Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

astelehena 2024ko uztailaren 08an

«Aranzadi»: Herriak Asko Maite Du Gure Jendea

2021eko uztailaren 19an

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

ARANZADI elkartekoei elkarrizketa
35 Urte Natur Zientziak Jorratzen
«Aranzadi»: Herriak Asko Maite Du Gure Jendea
Nork ez du entzun behin baino gehiagotan "Aranzadi", natur zientzietako elkartearen izena? Aski ezaguna da izena, egia da, baina bere eginkizunak eta baruhausteak hain ezagunak ez zirelakoan, magnetofoia hartu eta haien egoitzara zuzendu ditugu pausuak. Bi lokal-dituzte, eta txikiak gertatzen zaizkie. Horietako batetara joan gara gu, San Telmo museora, bertako idazkari nagusia den Joxe Migel Larrañagarekin hitzegitera. Txirrina jo, eta museoko atezainari galdetu diogu: "Aranzadi?", eta hark erantzun: "Aranzadi? Aspaldi hil zen hori" Ez, ez, elkartea...", "a, bai, pasa, pasa". Seguru guztiei egin ohi diela broma bera.
ARGIA.- Hasteko, eta aski ezaguna bada ere, kontatu piska bat nolakoa izan zen "Arantzadi"ren hasera, hau da, non kokatzen den bere jatorria...
ARANTZADI.- 1947. urtean inguru Aralarren, Igaratzako zelaietan bildu ziren, herbestetik etortzen hasiak ziren lagun butzu, gehienak "Eusko Ikaskuntzan" egondakoak. Barcelonako irakasle batekin ari ziren lanean, eta "Eusko Ikaskuntzak" jarraitzerik ez zeukanez, pentsatu zuten beste zer edo zer egitea erabaki zuten.
«Haseran Dibulgazioa Zen Gure Asmoa»
ARGIA.- Ez zen erraza izango horrelako asmoak aurrera ateratzea....
ARANZADI.- Ez, ez, inola ere ez, oztopo eta eragozpen asko aurkitu zitzaion ea zergatik ez ziren joaten "Amigos del Pais", delako horretara. Eta haren menpeko bezala lortua izan zen. Eta ez hori bakarrik, baizik eta lehenengo lokala ere lortu zuten Diputazioan. Dena dela, "Sociedad de Amigos del Pais", horrekin ez du erlazio handirik gorde, legeztatzeko babeserako besterik ez da erabili.
ARGIA.- Zeintzu ziren haien helburuak hasera batetan?
ARANZADI.- Hasera batetan dibulgazioa batik bat. Badakizu, aldizkari but ateratzen dugu, "Munibe" izenekoa, eta horren bidez eraman izan da beti dibulgazio-lana. Hastapenetan, jakina, ez dut esango kaskarragoak zirenik, baina ikusten da lanak afizionatuagoak zirela, mendizale batzuk egindako aurkikuntza harrigarriak.
ARGIA.- Horretan aldaketarik izan da, beraz, ezta?
ARANZADI.- Noski, gero denborarekin piskana piskana sesioak hasi dira, ikerketak, seriotasunez egindako ikerketa-lanak, lan batzu egiten dira orduan egiten ez zirenak. Horrekin ez dut esan nahi oraingo "Aranzadi" ordukoa baino hobea denik, beste bat da gaurkoa, haziagoa, beste era batetara antolatutakoa.
"Izar Berri Bat Ere Aurkitu Dugu"
ARGIA.- Gaur egun, zein sailetan dago eratua zuen lana?
ARANZADI.- Gure ikerketa-lanak hamabi sailetan banatuta daude, zer esango nizuke, bada, prehistoria, antropologia, arkeologia, botanika, geologia, etnologia, ekologia, astronomia, eta besteren bat edo. Bakoitzean poliki egiten da lana, eta ikerketa politak burutzen dira.
ARGIA.- Eta ba al dago esaterik kalitatezkoak direla egiten dituzuen ikerketak?
ARANZADI.- Bai, bai. Adibidez, aipatuko dizut anekdota gisa duela gutxi aurkitu dugula izar berri bat, eta orain munduko obserbatoki guztiak bere atzetik dabiltza.
ARGIA.- Orduan, izena ere jarriko zenioten..
ARANZADI.- Bai, deskubritu zuenaren izena ipini zaio, "Cifuentes Izarra" Gainera, eta anekdotarekin segituz, teleskopiorik gabe deskubritu zen, prismatiko batzuren bidez besterik ez.
"300 Unibertsitatetara Iristen Dira Gure Lanak"
ARGIA.- Nazioartean ere izenik ba al duzue?
ARANZADI.- Bai, pisu handia gainera. Gure 1anak 300ren bat unibertsitatetara iristen dira. eta beraz gure izena entzuna da munduko unibertsitateetan.
ARGIA.- Lehenago aipatu dituzun sallen artean, zein da garrantzirik handiena duena?
ARANZADI.- Prehistoria, esango nuke nik.
ARGIA.- Eta zer dela eta garrantzi berezi hori? Tradizioa?
ARANZADI.- Beno, tradizioak asko egiten du. Gure lehendakaria Jesus Altuna da eta onena ez dut esango baina herri honetako onenetakoa dugu, eta berak daraman saila prehistoria da. Gainera, Joxe Miel Barandiaranen ikaslea izan da beti hori ere, eta harek prehistoria zuen maiteena. Gero, jakina, zaila da esatea zein den pisurik handiena daukana, baina asko esan nahi du zein pertsonak eramaten duen jakiteak. Sail bat eramaten duen pertsona goi mailakoa baldin bada, saila bera ere goi mailakoa izango da. Eta pertsona hori ez bada ikerketan ibilia, baju ibiliko da saila.
ARGIA.- Eta hori al da ere jende gehiena eramaten duen saila?
ARANZADI.- Ez, ez, ez du zerikusirik. Adibidez, mikologiak askoz jende gehiago eskatzen du, perretxikoak biltzea dela eta, baina lan hori horretan bertan bukatzen da. Baina bostelako lan batek ondoko ikerketa eskatzen badu, eta ikerketa hori eramateko jende jakintsua baldin badago, horrek ematen dio maila sail bati.
"Ia Bi Mila Bazkide Ditugu"
ARGIA.- Zenbat jende bildu zarete «Aranzadi» inguruan gutxi gora behera?
ARANZADI.- Bazkideak, ia ia bi milaren bat. Bainan horietatik hemen "Aranzadi" lanegiten dugunok ez gara iritsiko ehun batetara, Bazkide bakoitzak bere laguntzasaria ordaintzen du, aldizkaria jasotzen du trukean, eta akabo.
ARGIA.- Jende dexente inguratu duzue, ezta?
ARANZADI.- Ba al dakizu zer gertatzen den... "Arantzadi" oso herrikoia da. Herriak asko maite du "Arantzadi", oso "Arantzadi" zalea da. Eta orduan jende asko bazkidea da bakar bakarrik bere kuota pagatzeko, laguntzaile bezalaxe. Besterik ez du nahi. Igual errebistatik ez dute tutik ere ulertzen, baina berdin zaie. Esan beharra dago beti ere erraztasuna besterik ez dugula aurkitzen, "Arantzadi"koak garela esan eta ate guztiak irekitzen dizkigute.
"Bi Mendetako Atzerapenez Gabiltza"
ARGIA.- Haserako urte haietatik gaur arte zein aldaketa nabaritu dituzue gehienik?
ARANZADI.- Gaur ikusten den aldaketarik handiena, egiten ari garen ikerketak dira. Eusko Jaurlaritzaren kontura egindako ikerketak. Kontutan hartu behar da hemen ez dela inoiz ezer egin natura edo izadiari buruz. Orduan, bi mendetako atzerapenez gabiltza, Europan hemezortzigarren mendean egindako ikerketak egiten hasiak gara hemen oraintxe.
ARGIA.- Orduan, instituzioen interes berezia ikusten duzue...
ARANZADI.- Jakina, gauza askotarako behar beharrezkoa dela ikusten da. Parke bat jartzeko, zakarra nora bota jakiteko, etabar, ikerketak egin beharrezkoak dira. Eta orduan hori guztia jakiteko lau urterako bi lan egiten ari gara Jaurlaritzarekin, bat landareak aztertzeko, eta bestea animalia hezurdun guztiena. Jakina, hiru lurraldetako Euskal Herri honetan.
ARGIA.- Eta jende aldetik, somatzen al duzue aldaketarik lehengo garaiekin alderatuz gero?
ARANZADI.- Horretan ere bai. Orain unibertsitatea badago, eta hortik sortuz hasiak dira biologo profesionalak, hau da, karrerakoak. Eta guk ez genuen horrelako titulurik.
ARGIA.- Diru aldetik, eta lehen aipatutakoez aparte, beste laguntzarik jasatzen al duzue?
ARANZADI.- Bai, bai, horietaz aparte, subentzioak jasotzen ditugu, bai Jaurlaritzatik bai Aldunditik, materialea erosteko eta antzeko gauzetarako. Aurrezki-Kutxek ere dexente laguntzen digute.
ARGIA.- Esan al daiteke materiala aldetik nahikoa baduzuela?
ARANZADI.- Behintzat, ikerketak egin nahi dituenak badu non egiteko aukera. Biblioteka badago liburu nahikorekin, eta materialea ere bai. Orain aitzekirik ez daukagu. Hemendik aurrera lanak neurtuko du.
"Profesionalizatuz Gero, Herriaren Aprezioa Galduko Genuke"
ARGIA.- Pentsatu al duzue profesionalizatzeko bideak ezartzea?
ARANZADI.- Beno, batzu ari dira honez gero lehen aipatutako ikerketetan kobratzen, eta beste batzu Jaurlaritzak emandako beka batzurekin, baina gainerantzeko guztiak amateur gisa ari dira lanean.
ARGIA.- Posibilitaterik ba al duzue profesionalizatzeko?
ARANZADI.- Gaizki ez gabiltza; oso ondo ere ez, baina gaizki inola ere ez. Buelta asko eman diogu profesionalizatze horri, eta azkenean ezetz erabaki dugu, gure ustez profesionalki arituz gero, herriak gurekiko duen aprezioa galduko genukeelako. Gure ustez, lanerako gogoa behar bait da lehenik. Profesionalki gauzak ez dira ibiltzen. Profesionalki jokatuz gero, ikerketa-institutoa bihurtu ginateke, funtzionario hutsak, eta hori ez dugu nahi. Hobe da bakoitzak nahi dituen orduak sartu eta kito.
"Guk Ez Dugu Inongo Loturarik Nahi"
ARGIA.- Orain unibertsitatetik ateratzen den jendearengan ikerketarako grinarik somatzen al duzue?
ARANZADI.- Bai, badauka grina ikerketarako, eta bestalde nik esango nuke lanik ez izateak ere bultzatu egiten duela jendea ikerketara. Alde horretatik, esan dezakegu langabeziak lagundu egiten diola ikerketari. Azken finean hemen ikasten dutena beren baliorako bait da. Ikertetetan zerbuit ona lortzen badute beren onerako izango da.
ARGIA.- Dagoeneko unibertsitate bat badagoenez, ez al dago arriskurik unibertsitateari dagokion ikerketa-eremuari traba egiteko? Interferentziak alegia...
ARANZADI.- Izan ere, orain sortu berria bait da uninertsitatea, orain arte ez zegoen batere. Gu kolaboratzen hasiak gara unibertsitatean egindako ikerketekin. Baina guk ez dugu inolako loturarik nahi. Erlazionatu bai, baina bakoitza bere lanekin jarraituz. Laguntzarik baldin badator, hartu, baina inongo loturarik hartu gabe, ez Estatu aldetik, ez unibertsitate aldetik.
"Gure Problemarik Handiena Lokala Da"
ARGIA.- Eta aurrera begria, zein asmo edota bide ikusten dituzue?.
ARANZADI.- Orain arte argitutako ikerketa-bideetan segitzea; ikerketan beti aurrera egin behar da eta bideak nahiko irekita ditugunez, hortik segitzea da gure asmoa. Gure problemarik handiena lokala da, baina hortik aurrera iristen zaigun diruarekin aurrera.
ARGIA.- Optimista zarete, beraz...
ARANZADI.- Beno, bai, ez dugu gauza handiegirik eskatzeko, toki bat lanerako, eta hortik aurrera Elkartea aurrera jarraitzea besterik ez dugu eskatzen, eta alde horretatik egoera onean gaude.
Jexux IJURKO
16-18

GaiezGizarteaientziaElkarteak
EgileezIJURKO1Gizartea

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Fronte Herritar Berriak irabazi ditu Frantziako hauteskundeak

Jenofa Berhokoirigoin

Efemeridea: Oihane Errazkin euskal presoaren gorpua aurkitu zuten espetxean

ARGIA

Ezkerrak hirukoiztu egin dio aldea ultraeskuinari Ipar Euskal Herrian

Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Eurokopan, gol gehienak eskuineko hegaletik

Gorka Bereziartua

“Itxaropen haizea dakar Fronte Herritar Berriaren dinamikak”

Jenofa Berhokoirigoin

Hezkuntzagintza

Danel Abando Olabarri

Azkenak

2024-07-08 | Olaia L. Garaialde

Krabelin gorriz jantzi dute German Rodriguezen hilarria

German Rodriguez eta Joseba Barandiaran omendu, eta langile mugimenduaren alde egindako lana txalotu dute Iruñean. Palestinari ere elkartasuna adierazi diote, sanferminetan urteroko zitan Iruñean.

2024-07-08 | Pauline Guelle

Analisia

Hesi istorio

Nork aurreikusten ahal zuen 2024an Peio Dufau –Marie Heguy-Urain duelarik ordezko– EH Baiko hautagaia, diputatu izanen zela? Eskuin muturraren kontrako kanpainak eta estrategiak funtzionatu du. Ipar Euskal Herriak ez du faxistarik bidaliko Frantziako Asanblea... [+]

2024-07-08 | Julen Ugartemendia Carcedo

Gorbeialdeko makroproiektu energetikoen aurkako milaka helegite aurkeztu dituzte Jaurlaritzan

Zigoitian 100 hektareako parke fotovoltaikoa eraiki nahi du Solariak, eta eskualdea gurutzatuko luke oso goi tentsioko linea batek ere. Urkabustaiz, Zigoitia eta Zuiako bizilagunek herritarren 5.540 helegite aurkeztu dituzte ingurua “mehatxatzen duten proiektuak gelditzeko... [+]

2024-07-08 | Manex Usarralde Garmendia

Emakume bati sexu erasoa egiteagatik, gizon bat atxilotu dute larunbatean Tuteran

Udaltzaingoak gizon bat atxilotu du larunbat honetan Tuteran, emakume bati sexu-erasoa egitea egotzita. Emakumeak Poliziari deitu zion laguntza eske gizona jarraika zuelako.

2024-07-08 | Julen Ugartemendia Carcedo

Hamalau egun atxikita egon den saharar ekintzaile politikoa libre utzi dute

Ostiral arratsaldean deportatu behar zuten, baina hegaldiaren komandanteak ez zuen sahararraren bidaia ahalbidetu, hegaldia segurua ez zela izango argudiatu zuelako, EFEk jaso duenez. Bilboko Guardia Epaitegiak larunbat goizaldean gaztearen “askatasun-gabezia... [+]

2024-07-08 | Axier Lopez

Ezker muturrekoa

2024-07-08 | Manex Usarralde Garmendia

Donibane Lohizuneko arrantzale bat hil da Kantabrian

Itsasoan gertatutako istripu baten ondorioz hil da arrantzalea. Hunekin Aski itsasontzian lanean ari zelarik erreskatatu zuten gizona, larunbat arratsaldean. Erietxean hil zen.

2024-07-08 | Jenofa Berhokoirigoin

Iñaki Echaniz, laugarren barrutiko irabazlea

“Itxaropen haizea dakar Fronte Herritar Berriaren dinamikak”

Iñaki Echanizek irabazi du Zuberoa, Nafarroa Beherea, Hazparne eta Biarnoko zati bat barnebiltzen dituen laugarren hautesbarrutian. 2022an bezala, garaile atera da, ezkerreko Fronte Herritar Berriaren izenean.

2024-07-08 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Ultraeskuinari harresia, baita Ipar Euskal Herrian ere

2024-07-08 | Olaia L. Garaialde

Milaka lagunek salatu dituzte Sanferminen lehen egunean izandako eraso matxistak

Iruñerriko mugimendu feministak elkarretaratzea egin du uztailaren 7an, bezperan izandako lau eraso salatzeko. Berriozarren eta Tuteran bi gizon atxilotu dituzte sexu abusuengatik.

2024-07-08 | Iñaki Etaio Alonso | Nere Alkorta | LAB sindikatua

EHUn ere, euskalduntzeak tentsioa behar du

2024-07-08 | Ernesto Leitza Urrestarazu

PSNren gerra

2024-07-08 | Danel Abando Olabarri

Hezkuntzagintza

2024-07-08 | Gedar

Lau urtean %75,32 handitu da etxebizitza turistikoen kopurua EAEn

Lau egunez behin hotel berri bat zabaltzen dute Espainiako Estatuan.

2024-07-08 | Sustatu

Nola informatzen dira euskal gazteak? Sare sozialekin nagusiki, eta telebistan gero

Ikusiker Ikusentzunezkoen Behategiaren txosten berrienak euskal gazteek informazioaren / albisteen kontsumoan duten interesa aztertu dute. Emaitzak interesgarriak dira; laburbilduta, informazioaren interesa egon badago, eta informazio-iturri fisa, sare sozialak dira gehienen... [+]

Eguneraketa berriak daude