Europar bizimodua

Posible da, nonbait, zoriontasuna neurtzea. Are, bada horretan tematzen denik. NBEk ez du arrakasta handirik munduko bakeari eusten, baina halako tasuna planetan zehar nola dagoen banatua erakusten du urtero, txosten batean. Funtsean zerrenda bat da, herrialdez herrialde, zein buru eta zein buztan, dohatsuenetik dohakabeenera mailakatua. Berrikitan aurkeztu da azkena, 2024. urteari dagokiona. Ondorioetan denetarik dago, eta txundigarri guti. Ni, bederen, ez naiz harritu hogei herrialde zoriontsuenetatik hamalau europarrak direla jakinda.

Aspaldi dabilkigu kontinente zaharra bizitzeko munduko bazterrik hoberena delakoa. Ezin uka: gainerako herrialdeen aldean, lekutan gaude ongizate mailan, babes sozialean, berdintasunaren aldeko urratsetan edo eskubide eta askatasunen aitortza formal orokorrean.

Xehetasunetan sartuz gero, ordea, ez gabiltza hain eder. Hemen ere, galga ezarri zaie hobekuntza sozialei, desberdinkeria ekonomikoa goraka doa aspalditik, eta estatu eta korporazioak gailentzen zaizkie ia beti askatasun publikoei, osasunari eta justiziari. Etorkinekin kriminalki zeken eta haien sorterriekin harrapari gupidagabe; ekonomiaren eta geoestrategiaren izenean ulerbera eta moldakor, bertze nonbaiteko despota eta hiltzaileen aitzinean. Putin putakumea baita, baina putakume guztiak ez baitira Putin.

Ametsak amets, ez zait hainbertzeko astakeria iruditzen armada europar sendo bat, Estatu Batuen mendekotasun militarretik libratzeko tresna baldin bada

Hori guztia ere bada europar bizimoduaren osagai. Horrek guztiak ere badu ikustekoa gure ongizate eredugarriarekin. Gure zoriontasunarekin. Estatu Batuetako misilek, petrolio errusiarrak eta Asiako manufaktura eta deslokalizazioek egin dute gainerakoa.

Orain, eraikina zutik atxikitzen laguntzen zuten zutabeak arrailtzen hasi zaizkigularik, alarma hotsak nonahi. Aizu, proiektu europarra defendatu behar dugula, baita armak eskuan hartuta ere.

Nik ez dut astekari honetako bertze luma batzuek bezain garbi ea Kremlingo jabeak aski izanen ote duen Ukraina mendean hartuta. Bertzalde, ametsak amets, ez zait hainbertzeko astakeria iruditzen armada europar sendo bat, Estatu Batuen mendekotasun militarretik libratzeko tresna baldin bada. Hala izanagatik ere, hartz errusiarraren arriskuaren mamua inarrosteaz gain, zerbait gehiago eskaini beharko dute gure estatuburuek konbentzitu nahi bagaituzte merezi duela gure bizimoduaren gailentasunaren defentsan halako dirua eta halako kemena inbertitzea.

Baina nork jakin. Datu bat ahantzi zait arestian: hasieran aipatu NBEren txostenaren arabera, Israel da, Luxenburgoren, Kanadaren edo Suitzaren aitzinetik, zortzigarrena munduko herrialde zoriontsuenetan.

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
Analisia
Grebak, sistema eraldatzeko

ARGIAren efemerideen kanalean topatu dut berri zaharra: 1918ko apirilaren 23an, Irlandako langileek greba orokorra egin zuten I. Mundu Gerrarako derrigorrezko erreklutamenduaren aurka. Langileen eta independentziazaleen erantzunari esker, Britainia Handiak atzera egin behar izan... [+]


Immigrazioa eta sindikatuak, eskubide unibertsalak ala porrot kolektiboa

Gabezia guztiekin ere, sindikatuek gizateriaren alde inoiz egon den beste edozein giza erakundek baino gehiago egin dute. Duintasunari, zintzotasunari, hezkuntzari, ongizate kolektiboari eta giza garapenari beste edozein pertsona-elkartek baino gehiago lagundu... [+]


Teknologia
Esnearen bidea

Automatizazioaren eta abereen inguruan kuxkuxeatzen ari nintzela, ukuilu automatizatuen informazioa hasi naiz eskuratzen. Nire idazmahaiaren erosotasunetik idazten, gizakion kontsumorako modu masiboan esplotatzen ditugun abereen bizitzak nahiko penagarriak direla iruditzen zait,... [+]


2025-04-30 | June Fernández
Meloi saltzailea
Rowling ala Millerey

Errepikatu nirekin: Sara Millerey. Ez dezagun ahaztu bere izena. Transfeminizidioaren biktima da Millerey: gorrototzaile transmisogino batek torturatu zuen, besoak moztu zizkion eta bizirik bota zuen ibaiertz batera. Bi orduko agoniaren ondoren hil zen.

Errazagoa da J.K... [+]


Eurokeynesianismo militarra

Europa berrarmatu. Europa defendatzeko berrindustrializatu. Hori da azkenaldian Europar Batasuneko agintari politikoek sustatu nahi duten agenda, Europako defentsari buruzko Liburu Zuria, Europa BirArmatu eta 2030 Prestasuna planen bidez. Militarismoa sustatzeko aitzakiak dira... [+]


Errolda denontzat!

Maiatzaren 11n, igandea, Errekalde plazan (Bilbo) hitzordua dugu euskal hiri eta herrietan bizi diren pertsona guztiek errolda izan dezaten aldarrikatzeko korrikan. Ekintza hori gure udalerrietan bizi den inor erroldarik gabe ez egotea bultzatzen duen kanpaina zabal baten... [+]


2025-04-30 | Sukar Horia
Turismotik bizi, ala nekez bizi?

Duela urtebete eskas Espainiako aireportuen sarea kudeatzen duen AENA enpresa publikoak iragarri zuen Loiuko aireportuko terminala handitu nahi duela. 2024an 7 milioi bidaiariren langatik gertu gelditu zen eta, handitzeak aurrera eginez gero, 2030. urtetik aurrera 13-14 milioi... [+]


2025-04-30 | Sonia González
Zaurgarritasunaren tranpa

Zenbait urtetatik hona sarri entzuten dugun kontzeptua da zaurgarritasuna. Gaur gaurkoz, diskurtso politikoetan pertsona zaurgarriez aritzea ohikoa da. Seguru nago nik ere inoiz erabili dudala berba hori Bizilan.eus webgunean, eskubide laboralak eta prestazio sozialak azaltzeko... [+]


Norabidea erakusten duten zenbait ohar, Aritz Otxandianori gertatutakoaren harira

Harriduraz irakurri dugu prentsan Aritz Otxandianori etxean bertan bengalekin egindako erasoaren albistea. Berak sare sozialetan eman zuen gertatutakoaren berri. Bai bera, bai bere adierazpenak jasotzen dituzten hedabideak ahalegindu dira eraso hori makro-berriztagarriei buruzko... [+]


2025-04-23 | Behe Banda
barra warroak
Unpopular opinion

Ez da lehenengo aldia, aditua izan ei naiz kontraesanetan. Oreka, baietzaren eta ezetzaren arteko muga non marraz daitekeen bilatzen. Analisi topografikoa, neurriz neurri morala triangelatzen. Tatuaje erraldoia bekokian: Bai, baina… Erabaki batera iristeko, inoiz nire... [+]


Berwick eta gu

Beharbada ez duzu jakingo nor den Donald Berwick, edo zergaitik aipatzen dudan artikuluaren izenburuan. Gauza bera gertatzen zaie, agerikoa da, abian den Osasun Itunean parte hartzen ari diren gehienei. Ez dakite zer den Berwicken Helburu Hirukoitza, are gutxiago eredu hau... [+]


Zerbitzu publikoak: motozerrari bidea erraztu ala basoa garbitu?

Aurreko egunetan Larraitz Ugarte abokatuak idatzitako La motosierra puede ser tentadora artikuluak zeresan handia eman du sektore zabal batean. Administrazio publikoaren barruan ohikoak diren egoera batzuk mahai gainean jartzen ditu, tartean efizientzia falta, ardura eta kontrol... [+]


2025-04-16 | Haritz Arabaolaza
Hizkuntza

Garrantzitsua al da hizkuntza bat zuzen erabiltzea? Zer puntutaraino da hain beharrezkoa gramatika menderatzea edo hiztegi zabal bat edukitzea? Betidanik entzun izan ohi dut hizkuntzaren garrantzia, baina pentsatzen jarri ostean, ondorio batera iritsi naiz. Pentsatzeak askotan... [+]


Leku ‘kuttunak’

Aspaldian bisitatzen ez nuen eta hainbertze gustatzen zitzaidan leku batera joan nintzen aurrekoan. Bertan nengoela, gustura sentitu nintzen eta zera pentsatu nuen: hau da nire leku kuttuna. Kuttuna, kuttuna, kuttuna; hitza jira eta biraka etxerako bidean. Kuriositateak jota... [+]


Eguneraketa berriak daude