Urtarrilaren 20an utziko du AEBko presidente kargua Joe Bidenek, lekukoa Donald Trumpi emanda –zeinak AEBen norabide aldaketa marka dezakeen Ukrainako gerran–. Agintaldia amaitu aurretik, baina, irakurri dugu Ukrainari baimena eman diola Errusiako Kursk eskualdean AEBen ATACMS irismen handiko misilak erabiltzeko.
Ukrainako presidente Volodimir Zelenskik hainbatetan eskatu dio Bideni misilak –300 kilometroko irismena dute– erabiltzen uzteko, eta orain eman dio baiezkoa AEBko presidenteak, hango hedabide nagusiek iragarri dutenez –Etxe Zuriak, Pentagonoak eta Ukrainako gobernuak ez dute oraindik adierazpen ofizialik egin–. Zergatik orain? Antza, Ipar Korearen esku-hartzea legoke erabakiaren atzean, The New York Times egunkariak publikatu duenez, Washingtongo iturri ofizialak aipatuta. Izan ere, Ipar Koreako 10.000 soldadu inguru –AEBek emandako datuen arabera– batu dira gerrara, errusiarrei laguntzera. Udaz geroztik Ukrainak menpean dauka Kursk eskualdearen zati bat, eta Errusiak haren kontrola berreskuratu nahi du, ipar korearren laguntzarekin orain. AEBen intentzioa litzateke Ipar Korea ohartaraztea, haien tropak "zaurgarriak" direla erakutsi eta Errusiara soldadu gehiago ez lituzkeela bidali behar esatea.
Halaber, bada beste gertaera bat, Bidenen erabakiarekin lotu dutena batzuek: AEBen irismen handiko misilen ingurukoak ezagutu ditugu Errusiak Ukrainako energia-sistemaren aurkako eraso masiboa egin eta denbora gutxira. Errusiak 120 misil eta 90 drone jaurti ditu asteburuan, eta bi pertsona hil ditu. Zelenskik jakinarazi duenez, hainbat eskualde azpiegitura elektrikorik gabe geratu dira.
Misilak baliatzeko baimenak gatazkaren nondik-norakoak aldatuko ote dituen ikusteke dago, nahiz eta Errusiak "Hirugarren Mundu Gerraz" hitz egin duen. Kremlineko bozeramaile Dimitri Peskovek esan du AEB "sua pizten" eta "tentsioa areagotzen" dabilela; eta Putinek esana dauka erabakia hartu izanak erakutsiko lukeela NATOko herrialdeak, AEB eta Europako estatuak "Errusiaren aurka borrokan" ari direla.
AEBen posizioa, Donald Trumpek irabazi ostean
Hainbat adituk nabarmendu duen bezala, Donald Trumpek hauteskundeak irabazita, AEBek Ukraina eta Errusiaren arteko gerran duten papera alda daiteke. Presidente kargua hartzean gerra amaituko dela iragarri du Trumpek. Mikel Aramendik ARGIAn idatzitako Trumpismoa, interes geopolitikoak printzipioen gainetik analisian azaldu duen moduan: "AEBetako segurtasun- eta estrategia-guneen gogapen erkidearekin bat etorrita, Trumpek irmo uste du Txina dela arerioa. Nagusia ez ezik bakarra; beste jazargo guztiak, maila apalagoko gorabeherak lirateke, kasik baztergarriak. Eta ñabardura horrek eginarazten dio talka zuzenean Biden- eta Obama-administrazioen geoestrategiaren zutabe nagusienetakoa izan denarekin: haientzat, Errusia betiereko etsai moldakaitza izan bada, Trumpen iritzi edo asmoa da AEBak Errusiarekin adiskidetu eta hura Txinarekin etsaitzea lortu behar duela. Horrexegatik izan du garbi lehen unetik Ukrainako gerra Biden-administrazioaren hutsegite barkaezina dela, Errusia Txinaren besoetara bultzatu duelako, batik bat. Alderantzizko bideari ekin behar omen dio agintaldiaren lehen egunetik".
Josep Borrellek txalotu egin du Bidenen erabakia
Europako Batasuneko diplomaziaburuak adierazi du Ukrainak aliatuek bidalitako armak "erabiltzeko aukera" izan beharko lukeela, "ez soilik geziak geratzeko, baita arkuak kolpatzeko ere". EBk Ukraina babesten jarraituko duela esan du, "ezer ez delako aldatu", AEBko presidentetzarako hauteskundeetan Trumpek irabazita ere: "Gerra bat dago, Ukraina bere burua defenditzen ari da, Errusiak eraso egiten jarraitzen du eta guk laguntza ematen jarraituko dugu. Ukraina lagundu behar dugu, behar beste denboraz, ahalik eta gehien eta ahal bezain azkar".
Telefono bidez eginiko bileran, bi agintariek adostu dute Moskuk ez diola erasorik egingo Ukrainako azpiegitura energetikoari hurrengo 30 egunetan. Ukrainak eta Errusiak 175na preso askatu beharko dituztela iragarri dute, baina ez noiz.
Europa mailako ekimen kolektibo batek bakearen, irtenbide diplomatikoen eta armagabetzearen aldeko manifestua idatzi eta sinadura bilketa hasi du. Manifestuak dioenez, intelektualak, herritarrak bezala, “anestesiatuta daude”. Europako agintarien jokamoldea, NATOren... [+]
Vladimir Putinek interesa agertu du AEBek eta Ukrainak adostu duten 30 eguneko menia epeaz, baina zalantzak ere plazaratu ditu. Funtsean, ez du presarik erakutsi akordioa sinatzeko eta denbora gehiago eskatu du zalantzok argitu ahal izateko.
Mikel Jauregi Industria sailburuaren ustez, euskal enpresek “lan ona” egin dezakete Europaren “segurtasun estrategia babesten”. Eusko Jaurlaritzako bozeramaile Maria Ubarretxenak, berriz, berrarmatze asmoek “aukera berriak” ekar ditzaketela... [+]
Saudi Arabian elkartu dira AEBetako eta Ukrainako ordezkariak, eta zortzi ordu iraun duten negoziazioek fruitua eman dute. Etxe Zuriak Ukrainarentzako laguntza militarra berrabiaraztea erabaki du.
Europar Kontseiluak onartu du Ursula Von der Leyenek gastu militarrean proposatu duen 800.000 milioi euroko gastuarekin aurrera egitea. Horretarako bi arrazoi nagusi argudiatu ditu: Errusiari aurrea egitea eta Europar Batasunak aurrerantzean bere burua AEBen babes militarrik... [+]
Etxe Zurian edukitako liskarraren ostean, eskainitako laguntza "konponbide batera bideratuta" dagoela ziurtatu nahi du Trumpek. Zelenskiren arabera, Kievek bizirauteko aukera gutxi izango lituzke AEBen laguntza militarrik gabe.
Hala iragarri du Keir Starmer Erresuma Batuko lehen ministroak Londresen eginiko goi bileran. Etxe Zurian Trumpek Zelenskiren aurka egin ostean, izandako eztabaidaren aurrean, Europako buruzagiek babesa adierazi diote Ukrainako presidenteari.
AEBek Ukrainako gerraren aurrean egindako jarrera aldaketaren barruan, “lur arraroak” deiturikoak negoziaziorako gai nagusi bilakatu dira Volodymyr Zelenskyren eta Donald Trumpen artean. Lehenak nahi du AEBek bere segurtasuna bermatu dezatela Errusiaren aurrean,... [+]
Jarritako kondenak barkatzearen truke, armadara batu da preso andana. Azken urtean, errekrutatze-legeak gogortu ditu gobernuak.
Azken egunetako giroa baretzeko asmoz eta Ukrainako Gerraren bukaeraz hitz egiteko elkartuko dira Trumpekin, ondoko astean, Emmanuel Macron Frantziako presidentea eta Keir Starmer Erresuma Batuko Lehen ministroa. Auzi bera aipagai, ostegun honetan elkartzekoak dira ere... [+]
Palestinan genozidioa, Europan gerra eta potentzia nuklearren artean tentsioa. Ez daukagu berri on askorik emateko, baina bada bat, hondamendi orokorretik eratorria, aipatzea merezi duena: aldeko baldintzak sortzen ari dira kontrainformaziorako, informazio independenterako,... [+]
Ukrainako gerra hasi zenetik, bi potentziak ez dira mahai beraren bueltan eseri. Negoziatu egingo dute nola amaitu gatazka belikoa. Ukrainako presidenteak, ordea, esan du ez duela mahai horretan adosten den ezer onartuko, bera ez baitute gonbidatu.
Macronek egindako deiari erantzunez, NATOko eta Europako agintariak Parisen elkartuko dira astelehen honetan, AEBek eta Errusiak iragarri ostean Ukrainako gerra amaitzeko elkarrizketei heltzekotan direla. Europak diru asko xahutu du Ukraina laguntzen, eta gerra amai dezakeen... [+]
Trumpek eta Putinek ordu eta erdiz hitz egin dute telefonoz. Biek hala biek baieztatu dute ados direla Ukrainako gerra amaitu dadin "elkarrekin lan egiteko", baina argi utzita Ukraina 2014ko mugetara itzultzea ez dela "errealista". Zelenskyrekin ere hitz egin... [+]