Kantari Berri Baten Pozak Eta Kezkak


2021eko uztailaren 28an
Jon Bergaretxe kantariari elkarrizketa
Jon Bergaretxe
Kantari Berri Baten Pozak Eta Kezkak
Jon Bergaretxe eibartarra dugu, «Koldon semia» hainbatek esango lukeenez. Hamazazpi urte baino ez du. C.O.U. ikasten ari zaigu Eibarko Unibersidad Laboral delakoan
Betidanik ezagutu izan dut Jon. Nere anaiarik gazteena eta bera ikastolara joan ohi ziren garai hartatik bai behintzat. Ikastola sortu berria genuen Eibarren Jon dugu lehen haur andana berti hartako bat, eta fruiturik umoenetako bat dirudienez Ikastolan ibilitako haurrak gizontzen ari... bada hemen zer pentsatu eta zer ausnartu.
Jon ezagutzen nuen bai, baina ez nenkien, ordea, kantatzen hasia zenik. Hauxe sorpresa Abenduaren lehen egunetan Eibarren kantatu behar duela eta, beregana hurbildu naiz zerbait galdatu nahirik
Jon giputzez mintzo da, ama zarauztarra eta ohi denez, giputx-bizkaitarrok elkarrekin tono egiten dutenean giputxok beti nagusi. Halaxe gertatu da oraingoan ere Bergaretxetarren baitan, Eibarko Arrabal kalean gertatu ere,
- Hi, Jon, jakin dudanez abenduaren 8an. S C.R. Arrate elkartean eratuko den jaialdi baten parte hartuko omen duk. Nola duk hori?
–Ba bai. Arrateko Euskal Kultur Batzordeak kanta saio bat eratzen dik egun horretan eta nik parte har dezadan nahi dik.
- Zein kantarik osatuko dik kanta saio hori?
–Lertxundik eta Lupek.
- Nik, egia esan, ez diat jakin oraintsu arte kantari hintzanik. Hau izango ahal duk hire lehen kanta saioa ?
–Ez bigarrena. Lehendabizikoa Zarautzen izan huan, irailaren 7an., Zinema Frontoian. Hibai, Larramendi, Lupe, Oihartzunak, Etxamendi ta Larralde, Josu eta nik kantatu genian.
-Zer dela eta hasi haiz kantatzen?
–Nik neuk betidanik izan diat zaletasun apur bat. Hala ere, zerbait serio egiten orain dela bi urte hasi nintzuan. Tonto, tonto hasi ere. Diru puzka bat nian aurreratuta eta gitarra bat erosi nian nere arreba batek eraginda. Laster konturatu nintzuan, nik uste hain gaizki ez zuela egiten eta...
-Eibartarra izanik nola kantatu huan lehen aldiz Zarautzen?
–Bueno, hik dakian bezalaxe ama diat zarauztarra. Sasoi hartan Zarautzen nintzuan. Euskaldun baten heriotzaren urtebetetzean meza kantatuko ote nukeen eskatu egin zidaten... hau igande baten zuan, hurrengo larunbatean ere Frontoian kantatzeko esan zidaten eta... hara nola.
–Eta orain berriz bigarrena. Jarraitzeko asmórik ba ábal duk?
–Oraingoz bai, behintzat. Gero ez jakin. Geroak esan beza.
–Zergatik kantatzen duk?
–Gustatu egiten zaidak. Gustora kantatzen diat. Parte hartu nahi diat. Zerbait egin, esan edota eskaini. Ez duk txorakeria hutsa. Zer bait gehiago duk. Ez zekiat nola
- Zer kanta mota kantatu ohi duk ?
–Bueno, oraindik ez diat sekula nererik kantatu. Badiat nik burututakorik baina oraindik erabat biribildu eta taxutu gabe. Zerbait falte zaie. Falta zaiela ohartzen nauk eta gainontzekoa etorriko duk, goiz nahiz berandu.
Beste zenbait kantarirenak kantatzen dituk, beraz. Norenak?
–Xabier Leterenak gehien bat. Laboaren bat edo beste ere. Eta beste zenbait guti.
–Eta Xabierrek ezagutzen ahal hau?
–Bai.
–Eta zer ziok?
–Orain dela hamabost egun egon giñuan elkarrekin eta orduan jakin izan huan kantari hasia nintzela. Irakurri omen huan Zarauzko programa, baina ni nintzenik ezta sumatu ere.
-Eta bere kantek kantatzeaz?
–Ez zidan gauza askorik esan. Ondo iruditu zitzaion nonbait... Iagunduko zidala esan zidan.
- Hire ustez eta gustoz, Xabier Lete ote onena euskal kantarien artean?
–Gustoa gusto, geien aldetik bai, neretzat behintzat. Gai desberdin asko dik. Non aukeratu bazeukak. Bere estilo eta kantaera ere oso atsegin zaidak.
–Zabier, Laboa... orain dela hamar urteko kantariak dituk. .Ez dok amairu. talde berri harek egundoinoko indarberritze bat eman zioan euskal kantari. Sasoi hartan hik sei zazpi urte huan. Geroztik ez dirudi kantari gazte askorik sortu denik~ Zer deritzak?
–Horretaz zer esan asko zegok. Alde batetik, berek izan hituan lehenak, eta lehenak badik beti halako abantaila eta balio bat.
Bestetik, Iriondok lehenagokoan esaten zidan bezala, sortu sortzen dituk kantari berriak, baina arrazoi batez zein bestez pot egiten ditek heldu aurretik.
Bada besterik ere ene ustez. Behar bada kantari ezagunak direnen aldetik ez zegok laguntza handirik ere. Beren artean ondo konpontzen dituk... ondoegi. Betiko programak ari dituk. Beti izen berdin butzuk. Programa hoitan sartzea ez da erraz izaten. "Ez dok amairu" taldekoek fama ditek, eta jendeak famadunak nahi dizkik entzun.
Esate baterako, nik Eibarren, Elgoibarren, Planetxian eta inguru horretan kantatzen badiat inork guti ezagutuko nau. Behin édo birritan «Ez dok amairu» taldearekin kantatuz gero, ordea, berehala izango nauk errazago «onartua».
Dena dela, esan beharra zegok bai, zaletasuna oso ondo dagoela bai, hasieran, baina gero salatu etz ahalegindu beharra dagoela. Profesionaltasuna oso zail da euskal kantarien artean, eta guztiz sakrifikatu beharra zegok aurrera jerraitzeko. Honetaz exenplu ona eman zigurek orain dela hamar urteko gazte hoiek.
–Eta hire kantei buruz?
–Lehen esan bezala. badiat mordoxka bat baina oraindik erabat biribiltzeka. Gitarra jotzea eta doinu berriak asmatzea ez zait, egia esan batere zail. Zailena letra duk, neretzat behintzat. Ez diat nere burua poetatzat eta horra hor koska. Beste zenbaitez poesiaz baliatu beharra zeukat eta aukera egitea ez duk beti erraz.
–Oraindik gaztea haiz eta nolabait aurkituko duk bidea. Ez ote'
–Ba... hasi berria nauk bai, eta oraindik guti baino ez diat euskal poesia ezagutzen, ez zaharra eta ez berria. Bazeukat arlo honetan ze egin eta ikasirik ugari. Esate baterako, hik barre egingo duk, baina egun hauetan "Otsalar" poeta deskubritu diat...
-Ez duk txarrena gero, ez horixe! Jarri ba Jon, eta ez etsi.

Jon Bergaretxe
13

GaiezKulturaMusikaMusika modePertsonakAbeslariakBERGARETXE3
PertsonaiazBERGARETXE3

Azkenak
ANALISIA
Aznarrek lagundu diola Aitor Estebani?

Aitor Esteban izango da EAJko EBBko hurrengo lehendakaria eta jeltzaleek salduko dute horrela, zuzendaritza berrituta, buruzagitza berria prest dagoela alderdiaren berrikuntza prozesuarekin jarraitzeko.


Udaltzainen hizkuntza eskakizunen aurkako oldarraldia Donostian, Astigarragan eta Usurbilen

Donostiako Udalak 2024ko irailean helegitea jarri zuen, urte bereko urtarrilean epaileek bi udaltzainen B2 hizkuntza eskakizuna baliogabetu zutelako. EAEko Auzitegi Nagusiak helegitea ez du tramitera ere bideratuko, “kasaziorako interes objektiborik” ez dagoelako... [+]


“Mezu faxistak” zabaltzen dituen EHUko Arabako Campuseko irakaslea salatu du Ikamak

Gasteizko EHUko Farmazia Fakultateko irakasle batek sare sozialetan “mezu faxistak” zabaltzen dituela salatu du Ikama ikasle taldeak. Joan den irailean, EHUk Leioako Campuseko irakasle bat kanporatu zuen sare sozialetan zabaltzen zituen mezuengatik.


Raimundo el Canasterori babesa adierazi diote 230 musikarik, eta musikaren bidez boterea kritikatzea zilegi dela aldarrikatu dute

Belako, Chill Mafia, Eñaut Elorrieta, Fermin Muguruza, Ibil Bedi, J Martina, ØDEI, Olaia Inziarte, Nøgen eta Tatxers daude sinatzaileen artean. 237 musikariren zerrenda argitaratu dute.


'Itzal(iko) bagina'
Hemen gezurra nagusi

Itzal(iko) bagina
Taldea: Lokatz Loreak.
Aktoreak: Araitz Katarain, Janire Arrizabalaga eta Izaro Bilbao.
Zuzendaria: Iraitz Lizarraga.
Noiz: otsailaren 2an.
Non: Usurbilgo Sutegi aretoan.

-------------------------------------------------------
 
Bertsoa bertsolaritza,... [+]

Behe Bidasoako eraso faxistak eta Devenir Europeo

Eraso faxistak, xenofoboak edo homofoboak gero eta ugariagoak dira Euskal Herrian ere, eta kezka barreiatu da han-hemenka. Behe Bidasoa da eraso horiek pairatzen dituen eremuetakoa, eta hor, zehazki, eraso edota ekintza gehienak Devenir Europeo (Europaren bilakaera) izeneko... [+]


Argitaratu gabeko 36ko gerrako bideoak eskura jarri ditu Los Angelesko Unibertsitateak

Donostiako eta Gipuzkoako beste udalerrietako irudiak ikus daitezke unibertsitatearen webgunean.


2025-02-07 | Aiaraldea
Amurrioko Udal Gobernuari entregatu dizkiete Aiaraldea Komunikabidearen dirulaguntza berrezartzearen aldeko 1.700 herritar eta eragileen atxikimenduak

Komunikabideko hainbat langile eta bazkide bertaratu ziren duela astebete Amurrioko Udaleko plenora, dirulaguntza bigarren urtez ezabatu dela salatzeko. Txerra Molinuevo alkateak ez zuen inolako erantzunik eman.


Erorien Monumentuko sinbologia faxista duten elementuak kentzeko eta interpretazio zentroa sortzeko lege proposamena aurkeztu dute

PSN, EH Bildu eta Geroa Bai talde parlamentarien sinadurarekin aurkeztu da gaur eta onartua izateko babesa izango du.


2025-02-07 | Gedar
Txantreako Eunate ikastetxeko irakasle erasotzaileak alde egitea lortu dute ikasleek

Iruñerriko IAk azaldu duenez, irakasle horrek ikasleak sexualizatu eta bortxaketak justifikatu zituen. Aurreko ostiralean eserialdi bat egin zuten eta sinadura bilketa bat izan dute martxan, irakaslea botatzeko.


2025-02-07 | Uriola.eus
Bi gizonek eraso homofobikoa salatu dute Bilbon

Lauzpabost pertsonak osatutako talde batek jo egin zituzten baita irain homofoboak egin ere.


2025-02-07 | Euskal Irratiak
Ximun Fuchs
“Euskal irainak baitezpadakoak zaizkigu, elbarritu emozionalak ez gaitezen izan”

Le Tampographe Sardon enpresak salgai ezarria du 24 laidoko zigilu-kutxa. Sarean eskuragarri da. Ximun Fuchs aktoreak du hautaketa lana egin, irainak "lan tresna" baitira beretzat.


Aktibismoan osasun mentala zaintzeko zenbait tresna

Aktibisten ezinegonak bildu, eta horiek kolektiboki lantzeko gida bat sortu dute zenbait aktibistek. Besteak beste, estresa, beldurra, frustrazioa eta nekea landu dituzte.


Eguneraketa berriak daude