarribiko parte zaharrean zitatu gaitu Ruper Ordorikak (Oñati, 1958). Goiz eguzkitsuan, puntual eta irribarretsu agertu da maldan gora, konsistorioaren parera, turista gazte kuadrilla... [+]

2024-07-30 | Editoriala

Editoriala

Ez da interes falta

2024-07-30 | June Fernández

MIGRAZIO-DOLUA

Herrimina trauma bihurtzen da

Herrialde berri batera moldatzeak dakarren astindu identitarioaz gain, migrazio-bidaietan eta berton aurre egin behar dieten indarkeriek oztopatzen dituzte etorkinen bizipenak. Psikoterapia da ondoeza sendatzeko bide bat, baina ez bakarra.

Eguneraketa berriak daude