65urtetan ELLA-STV-ren alde


2021eko uztailaren 28an
Manu Robles Arangiz, ELA-STV-ren lehendakariari elkarrizketa

Manu Robles Arangiz
65urtetan ELLA-STV-ren alde
Aurtengo uda eguzkitsu honen goiz garbi hoietako batez, Lapurdiko Ipar-Ekialdera jo dugu, Bastitidako Kantonamenduan aurkitzen den Bezkoitzera. Hementxe bizi da bere bere sendiarekin Manu Robles Arangiz ELA-STV-ren lehendakaria.
Bezkoitzeko gain ikuskarri honetan « Leku-eder » deritzan baserri hormatsuan dago Manu, Leizarraga idazlearen baserria aurrez-aurre.Larogeita hiru urte beteak ditu Manuk, hala ere aitton mehar, bizi eta urduria agertzen zaigu. Gu beregana hurbildu gatzaizkion unean besarkada bat belarrondo biltzen ari.
Robles jaunak badaki elkarrizkrizketatzeko asmoz joan natzaiola. Nik ezer galdetzerako berak esan dit".«begira zeinen leku ederrean bizi naizen. Gure etxez zuten menperatu «Leku-eder».e honetan, naziak burrukatzeko hauzo-lagunen bat sor ak l tu genuen. Nazi indartsu haiek ere ez zuten menperatu "Leku-eder"
-- Ederki Manu jauna. Hemenaldiko bizitza Aonetan amaika modutako borroka egin beharra izan duzu. Noiz eta non jaioa zaitugu?
-- Ahaztu ere egin zait oraintxe, noiz jaio nintzen. Ni begoñatarra nauzu. Begoñako Errepublika zaharrean 1893.an jaioa. Urte sail ederra herbestean igaro ondoren aurten ikusi dut berriro neure jaioterria... Nork ezagutu gaurko Begoña eta Santutxu? dena etxez betea, aurpegi ezagun bat bera ere ez dut sumatu.
-- Zure gaztaroan, nolakoa zen Bizkaiko giro politikoa?
-- Politika kontutaz jabetzeko, egokiera aproposa izan nuen neure gaztaroan. 13 urte besterik ez nuelarik, Euskal Batzokian pintxe lanak egiten hasi nintzen. Batzoki honetara biltzen ziren Julio Erezuma, Sabinea lagun itza1a eta Koldobika Arana, beste batzuen artean. Politikari buruzko .solasaldi asko egiten zuten. Han oso garbi hitzegiten zen abertzaleen artean. Ni, haiengana hurbiltzeko irrikiaz egon ohi nintzen. Haiengandik ikasi nuen amaika gauza jakingarri!
Baina politikazko giroari buruz egin didazu galdera. Erantzungo dizut. Zaude...
Bizkaiko langileriaren mugimendua erabat sozialisten esku zegoen. Sozialista hauek, espainiarrak izanik ere, ongi jokatu zuten Bizkaiko industriatzearen hastapen latz haietan. Langile klaseari zerbitzu ona egin zioten eta kapitalismoaren diru-egarri asekaitzari buru egiten zioten gogor borrokatu beti ere. Adibidez, hor ditugu lekuko, 1890 eta 1903an egin ziren lanuzte orokorrak.
Gauzak honela zeuden bitartean, Sabin Aranak bere lehen aldizkaria plazaratua zigun: «Bizkaitarra eta geroxeago «Baserritarra» ere bai. Sabin, oso garbi eta gogor hitzegiten hasi zen. Ondoko hitzok lekuko: «Todos sabemos hoy que el pobre es inhumanamente explotado y tratado como bestia por industriales y comerciantes, mineros y propietarios».
-- Nola erantzun zuten talde politikoek?
-- Sabinen hitz eta jokabide sutsua bezain gardenak, etsaigo batu eta indartsu bat sortu zuen. Aranaren aurka, bidenabar Euskal izaeraren aurka, ezkertiar nahiz eskuindar eta erdikoak, orok BATU egin ziren. Erdaraz esaten bezala «Frente común» bat egin zuten.
Hemendik aintzinera sozialisten erakunde orok, euskal izate beraren aurka etengabeko erasoa egin ziguten.
-- Gaztetan burdin 1anean hasi zinela entzuna naiz. Geroago ordea, Euzkadi egunkariko linotipilari agertzen zara. Nola?
-- Berez arrantzaleengandik natorkizu. Nere gurasoek, ni ere mariñel izatea nahi zuten. Hartan trebatzeko ikasketa zenbait ere egin nuen, baina hura guztia ez zen nere gogokoa, eta utzi egin nuen bertan behera. «Mariano Corral» zeritzan lantegian sartu nintzen ajastadore gisa, Mugica-Salazar karrikan berau. Lantegi honek bazituen garai hartan 200ren bat langile.
Lantegiko iangileen arteko giroa erabat ugetista zen. Ez harritu honela badiot, ez naiz batere gezurti: langile hauek nagusia euskal langilerik ez hartzera bortxatzen zuten.
-- Eta, zu, nolatan giro itogarri haren erdian?
-- Guztia bazeneki! Ni, ordurako, nere lagun ituarte eta Etxeberriarekin batera Arrigorriaga, Abando, Begoña eta beste herrixkatan aurreskua eta honelako Euskal dantzak egiten hasia nintzen; gure gazte denborako erromeria haiek erabat herrikoi izan ohi ziren. Horrelako «nabarmenkeriak» ez ziren oharkabean gertatu; berehala «abertzale-razistatzat» epaitu ninduten ni ere. Lantegian sabotajeak, egurkadak eta zer ez zidaten egin? Handik aguro alde egin beharrean arkitu nintzen, hobeki esan ihesari eman nion.
-- Burdin lanari utzi eta linotipilari?
-- Bal. Ordurako P.N.V.-k «Euzkadi» egunkaria plazaratzeko asmoak harturik zituen. Neri, harpideak egiteko kargue eman zidaten. «Euzkadi-ren» harpide eta azionista nauzu beraz. 1931. arte egunkari honetako linotipilari nauzu, geure gorabehera guztlak tarteko ditugularik.
-- Giro gogor honetan jaioe dugu beraz ELA-STV. Sasoi hartan, beharrezko Ikusten ahal zenuten Euskal sindikato baten sortzea?
-- Oso beharrezkoa ere. 1909an hasi ginen ELA sortzeko urratsak ematen. Koldo Arana zen Bizkai Buru Batzarreko lehendakaria. Honek 1anqile askorekin hitzegin ondoren, Euskal "indikato bat sortezko ahalbideak urratu zituen. Handik bi urtetara sortu zen ELA, 1911. urtean.
-- Ugetekoekin zer diferentzia zenituzten?
-- Era guztitako bereizkuntzak. Sozialistek ez zuten gure gauzarik batere onartzen. Burlatzen ziren gure hizkuntzaz, ez zuten errespetatzen Euskal Herriaren erlijio sena. euskal langileari lagundu ez baina kalte eta oztooo egiten zieten. Garbi dago: 1911. urtean ELA sortu zen, UGT-ek Euskal langileei ezeren aurrerapiderik eskaintzen ez zioíako.
-- Hasera zaila izan zuen, zuen sindikatoak. Hori kolorea zuela ere esan izan da.
-- ELAk oso hasera qoaorra izan zuen. Bere lehenbiziko urteak oso neketsu eta tamalak izan ziren. 1911. urteko abenduan. Gasteizen sortu aenuen delegazio bat; baina urte bete bat baino lehenago, sozialisten erasoz Itxi baharra gertatu zitzaion. Hala ere 1936garrengo guda etorri arte. ELAk lan izugarria zein zuen Euuskal Herrian. Orotara 100.000 aldekide inguru bildu ziren ELA-ra.
Sindikato horia zela? Sindikato horiak, beti ere, nagusiak bere langileak zaintzeko sortuak izan ohi dira. ELA behin ere ez da izan horietakoa, bere kondaira lekuko.
-- ELA, alderdi politikoetatik independiente ibili ahal zen?
-- Gure sindikatoa beti bere buruaren jabe izan da. Ni neu beti alderdikoa izan naiz, sekula ez komuniokoa, baina elkarren artean beti independentzia bat eduki izan dugu. Bigarren gerrate nagusia bukatu zenean, Euskal gobernuak kartera bat eskaini zidan. Ez nuen onartu, zeren ordurako ELAko lehendakari bainintzen. Gaurregun ere, ELAren sindika1istarik gehienak inongo alderditan sartu gabe daude.
-- ELA berritua agertzen zaigu. Zein mailatan dago gaurregun?
-- Isilpetik irteten diren erakunde quztien antzera ELA ere moteldua aqertzen da. Urrats haundiak eman dituau azken bi urteotan, lende ona arkitu dut Hegoaldean. Araudiak eta Estatutoak egiten ari gara gure sindikalistek onar ditzaten. Urrian Batzarre Nagusi bat eratuko dugu. Ni orain arte egin den guztiarekin oso pozik nago. ELAk berriro ere bere Burua jasoko d!ien uste osoa dut.
-- ELAren estalpean sindikalista ez diren taldeak ere agertu dute beren burua. Ez dea?
-- Gure sindikatoa, Munduko Erakunderik indartsuenetako elkarteetan sartua dago. Beraz mundu quztiak daki qu sindikalista qarela. Ez navte batere kezkatzen beste aainontzekoek. Denhoraz denak garbituko dira. Euskal langileak badaki ELA beti sindikatoa izan dela, eta gero ere halaxe izango dela.
Besterik gabe amaitu dugu gure solasaldi hau. Manuren erantzunak nahiko garbiak direlakoan eskaintzen dizkiegu geure irakurleel.
Anatsan

Manu Robles Arangiz
16-17

GaiezEkonomiaSindikalginSindikatuaELA
PertsonaiazROBLES-ARA1
EgileezANATSAN1Ekonomia

Azkenak
Osakidetzan egiturazko eta egiazko konponbideak eskatu dituzte Gasteiz, Bilbo eta Donostian

Milaka pertsona kalera atera dira larunbatean, Eusko Jaurlaritzari eta Osasun Sailari "konponbide errealak" eskatzeko, Osakidetzaren arazo estrukturalak konpon ditzaten.


Aroztegiari ezetz esan dio jende oldeak Iruñean, eta auzipetuen absoluzioa eskatu du

Milaka eta milaka lagun elkartu dira larunbat bazkalondoan Iruñean, Baztango Aroztegiaren makroproiektuari aurkakotasuna adierazteko eta maiatzean epaituko dituzten zazpi auzipetuen absoluzioa eskatzeko. Bideoz grabatu dugu amaiera ekitaldiko hitzartzea [albistearen... [+]


Bonus track: non dago saria?

Jan-edanean zeuden denak, itxuraz alai, baina baten bat urduri zebilen aperitibo eta aperitifa artean. Bigarrenez jasoko zuen saria, baina eskuetan edukiko zuen lehenbizikoa izango zen. Eta urduri zegoen, oroigarriak bulegora heldu beharra zeukalako, joder. ARGIA Sariak ez dira,... [+]


Argia Sarien kronika
Galga azkartasunari

Gauzak bizi eta azkar aldatzen badira ere, zenbait kontu ez dira aldatzen: Argia Sarien ekitaldia da horietako bat. Horixe esan dio kronikagile honi beharrera etorri den kanpoko kazetari batek, ARGIA asko aldatu dela esatearekin batera, sari-banaketa hasi aurretik. Onerako ari... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Interneteko Argia Saria: Oroibidea

Galtzaileen herri ondarea sarean jartzeko erakunde publiko batetik egindako ahaleginagatik, ahots gabeen ahotsa entzuteko aukera emateagatik, eta batez ere, Nafarroak aitzindari izaten segi dezan oroimen historikoa berreskuratzeko bidean, Interneteko Argia Saria Nafarroako... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Banatu ditugu euskarazko komunikazioaren 2025eko Argia Sariak

Sei sari banatu ditugu aurten: ikus-entzunezko saria EITB Kultura telebista saioari eman zaio, prentsako saria Irutxuloko Hitza Donostiako hedabideari, entzunezko saria BaDa!bil podcastari, interneteko saria Oroibidea bilatzaileari eta komunikazio kanpaina onenaren saria Altxa... [+]


2025-01-31 | ARGIA
ARGIAko lantaldearen mezua: Mundu ilunean, ARGIA gehiago

Onintza Irureta Azkunek egin du hitzartzea ARGIAko lantaldearen izenean:

"ARGIAko komunitatea osatzen duten milaka lagunetako batek berriki adierazi digu batzuetan ARGIA iluna dela, barruak mugiarazten dizkion albiste gogorrak daudela. Lan ona egiten dugula, baina... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Urteko kanpaina onenaren Argia Saria: Altxa Burua

Seme-alabek lehen mugikorra izateko adina atzeratzeko eskolaz eskola egindako lanagatik eta lortutako emaitzengatik, ikastetxeak mugikorrik gabeko arnasgune izateko borrokagatik, kanpaina onenaren Argia Saria guraso elkarteek osaturiko Altxa Burua ekimenarentzat izan da... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Merezimenduzko Argia Saria: Ene Kantak

Hamabost urteotan gazteenen artean euskara sustatzeko egindako lanagatik eta lortutako arrakastagatik,  Merezimenduzko Argia Saria Ene Kantak proiektuarentzat izan da. Saria Nerea Urbizu, Fermin Sarasa eta Jesus Irujok jaso dute.


2025-01-31 | ARGIA
Entzunezko Argia Saria: BaDA!bil podcasta

Entzunezko Argia Saria BaDA!bil podcastak jaso du, Hiru Damatxo ekoiztetxeak ekoitzitakoa, eta Gerediaga elkarteak eta EITBk finantzatutakoa. Podcastak kulturgintzan dabiltzan lau mahaikidez osaturiko bost mahai inguru jaso ditu Durangoko Azokaren bueltan. Saria jaso dute Amets... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Prentsako Argia Saria: Irutxuloko Hitza

Prentsako Argia Saria Irutxuloko Hitza-rentzat izan da, eskuin muturraren igoerari egindako jarraipenagatik eta talde erreakzionarioen benetako aurpegia erakusteko kalean hor egoteagatik. Aurten 20 urte beteko ditu Donostiako hedabideak. Aizpea Aizpurua, Andrea Bosch,... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Ikus-entzunezko Argia Saria: EITB Kultura

EITB Kultura telebista saioak jaso du Argia Saria euskal kulturgileen lana bistaratzeagatik, Euskal Herriko txoko guztietako proiektuak telebista publikora ekartzeagatik, eta egiten duten kalitatezko ikus-entzunezkoagatik. Saria Leire Ikaranek eta Kerman Diazek jaso dute, Berde... [+]


Calexit, Kaliforniaren independentzia bilatzen duen ekimena

Ekimenak erreferendum eskaera egin du eta Shirley Weber estatu idazkariak onartu. Orain, prozesuari jarraipena emateko, 546.000 sinadura lortu behar dituzte datorren uztailerako. Marcus Evansek egin du eskaera.


Eguneraketa berriak daude