Itsasoak ere baditu mila aurpegi


2025eko urtarrilaren 30ean

Itsasoa bete urre
Dani Martirena
Irudiak: Ana Ibañez
Txalaparta, 2022

--------------------------------------------

Liburu honetara barneratzen den irakurleak sentsazio ugari izango ditu. Deigarria da azaleko letren urre kolorea eta zuritasuna, goialdean ageri den urdin apur batekin. Deigarria da barnean ageri diren irudiak (edo grabatuak, esan beharko genuke), guztiz iradokitzaileak. Deigarria Martirenaren hizkera, aurreko lanetakoa baino poetikoagoa, sintetikoagoa. “Itsasoa zaintzen du farozainak. / Itsasargia du etxe, / itsasbazterrean, / izkina batean./ Largabistak ditu lepotik zintzilik; / itsaso zatiak, / itsasoaren puska biribilak, / ikusteko jostailu optikoak”.

Hasieran aurkeztu zaigun farozain horren bidez joango gara itsasoa ezagutzen, itsasoaz gozatzen, itsasoarekin jolasten… baina baita sufritzen ere. Itsasoko animalien berri izango dugu (“Kaioek mokoan izaten dute txirula, / edo kriskitinak, / edo tronpeta”) baina baita itsasoa zeharkatu behar duten immigranteena ere (“Farozainak maiz ikusten ditu halako txalupak, / arraunean, / ahul,/ ia hondoratzear, / ezinean,”) eta hauen sufrimenduarena.

Irudiek erakutsi baino iradokitzen dituzten ideiak, norberak egin dezan bere irakurketa; izan ere, horixe baita liburu honen ezaugarrietako bat, irakurleak beste irakurketa egin daitezkeela. Norberak duen ezagutzatik, ikus edo imajina dezakeenetik egin ahalko duelako bere irakurketa.

Martirena-Ibañez bikoteak puri-purian dauden gaiak tratatu dituzte beren lanetan: neska sentitzen den mutilarena, gerran fusilatu zuten maisuarena, ekologia eta gehiegizko urbanismoa hirietan… Oraingoan, berriz, migrazioaren alde mingarria erakutsi nahi izan digute oso modu poetikoan, irudi abstraktuen bidez, eta itsasargitik largabistekin itsas zabala ikusten ari den farozainen begiradatik.

Oso liburu sakona dugu Itsasoa bete urre, irakurketa asko dituena, hitzekin eta irudiekin gozarazten diguna, baina, era berean, gogoetarako artefaktua; migratzaileen sufrimendua erakusten diguna, itsasoko edertasunean hilobia aurkitu dutenen errealitatea. Azken finean, liburu hau ez da behin irakurtzekoa, ez da bakarrik irakurtzekoa, ez da irakurri ondoren hitzik gabe uzten zaituena, edo bai…


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Liburu kritikak
Lore bat izan zen

Asfaltoaren azpian, lorea
Testua: Mónica Rodríguez
Ilustrazioak: Rocío Araya
Itzulpena: Itziar Ultzurrun
A fin de cuentos, 2025

--------------------------------------------------------
Liburu honetara hurbiltzen dena harrituta gera daiteke, liburu... [+]

Matxinadara!

Odolaren matxinadak. Gorputza, politika eta afektuak
Miren Guilló
EHU, 2024

--------------------------------------------------------------------
 

Miren Guilló antropologoaren saiakera berria argitaratu du EHUk. Odolaren matxinada da izenburu... [+]


Humanismotranshumanismo...

Zero. Transhumanismoa ate-joka erdi aro berrian
Aitor Zuberogoitia
Jakin, 2024

-----------------------------------------------------------

Hasieran saiakera filosofiko-soziologikoa espero nuen, baina ez da hori liburu honetan aurkitu dudan bakarra. Izan ere, biografia... [+]


Mona Lisaren lapurreta

Ihes plana
Agustín Ferrer Casas
Itzulpena: Miel A. Elustondo
Harriet, 2024

---------------------------------------------------------

1936ko azaroaren 16an Kondor legioko hegazkinek Madrilgo zenbait museori egin zieten eraso. Eta horixe bera da liburu honetara... [+]


Etxea. Aitarena, amarena, ahizparena. Nirea

Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta
Alberdania, 2024

-----------------------------------------------------

Gogotsu heldu diot irakurketari. Yolanda Arrietaren obra aski ezaguna zait eta iragan maiatzean argitaratu zuen proposamen honetan murgiltzeko tartea izan dut,... [+]


Dramaturgoen ‘herstory’-rako

Rosvita. Teatro-lanak
Enara San Juan Manso
UEU / EHU, 2024

---------------------------------------------------

Enara San Juanek UEUrekin latinetik euskarara ekarri ditu X. mendeko moja alemana zen Rosvitaren teatro-lanak. Gandersheimeko abadian bizi zen idazlea zen... [+]


Arriskuen aurrean, Ernaux

Idazketa labana bat da
Annie Ernaux
Itzulpena: Leire Lakasta
Katakrak, 2024

-----------------------------------------------------------
 
Klinikoa, zorrotza, politikoa, intimoa, autobiografikoa. Horrelakoak erabili izan dira maiz Annie Ernauxen lana eta idazketa... [+]

Errugabetasuna frogatzen

Segundo erabakigarriak
Manu López Gaseni
Elkar, 2024

--------------------------------------------------

Nobela labur hau irakurtzen hasi eta harrapatuta sentitzen zara, eta horretan badu zerikusia idazleak ezarritako erritmo bizi eta azkarrak. Lehen hamar... [+]


Eklipsea

Dragoiak eguzkia IRENTSI zuenekoa
Aksinja Kermauner
Alberdania, 2024

-------------------------------------------------------

Hamarnaka liburu idatzi ditu Aksinja Kermauner idazle esloveniarrak. Euskaraz plazaratutako lehenengoa dugu hau, Patxi Zubizarretak itzulia eta... [+]


Ama(ma)ren artilezko jertsea

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Erein, 2024

----------------------------------------------------

Izenburuak eta azaleko irudiak (Puntobobo, artile-mataza eta trapuzko panpina) osasun mentala, puntua egitea eta haurtzaroa iradokiko dizkigute, baina adabaki gehiago... [+]


Mutu

Migranteak
Issa watanabe
1545 argitaletxea, 2024

-------------------------------------------

Ezagutzen ez nuen 1545 argitaletxeak 2024an itzuli eta kaleratu du Issa Watanaberen Migranteak liburua. Animalia talde batek egiten duen migrazio prozesua kontatzen du; eta... [+]


‘Check point’-etatik harago

DETAILE XUME BAT
Adania Shibli
Itzulpena: Aitor Blanco Leoz
Igela, 2024

----------------------------------------------

Egunotan, Israelgo soldadu batek bideo-joko batean balego bezala droneak erabilita Palestinako ospitaleak, eskolak, errefuxiatu-eremuak bonbardatzen... [+]


Hondamendi zahar hura

Fun Home. Familia-istorio tragikomiko bat
Alison Bechdel
Txalaparta, 2024

---------------------------------------------

Fun Home. Familia-istorio tragikomiko bat (2006) nobela grafikoaren lehen argitalpenarekin egin zen ezaguna Alison Bechdel komikilaria, nahiz eta berak... [+]


Politono bat entzun nahi?

PLEIBAK
Miren Amuriza Plaza
Susa, 2024

--------------------------------------------------

Miren Amurizaren bigarren eleberria argitaratu du Susak Durangoko azokaren atarian: Pleibak. Aurretik egindako grabazio baten gainean kantatzen ari zarelako antzerkia egitea da... [+]


Umore zoroa

Non sense liburua
Edward Lear
Itzultzailea: Juan Kruz Igerabide
Denonartean, 2024

----------------------------------------------

Edward Lear idazle eta ilustratzaileak 1846an argitaratu zuen esku artean dugun obra hau. Igerabidek liburuaren hitzaurrean dioen bezala,... [+]


Eguneraketa berriak daude