Urriaren 25a. Valentziako Meteorologia Elkarteak iragarri duenez, hurrengo astean goi geruzetako tanta hotz batek euri-erauntsiak eragin ditzake Valentzian. Egunez egun, aurreikuspenak berresten dira, eta urriaren 29an, goizeko lehen orduan, Espainiako Estatuko Meteorologia Agentziak alerta gorria ezartzen du. Ordu batzuk geroago, alerta horri gehitzen zaio Magre eta Poio ibaien emarien hazkunde arriskutsuaren ohartarazpena. Mundu paralelo batean, Valentziako Generalitateko presidente Carlos Mazónek (PP) prentsaurreko bat egiten du, eta ziurtatzen du arratsaldeko seiak aldera euria baretuko dela eta arriskua pasatuko dela. Hain zuzen ere, ordu hartan hasi zen tragedia.
Arratsaldeko seietan Magre errekaren ura Algemesí-ko euste-horma gainditzen ari zen eta Ribera osoan zabaltzen. Sei eta erdietan Poio errekak Torrent-eko kaleak hartu zituen, eta jarraian hegoaldeko l'Hortako dozenaka hirigune handi urperatu zituen. Ordu hartan mundu guztia ohiko bizimodua egiten ari zen. Haurrak eskolaz kanpoko jardueretan, langileak industria-poligonoetan, dendak irekita, merkataritza-guneak jendez lepo. Ahoz aho zabaldu zenean ibai gaineko zubiak txikitzen ari zirela ur-horma bat, enborrak eta mota guztietako hondakinak, ehunka edo milaka pertsonak parkingetan zein kalean aparkatutako ibilgailuak salbatu nahi izan zituzten. Justu mugimendurik gehieneko une hartan iritsi zen hondamendia. Auto eta kamioien gainean harrapatuta edo zuhaitz bati in extremis helduta zeudela, milaka pertsonak mezu bat jaso zuten larrialdi zentrotik, gomendatzen ziena etxetik ez irteteko. Berandu zen. Emaitza jakina da. Ehunka hildako eta desagertu. 1962ko irailaren 25ean Vallès eskualde katalanean izandako gertaera tragikoez geroztik, biktima gehien izan dituen uholdea.
Politikoki ez da interesatzen berrestea "herriak bakarrik salba dezakeela herria", Berri Txarrak taldearen abestiak dioen bezala; Carlos Mazón gogaitu egiten dute boluntarioek
Herritarrei abisatu ez izana arduragabekeria nahikoa ez bazen izan, PPren gobernuak frogatu zuen are okerrago egin zezakeela. Gainera, jarrera harroputza izan dute, bai Mazón presidenteak, bai Nuria Montes sailburuak. Etxe barruan gorpuekin bizi izan diren familiak, urik eta elikagairik ez dutenak, moztutako errepideak eta trenbideak. Erantzuna berehalakoa izan zen eta milaka pertsona oinez abiatu ziren hiriburutik, jada elkartasunaren zubi gisa ezagutzen dena zeharkatuta, Turia ibaiaren hegoaldeko ibilgurantz, udalerri kaltetuenak dauden tokiraino. Palak, kuboak, eskularruak, hondakinentzako zakuak, ur-botilak eta oinarrizko elikagaiak zeramatzaten. Mazónen erantzuna mespretxua izan zen, eta haiek etxera itzularazteko mehatxua.
Izan ere, eskutan erratz bat zuten pertsonen irudiak erakusten zuen administrazio publikoek porrot egin zutela hondamendiaren kudeaketan. Politikoki ez da interesatzen berrestea "herriak bakarrik salba dezakeela herria", Berri Txarrak taldearen abestiak dioen bezala. Mazón gogaitu egiten dute boluntarioek, ezin hobeto irudikatzen dutelako gobernuaren eraginkortasunik eta aurreikuspenik eza. Bere gobernuak behin eta berriz minimizatu edo ukatu du berotze globala, zeinak kokatzen baititu Mediterraneoko euri-jasak planetako klima larrialdiaren testuinguruan.
Baina Valentziako kaleetan bizi izandakoak, nahiz eta oinaze izugarria utzi, ez du atzera bueltarik. Kaleko lokatza garbitu duten giza kateak lotura sozialaren paradigma berriaren parte dira, eta baieztatzen dute orain dela unea gure seme-alabei utzi nahi diegun munduari buruzko erabaki garrantzitsuak hartzeko.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Andoni Urrestarazu Landazabal Araiako herrian 1902ko uztailaren 16an jaio zen eta 1993ko azaroaren 21ean hil zen Gasteizen. 31 urte bete dira jadanik eta bere izena eta izana aitortzeko une aproposa dela deritzot, ez baita ongi ezagutzen utzitako ondarea. Umandi, bere herriko... [+]
Autobiografia idaztea omen da garapen pertsonalerako tresnarik eraginkorrena, askatzaileena. Iraganeko kontuei tira egin eta gogora ekartzeak, orainaldiko korapiloak askatzen laguntzen omen du. Bai, laguntzen du orainaldia ulertzen eta komeni zaigun etorkizun bat marrazten... [+]
Pandemiaren iragarpenetik Valentziako tragediarainoko errepasoa egin eta ondorioztatu dut gezurra eta forupea suhesi gisa dituen kudeaketa instituzional negargarria klase gobernariaren konstantea dela.
Ez dugu gobernari ordezko baliogarririk sistema pendular hau aldatzen ez... [+]
Azaroaren 19a komunaren munduko eguna da. Gaur oraindik ere, XXI. mendean, langile askok, hemen, Euskal Herrian bertan, ez daukate haien lanaldietan komuna erabiltzeko eskubidea. Horren adibide dira garraioko langile asko.
Komunak osasun publikoaren giltzarria dira, eta... [+]
Azken asteotan, arkitekturan dihardugunontzat ez da posible izan Valentziako klima gertaera gure lan hizketaldira ez ekartzea. Uraren ibilbidea eraikinen estalkietan, estolderietan, plazetan eta parkeetan pentsatu eta diseinatu behar ditugulako. Ongi dakigu giza eskalako ur... [+]
Hezkuntzaren Soziologian bada galdera klasiko bat: zertarako existitzen da hezkuntza sistema gizarte batean? Galderari emandako erantzunak ugariak dira, eta aldatuz doaz garaiaren arabera. Baina horien artean nabarmentzekoak ondoko hauek izan ohi dira: eskolak nagusiki... [+]
Aste oso batez aritu gara Collodiren Pinotxoren abenturak liburuaren inguruan, unibertsitateko ikasgelan, Haur Hezkuntzako eta Lehen Hezkuntzako irakaslegaiekin. Gure erreferentzia nagusia Galtzagorrik 2011n argitara emandako edizio ederra izan da –hitzaurrea barne, 171... [+]
Sanmartinak gure baserrietan oso ezagunak dira, txerria hiltzeko garaia baita. Jende askok, ordea, ez du jakingo antzina San Martin egunak nekazaritza urtearen amaiera ezartzen zuela. Eta hori ez zen ahuntzaren gauerdiko eztula. Izan ere, urte amaierarekin etxeko ugazabari... [+]
Autoestimuak batzuetan gauza intimoa dirudi. Baina autoestimuak zerikusia baldin badu norberak bere buruaz duen irudiarekin, norbere buruari ematen zaion balioarekin, zerikusia izango dute hartu ditzakeen erabakiek ere. Zer balio du erabakirik hartu ezin duen norbaitek? Eta... [+]
Euskararen biziraupena ez da euskaldunok politikaren partidan jokatzen dugun arazo bakarra, baina bai, euskalduntasunaren elementu bereizgarriena den neurrian, gure egoera gehien islatzen duena. Beste esparru batzuetan hainbeste ageri ez dena oso ongi erakusten du. Hasteko,... [+]
Adimen artifiziala gizakion eremu asko ordezkatzen ari dela badakigu: erosotasuna, abiadura, efizientzia... Mundu kapitalista honen abiadura beharretan, gizakion ahalegina oztopo dela sinetsarazi digute. Gure, klase xumeen, egiteko eta sortzeko aukerak murrizteko erasoak leku... [+]
“Ibiliz ikasten da ibiltzen, eta kantuan kantatzen”. Horixe izan da aste honetako ikasgaietako bat C2ko taldeetan. Helburua ez zen abesten edo oinez ikastea, gerundioa behar bezala erabiltzea baizik. Zer pentsatua eman dit jarduerak, eta irakasten nola ikasten dugun... [+]
Vicent Andrés Estellés poetaren hitzak harturik, bat naiz hainbat eta hainbat kasuren artean, eta ez kasu bakan, arraro edo ezohiko bat. Zoritxarrez, ez. Hainbaten artean, bat. Zehazki, Europako Kontseiluaren arabera, eta ibilbide handiko beste erakunde batzuen... [+]
Etxebizitzaren auzia aspalditik datorren egiturazko arazoa da. Giza eskubidea izan behar lukeena, gehienez ere eskubide subjektiboa baino ez da. Iruzurra dela diot instituzio eta alderdi politiko guztiek hitz politak esan arren, ez diotelako muinari heltzen. Egun, enpresa... [+]