DONIBANE LOHITZUNEN EUSKAL UNIBERSITATEA


2021eko uztailaren 20an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Euskal Unibertsitatea ospatu da Donibane Lohizunen
DONIBANE LOHITZUNEN EUSKAL UNIBERSITATEA
Euskal arazoei buruz ikertzeak eta lanak bultzatu
Kritika jator baten premia
Donibane Lohitzunen ospatu berria dugu Euskal-Unibersitatea. Han izan ginen gu ere zerbait ikasi nahiz era ZERUKO ARGIAren irakurleei hango berri emateko asmoz.
Unibersitate honen eratzaile gehienak oso lanpetuak izanik. Manex Goyenetxe, IKAS-en idazkariarekin mintzatu gara.
Nor izan da ikastaro honen eratzaile?
Haristchelar jauna, IKAS-en lehendakaria, aita Xarritton, Joseba Intxausti, Carlos Santamaria, Ramuntxo Kanblog eta neroni ere hor ibili gara. Izan ere, Baionako IKAS batasunak eratua izan da Unibersitate hau. Honek lortu du, bere lehendakariaren bitartez, Pariseko "Ministère de l'Education Nationale" delakoak bere baimena eman zezan bai eta Bordeleko "Rectorat d'Academie" delakoak ere. Baimen hoieri esker Donibane Lohitzuneko lizeo ofizialean (Estaduaren lizeoan) muntatua izan da Unibersitate hau. Horri esker lizeo horren gela eta tresna guztiak ofizialki Unibertsitatearen zerbitzurako emanak izan dira. Idazkaritza lana Ipar-aldean neronek eraman dut gehienbat eta Hego-aldeko euskal ikasleen artean JAKIN taldekoek Joseba Intxaustirekin egin dute behar zen berri ematea. Irakasleen biltzea eta gaien hautatzea Haristchelar, Xarritton eta Santamaria jaunek egin dute gehienbat. Esan behar da Euskaltzaindiak bere babesa emana ziola Unibersitata honi eta horrengatik bere hileroko batzarra ere hemen egin izan duela euskal Akademiak. Azkenik esan dezagun Ipar-aldeko Deputatu, kontseilari eta alkateen batzarren babesa ere bazeukala Unibersitate honek.
Parte hartu dutenei buruz zer?
Zenbat? Nola? Zer girotakoak edo zer mailatakoak...?
Ehun eta hamarren bat ikasle izan dira hamar egun horietan eta gehienak bizpahiru egunez hor izan dira. Gehienak estudioen egiten ari diren euskaldun gazteak ziren, baina irakasle eta andereño andana bat ere ibili izan da. Bestalde, egunaz lanean ari zirenei pentsatuz, arrats guziez bazeuden mintzaldiak, arratseko bederatzietan, eta langile zenbaitek ere parte hartu ahal izan du.
Zer helbururekin?
Helburu nagusienak Unibersitate hau muntatzean hauek zirela uste dugu: Euskal ikasle edo intelektualei, burulangile guztiei, elkar ikusteko eta elkarrekin mintzatzeko, elkar ezagutze egiteko aukera bat eman. Azken hiru urte hauetan Baionan egiten zen Euskal Asteak ere holako zerbait lortua zuen; Unibersitatean oraino gehiago nahi genuke hortarat ailegatu. Bestalde, euskal arazo mota guztiei buruz ikertzeak eta lanak bultzatu eta ahalaz koordenatu nahi litazke erakunde berri honen bitartez. Eta azkenik euskarazko Unibersitate bat zer izan litzakeen, sinbolikoki bederen, azaldu.
Nola eramana izan da? Zer metodorekin?
Aurten, lehen urtearentzat, hitzaldi guztiak, bat bestearen ondotik emanak izan dira, goizetan bederatzietatik eta hamabietara arte. Arratsaldeetan berriz, bazkal ondoko ordu bi eta terdietatik eta bostak arte mintegiak egin izan dira, goizean aipatu gaiez. Gero berriz lehen esan bezala, arratseko bederatzietan beste hitzaldi bat ematen zen, inguruetako jende langileak bederen parte har ahal izan zezan.
"Euskal Unibersitatea" zen ikastaro honen izana, zenbateraino zegokion "unibersitate" hitza eta zertan? Irakasleen alderditik ba al zen maila hori? Eta ikasleen alderditik? Unibersitate gehienak ohi dituen mailarik? Ikasleak hartu ahal zezakaten parte eta hartu al dute? Egiazko azterketa eta kritika giro jatorrik?
Irakasleen eta ikasleen aldetik ez da dudarik Unibersitate maila hori bazeukala, horko gehienak edo bat edo bestea bait dira edo izanak bait dira alde bateko edo besteko erdal Unibersitateetan. Bestalde Unibersitate honen egitea aipatu zelarik Karlos Santamariak oso ederki azaldu zituen zein ziren Unibersitate baten egin beharrak eta kritika jator baten premia ere adierazi. Hein batean bederen hori ere lortu dela uste dogu.
Zer esperantza uzten du Euskal Unibersitate honek?
Urtero egiteko asmoa dugu, toki berean eta arrakasta handituz joango delako esperantzarekin. Arrakasta bai eta ikastaroen maila eta mintegien koordenatzea beti hobetuz ere. Aurten Pradon katalanek boskarren aldikotz egin dute holako Unibersitatea: Bostehun ikasle eta hirurogeita hamar irakasle elkarturik bizi izan dira, han, hamar egunez. Lehen urtean larogei ikaslerekin hasiak ziren. Beraz, aurtengo 110 ikasleak ikusi eta badugu esperantza.
Euskal kultura batetaz jabetu ahal izateko, Unibersitate honen argiaz, zertan ditugula uste duzue prolema eta premiarik nabarmenenak?
Hain segur gure hizkuntza holako gaietan ibiltzeank du bai prolema haundiena sortzen eta bai premia haundiena ere euskal kulturaz jabetu nahi badugu.
Zertan izan ditu hutsunerik gogorrenak Unibersitate honek?
Hori, hain segur, oraino egina ez den Unibersitatearen azken biltzarrean guk baino hobeki azalduko digute bertako ikasle-irakasleek larunbat arratsaldean. Hala ere uste dugu oraidanik esan ditakeela, gai guztiak bat besteren ondotik erabiltzeko orde, hiru edo lau ikastaro sail honetan erabili beharko direla. Bestalde molde honek gai bakotxa gehixago sakontzeko aukera ere emanen digu. Eta gero mintegiak aurretik hobeki preparatu beharko ditugu. Egia essan, aurten, gogoeta saialko fedeari buruzko mintegia da bakarrik aurretik preparatua izan. Haatik, lan onenak, matematika sailean egin dela dirudi, matematika hiztegia ere osaturik atera bait zaigu hortik. Ikusten duzu beraz lan onik ere egin dela Unibersitate honetan.
Nolaz konpon ditezke hutsune horiek? Zer asmo dituzue datorrenerako? Zer etorkizun ikusten diozue ikastaro honi?
Beste hutsune zenbait azalduko dela Unibersitateari buruzko kritikan, eztago dudarik. Nola konpon? Bai hori, ikasleek eta irakasleek bai eta beste antolatzaileek denek elkarrekin ikusi beharko dute ondoko urteetan Unibersitate hori hobea izan dadin. Gure aldetik ondoko aste horietan Katalunyako Unibersitatearen berri ere eman nahi genuke, gauza interesgarriak eta baliagarriak ikusi bait ditutgu han, Abuztuaren 20-tik 30-erat han izan garelarik.
Bukatzeko. Zer dela eta eratzen dira ikastaro bat baino gehiago? Bat bakarra eta hobea, osatuagoa, ez ote genuke hobe? Euskal Herrian ez ahal gintezke Unibersitate mailan ere mahai berean bil?
Nik ere hori uste dut. Hobe litzatekeela indar guztiak bildurik Unibersitate on bat egin dezagun. Haatik Donibane Lohitzuneko honek denak. Euskaraz eman nahi ditu. Bestalde zenbait Hego aldeko ikasleentzat behar bada honerat ezin jina hor da, eta orduan bereziki ikertze lanei buruz zerbait koordinatze moldei behar litzake pentsatu. Nere izenean mintzo naiz orain, baina uste dut, dena dela, Donibane Lohitzuneko Unibersitatea prest dagoela beste ikastaro muntatzaileekin elkar aditzeko, Unibersitate hitzak dion bezala, erakunde irekia baita hau.
Esan dezagun ere aurten euskaldunetaz aparte (lehen aldikotz) eta Kataluynetaz aparte (boskarren aldikotz) Okzitanoek ere beren Unibersitatea egin dutela (bigarren aldikotz) bai eta Korsan ere (lehen aldikotz) gure kondizione beretan.
Oneraino, Goyenetxe jaunak esanak. Nahiko mamia badagoela uste dugu bere hitzetan eta gu isiltzearekin irabaziko duela irakurleak.
ERRIALDE
Atxaga-Larresoro
Hiriart. Urruty-Monzon
Mujika-Azurmendi
Erdozainzi- Satrustegi
12

GaiezGizarteaIrakaskuntzUnibertsitaEuskal Unib
PertsonaiazGOIHENETXE1
EgileezHERRIALDE1Gizartea

Azkenak
Gure gorputza gudu zelai bat da

Azaroaren 25ean, Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Egunean, Steilas sindikatuko Idazkaritza Feministak kartel bat argitaratu du: Gure gorputza gudu zelai bat da du leloa, eta Hego Euskal Herriko ikastetxe guztiek jaso dute. Gatazka armatuetan emakumeek eta adingabeek... [+]


“Irtenbidea Polizia kopurua handitzea balitz, arazoa jadanik konponduta legoke”

Albiste izan da Gasteizko Errota auzoa azken asteetan, urriaren 8az geroztik delinkuentziaren aurkako eta segurtasunaren aldeko mobilizazioak burutzen baitituzte zenbait auzokidek asteartero, bi lonja huts okupatu zituzten gazte migratzaile batzuk jo-puntuan jarrita. Inguruan... [+]


2024-11-25 | ARGIA
A-25: mugimendu feministak gizonei dei egin die konplizitatea eta justifikazioa desagerrarazteko konpromisoa hartzera

Azaroak 25 Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Eguna da. Mugimendu feministak Bilbo, Iruñea, Gasteiz, Donostia eta Baionan mobilizazioak egingo ditu. Mugimenduak argitaratu duen manifestuan, 2024an Euskal Herrian eraildako bost emakumeak gogoratu dituzte. Aurtengo... [+]


Udazkena agurtzen negua besarkatzeko

Abenduak hostoen kolore marroia dauka: lurrean, intxaurrondo biluziaren azpian, geratu diren hostoena. Intxaurrondoak bukatu du bere zikloa. Atseden hartzera doa: zuztarrak indartuz, elikatuz, nutritzea du helburu. Barrura begira, barrenak osatzeko garaian dago, orain arte egin... [+]


2024-11-25 | Iñaki Sanz-Azkue
Sugandila bat “ezer ez dagoen lekuan”

Asko hitz egiten da basoaz azken aldian. Basoak berreskuratzeaz, basoak sortzeaz eta basoaren hedadura zabaltzeaz entzungo duzu sarri. Eta ekintza ona izan daiteke zalantzarik gabe, ekosistema moduan duen balioa handia delako. Baina, basoari jartzen diogun atentzio eta indar... [+]


2024-11-25 | Jakoba Errekondo
Birigarroak zirinetan heriotza

Datozen 100-150 egunak erdi lo negukatzen igaroko dituzte landare askok. Beren jakiak sortzeko nahitaezkoak dituzten hostoak askatu eta aurreko 200-250 egunetan metatutako erreserbei esker biziko dira.


2024-11-25 | Garazi Zabaleta
Gaztaina feria basaburuan
Gaztainadiak eta gaztainaren kultura protagonista

Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia... [+]


Funtsezkoa jendea da

Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]


Lanbroa

Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]


Euskaraz bizitzeko, Euskararen Errepublika

Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektuak lehen urtea ospatuko du abenduaren 1ean

Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]


Gazako %36 guztiz suntsitu dute, base militarrekin lurraldearen kontrola segurtatzeko

Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]


Eguneraketa berriak daude