Bergarako Distantzi Unibertsitatea
Pare bat hilebete bai, Jesus Arpal harrapatu nahirik ari ginela. Madrid-Bergara eta Bergara-Madrid arteko haren joan-etorriek ez ziguten, ordea, noiz-nahi betarik ematen.
Irailak eskola giroa dakarkigu baina, eta Bergarako Errege Seminarioan ere, duela sei hilabete inork sumatu ere suma ez zezakeen unibertsitari mugimendua mamitzen ari da. Haserako mare-magnum honetan aurkitu dugu Arpal zuzendaria, liburuz eta paperez josiriko bulego moduko probisional batetan.
Aspaldiko partez, unibertsitari giroa gaurkoz Bergaran berri den arren, zuzendaria, aldiz, arras ezaguna dugu. Zaragozan jaioa, Filosofiaz (Historia saila) lizentziatua, 1967an Bergara etorri zen lehen, aldiz irakasle bezala. 1971 urtean Bilbora pasatu zen soziologi irakasle, eta 1975ean Madridera, UNED (Universide Nacional de Educación a Distancia) delakora.
Bergaran egon zen lau urteetan, "Los Garagarza de Elgoibar» (Sdad. Guipuzcoana de Ediciones y Publicaciones. Donostia 1973) ikerlana burutu zuen bere lizentziaturako tesia gisa. Horrez gainera, Bergarako baserritarren demografia eta giza-konportamendua aztertu zuen, eta Bilbon egon zen garaian, berriz, Santurtzin gauza bera egin zuen, gero Bergarakoarekin gonbaratuz. 1973 urtean Euskal Ikerlanetako III Basauri Saria irabazi zuen, bere Antropologia social de una comunidad histórica en Guipúzcoa .
Edozein modutan, bere jakintza eta ínteresaz, euskal mundu barruan bertako hainbat baino askoz ere murgilduago diharduen arren, Arpal maitekiro baina defentsiban mintza da, inork ezer esan aurretik, berak bere etorkin-tasuna behin eta berriz gogoraraziz, bere burua eta iritziak, inolako herri-ordezkaritzan egertu nahi izan ez balitu bezala.
Edozein modutan, abantailarik ere badu, eta hoitako bat, agian, aipatu berri dugun hasi berri izate hori. Berri izateak, aldakuntzak eta berrikuntzak errazten ditu, ohizko unibertsitate ofizialaren urteetako loturek zilegi egiten ez dituztenak.
Nolabait esateko, eta UNED-en mugapenak abantaila bilakatuz, Distantzi Unibertsitatean ez da posible mahai baten atzetik nagusiki mintzo den katedratikoaren imajina; posible ez den bezalaxe, ikasgela batetan berrehundaka unibertsitari elkarrekin biltzea. Eta, jakina, gaur egun planteatu beharra dago, usadiozko unibertsitateak suposatzen duen katedratiko agintzaile horren imajina, eta elkarren inguruan bilduriko ikasle multzo handi horrena, benetan eredugarri edota kopiagarri diren.
Guzti honegatik esango nuke, Distantzi Unibertsitatea Unibertsitate lrekia, bere baldintza eta mugapen guztiekin.
Alda batetik, ni Bergaratik atera nintzenetik hona, bost urteotan zerbitzu premiekiko kontzientzia indartu egin da eskualde honetan. Euskaldunak, industriak sortzeko grina ondo asko frogatu izan du, baina gainerako zerbitzuez ezer guti arduratu izan da.
Azken urteotan, aldiz, irakaskuntza, sanitari zerbitzuak, azpiegitura problemak eta beste jendearen ahotan entzun ohi dira. Herri iniziatibak, Estatuak ematen ez dituen zerbitzuak lortzeari ekin dio. Funtsean, ikastola mugimendua ere, arlo honetan sar genezake.
Hauk honela, Bergaran hainbat arrazoi elkar-aurkitu dira. Batetik, unibertsitatearen arazoa aspaldiko kezka izanik, hainbat herritaren ardura nagusitu da, eta uneotan pil-pil dagoen udal baten erabateko laguntza izan du. Bestetik, Bergarako proiektoak finantziabide eta ekonomi segurantza bat eskainiz gainera, biztanlego handi bat duen eskualde baten erdian kokaturik dago, eta Gipuzkoan ez zegoen, gainera, Distantzi Unibertsitaterik...
Informea ona izan zen. Horrez gainera, kasualitatez, ni Madrideko UNED-en nengoen. Kontsultatu zidaten... neure iritzia eman nuen, eta, azkenik, hilabete terdiren buruan baiezkoa eman zen. Sasoi haretan ez nekien nik zuzendari etorriko nintzenik. Baina gero bergararrek berek eskaini egin zidaten eta, hemen nago.
Unibertsitatea urrin gerta dakioke hainbat herri-sektoreri. Urrintasun hau hiru motatakoa izan ohl da: a) Ekonomi urrintasuna. b) Lan urrintasuna. c) Giza urrintasuna.
Ekonomi arazoa larria da, noski. Desplazamenduok zenbat kostatzen diren badakite jakin gipuzkoarrek. Askotan, erdi edota erdi-goi mailako familietako seme-alabek baino ezin daitezke unibertsitatera joan. Lana egin behar dutenen kasua ere hor da. Lanpostua unibertsitatetik urruti (eta orduen problema) gertatu ohi da.
Baina ekonomi arazoa larria bada ere, eta lanpostuarena konpongaitza, unibertsitatearen problemarik latzena giza-urrintasuna da, jende askok ez baitu planteatu ere egiten bera edota bere seme-alabek karrera bat egin dezaketenik, unibertsitatea beren girotik aparte dagoen zentro arrotz bat bailitzen. Lagunarte askotan inork ez du unibertsitari ikasketarik, eta, jakina, inork ez du ere premiarik sentitzen. Sozial urrintasun hau desegitea dateke UNED-en zereginik garrantzitsuenetakoa.
Ni ez naiz bertako semea, baina ulertzen dut Distantzl Unibertsitateak suposatzen dituen baldintzak, bai estatala denaren aldetik, eta baita probintziaka egina denez gero erakartzen duen zatiketaren aldetik. Jakina, probintzia kontzeptu administratibo bat dela batipat, eta unibertsitatea aipatzean, beste herri hedadura -- kultura zein etnia -- zabalago bat behar dela kontutan hartu.
Haatik, ezin daiteke pentsa unibertsitate baten eraikuntza goizetik gauera egin ahal izango denik. Koiuntura apropos batez gainera, tradizioa, montaia, irakaslegoa, lantze-prozedura luzera, eta beste zenbait egokiera behar izango da.
Distantzi Unibertsitatea, ondotik jarraituko zaizkion beste urrats batzuen arteko «zubi» gerta daiteke, eta noizbaiteko unibertsitate mota berri baten oinarri.
Hain zuzen, Distantzi Unibertsitatea probisional bezala hartu beharra dago, baina ez, nahita ez, unibertsitate klasiko baten lehen pausu bezala, baita edota areago, beste nolabaiteko unibertsitate baten aintzindari baizik, beste hirugarrengo irtenbideren bati ere toki egin behar baitzaio. Zeren, euskal unibertsitate bat burutu nahi izatean, desegoki eta garaiz kanpo litzateke beste unibertsitate zentralista eta napoleoniko bat egitea.
Funtsean, Bergarako Distantzi Unibertsitatea biltzarre toki izan behar du, bertako kultur giro zehatz eta jakineko bati atxikia, gero lorpenen plataforma gisa.
Gainera, kultura ofiziala eta zapalduaren («soterrada» dio originalean) arteko etena baztertu nahi genuke, ohizko zatiketa deseginez. Esate baterako, Historia edo Geografiako irakaslea, Euskal Herriko historiaz eta geografiaz dakien bat izan dadin nahi genuke, erabateko integrazioa lortaraziz. Ez dugu nahi, ahal delarik behintzat, programa ofizialeko irakasleak batzu izan daitezen, eta gainerako gaietakoak beste batzu, ordea.
Atxuriko irakasle eta ekintzaile batek uko egin dio akordioari kontzientzia arrazoiak direla eta. Voxek bost urteko kartzela-zigorra eskatzen du auzokidearentzat, Fiskaltzak aldiz zazpi hilabeteko espetxe-zigorra hauteskunde-delituagatik eta hiru hilabeteko isuna mehatxu... [+]
Euskarari Puzka azken kanpainan 16.000 saski saldu dituzte, eta euskararen alde lan egiten duten elkarteentzat bideratuko zaie lortutako etekina.
Bi irakasle eta ikerlarik inkesta jarri dute sarean, euskarazko esamolde batzuen inguruko datuak biltzeko. Bost minutu hartuko dizu betetzeak baina adi, bi galdetegi daude, egun bakoitian jaio bazara 1A betetzeko eskatzen dizute, eta egun bikoitian jaioa bazara 1B delakoa.
Gizateriaren aurkako krimenak eta gerra krimenak egotzi dizkie Hagako auzitegiak bi sionistei. Erabakia "antisemitismotzat" jo du Netanyahuk, eta Hamasek, aldiz, "Justiziarako urrats garrantzitsutzat".
Andoni Urrestarazu Landazabal Araiako herrian 1902ko uztailaren 16an jaio zen eta 1993ko azaroaren 21ean hil zen Gasteizen. 31 urte bete dira jadanik eta bere izena eta izana aitortzeko une aproposa dela deritzot, ez baita ongi ezagutzen utzitako ondarea. Umandi, bere herriko... [+]
Autobiografia idaztea omen da garapen pertsonalerako tresnarik eraginkorrena, askatzaileena. Iraganeko kontuei tira egin eta gogora ekartzeak, orainaldiko korapiloak askatzen laguntzen omen du. Bai, laguntzen du orainaldia ulertzen eta komeni zaigun etorkizun bat marrazten... [+]
Pandemiaren iragarpenetik Valentziako tragediarainoko errepasoa egin eta ondorioztatu dut gezurra eta forupea suhesi gisa dituen kudeaketa instituzional negargarria klase gobernariaren konstantea dela.
Ez dugu gobernari ordezko baliogarririk sistema pendular hau aldatzen ez... [+]
Polizia etxegabetzea geratu nahi zituzten herritarren aurka oldartu da eta hainbat lagun zauritu ditu. Azkenean, etxegabetzea atzeratu duela jakinarazi du epaitegiak.
Gaur, azaroak 21, Mastodon.eus komunitateak sei urte bete ditu. Urteurrena ospatzeko Gure aukera, sare libreak kanpaina abiarazi dute, atxikimenduak biltzeko. Izan ere, azken asteetan “eXodoa” ematen ari da: erabiltzaile asko X-tik ihes egiten ari dira, sare... [+]
Nafarroako Fusilatuen Senitartekoen Elkarteak gogor kritikatu du Iruñeko Erorien Monumentuaren inguruan EH Bilduk, Geroa Baik eta PSNek egindako akordioa. "Pedagogia" egiteko toki hobeagoak daudela dio eta interpretazio zentroari Maravillas Lamberto izena... [+]
.jpg)
Abenduaren 5ean Ikasle Goizarekin hasiko dute azoka. Hurrengo egunean Gazte Eztanda eguna egingo dute, eta gazteei zuzendutako hamaika jarduera egongo da. Egun berean, iazko Sormen Beka irabazi zuen Argizagi. Zubiak adiskidetasunerantz telesailaren aurkezpena egingo du Marramiau... [+]
ARGIAko lantaldeak bat egin du Mastodon.eus-ek bere seigarren urtemugan abiatutako Gure aukera, sare libreak atxikimendu kanpainarekin.
Mastodon.eus euskal fedibertsoko instantzia agian nagusiak sei urte bete ditu gaur. Urteurrena ospatzeko "Gure aukera, sare libreak" kanpaina abiarazi dute, atxikimenduak biltzeko. Efemeridea une interesgarri batean dator: Elon Musk-ek, X/Twitterren jabeak,... [+]
Gipuzkoako Lurralde Auzitegiaren ustez, bideo bateko irudietan ikusten denak "talka" egiten du Ertzaintzaren atestatuarekin, eta Amaia Zabarte foam bala batekin zauritua izan zenaren "ebidentzia erakusten" du, Noticias de Gipuzkoa-k jaso duenez.
Arma nuklearrarekin erantzuteko aukera dakarren dekretua izenpetu du Vladimir Putin presidenteak. Hegazkinekin, gurutzaldi misilekin zein droneekin "eraso masibo bat" pairatzeak ondorioztatu dezake arma horren erabilpena.