Txantxangorri: Kalean Gora Txaranga!


2021eko uztailaren 16an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Txantxangorri txarangakoei elkarrizketa

Txantxangorri: Kalean Gora Txaranga!
Askotxok dio herri hau tristezian eta hileta iraunkor batetan bizi dela, ez duela olgetarik eta dantzarik agertzen, erakusten. Ez bide da horrela, ez badute festarik ikusten ez da ez dagoelako begiratzen ez dutelako baino, edo begiratu besterik ez dutelako egiten. Honela dio TXANTXANGORRIK: festan sartu egin behar da, ez begiratu!
Eta hemendik abiatu gara, Txarangak zer diren piskat argitzera.
A: Zeintzuk dira txaranga eta fanferre baten arteko ezberdintasunak?
TX: Txarangak kutsu herrikoia duela esango nuke, jendea dibertitzera mugiaraztera doan heinean. Fanfarreak gehiago saiatzen dira musika ondo interpretatzen, desfileak, emanaldiak ondo prestatzen... Kutsu profesionala da beraiena, estandartea, zuzendaria, uniformeak...
Fantarreak ikusteko dira, ondo entzuteko, igande goiz batetan adibidez; fanfarrea igo daiteke tablau batetara, txaranga ez; txarangak jendea hurbilduz gainera barneratu arazten du, parte hartzera bultzatzen du, jokoak direla, kantuak, dantzak, kalejirak direla e.a, e.a.
... Ez dakit hiztegiak zer dioen bainan niretzat fanfarrea zerbait rijidoagoa da, estatikoagoa, uniformeagoa.
A: Orduan zer, musiko kaskarragoak al zarete txarangakoak edo...
TX: Keba, badira bi topiko aldatu beharrezkoak, horixe da bat, kalitatearena. Txarangatako musikoak ez du zergatik besteak baino txarrago izan behar, hori ez da berezko gauza bat, txaranga zenbaitek musiko txarrak izango dituen bezalaxe izango ditu fanfarre askok.
Bestea kantitatearena da. Beti pentsatzen da fanfarrea handia dela eta txaranga berriz txikia. Batzutan horrela gerta daiteke, bainan ez beste askotan. Gu gero eta gehio gara, gero eta hobeagoak.
Kalea Ensaiorik Onena...
A: Txarangak kalitatezkoak direla edo kalitatea izan dezaten ahaleginak egiten dituzuela diozue, lan handia al da?
TX: Ensaioak egin behar dituzu, astean bi bider izaten ditugu...
A: Zuek hasterakoan ba al zenekiten musikarik? Solfeorik jakin edo kontserbatoriotik pasea izan behar al da txarangan jo ahal izateko?
TX: Gehienak solfeo eta ezer jakin gabe sartu gara hemen, bertan ikasi dugu dakiguna. Sartzen zara txarangan, hartzen duzu zure instrumentua eta hilabete batzutan ikasten duzu.
A: Bainan, edozein instrumentu? Nahi duzuena?
TX: Ez ez, instrumentuen aukeratzea txarangan beharren arabera izaten da metala falta dela, bada hura ikastera. Beste batzutan insirumenturen bat libre gelditzen dela gertatzen zaigu, orduan berriak hura jo beharko du.
...Dena dela hasitako gehienek ikasi dute solfeoa, eta instrumentua. Ensaiotan pieza batzuk ikasi eta kalera, han ikasten dira besteak, aurrena entzun gero saia eta azkenik jo. Kalea da ensaiorik onena, Kalean ikasten da gehiena, oso motza ez bazara eta belarri piskat izan ezkero bi edo hiru hilabetetan ikasi duzu.
A: Instrumentuak eta erosteko dirua atera beharko zenuten noski, nondik?
TX: Festetatik, norabaitera jotzera deitzen digutenean, auzotara, herritara..., zerbait ordaintzen digute. Diru hori erabiltzen dugu instrumentuak erosteko. Autofinantziatzen gara, ateratzen dugun dirua txarangan sartzen dugu. Diru hori ez da jendearen artean banatzen fanfarre eta antzeko konparsa batzuk egiten duten bezala. Gu ikastera eta ondo pasatzera goaz, ez dirua ateratzera.
A: Esan al daiteke Txantxangorri txarangako jendea erabatekoa denik?
TX: Denetatik piskat noski, bainan gehien gaudenon ogibidea, eta azken finean izakera maisu maestrena da, betikoak, roilokoak, zerbaitetan mugitzen garenak.
A: Eta jetzen duzuenean inguratzen zaizuen jendea, nolakoa da?
TX: Partezaharreroak eta beste zenbait forofa-o. Oso diferentea da Donostiako giroa eta beste hiritakoa. Bilbon aski duzu turuta bat edo txistua jotzea jende guztia atzetik korrika izateko.
Iruñan ere segituan dituzu atzetik. Donostian parte zaharrean ez bada jai duzu. San Martin kaleko festatan, bollitoen auzoan, zearo hotz jardun ginen, ez girorik ez ezer. Donostia gainera elitistagoa da, dekadenteagoa, jendea ere itxiagoa...
A: Ze musika jotzen duzue?
TX: Bi alorretara zabaltzen da geure lana, bata tradiziora eta bestea gaurko edo atzoko doinu ezagun eta martxosoak ikastera. Honela euskal dantzen aire alaiak jaso eta jotzen ditugu "yellow submarin'' eta "pajaritosporaki"ren ondoan. Dena den errepertorioan sartuko dugun edozein kantari minimo batzu eskatzen dizkiogu, bai kanta berriari eta baita doinu zaharrari, jendea mugi dadila, salto egin dezala, martxa piskat horixe eskatzen diogu, hor sartzen ditugu pasodobleak, habanerak, boogiak ea.
... Bestalde txaranga izan baino lehen txistua, gaita, tobera eta antzeko bertako instrumentoak jotzen genituen, orain dela bost bat urte.
Txaranga Baino Gehio
A: Zein okasiotan jotzen duzue edo noiz ateratzen da txaranga bat kalera?
TX: Hiru emanaldi mota ditugu antolatzailean arabera. Herri eta auzotako festetara deitzen digutenean zerbait ordain digute hortik mantentzen ditugu txarangaren gastoak. Bainan festa hauetaz aparte parte hartzen dugu herri mugimenduen ekitalditan, antinuklearrekin, antimilitaristekin. Lehengo larunbatean adibidez, nuklear iztripu baten simulakroa izan zen bulebarrean, bada han ginen gu gure txarangarekin jendea hara joan zedin animatzen. Azkenik guk nahi dugun guztitan ateratzen gara, afaritxoren bat edo ondo pasa nahi dugula eta tira kalera.
...Donostiako festa askotan ere geure kontura irten gara, zera, C.A.T.en festak espektakulo hutsak direnean norbaitek animatu behar festak. Kaldererotan, Santo Tomasetan, San Sebastianetan ederrak armatu genituen!
...Geurea gainera ez duk jotzea bakarrik, jokoak, zokasaltoak, sua konstituzio enparantzan e.a. denetatik egin diagu, hi, eta jendea gustora, gurekin gelditzen hituen.
A: Tabernak nola portatzen zaizkizue? Oinarrizkoak izango dira zuen jerdunalditan, ez da?
Ondo portatzen zaizkiguk, ez zaie batere kostatzen kalimotxo botilaren bat ematea, eta txaranga batek beti erakartzen dik jendea. Beti bezala ba zeudek pare bat xurra baino xurragoak, horiek ez ditek inoiz ezer aterako, ba zegok aldiz beste bat joaten garen bakoitzean txanpaina ateratzen diguna.
Iñaki Uria
24-25

GaiezKulturaMusikaMusika tradTxarangak
EgileezURIA3Kultura

Azkenak
Munstrok izaki beldurgarriak batzera eramango gaitu puzzle joko frenetikoan

Threes! edo 2048 klasikoen bertsioa prestatu dute Julen Irazokik eta Ibai Aizpuruak, Mikel Dale musikagilearekin batera. Android-en doan deskarga dezakegu euskarazko bideojokoa.


Jakes Bortairu eta Dominika Dagerre militanteak atxilotu dituzte Baionan goizaldean, eta eguerdian askatu

Urtarrilean salmenta espekulatibo bat salatzeko ekintza egin zuen Arberoa Lurra eta Etxebizitza kolektiboak, eta horrekin lotuta egon daitezke atxiloketak. Goizeko seiak aldera atxilotu dituzte, "atea kasik hautsiz eta esku-burdinak segidan ezarriz", Ostia sareak... [+]


2024-11-28 | Jon Torner Zabala
Gehiago Gara jaia egingo dute Antzuolan, hil diren haurrak “bizipozetik” gogoratzeko

Hil Argi elkarteak antolatuta, Bizipoza egitasmoaren laguntzarekin, Gehiago Gara jaia egingo dute abenduaren 15ean Antzuolan. Haurrak galdu dituzten familiak, lagunak, eskolako kideak eta, oro har, hil diren umeak "bizipozetik" gogoratu nahi dituzten herritar guztiak... [+]


Frantziak “immunitatea” aitortu dio Netanyahuri, Libanoko su-etenaren truk

Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk "immunitatea", hau da, babes politikoa duela adierazi du Frantziako Kanpoko Aferen ministroak. Israelgo Haaretz eta Maariv komunikabideek jakitera eman dute Libanorekin adosturiko su-etenaren baldintzen artean zuela... [+]


2024-11-28 | Gedar
Zumaiako Balenciaga ontziolako langileek mobilizazioei ekingo diete, lanpostuen defentsan

Enpresa jo dute egoeraren erantzuletzat, baita erakunde publikoak ere. Langile batzuek bost hilabete baino gehiago daramatzate kobratu gabe, eta ostiral honetan egingo dute manifestazio bat, ontziolatik abiatuta: ez dezatela itxi aldarrikatzeko.


Sindikalismo eraldatzaileaz eta lanaz eztabaidatzeko nazioarteko kongresua Leioan

Ostegun eta ostiral honetan 40 hizlari baino gehiago ariko dira EHUko Leioako campusean Lana eta sindikalismoa XXI. mendean Nazioarteko Lehen Biltzarrean. Lan munduaren eta sindikalismo eraldatzailearen erronkez eta estrategiez eztabaidatuko dute.


2024-11-28 | Irutxuloko Hitza
Mikel Zabalzaren omenezko plaka jarriko du Donostiako udalak larunbatean, Intxaurrondoko kuartelaren aurrean

Donostiako Udalak Mikel Zabalza Garateren (1952-1985) omenezko plaka bat jarriko du larunbat honetan (hilak 30), Guardia Zibilaren Intxaurrondoko kuartelaren aurrean (Baratzategi kalea, 35). Guardia Zibilak gaurko egunez atxilotu zuen Zabalza, 1985ean, Altzako bere etxean... [+]


Plastiko kutsadura mugatzeko negoziaketen azken fasea abiatu du NBEk

Azaroaren 25ean hasi eta abenduaren 1era arte iraunen du Hego Koreako Busan hirian aitzina doan gailurrak. Petrolio ekoizle diren estatuak eta beraien lobbyak oztopoak jartzen dabiltza, ekoizpenaren mugatzerik ez dutelako nahi.


“Hezkuntzak izan behar du patxadatsua eta geldoa”

Eguneroko abiadura itogarritik atera eta eskola-proiektua amesteko, gogoetatzeko denbora hartzea aldarrikatu dute solaskideek, Superbotereak liburua aurkezteko mahai-inguruan. Patxadatsu aritu dira, hain justu, eraldatzeaz, inpotentziaz, ilusioaz, eskola bakoitzak egin beharreko... [+]


2024-11-27 | Julene Flamarique
"Euskara ez den hizkuntza bat” erabili du Barakaldoko Udalak kanpaina batean

Barakaldoko Udalak euskararen erabilera “umiliagarria” egin duela salatu du Sasiburu euskara elkarteak. Salaketa argitaratu ostean kanpainaren euskarazko bertsioa ezabatu du udalak. Halakorik berriz gerta ez dadin arduradunen barkamen publikoa eta behar diren... [+]


2024-11-27 | Leire Ibar
180 eragile baino gehiagok egin dute bat etxebizitzaren eskubidea bermatzearen aldeko mobilizazioarekin

Abenduaren 14an Bilbon etxebizitzaren negozioaren aurkako mobilizazio nazionala antolatu dute Euskal Herriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak eta Euskal Herriko Etxebizitza Sindikatuen Sareak. Ia 200 izan dira auziarekiko elkartasuna adierazi duten eragileak.


2024-11-27 | Julene Flamarique
Gutxienez 2027ra arte atzeratu dituzte berriro ere AHTren obrak EAEn

2024ko otsailean Astigarraga-Hernani tartea amaitu zutenean Abiadura Handiko Trena 2027an prest egongo zela aurreikusten zuen Eusko Jaurlaritzak. Orain Arkautiko lotunearen obren lizitazioari ekin dio Jaurlaritzak; Euskal Trenbide Sarea enpresaren esku utzi du, eta 2027an hasiko... [+]


Erretiroa hartuko du Benito Lertxundik

82 urteko abeslari oriotarrak azken disko bikoitza kaleratu du, Gernikan 2023ko azaroaren 11n eskainitako kontzertuaren zuzenekoa. Eta horrekin bere ibilbideari amaiera eman diola iragarri du.


Materialismo histerikoa
Zuekin nahi dut

Gutxi ateratzen naiz azken urteetan. Askotan esan dut, badakit, baina badaezpada ere. Bertso saio batera joan naiz gaur. “Bejondeizula”. Bai, horregatik abisatu dut gutxi ateratzen naizela, pentsatzen dut zuek kultur ekitaldi askotara joaten zaretela, eta... [+]


Eguneraketa berriak daude