Euskal Teatroa sendotzen ari
Orain dela gutxi euskal antzerki-eskola bat sortzeko berri izan genuen. Donostiako iraileko jaietan egin zen mahai inguru batetan, hain zuzen, euskal antzerkilariek parte hartren zutelarik. Mahai ingurua "Euskal Antzerkilarien Biltzarra" elkarteak bultzatua zen. Eugenio Arorenak, oiartzundarra "Intxixu" antzerki taldearen sortzailea eta gaurkozuzendaria, eta baita ere, antzerkilarien biltzarreko zuzendaria, hontaz eta hainbat gauzetaz hitz eginten digu orain, elkarrizketa honetan.
Euskal Herrian beti izan da imintziorako zaletasona, imintziotan ibiltzeko gogoa. Kasu nabarmenena baserrietan egiten zen arta zuriketarena-da. Orduan gauza asko egiten hituken, esate baterako sorgin afariak, eta hauk nola ziren jakiteko ikus ditzakegu Laboaren bertsoak: "baga, biga, higa...". Hartako giroa erabat librea zen. Zergatik giro hau arta zuriketan? Oraindik ere ehun urtetako zahar batek esango dik: "Zazpietarako, etxera erretiratzen ziren neskak. Orduan, aprobetxatu egiten zen arta zuriketa libertade osoa ibiltzeko". Amodio librea ,gazteen arteko tratuak, hori dena hantxe egiten zen Aurreneko etapan bertso eta kanta izaten zen, giroa prestatzeko ; bigarrenean,- dantza eta erreprensentazioak; eta hirugarrenean berriz, desmadrea. Askotan, bertsotan herriko apaizaren kontra jokatzen zen, giroa halakoxea baitzen.
'Labaiengo apezak
semetxo bat bedu
osaba erraiten dio
barak hala nahi du.
Ez da gaizki errana
konprenitzen badu
aitek meza emanda
semeak lagundu".
Eta subkonszientean nola geratu den ikusteko, kontatuko dizut orain
bertako gertaera bat; Larruquert-ekin Zubietara joan ginenean,,pelikula bat egitekoj arta zuriketa filmatuz. Sartu ginen etxe batera, eta esan ziguten"jarri hor, eta zu hor", eta orduan mutila eta ondoan neska, mutila eta ondoan neska gelditu ginen.
Beharbada, gerra bukatu eta berehala egon zen teatro indartsu bat. bainan oinarririk gabe,zeren beti politika ikusmoldetik egiten baitzen teatroa. Eta nik uste dut antzerki ikusmoldetik joko politiko bat egin behar dela. Aldrebes egiten badugu gero horrek ematen ditu ondorioak, diferentziak eta sesioak, eta honela desegin da talde asko eta asko. Orain ez da hori gertatzen. Orain finkatzen ari da teatroa. Iparraldean badira bost talde, eta denetara hamabi edo hamairu talde. Nik uste dut geroz eta gehiago sendatuko dela teatroa.
Orain eman behar dugun pausoa euskal eskola bat sortzea da, eta gero aztertu erdaldun diren lurraldeen egoera. Zeren badira Erriberan, Bizkaian, Iparraldean. eta baita ere Gipuzkoako zenbait toki, bi orduko emanaldi bat euskarazeraman ez dezakeena, noski, euskaraz ez dakitelako.
Martxa hau maniobra elektoralista bat iruditzen zait, zenbaltalderdi politikoassmatuta. Momentu honetan, gauza guztiak oraindik sendotu beharrean dandelarik, ezin da nere ustez hainbeste diru horretan erabili, lanean ari diren taldeei laguntzarik gabe utziz. Eta- gero, nola egin daiteke muestra hori hiru probintzitan, Nafarroa ukitu gabe?
AEBetako Ozeanoko eta Atmosferako Administrazio Nazionalaren (NOAA) ikerketaren emaitza zabaldu du Nature Climate Change aldizkariak: bereganatzen zuen karbono dioxido eta metano kopurua baino gehiago isurtzen du orain tundrak.
Euskal Herriko eta Kataluniako indar eskuindarrek bat egin dute PPrekin eta Voxekin, zerga ez luzatzeko.
Bi erizainetatik batek lanean eraso sexistak jasaten dituela azalerazi du Erizainen Ordenak joan den urte bukaeran egin ikerketak. 21.000 erizainek ihardetsi dute, sektore pribatu, publiko eta liberaletik. Hauetan 2.500 gizonak dira.
Asiak jarraitzen du izaten kazetari gehien atxilo dituen kontinentea: 2024an atxilotutako kazetarien %30 baino gehiagorekin. Txina, Israel eta Myanmar izan ziren berriemaile gehien espetxeratu zituzten estatuak iaz. Osotara, 200 kazetari baino gehiago hil eta ehunka zauritu eta... [+]
“Independentziara egin beharreko bideaz” hausnartzea da helburu nagusia. Apirilaren 20an, Aberri Egunarekin batera, Berriozarren ospatuko duten Gazteon Eskutik jardunaldia izango dute azken geltoki.
Valentziako tanta hotzaren ondoren hondamendiaren itzala beste leku batzuetara ere hedatu da: zer gertatuko litzateke horrelako denborale erraldoi batek Esako urtegi handitua kolpatuko balu? Eutsiko ote lioke presak? Urak gainezka egingo ote luke? Galderak hor daude eta... [+]
-(1).jpg)
Brasilen suteek 30,86 milioi hektarea baso eta eremu natural suntsitu zituzten iaz, Italia osoaren azalera baino gehiago. Suteek %79ko igoera izan zuten 2023arekin alderatuta, Fire Monitorren ikerketa batek agerian utzi duenez.
Astearte gauean egin dituzte pintaketak, bizilagunek azaldu dutenez. Fatxada nagusia, bertako ateak eta alboetako paretak margotu dituzte. Gazte Koordinadora Sozialistak urtarrilaren 25rako deitutako mobilizazioarekin bat egiten du aldarriak.
Groenlandia, X. mendearen amaiera. Lehen esploratzaile eta kolono eskandinaviarrak uhartera iritsi ziren. Baina XV. menderako kokaleku horiek abandonatuta zituzten eta jatorrizko inuitak geratu ziren. Baina 1721an, Hans Egede misiolariak espedizio bat antolatu zuen eta kolonoak... [+]
Salbatore Mitxelena ikastolak 140.000 euro ordaindu beharko ditu, Eusko Jaurlaritzak Haur Hezkuntzarako ezarri dion matrikulazio muga gainditzeagatik, baina zortzi ikasleak mantenduko ditu, negoziazioen ondorio. Hezkuntza Sailaren erabakiak eta jarrerak salatu ditu ikastolak.
Lapurdiko hezegunea funtsezkoa da biodibertsitatearen biziraupenerako. Proposamena eremuan zabaldu dute eta Errobi inguruko sistema hidrauliko osoa barnean izango luke; Baionako, Angeluko, Basusarriko, Milafrangako eta Uztaritzeko Aturri ibaiaren ibaiadarrak, esaterako. Bost... [+]
Lehen aldia da Hego Euskal Herriko euskal gehiengo sindikalak armagintza industriaren moldaketaz taldean eta modu publikoan hitz egiten duena. Aurreko hilabeteotan mugimendu antimilitaristak bilera bana egin du lau sindikatuokin, produkzio militarra “sozialki... [+]
Nafarroa Arenan Mitoaroa ikusten izandako lagun batek “telurikotzat” jo zuen entzun-ikusi-sentitutakoa. Niri ere hala iruditu zitzaidan telebista medio etxetik hauteman nuena.
Pentsa daiteke Mitoaroak piztutako grinak eta atxikimenduak proiektuaren ikusgarritasuna... [+]