Nire neure

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Begiak zerumugan
Idazlea: Miren Agur Meabe
Ilustratzailea: Ane Pikaza
Elkar, 2020

-------------------------------------------------------

Askotariko testuak eta liburuak argitaratu ditu Miren Agur Meabek. Literatur genero guztiekin aritu da: haur eta gazte literatura, autofikzioa, eleberria, ipuinak, poesia... eta batzuetan klasifikatzeko gaitzak diren liburuak ondu ditu, gaurkoan aztertuko dugun Begiak zerumugan kasu.

Haur eta gazteentzat idatzitako poesia ilustratua dela esango banu egia izango litzake, baina, aldi berean, motz geratuko nintzakeela uste dut. Alde batetik, haikuek, lo kantek, ahozkotasunetik gertu dauden poemek, aforismoek osatzen baitute liburua (besteak beste), nortasun propioa eta sakona emanda liburuari. Beste alde batetik, Ane Pikazak testuetako irudi eta sinboloak ezin hobeto jasotzeaz gain, istorioaren haria bere egin eta arintasuna beste detaile eman dizkiolako (horma-irudia dauka gehigarri).

Begiak zerumugan ezartzen dizkigu Meabek hasiera hasieratik, protagonistak zerumugarantz egingo duen bidaiaren testigu izango baita irakurlea: txikitasunetik handitasunera egiten duena, ezinegonetik barne segurtasunera iluntasunetik argitasunera. Heroiaren bidaia moduko bat da finean.

Bidaia hau lau atalek, sarrera poema batek eta laburpen batek osatzen dute. Sarrerako poemak (haize arrosaren mezua) liburuan aurkituko ditugun lau atalak aurreratzen dizkigu. Har ezazu fardela da lehenengoa eta protagonistaren barne mundua, emozioak jasotzen ditu (adorea, poza, etsipena eta abar). Argi- itzaletan mela atalean bidaia zailtzen duten kanpo agenteak dira protagonistak: bidaiaren gora beherak (bidea, labirintoa norabidea…) eta klimatologiarekin lotutakoak (elurpean, putzuak…). Hirugarren atalean barruko uhartea aurkituko du protagonistak (Panpina, irlako etxea).  Eta Arimaren arbela den zeruak emango dio kontenplaziorako ezpazioa (Zeruaren azalak, nire galaxia, ilargi amandrea). Laugarrena eta azkena da Han-hemen marinela, espazio zabalak eta naturaren presentzia dira kontu aipagarriak. Kapitulu honetan aurkitzen du protagonistak nire neure etxea, sosegua. Bukatzeko, laburpen poemak errematatzen, borobiltzen du liburua.

Klasifikatzeko zaila den liburua izateak liburua berezi egiten du; kutixi bat da, opari bikaina. Hizkuntza aldetik (lexiko zein sintaxian) aberatsa eta jostaria, literatur baliabide aldetik distiratsua, forma aldetik anitza, ilustrazio aldetik magikoa eta magnifikoa. Baina neure buruari galdetzen diot klasifikatzeko zaila izateak linbo batean utzi ez ote duen materiala. Honako hau ez dadila izan liburuari egiten zaion literatur kritika bakarra. Dabilela liburua eskutik eskura.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Liburu kritikak
Arriskuen aurrean, Ernaux

Idazketa labana bat da
Annie Ernaux
Itzulpena: Leire Lakasta
Katakrak, 2024

-----------------------------------------------------------
 
Klinikoa, zorrotza, politikoa, intimoa, autobiografikoa. Horrelakoak erabili izan dira maiz Annie Ernauxen lana eta idazketa... [+]

Errugabetasuna frogatzen

Segundo erabakigarriak
Manu López Gaseni
Elkar, 2024

--------------------------------------------------

Nobela labur hau irakurtzen hasi eta harrapatuta sentitzen zara, eta horretan badu zerikusia idazleak ezarritako erritmo bizi eta azkarrak. Lehen hamar... [+]


Eklipsea

Dragoiak eguzkia IRENTSI zuenekoa
Aksinja Kermauner
Alberdania, 2024

-------------------------------------------------------

Hamarnaka liburu idatzi ditu Aksinja Kermauner idazle esloveniarrak. Euskaraz plazaratutako lehenengoa dugu hau, Patxi Zubizarretak itzulia eta... [+]


Ama(ma)ren artilezko jertsea

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Erein, 2024

----------------------------------------------------

Izenburuak eta azaleko irudiak (Puntobobo, artile-mataza eta trapuzko panpina) osasun mentala, puntua egitea eta haurtzaroa iradokiko dizkigute, baina adabaki gehiago... [+]


Itsasoak ere baditu mila aurpegi

Itsasoa bete urre
Dani Martirena
Irudiak: Ana Ibañez
Txalaparta, 2022

--------------------------------------------

Liburu honetara barneratzen den irakurleak sentsazio ugari izango ditu. Deigarria da azaleko letren urre kolorea eta zuritasuna, goialdean ageri den... [+]


Mutu

Migranteak
Issa watanabe
1545 argitaletxea, 2024

-------------------------------------------

Ezagutzen ez nuen 1545 argitaletxeak 2024an itzuli eta kaleratu du Issa Watanaberen Migranteak liburua. Animalia talde batek egiten duen migrazio prozesua kontatzen du; eta... [+]


‘Check point’-etatik harago

DETAILE XUME BAT
Adania Shibli
Itzulpena: Aitor Blanco Leoz
Igela, 2024

----------------------------------------------

Egunotan, Israelgo soldadu batek bideo-joko batean balego bezala droneak erabilita Palestinako ospitaleak, eskolak, errefuxiatu-eremuak bonbardatzen... [+]


Hondamendi zahar hura

Fun Home. Familia-istorio tragikomiko bat
Alison Bechdel
Txalaparta, 2024

---------------------------------------------

Fun Home. Familia-istorio tragikomiko bat (2006) nobela grafikoaren lehen argitalpenarekin egin zen ezaguna Alison Bechdel komikilaria, nahiz eta berak... [+]


Politono bat entzun nahi?

PLEIBAK
Miren Amuriza Plaza
Susa, 2024

--------------------------------------------------

Miren Amurizaren bigarren eleberria argitaratu du Susak Durangoko azokaren atarian: Pleibak. Aurretik egindako grabazio baten gainean kantatzen ari zarelako antzerkia egitea da... [+]


Umore zoroa

Non sense liburua
Edward Lear
Itzultzailea: Juan Kruz Igerabide
Denonartean, 2024

----------------------------------------------

Edward Lear idazle eta ilustratzaileak 1846an argitaratu zuen esku artean dugun obra hau. Igerabidek liburuaren hitzaurrean dioen bezala,... [+]


Amore eman, ala ez

Hetero
Uxue Alberdi
Susa, 2024

----------------------------------------------------

Negazionismoaren, manosferaren eta trollen aroan ezinbestekoa da literaturaren ekarpena, errealitatearen tolesei begira jartzeko tresna paregabea delako: inguruan ditugun zapalkuntza... [+]


Marigorringoak Afrikan

Guardasolak euria nahi du
Patxi Zubizarreta
Ilustrazioak: Irrimarra
Ibaizabal, 2024

---------------------------------------------

Duela 30 urte argitaratu zuen Patxi Zubizarretak Marigorringoak hegan liburuxka; J. M. Lavarellok ilustratua eta Edebé argitaletxe... [+]


Francesca eta Maddalena

Barrengaizto
Beatrice Salvioni
(Itzulpena: Fernando Rey)
Txalaparta, 2024

------------------------------------------------

Barrengaizto izenburua aukeratu du Fernando Reyk Beatrice Salvioni-ren La malnata itzultzeko. Reyk dio idazlearen ahotsa izaten ahalegindu dela,... [+]


Irribarrez irakurtzeko

PELLOKERIAK
Ruben Ruiz
Ilustrazioak: Joseba Beramendi, Exprai.
Elkar, 2022

-----------------------------------------------

Ruben Ruizek kontakizun laburrez osaturiko obra berri bat eskaini digu. Ez dira mikroipuinak, kontakizunek, modu independentean irakur badaitezke... [+]


Nor da Memet?

Memet
Noemie Marsily eta Isabella Cieli
A fin de centos, 2022

--------------------------------------------------

Kolore gorriko kanpineko kremailera ireki eta atetxotik begira gaude Lucyrekin batera. Portada honekin hartzen du irakurlea Memet komikiak. Hitz gutxiko... [+]


Eguneraketa berriak daude