"Umeen Deia"-ren Sortzaillea Izketan Gurekin


2021eko uztailaren 23an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
"Umeen Deia"-ren Sortzaillea Izketan Gurekin
Murieta'ko Aita Felipe nor dan esan bearrik ez da leku askotan. Naparroa'n Batezere, bertsolari-jai guzietan an aurkituko dezue kaputxino onen par-irrizko arpegia, beti atsegin, beti pijo. "Umeen Deia'n beste aldetik, bere izen otrdea APALA duala, Euskalerriko alde guzietan irakurria degu.
Atea iriki digu ta or degu begien aurrean bere gelan, maiko paper naste baten erdian, ta aien alboun idaz teko makina bat agiri dala. Aren gela liburuz betea ikusten degu, ta euskal-liburuz ala ere ,apala guziak beteak dituala. Euskera alde Saiatu da benetan, eta ori bide dala, Euskaltzaindia'n bere lagan urgazleetakoa egin du.
Beste berriketa uts batzuen ondoren, gure arira jo degu:
–Zer dala-ta asi zinan UMEEN DEIA argitaratzen?
–Bide apal eta ixilletik jo nuan Umeen deia sortzerakoan; onela, nere ustez joka bear zan erriaren biotza ikutzeko. Aundien arreta iristeko, aurrak lenbizi gureganatzea zan biderik egokiena.
–Ta nola ikusten dezu Euskeraren egoera?
–Nik Euskalerrian iru zati banatzen ditut: a) Gure aurrekin buru-belarri ari diranak. Ez dute auek lan arina: Iraupena ta biotz aundia bear. da-ontarako. b) Ezer egiten ez duten euskaltzale negarti alperrak, eta c) Beren ezaguera ere galdu duten euskaldun goienak. Banaketa au gogortxoa irudituko zaie zenbaiti baina benetan aztertzen ba-dute, onela gaudela ikusiko du edozeinek.
–Ta euskal-liburu ta aldizkarriez, zer esaten diguzu?
–Euskeraz agertzen dan guzia, nerekiko, inoiz baino goiago da gure egunotan, baina oso gutxik irakurtzen ditu liburu ta orriak. Oietan darabilten euskera nolakoa dan esateko ez naiz ni gai, baina ortan aituak diotenez, oso eragin txikia dute gure errietan.
–Euskera batera ekartzeko egiten ari diran aleginei zer irizten diezu?
–Oso bearrekoak dira alegin oiek, nere iritziz; baina ala ere, gure aurrenengo alegina, erri bakoitzean bertako euskera indartzen jarri bear dugu.
–Ze eragozpen ikusten dituzu gure euskera indartzeko bide auetan?
–Ni ez naiz inor ortaz itzegiteko. Ezpainago euskeraz ondo jantzia.
–Euskeraren etorkizuna beltz ikuste al-dezu?
–Beltz ikusiko ba-nu, ez nuke ortan lanik artuko. Ni itxaro pentsaa naiz. Baina nere aldetik ikusten dadana, au da: etxe-aurrea edertzen aritzea baino asgazaz bearragoa da zimenduak sendotzea; etxea error-zarian baitaukagu.
–Ta zergatik jo dezu aurretara bakarrik, euskeraz idatzarazteko?
–Ez aurretara bakarrik. Batxiller mutil eta neskatxak ere idatzi dute bi aldiz Umeen Dei herezietan. Izan ere egia arek ziona: zargatik ama . lau urtetik berahouk bakarrik idatzi beur date zare aldizkarian? "Ez dugu euskaldun guziok maitatu, mintzatu ta esiribitu bear gure Euskeran?".
Azkon-itz auek entzun ondoren Aita Murieta'ri eskerrak ematea besterik eztegu falta. Ala egiten degu ta beraren lanari iraupen eta ondoren aundia opa diogu.
CALOS CLAVERLA
Aita Murieta, "Umeen Deia"ren zuzendaria
4

GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaAldizkariak
GaiezHizkuntzaEuskaraNormalkuntzEgoera
PertsonaiazMURIETA1
EgileezCLAVERIA1Kultura

Azkenak
Funtsezkoa jendea da

Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]


Lanbroa

Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]


Euskaraz bizitzeko, Euskararen Errepublika

Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektuak lehen urtea ospatuko du abenduaren 1ean

Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]


Gazako %36 guztiz suntsitu dute, base militarrekin lurraldearen kontrola segurtatzeko

Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]


2024-11-22 | Andoni Burguete
Etekin egarriak itotzen duenean

Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]


Planifikatzen ez duen Nafarroako Energia Planaren kontra alegatu dugu

Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.

Gobernuak aurkeztu... [+]


2024-11-22 | ARGIA
Languneko zuzendari Lohitzune Txarola
“Hizkuntza gutxituen pisu ekonomiko eta estrategikoa aldarrikatu nahi du Langunek”

Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Biriatuko Arbolaren Besta hemen da

Azaroaren 23an egingo dute tokiko arbola, fruitondo eta landare ekoizleen azoka. Horrez gain, egitarau oso indartsua prestatu dute 22 arratsaldetik hasita 23 iluntzera arte: bioaniztasunari buruzko mahai-ingurua, sagarrari buruzko mintzaldia, "Nor dabil basoan?"... [+]


Euskarazko testuak ahots bihurtzen dituen patrikako gailu inteligentea merkaturatu dute

Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta... [+]


2024-11-22 | Antxeta Irratia
“Feministon aurkako oldarraldia” gelditzeko indarrak batu dituzte Lizuniagan

Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]


2024-11-22 | Gedar
Espainiako Gobernuak ez ditu harremanak apurtu Elbit Systems armagintza-enpresa sionistarekin

Espainiako Defentsa Ministerioaren 6 milioi euroko esleipen publikoak jaso ditu aurten enpresak. Margarita Robles ministroaren arabera, urriaren 7tik ez diote "armarik saldu edo erosi Israelgo Estatuari", baina indarrean zeuden kontratuei eutsi diete. Elbit Systemsek... [+]


2024-11-22 | Joan Mari Beloki
Errusofobia lehen eta orain (II)

Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]


Eguneraketa berriak daude