Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

osteguna 2024ko abenduaren 19an

GIPUZKOAKO BASERRI BATEAN, GAU TXORI

2021eko uztailaren 23an

Juan Luis Goenaga euskal pintore gaztearekin elkarrizketan.
GIPUZKOAKO BASERRI BATEAN, GAU TXORI
Juan Luis Goenaga, euskal pintore gaztea. "Euskal Pintura" saria irabazi berria du
Gure zorionerako, illargi betea zegoen gau hartan. Zori onerako Juan Luis ez baita gizon berdina gau guzietan. Ilargiak sena berezia ematen baitio. Hego haize eta ilargi argiek egoki baino egokiago janzten zuten azaroko gau hura.
Aste bete osoa falta zen "Euskal Pintura" sariaren banaketa erabakia izan zadin eta ez zegoen gure mutila sariaren zai. Juan Luisentzat pintatzea, arte egitea, bizitzea da. Hor arkitzen du, egunaren luze zabalean hain hitz gutxi esan ohi dituen gazteak, bere mintzaira bidea. Bakarrik bizitzeak ez dio bakardaderik sortarazten, inguru guztia eta barru betea ditu lagun.
–Juan Luis: Emaiguzu zure bizitzaren berri.
Urtarrilaren 9an Donostian jaio nintzen, orain 22 urte. Nere lehenengo urteak Ikastolan egin nituen eta gero batxiller delakoa bukatu nuen. Orduan ikusi nuen garbi ez nengoela konforme nere aldamenean ikusten nituen gauza askoz eta zeharo pintura bideetan sartu nintzen. (Ttikitandik hasia nintzen dibujoaz).
Beraz, pintura seriotasunakin hartzen, 17 urtetan hasi nintzela esan dezaket. Orduan, teknikaren oztopoaz aurkitu nintzen eta zerbait ikasi nahi banuen behintzat, kanpora irten behar. Kanpora, teknikarengatik: hori ez beste guztia gure Herriak, gure paisaje honek erakutsi baitit eta erakusten oraindik.
–Nora joan zinen?
–Parisa lehenbizi. Han ezagutu nituen KLE, KANDINSKI, BRANKUSI eta beste. Grabadoa zer zen ere ikasi nuen, bai eta harria lantzen ere. Berriro Donostiara itzuli eta orain, hemedik, gure herriko arte-egoera guztiak (pintura, eskultura, dantza) eta munduan zehar, batez ere Europan egiten ari den lanari ahal dudan bertaenetik, jarraituz.
–Orain azalketaren baterako lanak prestatzen ari zarala dirudi. Zergatik ez duzu oraindik azalketarik egin?
–Bai. Egia da aspaldidanik ez dudala azalketarik egin eta egia esan, orain ere ez dit gogo handirik ematen. Hala ere, kanpora irten naiz zerbait. Orain hiru urte, Zarautzen egiten den moraletako azalketan lehen saria irabazi nuen eta urte horretan bereotan, gastearteko beste azalketa batean ere lehen saria eman zidaten, nere aurrenetako obra abstrakto batengatik.
Geroztik, lanean jarritu dut, bakarrik, alde guztietara joaz, bai pinturara, eskulturara, grabadora bai eta reliebetara ere. Lan guzti hauek gordeta dauzkat.
Benetan, azalketak egitea ez dut behin ere gogoko izan. Piskaren bat ere irten izan naiz hemendik: Paris, Erroma eta Londresko museo guztietan begiak ondo zabalduta ibilia naiz.
–Zer lan mota, zer arte mota duzu maiteen?
–Orain pinturakin nabil batez ere. Baina Parisen hasi nintzen eskultura lanean, batez ere harrian. Gero, Donostian, harria eta burnia ere landu ditut. Fotografia aldetik ere zer edo zer egin dut. Arlo hontan gauza asko dagoela egiteko iruditzen zait. Gaurko artistak gero eta gehiago ari dira fotografiaz baliatzen, batez ere "arte konzeptual" delakoaren barruan ari direnak, esate baterako JEAN LE GAC, eta JEAN DIBBIETS.
–Zerk bultzatu zaitu orain Donostian azalketa bat egitera? Noiz izango da?
–Lehen esan bezala, ez dut gogoko izan sekulan azalketarik egitea. Bainan ikusi dudanez, baten batzuek nere lanak agertzea interesantea dela uste dute eta horrek eman dit bultzada.
–Norentzat pintatzen duzu, bada?
–Nik ez dut behin ere beste inorentzat lanik egin, neuretzat baizik. Ni hobeki ezagutzearren pintatzen dut.
–Zer azalduko duzu Donostian7
–Azken urte honetan egindako lanak, batez ere aurten egindakoak. Lan denak gauari buruzkoak dira. Gaueko laino, ilargi, isiltasun hosto-hots eta itzala ditut gai Donostiako San Telmo museoan eginen dut, otsailaren 15etlik 30era. "Euskal Pintura" sarira bi kuadro bialita ditut eta Azpeitiko Antxieta etxean eginen den azalketara ere bialiko ditut beste batzuk.
–Zergatik eta zertarako pintatzen duzu?
–Denbora luzean ez nekien argi zergatik eta zertarako pintatzen nuen. Gaur uste dut galdera horren erantzuna argiago ikusten dudala eta ahal dudan moduan erantzungo dizut. Gure gaueko baso, mendi, euri, elur, tximista, tramoi eta ontzaren oihuak maite ditudalako. Gure arkaseen leze-zuloetako pinturak eta mairubaratzak hobeki ulertzeko, ilargi-argipean egindako akelarreak hobeki ezagutzearren.
Nere ustez, gure euskal kultura guztia gauezkoa baita. Baserritako itzalak, kromletxak, sorginak eta axti guztiak gauekoak dira. Pio Barojak bere intuizio haundiarekin hau argi ikusi zuen. Bere "Alzateko Jauna" hortan agertzen diren espiritu guztiak ganekoak dira. Ontzak, sorginak, laminak, dantzak, Basa-Jaun eta Altzateko Jauna ere ganekoak dira.
Gure artea ere gauekoa da (Oteiza, Txillida, Basterretxea, Mendiburu...). Bustia eta gaua, euria eta ilargia, hauekin bizi eta lan egiten dut. Hala, nere azkeneko lanetan, euria (latza, Letek dion bezala) eta gure baserritako itzal eta hutsune holekin ari naiz. Eta gauza bat agertzea beharturik nago: nere lan guztia gauez egina dela.
–Zure pintura, beraz, euskalduna dugu... Zein izango lirake–izatekotan–euskal artearen egiturak?
–Bai. Nere pintura euskalduna da. Ez da retorikoa, hitz haunditakoa, barrukoa eta hitz gutxitakoa baizik. Gure kantuak bezala (beti berdinak, beti desberdinak), gure mendi, baso, erreka eta zelaiak bezala, bertsolariak bezala, kanpaiak bezala.
Euskal artearen egiturak nik baino lehenago jarriak dituzte bai Iztuetak, bai Barojak, bai Oteizak. Nere lanak isiltasunetik eta itzaletik doaz.
–Zer derizkiozu gaurko euskal pinturari? Eman izenen batzu.
–Nere ustez, gaurko euskal pintura oso bide onetik doa. Baina, hontan zerbait esan nahi nuke: Euskal Herrian egiten den euskal pintura eta Euskal Herrian egiten den pintura ez-euskalduna bi gauza direla. Nahiz eta biak Euskal Herrian eginak izan, alde haundia dago tartean. Lehenik, "GAUR" taldekoek konturatu ziren hontaz. Oso euskalduna iruditzen zait bai Zumeta, Balerdi, Sistiaga eta Ortiz de Elgea egiten ari diren pintura mota; oso euskalduna, Sistiagak egindako filma. Hori behar du euskal pinturak: lehenik, gure aurrekoek egindako guztia ondo ezagutu, leze-zulotan, kantu eta dantzatan. Horiei ondo begiratu, arretaz entzun eta kontuan edukiaz. Horrela gauza ederren bat sortu diteke lur hontan. Behin ere gure arbasoen lanak eta pentsaera ahaztu gabe. Gaurko artistek, erantzunkizun haundia daukate berengan.
–Zure pinturaren esanahia eta «Gaur» eskolarena berdintsuak edo berdinak omen dira. Ba ahal da .Gauren zantzurik zure lanetan?
–Bai. "Gaur" taldeak egin duen lanaren jarraitzalle bat besterik ez naiz. Berak erakutsi didatenaz eta gaur Europan zehar egiten ari denaz, hori dena ondo esagutuaz aurrera jo beharrean nago. Nere lana egiterakoan, Arteta, Zubiaurre, Tellaetxe eta belaunaldi hartako guztiak gogoan eduki ditut eta batez ere "Gaur" taldearen lanak, pintura, eskultura eta filmetan. Eta ezin ahatz ditzakegu Antxieta, Etxabe, Iriarte eta gutxiegi aipatzen den beste zenbait artista euskaldun.
-0O0-
Nekez utzi dugu Juan Luis Goenaga bere baserrian gauean. Elkarrizketa hau izan eta gero jakin dugu denok .Euskal Pintura. sarian, hopaita bost urtetatik beherakoen artean, berari eman diotela saria. Nekez aurkituko dugu hain erabat bere artera emana dagoen artista gazterik. Zorionak eta jarrai luzea da-ta aurretik dadukazun gaua.
ERRIALDE
1

GaiezKulturaArteaPinturaPintoreakGOENAGA4
PertsonaiazGOENAGA4
EgileezHERRIALDE1Kultura

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Mezu kristaurik gabeko Gabon kantak, ikastetxe ugariren aukera

Mikel Garcia Idiakez

Efemeridea: Martin Larralde hil zen, galeretan

ARGIA

“Amerikak asko eman dit, baina nik ere asko eman diot Amerikari”

Mara Altuna Díaz

Eskolako jaialdiak ere, mugikorrik gabeko arnasgune?

Mikel Garcia

X utzita, nora joko dugu orain?

Asier Iturralde Sarasola | Jon Torner Zabala

Azkenak

2024-12-19 | Leire Ibar

Ia urtebete daramate soldatarik gabe Bilboko ikastetxe bateko langileek, funts putre batek eraikina erosi ondoren

Scientia funts pribatuak Bilboko San Pedro Apostol eskola erosi, eta langileen eskubideak eta hezkuntzaren kalitatea hondatu dituela salatu dute. Bederatzi hilabete daramate langile batzuk soldatarik gabe, eta Eusko Jaurlaritzaren esku-hartze eza kritikatu dute.

2024-12-19 | Karlos Aretxabaleta

Ainubean

Bazen behin kulturaren gordailu bilakatu zen herria. Denboraren poderioz, munduko agintariek kultura adierazpide ororen aurka hartutako neurri murriztaileen erruz, herrien garra, sormena eta irudimena amatatuz joan ziren, emeki-emeki kandela bat bailitzan. Hala ere, herrialde... [+]

2024-12-19 | Iñaki Etaio Alonso

Elon Musk gaiXtoa eta egiaren zaintzaileak

Elon Musken presentzia hedabideetan gora doa, suziri baten moduan, Etxe Zuriko lorategian lurreratu ostean. Lortzen ari den botereaz eta influentziaz asaldatuta omen daude beste botere batzuk eta, bere eragina gutxitzeko asmoz, X sarearen kontra kargatu dute. Azken asteetan The... [+]

2024-12-19 | Jenofa Berhokoirigoin

Mazango auzia: 20 urteko kartzela zigorra jarri diote senar-ohi Dominique Pelicoti eta fiskalak eskaturikoa baino zigor apalagoak beste 50 bortxatzaileentzat

Bortxaketen kasuentzako bideratu daitekeen kartzela zigorrik gorena jarri diote senar-ohi Dominique Pelicoti; eta beste 50 bortxatzaileei dagokionez, guztiak dituzte erruduntzat jo, baina fiskalak galdetzen zuena baino apalagoak dira zigorrak. Hiru hilabetez iraun du Mazango... [+]

2024-12-19 | iametza

Iametzak programatzailea behar du

ARGIAren taldeko kide den Iametza teknologia berriak erabiltzen dituen komunikazio enpresa da.

2024-12-19 | Mikel Urabaien Otamendi

Hezkuntzako ratioak jaisteko eskaera Nafarroako Legebiltzarrera eramango dute gurasoen plataformek

Sortzen eta Ratioak Jaitsi 0-18 elkarteek Legegintzako Herri Ekimen bitartez egin dute eskakizuna eta alderdi guztiek agerraldia onartu dute. Europar Batasunak Foru Gobernuari ratioak murrizteko egindako gomendioan du oinarria nafar gurasoen aldarrikapenak.

2024-12-19 | Urko Apaolaza Avila

Gasteizko SDA Factoryk ere lantegia itxi eta 55 lagun kaleratuko ditu

B&B Trends lantegiaren jabeak iragarri du hartzekodunen konkurtsoan jarri duela lantegia, "ondare desegonkortasuna" argudiatuta.

2024-12-19 | Gedar

Europan, pentsiodunen %13k jarraitu behar dute lanean

Erretiroa hartu berri dutenen %4,9k uztartu behar dituzte pentsioa eta lanen bat Espainiako Estatuan. Estonian %55 dira.

2024-12-19 | Axier Lopez

Palestinaren askatasunaren aldeko 10 orduko elkarretaratzea egingo dute Lekeition

Israel entitate sionista Palestinan egiten ari den "genozidio eta sarraski terrorista" salatzeko Lekeitioko hainbat eragilek txandakako hamar orduko elkarretaratzea egingo dute abenduaren 28an.

2024-12-19 | Jenofa Berhokoirigoin

Ernairen kontrako 290.500 euroko isunak indargabetu ala nabarmen apaltzea onartu dute epaileek

Isunak baliogabetzeko helegitea jarri zuten Ernaiko gazteek eta arrazoi eman die epaileak. Naiz-ek eman du epaiaren berri eta ostegun honetan 10:30ean eginen du prentsaurrekoa Ernaik, zehaztapen guztiak plazaratzeko.

2024-12-19 | Julene Flamarique

TikToken karbono-aztarna Greziako urteko emisioa baino handiagoa da, ikerketa baten arabera

Sare sozialik opakoena da TikTok: ez du bere isurketei buruzko daturik argitaratzen. Gainontzeko sare sozialek baino gehiago kutsatzen du. 2030erako "karbono neutral" bilakatzeko konpromisoa hartu duela esana du.

2024-12-19 | Artzape getariarron topagunea

Nora garamatza Getariako zimarroi haztegiak?

MULTIMEDIA - solasaldia

2024-12-18 | Josu Narbarte Hernandez

Denboraren harrizko gurpila Iruñeko katedralean

"Pictura est laicorum literatura", utzi zuen Umberto Ecok idatzita, Il nome della rosa eleberrian. Irudien bidez mintzatzen da herria, hitzez baino maizago. Artearen funtzio narratiboa nabarmena da Erdi Aroko irudietan, egungo begiekin zail gerta daitekeen arren haiek... [+]

2024-12-18 | ARGIA | Bizi Baratzea

3x05: Gazte baratzezainarekin azelgak biltzen | Iñaki Intxausti

MULTIMEDIA - Egonarria

2024-12-18 | Asier Iturralde Sarasola | Jon Torner Zabala

Sare sozialak

X utzita, nora joko dugu orain?

“eXodoa” gertatzen ari da egunotan sare sozialetan. Erabiltzaile ugarik X plataforma uztea erabaki –Elon Musk enpresariaren eskutik izandako eboluzio “toxikoaz” kokoteraino– eta Mastodon edota Bluesky-ra egin dute jauzi. Proiektu horiei begira... [+]

Eguneraketa berriak daude