Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
igandea 2025eko otsailaren 16an
Kooperatiba mugimendua Euskal economiaren inguruan
Gobernuaren dirulaguntza ofizialari bagagozkio, guk orain arte egin ditugun inbertsioak (inmovilizado fijo), hamabost mila miloira iristen dira, lortu ditugun laguntzak bederatzirehun miloi baino izan ez direlarik, hau da, ehuneko 6 bataz beste. Haatik, Gipuzkoan, "Acción Concertada", delakoa lortzen duten laupabost siderurgi industria handi hoiek, bederatzirehun miloi haina eskuratzen dituzte bakoitzak.
Gertatzen da kooperatibari ematen zaizkion diru-laguntzak zabalkunde eta oihartzun gehiago izaten dutela. Eta oihartzun hau Ministeritzara ere iritsi da. Oraintsu, ministroaren aginduz xehetasun guztiak eskatu dizkidate, gainerako espainiar probintzietan diru guztiak Arrasatera, Gipuzkoara, etortzen direla uste baitute. Datoak ikusi ondoren, ordea, ministroak berak esan du, hemen beste inon baino lanpostu gehiago sortzen direla, eta proporzioz inon baino laguntza gutiago jasotzen ari garela.
Prezioak botatzen direla ere ez da egia. Esan beharrik ere ez, kooperatibak ez direla dirua galtzeko sortuak. Mundu kapitalista batetan ari da, eta merkatu-ekonomia ireki batetan. Beraz, bizi egin behar du, iraun, eta irabazpide batzu lortu behar ditu lanpostu berriak sotzearren. Hala ere, teknologia aurreratuago batez prezioak murriztu ahal baditzake, hori beste kontu bat da.
Zentzu honetan, guk lehenengo entrepresak eraiki genituenean, ez genezakeen pentsa inmigrazio problemaz. Ez genuen kontutan hartu, lanpostu berriak sortu-ala, etxegintzan ziharduen etorkin hainbat kooperatiba entrepresetara pasatuko zenik, eta haiek etxegintza pasatuko zenik, eta haiek etxagintzan utziriko zuloak, beste etorkin batzuk beteko zutenik. Problema hau, bestalde, gizalege hutsez aztertuz gero behintzat, arbuiagarri ez dena.
Hauk honela, oreka hori defendatzeko, giza erlazioak ahalik eta onenak izan daitezen, eta goi teknologiazko eskulana lortu nahirik, iadanik burutua dugu 1980, urtean amaitzeko den epe luzerako plangintza bat. Asmoon arauera, lau urte barru gure teknologia bertako gizonak lan dezakeen gorena izango da, eta giza hazkuntza berriz, soziologi oreka ez bortxatzeko neurrikoa.
Hemendik aurrera gure politika Euskal Hcrriko lurraldeen arteko oreka lortzeari begira burutuko da, eskualde behartsuenak landuz, Nafarroa eta Araban gehienik. Horrez gainera, hiriburuetan dugun presentzia gehitu beharra dugu, urria baita. Gure plangintza industri entrepresa berriak muntatzean oinarrituko da lehenik, entrepresa inguruko hazkuntzaren motor gisa suertatzen denez gero.
Gainera, nekazari industria, etxagintzak, elebiko irakaskuntz kooperatibak, zerbitzu mailako erakundeak eta beste ditugu gogotan. Bai eta, azkenik, astiari.buruz ere, lanorduetatik aparteko denborari buruz alegia, zerbait egin nahi genuke.
Edozein ekonomia zein giza ekintzaren barne-egituran, politik planteamendu bat suma daiteke. Beraz, politik instalapen desberdin batetan, autonomi errejimen baten inguruan zein autogestiozko erakunde bizkorrago batzuen ondorioz, Lan Kide Aurrezkiak orain arte azaldu ez duen bezalako konportamendu guztiz desberdina agertaraz dezake.
Hitz batez esanaz, Lan Kide Aurrezkiaren noizbaiteko planteamendu berrien ardatza, euskal autogobernu edo foralitate baten ondorioz izango litzateke posible. ,Artean, lehen esandako plangitza da gaur balio duena, entrepresa dinamika bat landuz eta euskal eremurik behartsuenei ekinez.
Lehenengo motakoari buruz, ezin uka azken hiru urteotako egoera larria. Azken honek ere zerikusi haundia du inbertitzeko orduan, honelakoetan ilusio eta baikortasun askobehar baita.
Arrazoi estrukturalei bagagozkie, berriz, kontutan hartu behar da beste rejio batzu Euskal Herria baino maila beherago batetan daudela, eta hutsetik hasten denaren azelerapena beti dela proportzioz goian dagoenarena baino azkarragoa. Nolabait esateko, Alemanian autopistaz ibiltzearen gehitzea ehuneko 2 izan zen iaz, Euskal Herrian, Bilbotik Behobiarakoan, ehuneko 24 gehitu den artean.
Baina kooperatibagintzari dagokionez, iaz 3.600 miloi peseta inbertitu genuela esan nahi nuke eta aurten 3.000 miloira iritsiko garela uste dut, zerbait gutiago, beraz. Dena den, kooperatiben inbertsioak bestelako entrepresenak baino goragotik arituko direla uste dut. Eta ez finantziabide gehiago dugulako bakarrik, politika bezela erabaki dugulako baizik, eta herriak beharrezko ekonomi medioak eskaintzen dizkigulako. Izan ere, urtero, Lan Kide Aurrezkiaren pasiboa 4.000 miloiz gehitzen duen komunitate bat badago eta atzetik datorkigun bultzakadak behartzen gaitu inbertitzera, komunitate horren onetan
Nik ez dut esaten hori egia ez denik, baino ez nuke gutiespeneko zentzuz erabili nahi, eta are gutiago demagogikoz. Uste dut, Euskal Herrian lehen baino gutiago inbertitzen bada, orain arteko autarkiari nahi haina inbertitu duen oligarkia zezenari adarrak ikusten hasi delako dela.Europar merkatua gero eta hurbilago ikusten denean, konpetentzia zaila, ez dela horren erosoa entrepresari izatea, eta baita ere ETA-ren mehatxuak gainean ere, ba... inbertsioak gutitzera datoz. Bestalde, Gobernua estatu barruko eskualdeen arteko desberdintasunak gutitzeko politika praktikatzen ari da, eta banketxeetatik biltzen dituen errekurtsoak eremu behartsuagoenetan barreiatzen hacia
Euskal Herriko inbertsioak gutitzea boterearen erabakiagatik bakarrik dela esatea demagogia iruditzen zait. Zeren kooperatibek inbertitzen baitugu --aurten mila lanpostu berri sortuko ditu-- eta inork ez digu kontrakorik esaten. Zergatik ez dute besteek beste hainbeste egiten? Nork bere arrazoiak izango ditu, baina atxakia bezala beti estatuari errua botatzea... hori guzti hori ipuina da!
Euskal Herrian bederatzi aurrezki kutxa daude , eta bozpasei banku ez nolanahikoak.
Guztiok elkartuko bagina, ez ote ginateke aski eta nahiko Euskal Herriko problemak konpontzeko? Non dira euskaldunak, beti goitik etorri behar duen soluzioaren zain egon gabe? Ez ote gara guztion artean beharrezko finantziabideak lortzeko? Botere zentralari errua erantziz, geure problema konpontzen al dugu? Hauzia hor da, eta soluzioa, neurri haundi batean gure eskuetan. Eta ez interes eta arrazoi ekonomikoengatik bakarrik, bai eta politikoengatik ere.
Haatik, hemen sortu behar den entrepresak homogeneoa izan behar du, eta bertako gizonari dagokiokeena, neurri gabeko inmigrazioa erakarri beharrean. Dagoen euskal entrepresak egin behar duena zera da, hots, gurea bezalako herri bati dagokion entrepresa mota aztertu, teknologia era, prezisio maila, lanpostu bakoitzeko inbertsio maila, jakintza maila eta bestelako datoak ezagutu, euskal entrepresak nola izan behar duen hildoa markatuz.
Ekologi oreka alferrik galtzen duten entrepresak egiten baditugu eta peoitza behar duten eratakoa, ondorioak ezin kaltegarrioagoak izan daitezke, ekologi desoreka bera baino askoz larriagoa giza desoreka suertatu suertatuko delarik. Gauzak orain arte bezela jarraitzen badute, denbora guti barru profesional eskoletatik ateratzen diren teknikariek kanpora joan beharko dute, kanpoko kulifikapen gutiko eskulana, ordea, hona etorri.
Honegatik, bildur gabe esan behar da, euskal entrepresari batek eremu haundiak behar baldin baditu, eta kulifikapen gutiko eskulana entrepresa entrepresa bera eraman beharko duela status hori gertatzen den tokira, eta ez, ordea, hango gizonak hona ekarri, zeren azken batean, etorkinak ere askoz zentratuagoak daude beren sorterrian eta beren pentsamoldeko gizartean.
Orain arte entrepresari onak izan direnei jarri dezatela eskatuko genieke, eta jarraitzeko gogorik ez dutenei, ez dezatela gazteen iluziorik oztopatu eta posibilitaterik moztu. Aurrera jarraitu behar dugu. Eta ez naiz baikorra, baina 1980. Urtean 20.000 langile izango gara kooperatiba mugimendu barruan. Pausuz pausu nork bere saila landu behar du.
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
#2
#4
dantzan.eus
Azkenak
2025-02-14
Inaxio Mendizabal Arrese
Harrera premia aurreikusiz Zumeta margolaria
Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]
2025-02-14
Xabier Letona Biteri
Trump-ek distentsio nuklearra eskaini die Errusia eta Txinari
Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.
_2.jpg)
2025-02-14
Lander Arbelaitz Mitxelena
Sexu jazarpena leporatu dioten EHUko irakaslea eskoletatik kanpo utzi du errektoretzak
EHUko Errektoretza Taldeak hedabideetara igorritako ohar baten bidez jakinarazi du neurria: "Unibertsitateak baieztatzen du salatu duten irakaslea jada klaseetatik at dagoela eta ez dela fakultatera joango kasua argitu arte".
2025-02-14
Xabier Letona Biteri
AHT Hego Euskal Herrian: 15.000 milioi euroko inbertsioa Irunera abiadura handian iristeko?
Abiadura handiko trenaren aurkako manifestazioa egingo dute Iruñean larunbat honetan AHT Gelditu plataformak deituta, 12:00etan Diputaziotik abiatuta. Castejon eta Iruñea arteko trenbidearen eraikuntza lanek aurrera jarraitzen dute eta Espainiako Garraio... [+]
2025-02-14
Udane Barinagarrementeria Laka
Emeadedei + Mahl Kobat
Gutaz ari dira
EMEADEDEI + MAHL KOBAT
NOIZ: otsailaren 2an.
NON: Zuiako gaztetxean, Murgian.
----------------------------------------------------
Iazko irailaren 20an izan genuen lehen aldiz musika kolektiboaren berri, sortu berri zuten sare sozialeko profilean: “Hemen da Hil da... [+]
2025-02-14
ARGIA
Adin txikiko beisbol jokalari bati musu emateagatik entrenatzaile bat kondenatu dute
Adin txikiko neskak 2023an salatu zuen entrenatzaileak hiru aldiz musukatu zuela bere baimenik gabe. Nafarroako Probintzia Auzitegiak Iruñeko epaitegiak ezarritako zigorra baieztatu du. Entrenatzaileak ezingo du harreman zuzenik izan adin txikikoekin inongo lanbidetan eta... [+]
2025-02-14
dantzan.eus
Inauteriak 2025 oinarrizko egutegia
Kaskarotak eta maskaradak urtarriletik dabiltza martxan, Malerrekakoak etorri dira segidan eta pixkanaka han eta hemen ospatu dira inauteri festak. Aurten, ordea, data nagusiak berandu datoz oso; Kandelaria egunean Hartza esnatu zen, baina ilargiari begiratu eta beste pixka... [+]
2025-02-14
Sustatu
Itzulinguru ikerketa: itzulpen automatiko aurreratuak nola eragiten dio euskarari?
Sozioluinguistika Klusterrak, zenbait erakunderen laguntzarekin eta Asier Amezaga, Eduardo Apodaka eta Asier Basurtok landutako lanean, Itzulinguru izeneko proiektuaren emaitzak argitaratu ditu. Itzultzaile neuronalek (azken belaunaldiko itzultzaile automatikoak, zeinak euskaraz... [+]
2025-02-14
Euskal Irratiak
David Gramond
“Gizartea beldurrarazteko baliatu zuten tortura, militantziari uko egiteko”
Otsailaren 13a Torturaren Kontrako eguna izanki, Euskal Herriko Torturaren Sareak gutun publiko bat igorri du. Poliziek torturatu euskal jendeen lekukotasunak bildu, eta aitortza egiteko xedea du sare berri horrek Euskal Herri osoan. Torturatuak izan diren 5.000 pertsonei... [+]
2025-02-14
Gedar
Munichen, manifestazio sindikal bat harrapatu eta gutxienez 21 pertsona zauritu ditu gizon batek
Ibilgailu baten bidez, Ver.diren protesta batean zeuden manifestariak aurretik eraman ditu. Duela egun gutxi, supremazista zuri batek 11 pertsona erail zituen Suedian.
Gizon bat atxilotu du Guardia Zibilak Amurrion, hildako bi agenteren kontura sare sozialetan barre egitea egotzita
"Polizia hila, baratzerako ongarririk onena" idatzi zuen atxilotuak sare sozialetan, eta lau milioi jarraitzaile baino gehiago ditu bere profilak, Guardia Zibilak azaldu duenez.
.jpg)
2025-02-14
Xabier Letona Biteri
Iruñeko Laba, agur labur bat, irailean indarberrituta itzultzeko
Larunbat honetan itxiko dute Laba ostatua Iruñeko Gazteluko plazan eta, bitxia bada ere, egun osoko festarekin ospatuko dute itxiera, agurra ez baita behin-betikoa: Labak ondoko Windsor tabernarekin bat egingo du, obrak hastera doaz, eta beranduenez irailean berriz... [+]
Eguneraketa berriak daude