Nikolas Alzola eta Jose Luis Lizundia


2007ko otsailaren 21ean
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
NIKOLAS ALZOLA ETA JOSE LUIS LIZUNDIA

Euskal kazetaritzaz arduratzen eta mintzatzen zaizkigu
Ikastaro labur batzuk eratu behar liratele kazetaritzaz
Gure astekariak, oraingoz, egunkari bihur daitezkeenik ez dut uste
Bataioko eta jatorrizko izen deiturak baino ezagunagoak gertatu zaizkio konbentukoak Nikolas Alzola Gerediagari. "Anai Berriotxoa" deituraz ezagutzen dugu gehienok. Euskal aldizkari guztietan idatzi duela uste dut, baina izenorde desberdinez: "Ozerinjauregi", "Tontorra", "Altzarte", "N. de Cortazar", "Arriurdin", "Bitaño" eta abarrez. Durangaldeko Izurtza herrixkan jaioa dugu. Euskaltzaindiko liburutegia moldatzen laguntzen dio, gaurregun, Alfonso Irigoien liburuzainari.
Jose Luis Lizundia, berriz, Euskaltzaindiko Idazkari-ordekoa dugu. Horretaz gainera, "Gerediaga Elkartea" sortu zuenetarikoa. Elkarte honen idazkari izan da bost urtetan eta lehendakari-ordeko urte betez. "J.L.L." eta "Amaitermin" deituraz idatzi ohi du gehienetan.
Ohizko "Gerediaga" sariez gainera, kazetarientzat jakina, sari egoki bat eratu da aurten Durangoko "IX euskal liburu eta diskoen azoka"n: KIRIKIÑO saria hain zuzen. "Anai Berriotxoa"k izan du burutapen argi hori. Xabier Gereño, Jose Luis Lizundia eta Abel Muniategi izan ziren mahaiko. Sariaren irabazle, berriz, gure "Amatiño" bizkorra.
Ikaragarrizko erasana du gaurregun kazetaritzak. Ez dugu behar bezala alderdi hau zaintzen eta eskertzen. Lan honetaz ohartarazi nahi genuke irekurlea.

ARGIA. Zaharrenari egingo diogu lehen galdera, "Anai Berriotxoa"ri hain zuzen. Gerediaga Elkarteak lehen aldiz jarri du KIRIKIÑO SARIA. Zer helburuak eragin dio?

Euskal kazetaritzari indarra eta laguntza ematearren asmatu genuen KIRIKIÑO SARIA.

Kontuz hasi zaigu hitzegiten "Anai Berriotxoa", euskaldunen ezpalekoa, nonbait. Ea zertxobait gehixeago ateratzen diogun Jose Luis Lizundiari. Zer dela eta jarri diozue KIRIKIÑO izena?
Durangaldeko semeen artean, euskal kazetaririk ospetsuenetakotzat dugulako gure KIRIKIÑO. Ipuialari bezala ezagutzen dute askok, baina oso kazetari ona izan zen bere garaian. EUSKADIn eta LA GACETA DEL NORTEn idatzitako hainbeste lan lekuko.

"Anai Berriotxoa", garrantzi haundia duela uste ahal duzu kazetaritzak?

Euskal Herriko kultur eginkizunen artean lehen mailan jartzen dut kazetaritza gaurregun. Telebistarik ez dugun bitartean, hauexek; kazetaritza, irratia, alfabetatzea, ikastolak, sermoigintza.

Denok dakigu garrantzi haundia duela, baina nola betetzen dute gure aldizkariek eginkizun hori, Jose Luis?

Bakoitza bere bideari lotzen zaio. Autobidea eta gurdibidea ez dira berdinak; estrata eta trenbidea ere ez, ordea. Hemen datza, ene ustez, euskal aidizkarien akatsik nabarmenetariko bat: ez dakigu gai bakoitza non argitara behar den. Azterketa sakon eta zuzen baten ondoren FONTESen edo EUSKERAn agertu behar litzatekeen hizkuntzari buruzko gaia, aldizkari arrunt batean erabiltzen dugu lotsa gutxiz. Argibide bat besterik ez da. Pilaka ezar nitzake, zenbait eztabaida garratz eta kazetaritza etika gutxikoak ekarri dituen kalteak adierazteko. Herri bidea, jakintza bidea, iker bidea, giza-politika bidea eta abar, berezi beharra ikusten dut euskal aldizkarietan. Borondatea, euskaltzaletasunezko borondote ona guztiek dute, baina borondate ona ez da aski.

Ez dira punta puntakoak, noski, baina asko ugaldu dira euskal aldizkariak azken urteotan. Jendeak irakurtzen dituela uste ahal duzu, "Anai Berriotxoa"?

HERRIA askok irakurtzen dute baserritar, langile eta ikasien artean, nik beti entzun izan dudanez. Beste horrenbeste gertatzen dela uste dut Nafarroan PRINCIPE DE VIANArekin. ANAITASUNA eta AGURen irakurleak ez dira berdinak izango, noski, ez pentsamenduz eta ez adinez. ZERUKO ARGIA izango da gehien irakurtzen dena hemengo aldean. GOIZ ARGI ere asko irakurtzen omen da, batez ere Gipuzkoan. Kezkatutako eta lanean ari den jendeak irakurtzen ditu, batipat, aldizkariak. Herri xeheak asko irakurtzen ote ditu? Hain euskaldun gutxi izateko nahiko hedatuak dira denak ere. Baina hor dago galdera airean zintzilik: herri xeheak asko irakurtzen ote ditu?

Dena loturik dago, irakurgaiak diren neurrian irakurriko ditu jendeak, noski. Lehengora itzuliaz, zer diozu euskal kazetariez, Jose Luis?

Gauza asko. Bi gauzatxo aipatuko ditut halere. Borondate on izugarria batetik, profesionaltasun eza beldurgarria bestetik. Hala izan ere izango hein haundi batean, kazetaritza-eskola bat ez dugun bitartean. Urtean behin, gutxienez, ikastaro labur batzuk eratu behar lirateke kazetaritzaz. Bigarren, euskara gaia gehiago erabiltzen dugu. Bere alde ona badu, noski gure arazorik larrien eta behinena hizkuntzarena dela irakasten bait digu horrek. Baina kazetariek ezer berri gutxi sortzen dute gai honi buruz, gerra zibiletan ibiltzeko aitzakitzat bakarrik hartzen du zenbaitek euskara gaitzat. Hirugarren, gaien leihatila zabaldu behar da gehiago: hirigintza, kutsadura, herrietako berriak alde askotatik jorratuz, dibulgazio lanak, herria hainbeste arlotan eskolatuz, gure herriaren egoera gogoratzen eta argitzen duten kanpoko gertaerak erabiliz. Ez du etxeko burruketan itotzerik merezi. Bestalde "Herri tregua" bat eskatuko nieke egoera honetan hainbeste merezimendu duten euskal kazetariei. Badiogu denok ere horrenbeste zor Euskal Herriari.

Euskal egunkari baten ametsa ere bada; zer deritzazu "Anai Berriotxoa"?

Ez dut uste, gure astekariak, oraingoz, egunkari bihur daitezkeenik. Bere gogoko aldizkaria aukeratzen du irakurle bakoitzak. Gauzak dauden bezala, ez dut uste, asko ugalduko litzatekeenik irakurlegoa. Geroak esango du gerokoa. Halere itxaropentsu naiz ni. Mamiz eta hizkuntzaz herri xeheari arik eta gehiena hurbildu beharko litzaioke egunkari bat. Sar daitezke, noski, zenbait gai sakon euskara landuagoan, atal berezietan. HERRIA hartuko nuke nik gidaritzat, Euskal Herri guztirako egunkari bat egiteko orduan. Aldizkari guztientzat dago lekua. Jarrai bedi, beraz, bakoitza bere arloa jorratuz, indarrik duen bitartean.

Haserara itzuliaz, Jose Luis, Gerediagak urtero eratu nahi al du kazetari saria?

Urteroko Euskal Liburu eta Disko Azokan sari bat izan zedin, batzordetxo bat izendatu zuen Gerediagaren buruzagitzaren izenean. Alberdi lehendakariak. Nikolas Alzola, Balendin Lasuen, Bitor Kapanaga, Joan Antonio Aroma eta nik osatzen dugu batzorde hori. Datorren urterako ASTARLOA saria izendatu dugu. GARITAONANDIA, ARRESEBEITIA, BELAUSTEGIGOITIA, ITURRITZA sariak eta abar eratuko dira. Gai jakin bati lotuak izango dira. Eskualderen bateko gizon ospetsuren baten ohorez emanen da.

Datorren urtean, ASTARLOA saria, beraz. Esaiguzu "Anai Berriotxoa", zer egin behar dugun sari hori irabazteko?

Astarloaren garaia, bere bizitza, orduko haroa, kultura eta abar jorratu beharko lirateke. Hitz bitan esanik, Astarloaren denborako Euskal Herria; gehiago zehaztuz, orduko kultura. Jarriak ditu Justo Garatek "La Epoca de Astarloa y Moguel" liburuan oinarri batzuk. Baina hau guztia zehaztu gabe dago oraindik.

Atzekoz aurrera ihardun gara, agian. Mahaiko izan zaitugu, Jose Luis, KIRIKIÑO sarian. Zeuk zer diozu aurtengo irabazleez?

Miresgarria dela, uste dut, Amatiñoren lan aspergaitza. Hamaikatxok jotzen dugu laugarren orrialdera ZERUKO ARGIA hartzen dugunean. Kazetari trebe baten gisa, Euskal munduaren ikuspegi zabal bat eskaintzen digula, uste dut, irakurleoi. Agirrebalzategik, berriz, beste mota bateko lana eskaintzen digu.

Honetaz gero jakin nahi genuke, bada, zer sari eman duzuen. Ea datorren urtean, parte hartzea, erabakitzen dugun.

"Kirikiño"ren irudia eman zaio irabazleari. Amatiñok du, Bilboko Larrea irudigileak dohan egina da. Lehen ere beronek egina da, Mañarian, Kirikiñoren monumentua. Eskertzekoa da, beraz, gure irudigilearen oparia.
Euskal kazetaritzat kezkaturik dira "Anai Berriotxoa" eta Jose Luis Lizundia. Ezer onik egiten ari ote gara, galdatzen diogu geuron buruari idazleok. Izan ohi ditugu joaldi latzak behin baino gehiagotan.
Zuzpergarri gerta daitezela, idazle guztiontzat, kazetari sariaren bi eratzaile hauen hitzak.

ERRIALDE
Kirikiño Saria
12

Gaiez\Komunikabid\Prentsa\Euskaraz pr
Pertsonaiaz\ALZOLA1
Pertsonaiaz\LIZUNDIA1
Egileez\HERRIALDE1\Komunikabid

Azkenak
2024-11-22 | Julene Flamarique
Voxen aurka Bilbon protesta egiteagatik auzipetutako zortzik ituna egin dute Fiskaltzarekin eta bat epaiketara joango da

Atxuriko irakasle eta ekintzaile batek uko egin dio akordioari kontzientzia arrazoiak direla eta. Voxek bost urteko kartzela-zigorra eskatzen du auzokidearentzat, Fiskaltzak aldiz zazpi hilabeteko espetxe-zigorra hauteskunde-delituagatik eta hiru hilabeteko isuna mehatxu... [+]


2024-11-22 | Ahotsa.info
Saskien bidez Nafarroako euskalgintzari inoizko ekarpenik handiena egingo dio Errigorak: 230.000 euro

 Euskarari Puzka azken kanpainan 16.000 saski saldu dituzte, eta euskararen alde lan egiten duten elkarteentzat bideratuko zaie lortutako etekina.


2024-11-22 | Sustatu
Euskarazko esamoldeak baloratzen lagundu online galdetegi honetan

Bi irakasle eta ikerlarik inkesta jarri dute sarean, euskarazko esamolde batzuen inguruko datuak biltzeko. Bost minutu hartuko dizu betetzeak baina adi, bi galdetegi daude, egun bakoitian jaio bazara 1A betetzeko eskatzen dizute, eta egun bikoitian jaioa bazara 1B delakoa.


Nazioarteko Zigor Auzitegiak Netanyahu eta Israelgo Defentsa ministro ohi Gallant atxilotzeko agindu du

Gizateriaren aurkako krimenak eta gerra krimenak egotzi dizkie Hagako auzitegiak bi sionistei. Erabakia "antisemitismotzat" jo du Netanyahuk, eta Hamasek, aldiz, "Justiziarako urrats garrantzitsutzat".


Umandi izena eta izana

Andoni Urrestarazu Landazabal Araiako herrian 1902ko uztailaren 16an jaio zen eta 1993ko azaroaren 21ean hil zen Gasteizen. 31 urte bete dira jadanik eta bere izena eta izana aitortzeko une aproposa dela deritzot, ez baita ongi ezagutzen utzitako ondarea. Umandi, bere herriko... [+]


Memoriadun euskara

Autobiografia idaztea omen da garapen pertsonalerako tresnarik eraginkorrena, askatzaileena. Iraganeko kontuei tira egin eta gogora ekartzeak, orainaldiko korapiloak askatzen laguntzen omen du. Bai, laguntzen du orainaldia ulertzen eta komeni zaigun etorkizun bat marrazten... [+]


Etorkizuneko apustua

Pandemiaren iragarpenetik Valentziako tragediarainoko errepasoa egin eta ondorioztatu dut gezurra eta forupea suhesi gisa dituen kudeaketa instituzional negargarria klase gobernariaren konstantea dela.

Ez dugu gobernari ordezko baliogarririk sistema pendular hau aldatzen ez... [+]


Gelditu dute emakume baten eta bere alaba adingabearen etxegabetzea Gasteizen

Polizia etxegabetzea geratu nahi zituzten herritarren aurka oldartu da eta hainbat lagun zauritu ditu. Azkenean, etxegabetzea atzeratu duela jakinarazi du epaitegiak.


X-etik irten nahi? Nor dago Mastodonen eta Blueskyren atzean? Nola finantzatzen da bakoitza?

Gaur, azaroak 21, Mastodon.eus komunitateak sei urte bete ditu. Urteurrena ospatzeko Gure aukera, sare libreak kanpaina abiarazi dute, atxikimenduak biltzeko. Izan ere, azken asteetan “eXodoa” ematen ari da: erabiltzaile asko X-tik ihes egiten ari dira, sare... [+]


Iruñeko Erorien Monumentua
Maravillas Lambertoren izena ez erabiltzeko eskatu dute fusilatuen senideek

Nafarroako Fusilatuen Senitartekoen Elkarteak gogor kritikatu du Iruñeko Erorien Monumentuaren inguruan EH Bilduk, Geroa Baik eta PSNek egindako akordioa. "Pedagogia" egiteko toki hobeagoak daudela dio eta interpretazio zentroari Maravillas Lamberto izena... [+]


2024-11-21 | Julene Flamarique
933 nobedade eta 200 ekitaldi Durangoko Azokaren 59. edizioan

Abenduaren 5ean Ikasle Goizarekin hasiko dute azoka. Hurrengo egunean Gazte Eztanda eguna egingo dute, eta gazteei zuzendutako hamaika jarduera egongo da. Egun berean, iazko Sormen Beka irabazi zuen Argizagi. Zubiak adiskidetasunerantz telesailaren aurkezpena egingo du Marramiau... [+]


Mastodon.eus-en “Gure aukera, sare libreak” kanpainarekin bat egin du ARGIAk

ARGIAko lantaldeak bat egin du Mastodon.eus-ek bere seigarren urtemugan abiatutako Gure aukera, sare libreak  atxikimendu kanpainarekin.


2024-11-21 | Sustatu
Sei urte bete ditu gaur Mastodon.eus-ek

Mastodon.eus euskal fedibertsoko instantzia agian nagusiak sei urte bete ditu gaur. Urteurrena ospatzeko "Gure aukera, sare libreak" kanpaina abiarazi dute, atxikimenduak biltzeko. Efemeridea une interesgarri batean dator: Elon Musk-ek, X/Twitterren jabeak,... [+]


Ertzaintzak zaurituriko Realeko zalearen kasua berriz irekitzeko agindu du epaileak

Gipuzkoako Lurralde Auzitegiaren ustez, bideo bateko irudietan ikusten denak "talka" egiten du Ertzaintzaren atestatuarekin, eta Amaia Zabarte foam bala batekin zauritua izan zenaren "ebidentzia erakusten" du, Noticias de Gipuzkoa-k jaso duenez.


Arma nuklearrarekin erantzuteko bidea ireki du Putinek, Ukrainak AEBek eta Ingalaterrak emandako misilekin eraso egin eta gero

Arma nuklearrarekin erantzuteko aukera dakarren dekretua izenpetu du Vladimir Putin presidenteak. Hegazkinekin, gurutzaldi misilekin zein droneekin "eraso masibo bat" pairatzeak ondorioztatu dezake arma horren erabilpena. 


Eguneraketa berriak daude