Itziar Aizpurua Mintzo
Zazpi Lurteren Ondotik
Deba. 1969ko. martxoaren 8an. Goizeko zazpietan ate joka ari dira Labatai taberna gaineko lehendabiziko pisuan. Ate joka baino, atea bota nahian, inork ez baitu, antza, aterik ireki nahi.
Etxe barrukoek nora ezean dihardute, Aizpuruatar gurasoak zer egin jakinezta. Suhia, berriz, nondik ihes egingo. Azkenik, leihoa ireki, eta kaleruntz sei metro inguruko saltoa egiten du, orkatila hautsiz. Boza bat entzuten da: «Ahí va uno!». Etxe guztia, kale eta teilatuz, metrailetadun zibilez inguraturik dago. Jokin Gorostidik eskuak jasotzen ditu, «piparik» ez duela adieraziz.
Tartean, etxe barruan sarturik da iadanik zibil eta polizia mordo bat, alaba horma kontrara jaurtiz eta aita joaz. «No peguen a mi marido!». «Cállese, encubridora de terroristas! ».
Telefonoa ebaki eta, aita, Xabier eta itziar seme-alabak eta beronen senarra deteniturik eramaten dituzte. Amak eta alabarik gazteenak leihotik ikusten dute nola eramaten duten familia guztia. Aita eta 17 urteko Xabier semea hamabost egun barru etxeratu ziren. Jokin eta Itziar senar-emazte gazteak ez, ordea.
Den dena Estazio aurrean gertatu da, Eibarrera doazen langileak aho zabalik begira daudela. Makinista ere trena utzi eta kalera atera da. Inor ez da mugitzen. Trena ez da denboraz irtengo.
Operazio guztia Bilboko Saiz polizi buruzagiaren ardurapean eratu da.
Hainbat urte gero, «El problema de ETA no tiene solución policial sino política» esan zuen berbera. Gaur egun polizia utzi, eta entrepresa pribatu batetan lanean ari dena.
Zenbait hilabete lehenago, 1968ko urrian, poliziaren eskutan eroria zen Jose Mari Dorronsoro. Azaroan Arantza Arruti, eta 1969ko urtarrilean, berriz, Izko eta Lopez Irasuegi, Arantzaren bila Iruineko presondegira inguratu zirelarik. Ondoren Larena, eta, martxoan, Gorostidi eta Itziar Aizpurua, esan bezala. Geroztik, «Picos de Europa»-ko Mogrovejon eta Bilboko Artekalean, Uriarte, Onaindia, Gesalaga, Abrisketa, Etxabe, Arana eta Jone Dorronsoro erori ziren.
Hamalau hauek, Antton Karrera eta Kalzadarekin batera, elkar ikusi zuten 1970eko abenduaren 3an, Burgosko Judizio ospetsuan, eta 1971ko urtarrilaren 11an elkarrengandik aldendu.
Karrera eta Gesalaga Burgosen bertan
utzi zituzten. Etxabe eta Kalzada apaizak Zamorara bidaliak. Larena eta Abrisketa Alikantera. Gorostidi Cartagenara. Izko, Lopez Irasuegi eta Jose Mari Dorronsoro Cordobara eraman zituzten. Onaindia eta Uriarte Caceresra, non Zalbide lehendanik bakar-bakarrik zegoen. Jone Dorronsoro eta Itziar Oizpurua Alcalara, eta baita Arantza Arruti ere, Burgosko epaiketatik libro atera arren, TOP-ekoa kunplitzeka baitzuen.
Geroztik, bost urte terdi luze pasatu dira. Ez asko, agian, gertakari guzti hauen berri egunkariez halamoduz jakin ahal izan zuen kaleko irakurle arruntarentzat. Baina bai, denbora hau bere baitan sufritu behar izan duenarentzat.
Garai haretako lekuko aparta dugu oraintsu atera berri den Itziar Aizpurua debarra. Itziartxok, gogotan ditu gertakari haitako zertzelada guztiak.
Izenak, fetxak eta datook borborka darizkio, bart gauean gertatu izan balira bezalaxe.
Zazpi urte elkar ez ikusi arren, Itziartxo beti bezain alai eta maja aurkitu dut. Honela mintzo natzaio, eta ez lausenguka hastearren, ez, egia baino ez delako baizik. Berak, ordea, barre egiten du, burua instintiboki mugituz, bereak eta bi pasatzera ohiturik dagoen pertsona bezala.
Itziar, 1969ko erorketakoetatik amnistiaz atera den bakarra da, Antton Karrera kunpliturik atera baitzen duela zenbait hilabete. Ezin bestez, amnistia da gaia, eta amnistiaz mintzo gara.
Espetxe barruan, ordea, egoera hobeagotuz joan da. Gose-oporrak eta beste eginez, hainbat lorpen gureganatu dugu. Haseran, esate baterako, komunekin bateran egoten ginen. Gero, Alcalan behintzat, nahiko ondo, egia esan, gure liburutegi eta bestelako gela bereziekin.
Publikazioei buruz, berriz, euskal aldizkaririk ez genuen hartzen, eta erdarazkorik, Euskal Herriko notiziak kenduz gero. Euskarazko liburuak bi eta hiru hilabeteko zentsura pasatu ondoren.
Guzti honetaz nahiko diskriminaturik egon izan gara euskaldunok. Besteak baino estuago hartu izan gaituzte.FRAP-ekoak, esate baterako, gaizki ikusiak egon arren, guk baino erraztasun gehiago izan dute beti.
Esate baterako, lehen Deba herri erdaldundu bat zen. Gu bezala Itziartik jatsitako familia batzu eta beste dozena erdi batek baino ez zuen euskaraz hitzegiten. Gaur, aldiz, gazteriak euskaraz hitzegiten du, eta ez dakienak nahia azaltzen du behinik-behin.
Horrez gainera, lehen lau lagun ginen lanean ari ginenak. Orain, berriz, eskakizun demokratikoak herri mailan egiten dira. Herri kontzientzia bat nabaritzen da, klase eta herri kontzientzia. Alde honetatik pozik nago. Amnistia ere ez da erregalu bat izan, Herriaren lorpen bat baizik.
Beste pausu bat gainerako nazionalitateen arteko elkartasuna litzateke. Hau zail ikusten dut nik, baina ahalegindu beharra dago. Ez dut uste nazio kontzientzia Catalunyan edota Galizian hemen haina landu denik. Hala ere, gure bideak hildo horretatik jo behar du.
Elkarrizketa periodistikoak nonbait amaitu behar duen arren, ez da horratik elkarren arteko iharduna bukatzen, nahiz eta sarri asko hurbiltzen zaizkion bisitengatik ebaki egin beharra suertatu.
Izan ere, begi bistan da Deba herriak Itziarri egin dion harrera ezin hobea. Berak apal asko diostanez: "Harrera izugarri ona. Gehiegi behar bada, nik egin dudanarentzat" .
Baina, hori, ltziartxo, zuk ezik, Herriak epai beza.
Botere sindikalaren inguruko bigarren azterlana argitaratu du Ipar Hegoa fundazioak. 2016an argitaratu zuen lehena eta, beraz, orain 2016 eta 2023 arteko eboluzioa ikus daiteke. Ondorio nagusien berri emateko prentsa agerraldia egin dute ostiral honetan LABeko koordinatzaile... [+]
Burlatan, Nafarroan, bi familia euren etxeetatik kaleratuak izateko arriskuan daude. Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak azaldu duenez, familia bat putre-funts batek bota nahi du, alokairu kontratua berritzea ukatu diolako; beste familia, berriz, etxejabeak bota... [+]
WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms pluginaren euskaratzea utzita zegoela ikusita, Iametzak bere gain hartu du itzulpena eguneratzeko lana.
Urte berria hasi dugu, baina etxebizitza arazo oso potoloa bihurtu zaigula aspaldi honetan, hori ez da berria. Hala ere, azkenaldian zabaldu diren datuak ikusita, 2025a mugarri bat markatzekotan dela esan daiteke, eta iragar ezinak diren ondorio sozial eta politikoak antzeman... [+]
Joan den asteartean, hilaren 31n, Boli Kostako presidente Alassane Ouattarak iragarri zuen bertan behera utziko zituela Frantziarekiko harreman militarrak. Horren ondorioz, datozen asteetan 1.000 bat soldadu frantses atera beharko dira herrialdetik.
.jpg)
Espainiako Estatistika Institutuak erreferentziazko indize berria argitaratu du urtarrilaren 2an. Horren arabera, alokairuen prezioak gehienez %2,2 garestitu ahalko dira urtean. Indize hau 2023ko maiatzaren 25ean indarrean sartu zen Etxebizitza Legearen ondorio da, eta data... [+]
Hiru funtzionariok jipoitu zuten Robert Brooks, eskuak bizkarrera lotuta zituela. Hurrengo egunean hil zen, eta autopsiak dio asfixia izan zela heriotzaren kausa.
Gipuzkoako Fiskaltzaren ustez, 40 urteko irakasle hondarribiarrak 9 eta 17 urte arteko hamaika adin txikikori sexu gehiegikeriak egin zizkien 2011 eta 2021 urte artean. 2021ean kartzelatu zuten, bere sei ikaslek salaketa jarri eta gero.
Askok espero zuen moduan, Nazioarteko Pilota Federazioak Euskadikoa onartu ostean eskubide osoko kide gisa, Espainiako kirol-erakunde, alderdi politiko edota hedabideek erabakiaren aurkako oldarraldia hasi dute, nork beretik presioa eginez. Ostegunean, Espainiako Pilota... [+]
Baionako eta Donostiako epaitegiak margotu ostean, ostegun gauean Eibarko epaitegian pintaketa egin dute zenbait ekintzailek. "Oldarraldia gelditu" idatzi dute eta pintura berdea jaurti diote eraikinari. Abenduan, CCOO sindikatuaren egoitza ugari margotu dituzte, baita... [+]
FERMIN MUGURUZA 40. URTEURRENA
Noiz: abenduaren 21ean.
Non: Bilbo Arenan.
-------------------------------------------
Urtero janzten da festa giroz Bilbo abenduaren 21ean. Sagardoa eta taloa protagonista, San Tomas eguneko azoka eguna da. Aurten, gainera,... [+]
Kanboko Marienia eremuan etxebizitzak eraikitzeko proiektua badu Bouygues Immobilier agentziak. "Elkarlanaren bidez" zein "indar harremana" mantenduta, proiektua ezeztatzeko borroka eramateko determinazioa plazaratu dute adierazpen bateratu... [+]
Goldatz talde feministak antolatua, ortziralean, urtarrilaren 3an, Jantzari dokumentala proiektatuko dute Beralandetan (17:30ean) eta biharamunean, urtarrilaren 4an, Berako bestetako tradizioak aztergai izanen dituzte Maggie Bullen antropologoarekin leku berean (10:30).
NASAren Parker zunda 6,1 milioi kilometroko distantziara arte gerturatu da Eguzkiaren azalera, bere misioaren lehen gerturatzean. Hala, Eguzkitik inoizko gertuen egon den objeku artifiziala bilakatu da. 692.000 kilometro orduko abiaduran igaro da, eta jasotako datuak funtsezkoak... [+]
Boroa industrialdean hil zen 41 urteko I.P.C langilea, abenduaren 30ean biltegiko inbentarioa egiten ari zenean. ELA eta LAB sindikatuek, eta Jaurlaritzako Segurtasun Sailak eman dute istripuaren berri.