Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
larunbata 2025eko otsailaren 08an
PI DE LA SERRA KATALAN KANTARIA
Pi de la Serra katalan kantari ospetsua Euskal Herrian izan dugu egun batzutan. Bergara, Azpeiti eta Bilboko hainbat programatan behintzat, bere izena irakurri ahal izan dugu. Ez, ordea, haren abotsik guztiotan entzun.
"Inoiz, kantatu gabe ere kanta daiteke" entzuna diogu gure poeta handi bati, eta halako zerbait gertatu zaio Euskal Herrian Parisko "Olimpia"tik datorkigun katalan honi.
Guzti honetaz baino, beste hainbat gauzaz mintzo gara Bergarako Pelotalekuko gela batetan, jendeak haserre asko "Pi, Pi, Pi, Pi, Pi..." oihukatzen duen artean.
Jakina, gure atzean badugu egoera bat... argi dagoen egoera bat. Normalak ez diren urte batzuk bizitzen ari gara. Guk gizarte horretan parte hartzen dugu, eta, behar bada, ez gara gu ere normalegiak. Hala ere, noiz edo noiz egoera aldatuko dela uste dut, eta anormalitate honetan ahalik eta normalen izaten saiatzen gara.
Baina, nik katalanez kantatzen badut ez da horregatik, katalan naizelako baizik, katalanez sortarazi nindutelako, katalanez pentsatu, katalanez adiarazi eta katalanez idazten dudalako. Baldin katalanez kantatzea zailtzen eta eragozten duten arrazoirik ez balitz ere, nik neuk katalanez bakarrik kantatuko nuke, katalanez baino ez bait dakit kantak egiten.
Baina dirua dirua da, eta bada zenbait guztiz asmo onez hasten dena baina hogei "berde" ikusten dituenean ikuspegiz aldatzen dena. Dirua egiteari atxikitzen zaio, eta orduan ondo edo txarto kantatuko du, baina beste arrazoi batez behinik behin. Halakotan hainbat baldintzapenek mugatuko duten haren kantagintza, hizkuntza aldatu behar, kanta errazagoak egin, gutiago konprometitu, etab. Etab.
Hauk honela, guk geuk guzti hori egiten dugu benetan gustatzen zaigulako. Horrez gainera, hortik bizi bagaitezke, profesionalak bagara, hainbat hobe, gehiago salatu ahal izango bait gara, eta hobeto egin gure lana.
Gainera, Katalunyan ez zen herri kanta tradizio bat, Euskal Herrian bezala adibidez. Beraz, han, ene Herrian, kantari zein entzuleak gara berri, elkarrekin egin behar izan dugu bidea. Kantari berriak sortu dira, batzuek utzi dute, eta beste batzuk jarraitu egin dugu.
Aurten kantatua naiz Katalunyan Galizian Valladolid-en... eta berriro ere kantatzera noa Katalunyara. Ez dut hemengoa ulerzen.
Gu entzutera zetorren jendeak peso bat ordaintzen zuen sarreran. Jende xehea bentan, herri xumea. Hunkigarri izan da neretzat katalan bat hain ondo hartua izatea. Kantatzeak zerbait baino gehiagorako balio duela ikusi ahal izan dut. Nik, egia esan, Santo Domingoko esperientziaren ondoren apur bat aldatu behar izan dut kantatzeaz nuen iritzi moldea. Orain arte uste nuen ia ezertarako balio ez zuela, baina Santo Domingon ohartu naiz askotarako balio izan duela, Republika Dominicanako biztanleentzat behintzat.
Inoiz betetzeka zegoen estadioa gainezka. 40.000 lagun barruan eta 20.000 kanpoan. Sekula manifestazio bat egin gabeko Herriak zenbait adiarazpen egin ahal izan ditu. Harrinarria izan da.
Gero Parisko "Olimpia"n egon naiz, aspaldi Katalunyan ez nagoela, eta handik hona. Eta hemen nago... eserita.
Han jendeak badaki euskal kantariak badirela; gauza jakina da Euskal Herrian ondo kantatzen dela, folklore ez diren gaiak ere kantatzen direla, gaurkotasunezko problemak azaltzen direla, baina ez dago behar hainako zabalkunderik, ez dago ez telebista, ez irrati, ez kazetarik... gauza asko falta da.
Artza anaien "txalaparta" adierazpena uste dut mundu guztiari intersatuko litzaiokeela, baldin zabalkunde apur bat egingo balitz. Laboa sensibilitate ikaragarrizko kantaria dugu, bakana da bere kanta-mota, oso gustatzen zait. Ez dut esango ona ala txarra den, hori bakoitzaren gustoa bait da.
Iriondo bat, Lete bat... eta hango nahiz hemengo hainbat goi mailako kantariak ditugu. Uste dut, zabalkunde biderik eskainiko baligute interes handiko kantariak izango ginatekela. Edo, beste modu batez esanez, ez digutela zabalkunderik egiten gure interesaren beldur direlako.
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
Tere Maldonado
#3
Xabier Letona Biteri
#4
Amets Aranguren Arrieta
#5
Xabier Letona Biteri
Azkenak
2025-02-07
Xabier Letona Biteri
ANALISIA
Aznarrek lagundu diola Aitor Estebani?
Aitor Esteban izango da EAJko EBBko hurrengo lehendakaria eta jeltzaleek salduko dute horrela, zuzendaritza berrituta, buruzagitza berria prest dagoela alderdiaren berrikuntza prozesuarekin jarraitzeko.
2025-02-07
Onintza Irureta Azkune
Udaltzainen hizkuntza eskakizunen aurkako oldarraldia Donostian, Astigarragan eta Usurbilen
Donostiako Udalak 2024ko irailean helegitea jarri zuen, urte bereko urtarrilean epaileek bi udaltzainen B2 hizkuntza eskakizuna baliogabetu zutelako. EAEko Auzitegi Nagusiak helegitea ez du tramitera ere bideratuko, “kasaziorako interes objektiborik” ez dagoelako... [+]
2025-02-07
Xabier Letona Biteri
“Mezu faxistak” zabaltzen dituen EHUko Arabako Campuseko irakaslea salatu du Ikamak
Gasteizko EHUko Farmazia Fakultateko irakasle batek sare sozialetan “mezu faxistak” zabaltzen dituela salatu du Ikama ikasle taldeak. Joan den irailean, EHUk Leioako Campuseko irakasle bat kanporatu zuen sare sozialetan zabaltzen zituen mezuengatik.
2025-02-07
Gorka Peñagarikano Goikoetxea
Raimundo el Canasterori babesa adierazi diote 230 musikarik, eta musikaren bidez boterea kritikatzea zilegi dela aldarrikatu dute
Belako, Chill Mafia, Eñaut Elorrieta, Fermin Muguruza, Ibil Bedi, J Martina, ØDEI, Olaia Inziarte, Nøgen eta Tatxers daude sinatzaileen artean. 237 musikariren zerrenda argitaratu dute.
2025-02-07
Ainhoa Mariezkurrena Etxabe
'Itzal(iko) bagina'
Hemen gezurra nagusi
Itzal(iko) bagina
Taldea: Lokatz Loreak.
Aktoreak: Araitz Katarain, Janire Arrizabalaga eta Izaro Bilbao.
Zuzendaria: Iraitz Lizarraga.
Noiz: otsailaren 2an.
Non: Usurbilgo Sutegi aretoan.
-------------------------------------------------------
Bertsoa bertsolaritza,... [+]
2025-02-07
Xabier Letona Biteri
Behe Bidasoako eraso faxistak eta Devenir Europeo
Eraso faxistak, xenofoboak edo homofoboak gero eta ugariagoak dira Euskal Herrian ere, eta kezka barreiatu da han-hemenka. Behe Bidasoa da eraso horiek pairatzen dituen eremuetakoa, eta hor, zehazki, eraso edota ekintza gehienak Devenir Europeo (Europaren bilakaera) izeneko... [+]
Argitaratu gabeko 36ko gerrako bideoak eskura jarri ditu Los Angelesko Unibertsitateak
Donostiako eta Gipuzkoako beste udalerrietako irudiak ikus daitezke unibertsitatearen webgunean.
2025-02-07
Aiaraldea
Amurrioko Udal Gobernuari entregatu dizkiete Aiaraldea Komunikabidearen dirulaguntza berrezartzearen aldeko 1.700 herritar eta eragileen atxikimenduak
Komunikabideko hainbat langile eta bazkide bertaratu ziren duela astebete Amurrioko Udaleko plenora, dirulaguntza bigarren urtez ezabatu dela salatzeko. Txerra Molinuevo alkateak ez zuen inolako erantzunik eman.
Erorien Monumentuko sinbologia faxista duten elementuak kentzeko eta interpretazio zentroa sortzeko lege proposamena aurkeztu dute
PSN, EH Bildu eta Geroa Bai talde parlamentarien sinadurarekin aurkeztu da gaur eta onartua izateko babesa izango du.
2025-02-07
Gedar
Txantreako Eunate ikastetxeko irakasle erasotzaileak alde egitea lortu dute ikasleek
Iruñerriko IAk azaldu duenez, irakasle horrek ikasleak sexualizatu eta bortxaketak justifikatu zituen. Aurreko ostiralean eserialdi bat egin zuten eta sinadura bilketa bat izan dute martxan, irakaslea botatzeko.
2025-02-07
Uriola.eus
Bi gizonek eraso homofobikoa salatu dute Bilbon
Lauzpabost pertsonak osatutako talde batek jo egin zituzten baita irain homofoboak egin ere.
2025-02-07
Euskal Irratiak
Ximun Fuchs
“Euskal irainak baitezpadakoak zaizkigu, elbarritu emozionalak ez gaitezen izan”
Le Tampographe Sardon enpresak salgai ezarria du 24 laidoko zigilu-kutxa. Sarean eskuragarri da. Ximun Fuchs aktoreak du hautaketa lana egin, irainak "lan tresna" baitira beretzat.
2025-02-07
Olaia L. Garaialde
Aktibismoan osasun mentala zaintzeko zenbait tresna
Aktibisten ezinegonak bildu, eta horiek kolektiboki lantzeko gida bat sortu dute zenbait aktibistek. Besteak beste, estresa, beldurra, frustrazioa eta nekea landu dituzte.
Eguneraketa berriak daude