Kooperatiben Inguruan


2007ko otsailaren 21ean
Kooperatiben Inguruan
"Egungo ekonomia arazoak konponbide politikoak eskatzen ditu" (Antxon Perez de Callejak).
Era askotora egin daiteke kooperatibaren azterketa; heldu leku asko ditu kooperatiba batek; kooperatiba ez da enpresa fenomeno hutsa; kooperatibaren errealidade honek kezka, asmo eta pentsaera nagusi batzuk ezagutu ditu bere sorrenn bai bere hazkunde osoan.
Baina, besteak beste, enpresa ere badugu koopertiba, eta bere inguruan gaurregun dauden arazo eta problemale ezagutu nahirik kooperatibismoaren barruan enpresa orazo nagusienen ardura duen Antxon Perez de Eallejaren gana jo dugu Arrasatem. Gogoz eta sakon erantzun dio gure galdera soutari.
-- Antxon, kooperatibismoaren arazoa aipatu baino lehen, Euskal Herri osoaren industria giroari gain begirada bat emango ahal zenioke? Gure herriaren industria indarra haundia ahal da?
-- Bertako egoera ezagutzen ez duenak besterik uste Juen arren, gure industria eta gure ekonomia kinka larri batetan dago. Eta gaurregun krisi hitza aipatzearekin topikotara jotzen dugula dirudi, baina egia da, Izan ere gure krisia ez da ekonomkoa bakarrik, ez da mendebalean ezagutzen dugun krisia bakarra. Askoz sakonagoa eta larriagoa dugu. Egungo krisia beste estatuetan konpondu, eta, gero, gure artekoak jarraituko du. Batez ere ekonomiaren kinkaz gain industriarenakin zer ikusia duen krisia ere geure artean dugulako.
-- Bapatean gaiari bere muinetik heldu nahi diozula ikusten dut. Adieraziko ;ahal diguzu zertan datzan industriaren kinka hori?
-- Euskal Herriari begira industria oso desberdinki indartu dela ikusten desekilibrio haundiak daudela, egiazko planitikaziorik gabeko industriakuntza dela. Horretaz gain, gure industriak; urte onak ezagutu ditu, hasi eta indartu da zenbait industria 1959. urteaz geroztik batipat. Baina hazkunde horrek pipia berekin ekarri du. Egiazko barne aldaketarik gabe eman den aldaketa izan da.Toki askotan, duela 15 urte egiten ziren gauza berak. eta era berean egiten dira. Ahalik eta arriskurik gutxienaz jokatu da, babesturik, hesi barruan mugitu da, esportatzearen arazoari ez zaio erantzun zehazik eman. Eta zuloak eta artesiak nabarmenduz joan zaizkigu.
-- Honetaz besterik esango ahal zeniguke ?
-- Inbersio berriak egiteko nagikeria sumatzen da. Ugazabak seguridade bat nahi du bere etekinik eman dezan. Eta azken aldi honetan bai politika aldetik dagoen zalantzagatik, bai konfliktibida dea tarteko delarik, oso gutxi inbertitzen da azkenaldi honetan.
-- Kooperatibaz mintzatu baino lehen, hitz gutxietan zehaztu egizkiguzu egungo momentua eta bertatik goruntz jotzeko irtenbideak.
-- Hara, itsuak ikusten duen zerbait da. Ez dugu petroliorik, ez dugu lan gai edo materia primarik, guk jateko beharr dugun hainbat ez dugu sortzen.
Gai honetan, beraz, erabat besteren inorroi gaude. Eiauzak kanpotik ekartzera behartuak gaude. Eta industria indartsua bagenu, gaitzerdi. Baina enpresen erdiak ez daude konpetitzeko gertuak.
-- Eta, hau, nola konpondu?
-- Ez dago bakarka jokatuz konpontzerik. Lehenago, bakoitzak uste zuen eran edo gogoak ematen zion eran lantegiakiak martxan jartzen zituen eta ahal zuen bietatik jotzen zuen. Egungo egoerari ez diezaioke ugazabak erantzun zehatz sakonik eman. Honek planteamendu berriak eskatzen ditu, politiko aldaketak eta sakonak eskatzen ditu, planifikazio baten beharrean gara,ezin gintezke orain arteko aterpean lasai egon, kanpora plazaratu beharrean gara, konpetibitadearen arazoari erantzun bat eman behar zaio, joanak joan etorkizunari begira jokatu behar dugu.
-- Guzti hori nola hezurmamitu da kooperatibetan? Krisi momentu honek nolako ondorioak izan ditu kooperatibetan?.
-- Bi krisi mota daudela esan dugu. Ekonomiaren aldetik gainontzekoa pasatzen ez den neurrian gu ere ahal dugun eran ibiliko gara. Baina industriaren kinka orokorrari gehiago begiratu diogu eta erantzun bat eman nahirik gabiltza.Kooperatibak rentableak izan daitezen saiatu gara bertan gazteriaren eragina sumatzen da, kooperatibetako langileak bataz beste gazteak dira. Bestalde, kooperatibak berri samarrak ditugu, gaur gaurko produktoak sortuaz jokatu du-
-- Etorkizunari begira besterik ere behartuko duzue...
-- Hori da gure kezka. Lankide Aurrezkia, berarekin bat eginik jokatzen duen guztia, dugu oinarri. Honek halako segurantza bat ematen digu. Horretaz gain, gure morrontza gehienbat teknolojikoa izan ohi dela ikusiz, teknika mailan besteren menpean gabiltzala oharturik. gu geuk behar ditugun gauzak sortzeko ikerketa zentro bat sortu du, honen aurkikundeetaz baliatuko diren kooperatibek finantziatua. Inbestigazioa da gure etorkizuna. Eta praktikari begira, konpeitibidadeari aurpegi emanaz, esportazioa landuko duen departamendu bat sortu da. Gaurregun, jakina da, lantegi batek ez dezake nolanahi kportazioaren arazo hau ongi antolatu. Baina kooperatiben elkartzeak horrelako ondorioak dakartzi.
-- Kooperatiba berriak sortzen ahal dira ala geldi zaibiltzate momentu honetan?
-- Urtero lauren bat kooperitiba irekitzen ditugu, eta bataz beste lan postu bakoitzeko bi miloiren kostea izan ohi dute. Ez dira haundiak, hirugarren urte aldera hirurogeitik eta ehundik behera langile izango duten kooperatibak. Industria sailean atzera samarturik edo gutxi industriatuak dauden tokiak dauzkagu gogoan. Eta kanpotik ekarri ordez bertan sor daitezkeen etna kanpora gaitezkeen gauzak lantzen saiatzen gara.
-- Gure herrian gutxi industriatutako lurruldea ia erabat industriatu gabea, ipar aldea dugu. Bestalde, industriarik ezaren ondorioak, zeintzuk diren inkurleak dakike. Kooperatiba mailan gai honetan zerbait pentsatu ahal.
-- Hego aldeko euskaldunok ez gaude ipar aldeaz ahaztuta.. Baina kooperatibak sortzeko eraginik haundiena bertatik sortu behar du. Giro bat behar da. Inoiz elkarrizketaren bat edo beste izan den arren, arazo hau oraindik mamitu gabea dago ipar aldeko kooperatibakuntza gure aldetik egiteko. Agian, bertan sortu beharko luke mugimendu bat eta bertatik indartu. Baina gainditu beharrezko baldintza asko egon ohi da
-- Kooperatibak haundituz joan diren bezala euren izpirituaz derizkiozu?
-- Kooperatibak, gainontzeko -erakunde oro bezala, haziz eta hedatuz joan den neurrian, izpiratua indar galduaz joateko arrizkurik izan du. Bestalde, kooperatiba batzuk eta jendez haundiegiak direla ez dago dudarik; Masifikazioaren arriskua haundia da eta demokrariaren baldintza permiazkoenak arriskupean jarri daitezke. Arazo honetaz ere kezkati gabiltza, jende pilaketa betidanik izan da kaltekoa. Eta ez hori bakarrik, metodoak ere zalantzapean jarri beharrean gara. Produkibidade baten onerako,"trabajo en cadena" eta horrelako sistemak onak izan daitezke, baina pertsona menderatzen duten neurrian oso eztabaigarriak dira teknika hauek.
Kooperatibaz hitzegin dugu Antxonek bere iritziak garbi azaldu dizkigu. Industria lur jota dago eta ez dago etorkizuna zuzentzerik politiko baldintza batzuk lortzen ez diren bitartean. Eta euskal ekonomiaren aldeko politika baten beharrean gara.
Mikel Ugalde
19-20


Gaiez\Ekonomia\Kooperatiba\Kooperatibi
Pertsonaiaz\PEREZ DE1
Egileez\UGALDE1\Ekonomia

Azkenak
Harrera premia aurreikusiz Zumeta margolaria

Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]


Trump-ek distentsio nuklearra eskaini die Errusia eta Txinari

Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.


Sexu jazarpena leporatu dioten EHUko irakaslea eskoletatik kanpo utzi du errektoretzak

EHUko Errektoretza Taldeak hedabideetara igorritako ohar baten bidez jakinarazi du neurria: "Unibertsitateak baieztatzen du salatu duten irakaslea jada klaseetatik at dagoela eta ez dela fakultatera joango kasua argitu arte".


AHT Hego Euskal Herrian: 15.000 milioi euroko inbertsioa Irunera abiadura handian iristeko?

Abiadura handiko trenaren aurkako manifestazioa egingo dute Iruñean larunbat honetan AHT Gelditu plataformak deituta, 12:00etan Diputaziotik abiatuta. Castejon eta Iruñea arteko trenbidearen eraikuntza lanek aurrera jarraitzen dute eta Espainiako Garraio... [+]


Emeadedei + Mahl Kobat
Gutaz ari dira

EMEADEDEI + MAHL KOBAT
NOIZ: otsailaren 2an.
NON: Zuiako gaztetxean, Murgian.

----------------------------------------------------

Iazko irailaren 20an izan genuen lehen aldiz musika kolektiboaren berri, sortu berri zuten sare sozialeko profilean: “Hemen da Hil da... [+]


2025-02-14 | ARGIA
Adin txikiko beisbol jokalari bati musu emateagatik entrenatzaile bat kondenatu dute

Adin txikiko neskak 2023an salatu zuen entrenatzaileak hiru aldiz musukatu zuela bere baimenik gabe. Nafarroako Probintzia Auzitegiak Iruñeko epaitegiak ezarritako zigorra baieztatu du. Entrenatzaileak ezingo du harreman zuzenik izan adin txikikoekin inongo lanbidetan eta... [+]


2025-02-14 | dantzan.eus
Inauteriak 2025 oinarrizko egutegia

Kaskarotak eta maskaradak urtarriletik dabiltza martxan, Malerrekakoak etorri dira segidan eta pixkanaka han eta hemen ospatu dira inauteri festak. Aurten, ordea, data nagusiak berandu datoz oso; Kandelaria egunean Hartza esnatu zen, baina ilargiari begiratu eta beste pixka... [+]


2025-02-14 | Sustatu
Itzulinguru ikerketa: itzulpen automatiko aurreratuak nola eragiten dio euskarari?

Sozioluinguistika Klusterrak, zenbait erakunderen laguntzarekin eta Asier Amezaga, Eduardo Apodaka eta Asier Basurtok landutako lanean, Itzulinguru izeneko proiektuaren emaitzak argitaratu ditu. Itzultzaile neuronalek (azken belaunaldiko itzultzaile automatikoak, zeinak euskaraz... [+]


2025-02-14 | Euskal Irratiak
David Gramond
“Gizartea beldurrarazteko baliatu zuten tortura, militantziari uko egiteko”

Otsailaren 13a Torturaren Kontrako eguna izanki, Euskal Herriko Torturaren Sareak gutun publiko bat igorri du. Poliziek torturatu euskal jendeen lekukotasunak bildu, eta aitortza egiteko xedea du sare berri horrek Euskal Herri osoan. Torturatuak izan diren 5.000 pertsonei... [+]


2025-02-14 | Gedar
Munichen, manifestazio sindikal bat harrapatu eta gutxienez 21 pertsona zauritu ditu gizon batek

 Ibilgailu baten bidez, Ver.diren protesta batean zeuden manifestariak aurretik eraman ditu. Duela egun gutxi, supremazista zuri batek 11 pertsona erail zituen Suedian.


Gizon bat atxilotu du Guardia Zibilak Amurrion, hildako bi agenteren kontura sare sozialetan barre egitea egotzita

"Polizia hila, baratzerako ongarririk onena" idatzi zuen atxilotuak sare sozialetan, eta lau milioi jarraitzaile baino gehiago ditu bere profilak, Guardia Zibilak azaldu duenez.


Iruñeko Laba, agur labur bat, irailean indarberrituta itzultzeko

Larunbat honetan itxiko dute Laba ostatua Iruñeko Gazteluko plazan eta, bitxia bada ere, egun osoko festarekin ospatuko dute itxiera, agurra ez baita behin-betikoa: Labak ondoko Windsor tabernarekin bat egingo du, obrak hastera doaz, eta beranduenez irailean berriz... [+]


Eguneraketa berriak daude