Itsasoak ere baditu mila aurpegi


2025eko urtarrilaren 30ean
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Itsasoa bete urre
Dani Martirena
Irudiak: Ana Ibañez
Txalaparta, 2022

--------------------------------------------

Liburu honetara barneratzen den irakurleak sentsazio ugari izango ditu. Deigarria da azaleko letren urre kolorea eta zuritasuna, goialdean ageri den urdin apur batekin. Deigarria da barnean ageri diren irudiak (edo grabatuak, esan beharko genuke), guztiz iradokitzaileak. Deigarria Martirenaren hizkera, aurreko lanetakoa baino poetikoagoa, sintetikoagoa. “Itsasoa zaintzen du farozainak. / Itsasargia du etxe, / itsasbazterrean, / izkina batean./ Largabistak ditu lepotik zintzilik; / itsaso zatiak, / itsasoaren puska biribilak, / ikusteko jostailu optikoak”.

Hasieran aurkeztu zaigun farozain horren bidez joango gara itsasoa ezagutzen, itsasoaz gozatzen, itsasoarekin jolasten… baina baita sufritzen ere. Itsasoko animalien berri izango dugu (“Kaioek mokoan izaten dute txirula, / edo kriskitinak, / edo tronpeta”) baina baita itsasoa zeharkatu behar duten immigranteena ere (“Farozainak maiz ikusten ditu halako txalupak, / arraunean, / ahul,/ ia hondoratzear, / ezinean,”) eta hauen sufrimenduarena.

Irudiek erakutsi baino iradokitzen dituzten ideiak, norberak egin dezan bere irakurketa; izan ere, horixe baita liburu honen ezaugarrietako bat, irakurleak beste irakurketa egin daitezkeela. Norberak duen ezagutzatik, ikus edo imajina dezakeenetik egin ahalko duelako bere irakurketa.

Martirena-Ibañez bikoteak puri-purian dauden gaiak tratatu dituzte beren lanetan: neska sentitzen den mutilarena, gerran fusilatu zuten maisuarena, ekologia eta gehiegizko urbanismoa hirietan… Oraingoan, berriz, migrazioaren alde mingarria erakutsi nahi izan digute oso modu poetikoan, irudi abstraktuen bidez, eta itsasargitik largabistekin itsas zabala ikusten ari den farozainen begiradatik.

Oso liburu sakona dugu Itsasoa bete urre, irakurketa asko dituena, hitzekin eta irudiekin gozarazten diguna, baina, era berean, gogoetarako artefaktua; migratzaileen sufrimendua erakusten diguna, itsasoko edertasunean hilobia aurkitu dutenen errealitatea. Azken finean, liburu hau ez da behin irakurtzekoa, ez da bakarrik irakurtzekoa, ez da irakurri ondoren hitzik gabe uzten zaituena, edo bai…


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Liburu kritikak
Arriskuen aurrean, Ernaux

Idazketa labana bat da
Annie Ernaux
Itzulpena: Leire Lakasta
Katakrak, 2024

-----------------------------------------------------------
 
Klinikoa, zorrotza, politikoa, intimoa, autobiografikoa. Horrelakoak erabili izan dira maiz Annie Ernauxen lana eta idazketa... [+]

Errugabetasuna frogatzen

Segundo erabakigarriak
Manu López Gaseni
Elkar, 2024

--------------------------------------------------

Nobela labur hau irakurtzen hasi eta harrapatuta sentitzen zara, eta horretan badu zerikusia idazleak ezarritako erritmo bizi eta azkarrak. Lehen hamar... [+]


Eklipsea

Dragoiak eguzkia IRENTSI zuenekoa
Aksinja Kermauner
Alberdania, 2024

-------------------------------------------------------

Hamarnaka liburu idatzi ditu Aksinja Kermauner idazle esloveniarrak. Euskaraz plazaratutako lehenengoa dugu hau, Patxi Zubizarretak itzulia eta... [+]


Ama(ma)ren artilezko jertsea

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Erein, 2024

----------------------------------------------------

Izenburuak eta azaleko irudiak (Puntobobo, artile-mataza eta trapuzko panpina) osasun mentala, puntua egitea eta haurtzaroa iradokiko dizkigute, baina adabaki gehiago... [+]


Mutu

Migranteak
Issa watanabe
1545 argitaletxea, 2024

-------------------------------------------

Ezagutzen ez nuen 1545 argitaletxeak 2024an itzuli eta kaleratu du Issa Watanaberen Migranteak liburua. Animalia talde batek egiten duen migrazio prozesua kontatzen du; eta... [+]


‘Check point’-etatik harago

DETAILE XUME BAT
Adania Shibli
Itzulpena: Aitor Blanco Leoz
Igela, 2024

----------------------------------------------

Egunotan, Israelgo soldadu batek bideo-joko batean balego bezala droneak erabilita Palestinako ospitaleak, eskolak, errefuxiatu-eremuak bonbardatzen... [+]


Hondamendi zahar hura

Fun Home. Familia-istorio tragikomiko bat
Alison Bechdel
Txalaparta, 2024

---------------------------------------------

Fun Home. Familia-istorio tragikomiko bat (2006) nobela grafikoaren lehen argitalpenarekin egin zen ezaguna Alison Bechdel komikilaria, nahiz eta berak... [+]


Politono bat entzun nahi?

PLEIBAK
Miren Amuriza Plaza
Susa, 2024

--------------------------------------------------

Miren Amurizaren bigarren eleberria argitaratu du Susak Durangoko azokaren atarian: Pleibak. Aurretik egindako grabazio baten gainean kantatzen ari zarelako antzerkia egitea da... [+]


Umore zoroa

Non sense liburua
Edward Lear
Itzultzailea: Juan Kruz Igerabide
Denonartean, 2024

----------------------------------------------

Edward Lear idazle eta ilustratzaileak 1846an argitaratu zuen esku artean dugun obra hau. Igerabidek liburuaren hitzaurrean dioen bezala,... [+]


Amore eman, ala ez

Hetero
Uxue Alberdi
Susa, 2024

----------------------------------------------------

Negazionismoaren, manosferaren eta trollen aroan ezinbestekoa da literaturaren ekarpena, errealitatearen tolesei begira jartzeko tresna paregabea delako: inguruan ditugun zapalkuntza... [+]


Marigorringoak Afrikan

Guardasolak euria nahi du
Patxi Zubizarreta
Ilustrazioak: Irrimarra
Ibaizabal, 2024

---------------------------------------------

Duela 30 urte argitaratu zuen Patxi Zubizarretak Marigorringoak hegan liburuxka; J. M. Lavarellok ilustratua eta Edebé argitaletxe... [+]


Nire neure

Begiak zerumugan
Idazlea: Miren Agur Meabe
Ilustratzailea: Ane Pikaza
Elkar, 2020

-------------------------------------------------------

Askotariko testuak eta liburuak argitaratu ditu Miren Agur Meabek. Literatur genero guztiekin aritu da: haur eta gazte literatura,... [+]


Francesca eta Maddalena

Barrengaizto
Beatrice Salvioni
(Itzulpena: Fernando Rey)
Txalaparta, 2024

------------------------------------------------

Barrengaizto izenburua aukeratu du Fernando Reyk Beatrice Salvioni-ren La malnata itzultzeko. Reyk dio idazlearen ahotsa izaten ahalegindu dela,... [+]


Irribarrez irakurtzeko

PELLOKERIAK
Ruben Ruiz
Ilustrazioak: Joseba Beramendi, Exprai.
Elkar, 2022

-----------------------------------------------

Ruben Ruizek kontakizun laburrez osaturiko obra berri bat eskaini digu. Ez dira mikroipuinak, kontakizunek, modu independentean irakur badaitezke... [+]


Nor da Memet?

Memet
Noemie Marsily eta Isabella Cieli
A fin de centos, 2022

--------------------------------------------------

Kolore gorriko kanpineko kremailera ireki eta atetxotik begira gaude Lucyrekin batera. Portada honekin hartzen du irakurlea Memet komikiak. Hitz gutxiko... [+]


Eguneraketa berriak daude